Τι σηματοδοτεί το τόσο υψηλό ποσοστό που λάβατε στον πρώτο γύρο;
Αναμφίβολα, πρόκειται για ύψιστη τιμή όταν τόσες δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι προσέρχονται στην κάλπη και ρίχνουν ένα ψηφοδέλτιο με το όνομά σου. Σου δημιουργεί δέος. Αυτό το ποσοστό έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Κάθε ψήφος είναι μία εντολή, κάθε ψήφος είναι μία υποχρέωση και κάθε ψήφος είναι μία ευθύνη. Συνεχίζουμε με την ίδια ζέση και τον ίδιο ενθουσιασμό. Μετά την πρώτη Κυριακή το κοντέρ μηδενίζει. Απευθύνουμε, λοιπόν, μια πρόσκληση σε όλους τους Αθηναίους και σε όλες τις Αθηναίες, απ' όπου και αν προέρχονται, όποια και αν είναι η παράταξή τους, όποιο και αν είναι το κόμμα τους, να ενώσουν τη δύναμή τους με τη δική μας και να γίνουν κομμάτι της αλλαγής που θέλουμε να φέρουμε στην πόλη μας. Μια πόλη που, όσο και αν αυτό ακούγεται ουτοπικό, μπορεί να μας ενώνει και να μας συμφιλιώνει όλους.
— Μήπως το 42% δείχνει ότι υπάρχει κι ένας άλλος δρόμος, εκείνος της πολιτικής χωρίς κραυγές;
Το ελπίζω. Να είμαστε όμως πάρα πολύ προσεκτικοί, ακριβείς και δίκαιοι. Γιατί δεν είναι μόνο το 42%. Σε αυτό πρέπει να προσθέσουμε και τα ποσοστά των υπόλοιπων συνυποψηφίων, του Νάσου Ηλιόπουλου, του Παύλου Γερουλάνου, του Νίκου Σοφιανού, αλλά και άλλων, όπως, για παράδειγμα, του Γιώργου Βουλγαράκη και του Βασίλη Καπερνάρου. Όλοι κάναμε έναν εξαιρετικά πολιτισμένο προεκλογικό αγώνα. Είναι πάρα πολύ εύκολο να υποκύπτεις στον πειρασμό και να διολισθαίνεις σε μια στείρα και άγονη αντιπαράθεση, όπως και να συμμετέχεις σε κοκορομαχίες. Υπάρχει η άποψη ότι ο τηλεθεατής, ο αναγνώστης στο διαδίκτυο, αυτό θέλει: αίμα και σπέρμα. Διαφωνώ. Πιστεύω ειλικρινά ότι η κοινωνία απαιτεί από εμάς τον καλύτερό μας εαυτό. Αν κάνω λάθος, τότε είναι θέμα χρόνου να φάω τα μούτρα μου. Γιατί, έτσι κι αλλιώς, δεν μπορώ να γίνω κάτι άλλο από αυτό που είμαι.
— Επίσης, δεχτήκατε πολλές επιθέσεις, αλλά προτιμήσατε να μην απαντήσετε.
Πράγματι, ήταν πολλές και συνεχίζουν κάποιες από αυτές, ακόμα και σήμερα που μιλάμε. Δεν σημαίνει ότι τελείωσαν με τον πρώτο γύρο. Και είναι αλήθεια πως υπήρξαν μερικές που με ενόχλησαν. Όμως το θέμα δεν είναι τι κάνουν οι άλλοι αλλά τι κάνεις εσύ. Δεν μπορείς να επιτρέψεις σε οποιονδήποτε άλλον να ορίζει τη δική σου πορεία. Δεν μπορείς να επιτρέψεις σε οποιονδήποτε άλλον να επιλέγει τις μάχες που εσύ θέλεις να δώσεις. Ειδικά όταν σε ενδιαφέρει η επόμενη μέρα, όταν σε ενδιαφέρει το αύριο. Η αντίληψη ότι οι εκλογές αρχίζουν και τελειώνουν με την κάλπη είναι όχι απλώς άστοχη αλλά και λανθασμένη. Όλοι μας έχουμε τέσσερα χρόνια μπροστά μας, όπου και αν μας κατατάξει ο κόσμος. Τέσσερα χρόνια τα οποία αντικειμενικά θα είναι πάρα πολύ δύσκολα και απαιτητικά. Τέσσερα χρόνια στα οποία θα χρειαστεί να υπερβούμε εαυτούς, όχι μόνο κόμματα και ιδεολογίες, να χτίσουμε συμμαχίες από κάτω προς τα πάνω, αν θέλουμε να δούμε κάτι να αλλάζει σε αυτή την πόλη. Με συνεργασίες και συναινέσεις.
Εκείνο το βράδυ κάποια «κουφοντινάκια» πέρασαν μπροστά από το περίπτερό μας φωνάζοντας χυδαία συνθήματα για τον τάφο του πατέρα μου κι έπειτα βανδάλισαν τo περίπτερό μας. Προφανώς αυτό το γεγονός μού ξυπνά έντονα συναισθήματα οργής και αγανάκτησης. Αλλά περισσότερο με εξόργισε το ότι οι εθελοντές μας, όλοι νέα παιδιά, που πιστεύουν σε αυτό το διαφορετικό που πάμε να κάνουμε, αναγκάστηκαν να φύγουν από το περίπτερο.
— Ποια ήταν τα σημεία που έπεισαν ένα τόσο υψηλό ποσοστό των Αθηναίων να σας ψηφίσει;
Υποθέτω ότι κάθε άνθρωπος πείστηκε από κάτι διαφορετικό. Ενδεχομένως θα έλεγα ότι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο τέσσερα σημεία. Πρώτον, ο συνδυασμός. Μια ομάδα εξαιρετικών ανθρώπων, αλλά και ο πλέον υπερκομματικός και πολυσυλλεκτικός συνδυασμός που έχει ποτέ δοκιμαστεί στην Αθήνα. Δεύτερον, ο δημόσιος λόγος μας. Θετικός και αυτοδιοικητικός, με ένα ολοκληρωμένο και κοστολογημένο πρόγραμμα. Τρίτον, επιμείναμε στην ατζέντα των Αθηναίων, η οποία είναι ξεκάθαρη. Κρατήσαμε την κεντρική πολιτική σκηνή μακριά από τον αγώνα μας. Αν θέλετε να συζητήσετε για τη Βόρεια Κορέα ή για τα μνημόνια, πηγαίνετε αλλού. Εμείς έχουμε πεζοδρόμια να φτιάξουμε και σκουπίδια να μαζέψουμε. Και, τέταρτον, αντισταθήκαμε στον λαϊκισμό, στον διχασμό, στη διχόνοια, και επιμέναμε να προτάσσουμε τον πολιτικό πολιτισμό. Μείναμε στο «εμείς».
— Συζητήθηκε αρκετά η επίθεση που έγινε στο εκλογικό σας κέντρο. Πώς το σχολιάζετε;
Εκείνο το βράδυ κάποια «κουφοντινάκια» πέρασαν μπροστά από το περίπτερό μας φωνάζοντας χυδαία συνθήματα για τον τάφο του πατέρα μου κι έπειτα βανδάλισαν τo περίπτερό μας. Προφανώς αυτό το γεγονός μού ξυπνά έντονα συναισθήματα οργής και αγανάκτησης. Αλλά περισσότερο με εξόργισε το ότι οι εθελοντές μας, όλοι νέα παιδιά, που πιστεύουν σε αυτό το διαφορετικό που πάμε να κάνουμε, αναγκάστηκαν να φύγουν από το περίπτερο. Επομένως, το ζήτημα δεν είναι προσωπικό. Δεν έχει να κάνει μ' εμένα. Δεν έχει να κάνει με το γεγονός ότι το όνομα του δολοφόνου του πατέρα μου γράφτηκε πάνω στο περίπτερό μας. Αλλά έχει να κάνει με το πώς αντιλαμβανόμαστε τη ζωή μας σε αυτή την πόλη. Έχει να κάνει με το αν είμαστε διατεθειμένοι για οποιονδήποτε λόγο –ιδεολογικό, ιδεοληπτικό, πολιτικό, πολιτικάντικο– να αποδεχτούμε ή να συμβιβαστούμε με τη βία, το μίσος, την κακοποίηση, απ' όπου κι αν προέρχεται αυτή. Σήμερα είμαι εγώ, επειδή κάποιος διαφωνεί πολιτικά μαζί μου. Αύριο μπορεί να είναι μια νεαρή κοπέλα ή ένα αγόρι για κάτι που φοράει. Μεθαύριο μπορεί να είναι ένας άντρας ή μια γυναίκα για τις σεξουαλικές τους επιλογές. Όλοι μας, όσοι ασχολούμαστε με τα κοινά, πρέπει να βάλουμε στην άκρη τις θεμιτές, πολλές φορές, πολιτικές μας διαφορές και να συμφωνήσουμε στην ανάγκη να δώσουμε τη μάχη για την ελευθερία από τον φόβο. Είναι αναγκαία προϋπόθεση για τη συνύπαρξή μας.
