Δώδεκα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρεμπόδισαν, μέσα στην εβδομάδα, την υιοθέτηση μιας κοινοτικής οδηγίας που θα ενίσχυε τη διαφάνεια και την καταπολέμηση της φοροαποφυγής δισεκατομμυρίων από πολυεθνικούς κολοσσούς.
Μεταξύ των κρατών αυτών ήταν η Κύπρος, η Ιρλανδία, η Μάλτα και το Λουξεμβούργο. Με την προτεινόμενη ρύθμιση, πολυεθνικές εταιρείες θα υποχρεώνονταν να παρουσιάζουν τα κέρδη που καταγράφουν σε καθένα από τα 28 κράτη-μέλη της ΕΕ καθώς και το ύψος του φόρου που καταβάλλουν για αυτά.
Σύμφωνα με μελέτη του ΟΗΕ από το 2017, κάποιες από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρείες του κόσμου, όπως οι Apple, Facebook και Google, καταφέρνουν, σε ετήσια βάση, να αποφεύγουν φόρους 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μεταφέροντας τα κέρδη τους από χώρες με υψηλότερη εταιρική φορολογία - όπως η Γαλλία και η Γερμανία - σε χώρες με πολύ χαμηλό ή και «μηδενικό» φορολογικό συντελεστή, όπως η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και η Μάλτα.
Η προτεινόμενη οδηγία αποσκοπούσε στο να παρεμποδίσει αυτή την νόμιμη πρακτική, με την οποία ορισμένες πολυεθνικές εταιρείες αποφεύγουν να καταβάλλουν φόρους στις χώρες όπου πραγματοποιούν τις περισσότερες πωλήσεις τους και, ως εκ τούτου έχουν και τα περισσότερα κέρδη.
Transparency International: «Είναι εξοργιστικό»
Η οδηγία προέβλεπε πως όλες οι εταιρείες με ετήσια έσοδα άνω των 750 εκατομμυρίων ευρώ θα ανέφεραν υποχρεωτικά τα έσοδα και τους φόρους που πληρώνουν σε κάθε χώρα της ΕΕ. «Είναι εξοργιστικό που για μία ακόμη φορά τα κράτη-μέλη έθεσαν τα συμφέροντα των μεγάλων εταιρειών πάνω από τα συμφέροντα των πολιτών», δήλωσε η κ. Ελενα Γκαΐτα από τη διεθνή οργάνωση καταπολέμησης της διαφθοράς Transparency International.
Από την παρούσα κατάσταση ωφελείται ιδιαίτερα η Ιρλανδία, όπου έχουν μεταφερθεί πολλές «βάσεις» πολυεθνικών, επιτρέποντας σε τεχνολογικούς κολοσσούς να πληρώνουν φόρους 6,25%, αποφεύγοντας τα διψήφια ποσοστά επί των εσόδων που ισχύουν σε άλλες χώρες της ΕΕ. Περίπου οι μισοί από τους εταιρικούς φόρους που εισπράττονται στη χώρα προέρχονται από μόλις 10 πολυεθνικές, όπως οι Apple, Facebook, Microsoft, Dell, Google και Oracle και αν το καθεστώς άλλαζε, το σύστημα κινδύνευε ακόμα και με «κατάρρευση».
Κατά της συγκεκριμένης οδηγίας ψήφισαν επίσης η Σουηδία, η Αυστρία, η Τσεχία, η Κροατία, η Ουγγαρία, η Σλοβενία, η Εσθονία και η Λετονία - χώρες που επίσης φροντίζουν για ευνοϊκούς όρους σε ό,τι αφορά τις πολυεθνικές. Η Γερμανία απείχε από την ψηφοφορία. Γαλλία, Ισπανία και Ολλανδία υπερψήφισαν. Η εξέλιξη έρχεται τρία χρόνια μετά την δέσμευση της ΕΕ να αποκαλύψει τις μεθόδους φοροαποφυγής που χρησιμοποιούν πολυεθνικές εταιρείες, μετά το σκάνδαλο των Panama Papers που αποκάλυψε εκτεταμένη, νόμιμη φοροαποφυγή εταιρειών και ιδιωτών.
Η Επιτροπή είχε παρουσιάσει προσχέδιο της συγκεκριμένης οδηγίας στα τέλη του 2016 και η φινλανδική προεδρία της ΕΕ είχε ανεβάσει ψηλά στην ατζέντα την έγκριση της, χωρίς ωστόσο να καταφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Με πληροφορίες από Guardian