Ο επισκέπτης του Μουσείου Μπενάκη στην οδό Κουμπάρη όταν φτάσουν στον πρώτο όροφο θα συναντήσουν έναν απροσδόκητο εικαστικό διάλογο ανάμεσα σε αντικείμενα νεοελληνικής λαϊκής τέχνης που εκτίθενται στον πρώτο όροφο του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού και σε έργα των εικαστικών καλλιτεχνών Νικομάχης Καρακωστάνογλου και Ηλία Παπαηλιάκη με τίτλο από το λαϊκό τραγούδι «Τι καλά το λέει το αηδόνι».
Η συνάντηση αυτή γίνεται στο πλαίσιο ενός ευρύτερου εκθεσιακού προγράμματος του Μουσείου Μπενάκη με στόχο τις συναντήσεις έργων σύγχρονων καλλιτεχνών με έργα από ιστορικές μουσειακές συλλογές, από την επιμελήτρια Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης, υπεύθυνη Τμήματος Ζωγραφικής Μουσείου Μπενάκη Πολύνα Κοσμαδάκη.
Οι δύο καλλιτέχνες διαμόρφωσαν στον μουσειακό χώρο μία διαδρομή, μία συνεργατική εγκατάσταση που προέκυψε από τον διάλογο μεταξύ τους πάνω σε ποικίλες θεματικές, όπως η χειροτεχνία, η υλικότητα, η αισθητηριακότητα και ο λαϊκός πολιτισμός.
Η εγκατάσταση αξιοποιεί την άρρηκτη σύνδεση της εργασίας με την ύλη από τη μία και με την εξιστόρηση γεγονότων και μύθων από την άλλη ώστε να κατασκευάσει ένα εκφραστικό σύστημα που καθιστά τη συνάντηση, την πολυμορφία, την πολυχρονικότητα αλλά και τον αισθητηριακό διάλογο απτά και ορατά.
Οι δύο καλλιτέχνες διαμόρφωσαν στον μουσειακό χώρο μία διαδρομή, μία συνεργατική εγκατάσταση που προέκυψε από τον διάλογο μεταξύ τους πάνω σε ποικίλες θεματικές, όπως η χειροτεχνία, η υλικότητα, η αισθητηριακότητα και ο λαϊκός πολιτισμός.
Τα είκοσι περίπου έργα από πηλό, χαρτί και χρώματα των Καρακωστάνογλου και Παπαηλιάκη έχουν φτιαχτεί ειδικά για τον μουσειακό χώρο, με αναφορά σε συγκεκριμένα εκθέματα ή σύνολα εκθεμάτων της μόνιμης έκθεσης του Μουσείου, τεχνουργήματα, αντικείμενα και φορεσιές. Προσκαλούν τον θεατή σε στάσεις-στιγμές συνομιλίας με τα τεκμήρια του ελληνικού υλικού πολιτισμού, φωτίζοντας τις εκφράσεις του μέρους και του όλου στη λαϊκή παράδοση.
Ο κόσμος, η μνήμη, ο χρόνος, ο εαυτός και ο άλλος, το μυστικό, ο θεός και το σκοτεινό μεταφυσικό παίρνουν μορφή, χρωματίζονται, αποκτούν υλικότητα και σχηματοποιούνται σε σύνδεση με την ελληνική πολιτισμική περιπέτεια. Το νερό, η εστία, το χώμα, το ιερό, ο ναός, η πόλη και η εξοχή, ο διάκοσμος, ο διαβάτης, ο φύλακας, ο άγγελος και το πεπρωμένο είναι μερικά από τα στοιχεία μιας αφήγησης ή μιας μύησης που γεννιέται με το λαϊκό τραγούδι Τι καλά το λέει το αηδόνι.
Η Νικομάχη Καρακωστάνογλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Ξεκίνησε τις σπουδές της στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Α.Σ.Ο.Ε.Ε.) και συνέχισε στο Λονδίνο σπουδάζοντας Public Art στο Chelsea School of Art και Γλυπτική στο Wimbledon School of Art. Κατά τη διάρκεια των σπουδών της αρχίζει να ζυμώνεται η ιδέα της «Γλυπτικής του Χώρου», μιας αντίληψης για τον σχεδιασμό που θα την ακολουθήσει σε όλη την καλλιτεχνική πορεία της, ενώ το 1998 ιδρύει το Sculpting Space studio. Το 2011 αναχωρεί για τη Σαγκάη όπου ασχολείται έντονα με το branding και τον σχεδιασμό εστιατορίων. Παράλληλα μελετά την κινέζικη καλλιγραφία μέσω της οποίας ανακαλύπτει νέους τρόπους αποτύπωσης του νερού και τις διαφάνειας. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εργάζεται αυστηρά μόνο πάνω στα εικαστικά της έργα, πειραματιζόμενη με τη μεγάλη κλίμακα αλλά και τα νέα υλικά που έχει συγκεντρώσει από τα ταξίδια της στην Ασία. Έννοιες όπως το φως, η κίνηση, οι ρυθμοί της καθημερινότητας και η σιωπή αποτελούν τη βασική πηγή έμπνευσης των σχεδίων της.
Ο Ηλίας Παπαηλιάκης γεννήθηκε στην Κρήτη το 1970. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1990-1996). Το 1998 βραβεύτηκε με το 1ο βραβείο του Ιδρύματος Γιάννη και Ζωής Σπυροπούλου. Το 2001 εκπροσώπησε την Ελλάδα στην 49η Μπιενάλε της Βενετίας. Το 2001, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης οργάνωσε αναδρομική έκθεση με έργα του από την περίοδο 1998-2001. Το 2009, το Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού (παράρτημα Βερολίνου) οργάνωσε αναδρομική έκθεση με έργα του, που ανήκουν σε γερμανικές συλλογές, από την περίοδο 2005-2009. Το 2013 ήταν υποψήφιος για το βραβείο ΔΕΣΤΕ. Το 2017 συμμετείχε στην documenta 14 (Κάσελ και Αθήνα). Το 2018 συμμετείχε στην 6η Μπιενάλε της Αθήνας, με τίτλο ANTI.
Έχει παρουσιάσει δουλειά του σε περισσότερες από 25 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Δίδαξε στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου της Πάτρας ως εντεταλμένος διδάσκων από το 2009 έως το 2019.
Επιμέλεια έκθεσης: Πολύνα Κοσμαδάκη, επιμελήτρια Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης, υπεύθυνη Τμήματος Ζωγραφικής Μουσείου Μπενάκη.