— Έχετε εξηγήσει γιατί αυτοί οι άνθρωποι έχουν τόσο μίσος για τον πατέρα σας; Επίσης, οι μπογιές έξω από το Κοινοβούλιο δείχνουν εικόνα ευρωπαϊκής πόλης;
Επειδή πολλοί μασάμε τα λόγια μας, θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Άλλωστε ο βρεγμένος τη βροχή δεν τη φοβάται. Δεν αντιμετωπίζουμε κάποιους ανθρώπους οι οποίοι μοιράζονται κάποιες ιδέες, κάποιες αξίες, που μπορεί να είναι ίδιες ή διαφορετικές από τις δικές μας. Αντιμετωπίζουμε οργανωμένες ομάδες που είναι συγκοινωνούντα δοχεία με το οργανωμένο έγκλημα, που συμμετέχουν ενεργά στη διακίνηση ναρκωτικών, όπλων και ανθρώπων. Πρόκειται για το ίδιο νήμα που συνδέει τον βανδαλισμό στη Βουλή με το παρεμπόριο στην ΑΣΟΕΕ, όπως και με αυτό που γίνεται σήμερα στα Εξάρχεια, στα οποία 35.000 κάτοικοι κρατούνται σε ομηρία και βρίσκονται σε απελπισία. Και είναι το ίδιο νήμα που συνδέει όλα αυτά μ' εκείνους που θεωρούν ότι μπορούν να τρομοκρατούν, να εκβιάζουν και να απειλούν μια ολόκληρη πολιτεία μόνο και μόνο για να μπορεί ο Κουφοντίνας να κάνει την επόμενή του βόλτα, αλλά και τουρισμό, στα σημεία όπου διέπραξε τα εγκλήματά του. Άρα το ζήτημα δεν επιδέχεται ψυχολογική ή ψυχαναλυτική ερμηνεία. Σε καμία περίπτωση. Το ζήτημά μας αφορά όλους και το πώς εμείς όλοι στεκόμαστε όρθιοι απέναντι σε αυτό. Πρέπει να φοβίσουμε τον φόβο. Γιατί έχουμε καταφέρει αυτοί οι λίγοι, οι ελάχιστοι, κάτι ανθρωπάκια, να έχουν μπει και να παίζουν μέσα στο μυαλό μας.
— Την επόμενη Δευτέρα, δηλαδή, αυτό θα τελειώσει για την Αθήνα;
Όχι. Τη Δευτέρα το πρωί η Αθήνα θα είναι όπως ήταν την Κυριακή το βράδυ. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και ο δήμαρχος δεν είναι ούτε υπουργός Προστασίας του Πολίτη ούτε σερίφης. Να το υπογραμμίσω. Αυτό που αλλάζει είναι ότι από τη Δευτέρα το πρωί θα αρχίσει μια πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια και ένας πάρα πολύ μεγάλος αγώνας, συμβολικός και πολιτικός και κοινωνικός, αλλά και ουσιαστικός. Για μια άλλη πόλη, με άλλη νοοτροπία. Ο δήμαρχος της Αθήνας, της πρωτεύουσας της χώρας, της πόλης των πόλεων, έχει βεβαίως –και αυτή είναι η δουλειά του– ατέλειωτες πρακτικές υποχρεώσεις, από την αποχέτευση και το πράσινο μέχρι την καθαριότητα και την παιδική χαρά. Έχει όμως και ένα ηθικό και πολιτικό κεφάλαιο. Την υποχρέωση να σηματοδοτεί το κάτι άλλο, το καινούργιο, το καλό.
— Έχετε πει ότι η ασφάλεια δεν είναι θέμα ιδεολογικό.
Ναι. Αυτό είναι το προφανές. Δεν υπάρχει δεξιά και αριστερή ασφάλεια και εμμένω σε αυτό. Η ασφάλεια είναι δικαίωμα όλων και δεν μπορούμε να την πολιτικοποιούμε και να την ιδεολογικοποιούμε. Γιατί όσο εμείς μεταξύ μας μπορούμε να παίζουμε πολιτικά παιχνίδια και να τσακωνόμαστε στα τηλεπαράθυρα, η πόλη παραδίδεται στο σκοτάδι.
— Το βράδυ της επίθεσης στο εκλογικό σας κέντρο δηλώσατε «να παρακαλάνε να μη βγω δήμαρχος». Τι σημαίνει αυτή η δήλωση;
Ότι δεν ξέρουν πού έχουν μπλέξει. Θα γίνω πολύ κακός μπελάς, κακό σπυρί αν θέλετε, όχι μόνο σε αυτούς αλλά σε οποιονδήποτε θεωρεί ότι μπορεί να ασκήσει βία πάνω σε έναν Αθηναίο, σε μια Αθηναία, πάνω στην ίδια μας την πόλη. Με όποιο μέσο και αν διαθέτω. Ο δήμαρχος είναι υπεύθυνος για όλα και είναι υπόλογος σε όλους.
