Ο τόμος περιλαμβάνει πρωτότυπες εργασίες για το 1821. Αποτελεί το τελικό παραδοτέο του ερευνητικού προγράμματος «Νέοι ιστορικοί του ΑΠΘ για το 1821» που εκπονήθηκε στο πλαίσιο της συμμετοχής του ΑΠΘ στους εορτασμούς της μεγάλης επετείου, με τη ευγενική υποστήριξη της Εθνικής Τράπεζας Ελλάδος.
Αναδεικνύει τις ερευνητικές αρετές των νέων ιστορικών, όχι των πανεπιστημιακών αλλά των μεταδιδακτόρων, νεόκοπων ή υποψήφιων διδακτόρων και διπλωματούχων μεταπτυχιακών σπουδών, όλων εκπαιδευμένων στο ΑΠΘ, που ήδη συνεισφέρουν δραστήρια στην έρευνα. Οι μελέτες που δημοσιεύονται δεν αποτελούν συνεχόμενα κεφάλαια ενός κοινού έργου.
Είναι αναλυτικότερες και πλήρως τεκμηριωμένες, σε σχέση με τις σύντομες παρουσιάσεις του συνεδρίου που διοργανώθηκε το Μάρτιο του 2021, και δομούνται σε τρεις ενότητες. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στους εορτασμούς και τις αναπαραστάσεις του 1821 (Στάθης Πουλιάσης, Γεωργία Βλαχοδήμου, Χρήστος Μανδατζής, Σωτηρούλα Βασιλείου).
Στη δεύτερη ενότητα οι μελέτες βασίζονται στη χρήση διαφόρων μορφών αρχειακού υλικού (Jasmina I. Tomašević, Χρήστος Κυριακόπουλος, Αλέξης Ντάσιος, