Έχοντας για όνομα το "Ιωακείμ", δεν ήταν και λίγες οι φορές, σε διάφορες γλώσσες, που έπρεπε να απαντήσω στο ημισκότεινο, φιλύποπτο "Εβραίος είσαι;".
Είτε προσπαθώντας να νοικιάσω διαμέρισμα στο Παρίσι, είτε γνωρίζοντας μικροκαραβανάδες στο στρατό, είτε συναντώντας νέους ανθρώπους σε μπαρ και συνέδρια. Δεν έχει σημασία από που προερχόταν η ερώτηση και ποιο στόμα την ξεστόμιζε. Τα μάτια όλων είχαν την ίδια υποβόσκουσα χαιρεκακία ότι είχαν επιτέλους συναντήσει και αποκαλύψει έναν εν δυνάμει εχθρό.
"ΚΙ ΕΣΕΝΑ ΤΙ ΣΕ ΝΟΙΑΖΕΙ;", σταθερή η απάντηση μου. Η αλήθεια είναι πως μετά το σοκ της πρώτης φοράς, αυτό που μου ερχόταν στο μυαλό να απαντήσω ήταν «μπορώ να σου αποδείξω αν είμαι και ταυτόχρονα να δεις που γράφω εσένα και την αδούλευτη φαιά ουσία σου, μαλάκα». Αλλά δεν το΄κανα.
Κανείς δεν πρόκειται ποτέ να με φέρει σε θέση να αποκαλύψω το τι πιστεύω για την πολιτική, τη θρησκεία, τα δικαιώματα. Όχι εν ονόματι μιας άνευρης ουδετερότητας και προστασίας των προσωπικών μου δεδομένων. Απλά επειδή γενιές και κοινωνίες έχουν θυσιαστεί ώστε ελεύθερα κα ι ανεμπόδιστα να πιστεύω και να είμαι, ό,τι πιστεύω και ό,τι είμαι. Δεν θα απεμπολήσω ιστορικά κεκτημένα επειδή με νευρίασε και με προκάλεσε το Χ φασισταριό.
Αν σου απαντήσω, θα είναι σα να ομολογώ ότι, όντως, έχει σχέση με τη γνωριμία μας, την προσληψή μου, το ενοικιαστήριο, η καταγωγή και η θρησκεία μου. Παραχωρώ στην παράνοιά σου έδαφος για να καλλιεργηθεί. Προτιμώ να της ρίξω άκυρο και να μένει να χάσκει, εκτός θέματος. Μισώ τον πολιτικό ορθολογισμό του «τα κρύβω όλα κάτω από το χαλί», όσο και τον ανορθολογισμό της πανηλιθιότητας. Σου δηλώνω αυτό που είμαι, αυτό που πιστεύω όταν εγώ θέλω, είτε από χαρά, είτε από λύπη, είτε από περηφάνεια, είτε από ανάγκη διεκδίκησης, είτε επειδή απλά έτσι γουστάρω. Αλλά εγώ επιλέγω τον τόπο και τον χρόνο, που οι πράξεις ή τα λόγια μου θα αποκαλύψουν στοιχεία της ταυτότητάς μου. Το κάνω σύμβολο, σημαία, κουρέλι, σαρκασμό, ό,τι μου αρέσει. Δεν θα θρέψω όμως αναίτια τον ρατσισμό σου και την προσπάθεια σου να υποβαθμίσεις τη στάση μου, κολλώντας μου ταμπελάκια όποτε σε βολεύει για να σε χειροκροτήσουν οι ομοϊδεάτες σου.
Την περασμένη κιόλας Κυριακή, ένας διάλογος ανάμεσα σε μια καλή φίλη και έναν από αυτούς τους νεόκοπους αντισυστημικούς, που εκμεταλλέυτηκαν όλον τον κομματικό μηχανισμό για να αναδειχθούν, αλλά δεν έχουν καμία σχέση με ό,τι το κόμμα τους υποστήριζε σε Βουλή και κοινωνία, κλιμακώθηκε ραγδαία. Αυτό το σύμβολο της πολιτικής αγνότητας επέμενε να του αποκαλύψει η φίλη μου τί ψήφισε στις εκλογές, και αυτή, άμαθη από τέτοιους τακτικισμούς, υπέκυψε. Μόνο και μόνο για να την εξοργίσει και να τη χλευάσει. Και να γυρίσει σπίτι βαυκαλιζόμενος ότι δέχεται κριτική όχι από τη λογική, αλλά από την επάρατο αριστερά. «Χάρηκε για τη γνωριμία», κυνικά και αποχώρησε νικητής.
Όντως νίκησε. Υποβάλοντας το φόβο, νίκησε τη δημοκρατία. Αν είσαι, σωρευτικά, λευκός, άνδρας, μεσήλικας, «χριστιανός» κατά το γράμμα και όχι κατ'ουσίαν, straight, κεντρώος πολιτικά και μεσαίος οικονομικά, δύσκολα μπορείς να αντιληφθείς το βίωμα του ρατσισμού και του φασισμού στην καθημερινότητά σου. Αυτό το απαξιωτικό μειδίαμα που μπορεί να σε εξοργίσει και να προσπαθήσει να μηδενίσει τη λογική και τα επιχειρημάτα σου, απλά λόγω ενός στοιχείου της βιολογικής ή της ψυχικής οντότητάς σου.
Όλοι οι άλλοι ξέρουμε, λίγο ή πολύ, τί σημαίνει ρατσισμός επί τω έργω. Και ζούμε πλέον σε ένα κράτος που τον υποστηρίζει. Πληρώνεσαι λιγότερο, απλά και μόνο επειδή είσαι νέος. Δεν λειτουργεί το μειονοτικό σχολείο σου, επειδή γίνεται κηδεία του Μητροπολίτη των Ορθοδόξων. Δεν έχεις πρόσβαση στη δημόσια υγεία, επειδή είσαι αρκετά φτωχός ώστε να μη μπορείς να διαθέσεις 25 ευρώ για την εξέτασή σου. Συλλαμβάνεσαι προληπτικά, επειδή θέλεις να διαδηλώσεις και μπορεί να κάνεις επεισόδια. Πώς να μη πάρουν θάρρος μετά οι Χρυσαυγίτες και τα ιδεολογικά φλέρτ τους;
Για όλους τους άλλους που δίνουν καθημερινά μάχη με τον ρατσισμό και τις φασίζουσες αντιλήψεις, οι Διεθνείς Ημέρες λίγη σημασία έχουν. Είναι όμως μια ευκαιρία να συνειδητοποιήσουμε όλοι, την απροκάλυπτη θυματοποίησή μας. Να μιλήσουμε για να καταλαγιάσουμε τον φόβο και να δυναμώσουμε την ελπίδα. Προχτές 9 Νοεμβρίου, ήταν η Διεθνής Ημέρα κατά του Φασισμού και του Αντισημιτισμού.
Λίγα να'ναι τα χρόνια τους. Santé!