Ποτέ δεν «αγόρασα» την άποψη περί ηθικού πλεονεκτήματος. Δηλαδή; Επειδή κάποιοι είναι αριστεροί ή επειδή κάποιοι είναι δεξιοί είναι εξ ορισμού καλύτεροι άνθρωποι; Είναι εξ ορισμού καλύτεροι πατεράδες, καλύτερες μανάδες, καλύτεροι φίλοι, καλύτερες φίλες, καλύτεροι εραστές; Όλο αυτό είναι μια τεχνητή κατασκευή.
— Σε μια μελλοντική άδεια του Κουφοντίνα στην οποία ο Κώστας Μπακογιάννης έχει εκλεγεί δήμαρχος, τι γίνεται;
Ας μην το προσωποποιούμε. Το ζήτημα δεν είναι τι θα κάνω εγώ, η μητέρα μου, η αδερφή μου, το ζήτημα δεν είναι τι θα κάνουν τα δικά μας παιδιά. Το ζήτημα δεν είναι ούτε οι μανάδες, οι πατεράδες, τα αδέρφια, οι γυναίκες ή τα παιδιά όλων των άλλων θυμάτων του Κουφοντίνα. Όχι. Το ζήτημα είναι πώς αντιλαμβανόμαστε όλοι εμείς αυτή την πόλη. Είναι η πόλη του «ό,τι να 'ναι». Γιατί καθόμαστε και μιλάμε για την ασφάλεια. Ο δήμος ως προς την πρόληψη, η κυβέρνηση ως προς την καταστολή. Αναφερόμαστε σε κρούσματα εγκληματικότητας, ανομίας και παραβατικότητας. Μα, όταν η ίδια η πολιτεία δεν μπορεί να κρατήσει στη φυλακή τον μεγαλύτερο serial killer των τελευταίων δεκαετιών, ποιο μήνυμα στέλνει στον έμπορο ναρκωτικών, στον ληστή, στον βιαστή; Δεν είναι σαν να λέει «εντάξει, δεν πειράζει. Να 'μαστε καλά»; Νομίζω, πάντως, ότι η εικόνα του Δημήτρη Κουφοντίνα να σουλατσάρει στο κέντρο της Αθήνας προσέβαλε –και δεν χρησιμοποιώ τυχαία τη λέξη– τη συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας.
— Σας ξένισε το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός της χώρας απευθύνεται στον ενικό στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και μιλάει στον πληθυντικό για τον Δημήτρη Κουφοντίνα;
Θα μπορούσα να σας πω πάρα, μα πάρα πολλά για τον πρωθυπουργό, για ένα κομμάτι της κυβέρνησης και για ένα κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ ως προς το πώς διαχειρίζονται την τρομοκρατία και γενικότερα πώς αντιμετωπίζουν τη βία σε αυτήν τη χώρα. Δεν θα το κάνω όμως. Και δεν θα το κάνω γιατί πιστεύω πραγματικά ότι όταν εμείς μπαίνουμε σε μια τέτοια αντιπαράθεση, ακόμα και αν κάποιοι από τους μεν ή τους δε έχουν δίκιο, είναι βούτυρο στο ψωμί του κάθε Κουφοντίνα. Όταν, λοιπόν, λες ότι πρέπει να είμαστε όλοι ενωμένοι σε αυτήν τη μάχη, πρέπει να το κάνουμε πράξη χωρίς αστερίσκους, χωρίς υποσημειώσεις και χωρίς συμψηφισμούς.
— Η συντριπτική νίκη της ΝΔ ήταν μια προσωπική ήττα του πρωθυπουργού;
Λίγο με ενδιαφέρει αν ηττήθηκε κάποιος. Πιο πολύ με ενδιαφέρει ποιος νίκησε. Και, νομίζω, νίκησε η δίψα για αλλαγή. Νομίζω ότι νίκησε η δίψα για κάτι άλλο, κάτι αισιόδοξο κι ελπιδοφόρο. Έτσι είναι η πολιτική, η δημοκρατία, κάνει κύκλους. Και διαφεύγει πολλές φορές από τους ενοίκους του Μαξίμου πως «ό,τι ανεβαίνει, κατεβαίνει». Καλό θα είναι να το θυμόμαστε όλοι μας απ' οποιαδήποτε πολιτική θέση, αυτό το οποίο οι πολίτες ποτέ δεν συγχωρούν –και πολύ σωστά αν με ρωτάτε– είναι η αλαζονεία.
— Χάθηκε το ηθικό πλεονέκτημα του Αλέξη Τσίπρα;
Ποτέ δεν «αγόρασα» την άποψη περί ηθικού πλεονεκτήματος. Δηλαδή; Επειδή κάποιοι είναι αριστεροί ή επειδή κάποιοι είναι δεξιοί είναι εξ ορισμού καλύτεροι άνθρωποι; Είναι εξ ορισμού καλύτεροι πατεράδες, καλύτερες μανάδες, καλύτεροι φίλοι, καλύτερες φίλες, καλύτεροι εραστές; Όλο αυτό είναι μια τεχνητή κατασκευή η οποία μπορεί να λειτούργησε πολιτικά αποτελεσματικά για ένα χρονικό διάστημα, αλλά στην πραγματικότητα είναι άλλο ένα αποπροσανατολιστικό ψέμα.
— Υπήρξαν άνθρωποι, όχι μόνο από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και μέσα από το κόμμα της ΝΔ, που υποτίμησαν τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Συμφωνείτε;
Και τι σημασία έχει αυτό; Σημασία έχει η κοινωνία. Σημασία έχει ότι ο κόσμος τον αναγνωρίζει, τον εμπιστεύεται και του δίνει αέρα στα πανιά του να προχωρήσει μπροστά. Αυτό είναι που έχει κερδίσει με το σπαθί του ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μέσα από πολλές δυσκολίες και μάχες, και έχει όλες τις δυνατότητες σήμερα να σφραγίσει την πορεία αυτής της χώρας τα επόμενα χρόνια.
Ναι, και; Ο χάρτης έγινε μπλε. Το θέμα είναι τι γίνεται την επόμενη μέρα. Το θέμα είναι τι σημαίνει αυτό για όλους εμάς. Το θέμα είναι τι θα κάνει η επόμενη κυβέρνηση. Ξέρετε, ο χάρτης μπορεί να γίνει σήμερα μπλε, όπως ήταν προχθές, και μπορεί μεθαύριο να γίνει πολύχρωμος. Έχεις σήμερα μια ΝΔ η οποία δείχνει να έχει μάθει από το παρελθόν. Μια άλλη ΝΔ. Μια νέα ΝΔ, η οποία κερδίζει, κάθε μέρα που περνάει, την εμπιστοσύνη ολοένα και περισσότερων Ελλήνων. Βεβαίως, αυτό σημαίνει ότι έχει και ένα τεράστιο βάρος, να μη διαψεύσει όλους αυτούς που την ψηφίσαν ή θα την ψηφίσουν ή σκέφτονται να την ψηφίσουν στις επόμενες εκλογές. Προσωπικά, πιστεύω ότι δεν θα τους διαψεύσει. Πιστεύω ότι θα μπορούμε να είμαστε περήφανοι για την ψήφο μας.
— Τι αφήνει πίσω της αυτή η κυβέρνηση;
Μετά από πέντε χρόνια που κυβερνά η μακροβιότερη κυβέρνηση των μνημονίων; Έτσι δεν έχει χαρακτηριστεί; Σίγουρα, ελπίζω να αφήσουμε όλοι πίσω μας όλα αυτά τα κακά της Μεταπολίτευσης τα οποία έχει ενσωματώσει αυτή η κυβέρνηση και αυτό το κόμμα: τον παλαιοκομματισμό, το «εμείς ή εσείς» ή, ακόμα χειρότερα, το «εμείς ή κανείς», τον κρατισμό, τη δημαγωγία και το ψέμα. Όλα αυτά που, για να είμαστε δίκαιοι, κατά καιρούς έχουν εμποτίσει σε έναν βαθμό όλα τα κόμματα. Σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, όμως, αυτή η κυβέρνηση κατάφερε να ιδρυματοποιηθεί και να τα υιοθετήσει στον μέγιστο βαθμό. Τώρα, βέβαια, έχουμε μια ευκαιρία να κάνουμε μια νέα αρχή.
— Η πρώτη θέση του Στέλιου Κυμπουρόπουλου ακυρώνει το ύφος Πολάκη;
Ε, ναι. Λέτε να μην έλαβαν το μήνυμα; Και εύχομαι όλο το πολιτικό σύστημα, όχι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, να καταλάβει ότι δεν μπορούν να δηλητηριάζουν το πηγάδι από το οποίο πίνουν νερό. Ο διχασμός, η τοξικότητα, ο «πολακισμός» –γιατί να συμφωνήσουμε ότι είναι η απόλυτη προσωποποίηση όλων αυτών– μας οδηγεί προς τα πίσω. Τέτοιες συμπεριφορές ο κόσμος τις τιμωρεί.
Τη Χρυσή Αυγή δεν την πολεμάς με τα likes στο Facebook ή με αναρτήσεις, δεν την πολεμάς γράφοντας «σεντόνια» με το πληκτρολόγιο. Τη Χρυσή Αυγή την πολεμάς στην πράξη, στις γειτονιές. Με τις υποδομές και με τις υπηρεσίες που προσφέρεις. Υπάρχουν σήμερα περιοχές ολόκληρες του δήμου λες και έχει κατέβει ο διακόπτης.
— Θεωρείτε, δηλαδή, ότι ηττήθηκε η «πολιτική της μαγκιάς»;
Ας ξεπεράσουμε το γνωστό σχήμα «να έρθουν οι καλοί, να φύγουν οι κακοί, να έρθει το φως, να διώξει το σκοτάδι». Δεν είναι αυτό το ζητούμενο σήμερα. Η χώρα μας βρίσκεται σε μετάβαση. Βγαίνουμε, όπως βγαίνουμε, σερνόμενοι, από τα μνημόνια. Όμως όλη αυτή η δεκάχρονη κρίση έχει αφήσει τεράστιες ανοιχτές πληγές. Και το βλέπουμε αυτό στους νέους και στις νέες. Τα ποσοστά της συμμετοχής στις εκλογές των 17άρηδων, των 18άρηδων, ήταν σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Μιλάμε για παιδιά τα οποία έχουν βιώσει στα σπίτια τους, στις οικογένειές τους, πικρίες, απογοητεύσεις, συμβιβασμούς. Μιλάμε για παιδιά στα οποία εμείς κάναμε μία πάρα πολύ μεγάλη προσπάθεια τις τελευταίες εβδομάδες να απευθυνθούμε. Όχι για να τους κουνήσουμε το δάχτυλο. Ούτε για να τους πούμε τι πρέπει να κάνουν. Αλλά για να μιλήσουμε μαζί τους, να τους ακούσουμε, για το τι λένε για την Αθήνα που ονειρεύονται ή, τέλος πάντων, για την Αθήνα που απαιτούν ή για την Αθήνα που θέλουν. Και αυτό που μου έκανε πάρα πολύ μεγάλη εντύπωση όλες αυτές τις εβδομάδες είναι πως όταν ανοίξεις κουβέντα στα παιδιά αυτά για τα «μεγάλα και αιώνια», για τα πολιτικά διακυβεύματα, είναι πιο κλειδωμένα. Όταν τους μιλάς για την καθημερινότητά τους, απελευθερώνονται και ανοίγονται. Είτε κάποιος έχει ψηφίσει εμένα είτε κάποιος έχει ψηφίσει κάποιον άλλον, αυτό είναι ένας σπινθήρας για όλους μας.
— Βέβαια, όπως είδαμε, στις ηλικίες 17-24 ένα σημαντικό ποσοστό ψήφισε Χρυσή Αυγή.
Είναι ένας λόγος παραπάνω να καταλάβουμε ότι πάμε προς τη λάθος κατεύθυνση. Τη Χρυσή Αυγή δεν την πολεμάς με τα likes στο Facebook ή με αναρτήσεις, δεν την πολεμάς γράφοντας «σεντόνια» με το πληκτρολόγιο. Τη Χρυσή Αυγή την πολεμάς στην πράξη, στις γειτονιές. Με τις υποδομές και με τις υπηρεσίες που προσφέρεις. Υπάρχουν σήμερα περιοχές ολόκληρες του δήμου λες και έχει κατέβει ο διακόπτης. Προφανώς, ειδικά για εμάς, στον δήμο της Αθήνας, το στοίχημα είναι πάρα πολύ μεγάλο, ώστε να αισθανθούν αυτά τα παιδιά, οι γονείς τους, οι παππούδες τους, μικροί και μεγάλοι, κομμάτια μιας πόλης. Μιας πόλης που δεν τους αντιμετωπίζει σαν να είναι αόρατοι και εξαφανισμένοι. Μιας πόλης που τους ακούει, τους συναισθάνεται και ταυτίζεται μαζί τους.
— Το 10% του Κασιδιάρη πώς το κρίνετε ως εκλογική καταγραφή;
Σημαίνει ότι ο αγώνας είναι διαρκής. Και αλίμονό μας, επειδή, ευτυχώς, τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής είναι σαφώς μικρότερα σε αυτές τις εκλογές σε σχέση με τις προηγούμενες, αν θεωρήσουμε πως τελειώσαμε.
— Συνεχίζετε στον δεύτερο γύρο με τον Νάσο Ηλιόπουλο. Τι θα θέλατε να του πείτε μέσω της συνέντευξής μας;
Ευχαριστώ πολύ για έναν πολύ αξιοπρεπή, έντιμο και καθαρό αγώνα, τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Ευχαριστώ πολύ γιατί μέσα απ' όλα αυτά τα ατελείωτα debates που έχουμε κάνει γνωριστήκαμε κιόλας. Δεν το κρύβω ότι ο Νάσος μού είναι πολύ συμπαθής. Και, παρά τις αντικειμενικές πολιτικές και ιδεολογικές μας διαφορές, νομίζω ότι την επόμενη μέρα μαζί και με τον Παύλο, τον Νίκο, μαζί με όλες τις παρατάξεις που εκπροσωπούνται σε αυτό το συμβούλιο, μπορούμε να κάνουμε δουλειά.
— Ο Παύλος Γερουλάνος έμεινε εκτός δεύτερου γύρου. Είχατε δεχτεί αρκετές επιθέσεις από τον ίδιο.
Ο Παύλος, ναι, υπήρξαν αρκετές φορές που... γρατζουνούσε. Δεν θεωρώ σε καμία περίπτωση ότι αυτό έγινε εσκεμμένα, άλλωστε δεν υπερέβη τα εσκαμμένα. Σε καμία περίπτωση. Ίσα ίσα, νομίζω ότι πρέπει να του αναγνωρίσουμε τον πολιτισμό του, την κουλτούρα του και την παιδεία του. Είναι ένας εξαιρετικά αξιοπρεπής άνθρωπος. Άρα, όλα αυτά είναι μέσα στο παιχνίδι. Δεν πρέπει να κρατάμε ο ένας στον άλλον μικροπρέπειες και κακίες. Νομίζω ότι δεν το αξίζουν ούτε οι Αθηναίοι και οι Αθηναίες, που σου λένε «καλά όλα αυτά, είπατε ό,τι είπατε, κάνατε ό,τι κάνατε, τώρα στρωθείτε κάτω, καθίστε σε ένα τραπέζι, συνεργαστείτε και κάντε τη δουλειά σας».
— Την 1η Σεπτεμβρίου τι θα είναι αυτό που θα πράξετε ως πρώτη κίνηση;
Τον φίλο μου τον Άγγελο Παπαδημητρίου, ο οποίος μας τίμησε με το να είναι υποψήφιός μας, όταν τον ρώτησαν ποιο πρέπει να είναι το πρώτο πράγμα που θα κάνει ο Μπακογιάννης, η απάντηση ήταν: «Να πάρει κιλά» (γέλια). Πέρα από την πλάκα, νομίζω ότι το ζητούμενο είναι η καθημερινότητα, η ασφάλεια, η καθαριότητα, το φως και το πράσινο. Είναι όλα αυτά τα μικρά που τελικά είναι μεγάλα. Την 1η Σεπτεμβρίου προτεραιότητα έχει η λάντζα. Έχουμε την τύχη να έχουμε ένα επιχειρησιακό σχέδιο, ένα πραγματικό εργαλείο πάνω στο οποίο μπορούμε να βασιστούμε και με το οποίο μπορούμε να πορευτούμε. Δεν έχουμε κανένα άλλοθι. Δεν έχουμε καμία δικαιολογία να μην πατήσουμε γκάζι από την πρώτη στιγμή.
Δεν είμαι άνθρωπος που θυμώνει ή χάνει την ψυχραιμία του. Έχω μια αρχή. Στη ζωή ισχύει μια πολύ ωραία έκφραση που έχουμε στο Καρπενήσι: το ήρεμο ποτάμι τρυπάει το βουνό.
— Σε ένα πιθανό σενάριο, σύμφωνα με τα εκλογικά αποτελέσματα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα είναι πρωθυπουργός, ο Γιώργος Πατούλης περιφερειάρχης και ο Κώστας Μπακογιάννης δήμαρχος. Είναι ένα σενάριο καλής συνεργασίας; Ή ο Κώστας Μπακογιάννης έχει σκοπό να αντιδρά όπου χρειάζεται;
Βρίσκομαι στην αυτοδιοίκηση εδώ και μία δεκαετία. Και σε αυτά τα δέκα χρόνια έχουμε αλλάξει πρωθυπουργούς, υπουργούς και κυβερνήσεις. Κάποιες από τις κυβερνήσεις τις είχα ψηφίσει, κάποιες δεν τις είχα ψηφίσει. Κάποια κόμματα που είχαν εξουσία τα στήριζα, κάποια δεν τα στήριζα. Όμως πάντα για μένα το αποκλειστικό και μοναδικό κριτήριο ήταν ποιος βοηθάει και ποιος στηρίζει τη δική μας δουλειά. Ο σύμμαχος των Αθηναίων, ο σύμμαχος στον αγώνα που θέλουμε να δώσουμε για τους Αθηναίους, θα είναι και δικός μας σύμμαχος. Θα είναι φίλος, θα είναι αδερφός. Όποιος θέσει εμπόδια σε αυτή την προσπάθεια θα μας βρει απέναντι και με σκληρό τρόπο.
— Σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως το βράδυ των εκλογών η σύνδεση στο εκλογικό κέντρο από το κεντρικό δελτίο ειδήσεων που παρουσιάζει η Σία Κοσιώνη. Τι απαντάτε;
Ο καθένας μας κάνει τη δουλειά του. Αυτά τα έχουμε πάρα πολύ ξεκάθαρα. Και είναι πάρα πολύ διακριτά. Από κει και πέρα, αν με ρωτάτε, ελπίζω τα επόμενα χρόνια να δίνω λιγότερη τροφή στα δελτία και να κάνω περισσότερη δουλειά στα πεζοδρόμια και στις πλατείες, γιατί από κει θα κριθεί ο επόμενος δήμαρχος. Όχι από τα λόγια ή από την ωραία την εικόνα. Θα κριθεί από τα έργα και αυτό είναι που μετράει στο τέλος της ημέρας. Αυτό που αφήνει ως παρακαταθήκη. Όλα τα άλλα έρχονται και φεύγουν.
— Κάποιοι, όμως, μπορεί να επικαλεστούν έναν αντιδεοντολογικό λόγο.
Για να επικαλεστούν έναν αντιδεοντολογικό λόγο πρέπει να έχουν μια αιτία ή έστω μια αφορμή. Η Σία βρίσκεται στην παρουσίαση του κεντρικού δελτίου ειδήσεων του ΣΚΑΪ εδώ και 13 χρόνια. Αν δεν κάνω λάθος, το πρώτο debate πολιτικών αρχηγών στο οποίο μετείχε ήταν το 2009 με τον Κώστα Καραμανλή, τον Γιώργο Παπανδρέου και τότε με τον Αλαβάνο, πριν ακόμα αναλάβει ο Τσίπρας. Θέλω να πω ότι έχει αποδείξει, και το αποδεικνύει καθημερινά, ότι ασκεί το λειτούργημα της δημοσιογραφίας με πάθος, με αυταπάρνηση, και ότι υπερασπίζεται την ανεξαρτησία της και την αξιοπρέπειά της. Όλα τα άλλα είναι «να 'χαμε να λέγαμε».
— Έχετε μπει στη διαδικασία να εξηγήσετε στα παιδιά σας, όταν ακούν στα δελτία τις επιθέσεις, για εσάς και τον πατέρα σας;
Φυσικά. Δεν το γλίτωσα. Τα μεγάλα μου τα παιδιά είναι 12 και 10, η μικρή μου η κόρη είναι 6 και ο μικρός είναι πολύ μωρό. Τα μεγάλα με ρώτησαν. Γιατί βλέπουν ειδήσεις. Και η αλήθεια είναι ότι ήταν πάρα πολύ δύσκολη η συζήτηση, γιατί δεν είμαι της λογικής ότι πρέπει να κρύβεις κάτι από τα παιδιά. Είναι τρομερά δύσκολο, και μάλλον ψυχοφθόρο, να κάνεις μια τέτοια συζήτηση και να προσπαθείς να εξηγήσεις τα ανεξήγητα. Να μην κρύβεις τίποτα, ταυτόχρονα όμως να προσπαθείς να καταλαγιάσεις τον όποιον φόβο, αγωνία και ανησυχία αισθάνονται τα παιδιά για τη ζωή τους.
— Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή της προεκλογικής περιόδου;
Ήταν μια νύχτα, που δεν το δημοσιοποιήσαμε, όταν βγήκαμε και περπατήσαμε με μια ομάδα η οποία κάνει street work για να βοηθήσει τους ναρκομανείς στην Αθήνα. Ό,τι και να λέμε, αν δεν το βιώσεις, δεν μπορείς να καταλάβεις το δράμα αυτών των ανθρώπων, αλλά και την απόλυτη παράδοση μιας πολιτείας η οποία προσποιείται ότι μπορεί απλώς να σπρώξει το πρόβλημα κάτω από το χαλί.
— Αυτή είναι η εικόνα που θα αντιμετωπίσετε.
Ναι. Όπως είναι και το πρόβλημα των αστέγων. Σε μια άλλη βόλτα που κάναμε μια νύχτα, που επίσης δεν δημοσιοποιήσαμε, περπατήσαμε με μια άλλη οργάνωση, η οποία κάνει street work για τους αστέγους. Εκεί συνειδητοποιείς τις ανοιχτές πληγές της πόλης, οι οποίες, δυστυχώς, χρόνο με τον χρόνο ανοίγουν όλο και περισσότερο. Ξέρεις, δεν έχω αυταπάτες, δεν πιστεύω ότι υπάρχουν μάγοι, δεν πιστεύω ότι υπάρχουν μαγικά ραβδιά, δεν βαυκαλίζομαι ότι τα προβλήματα λύνονται από τη μια μέρα στην άλλη. Όμως, ειλικρινά, πιστεύω ότι όταν πολλοί από εμάς ενώσουμε τις δυνάμεις μας, με σχέδιο και στοχοθεσία, μπορούμε σιγά σιγά να ξεκινήσουμε να θεραπεύουμε τα πράγματα.
— Και η στιγμή που θυμώσατε;
Δεν είμαι άνθρωπος που θυμώνει ή χάνει την ψυχραιμία του. Έχω μια αρχή. Στη ζωή ισχύει μια πολύ ωραία έκφραση που έχουμε στο Καρπενήσι: το ήρεμο ποτάμι τρυπάει το βουνό.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO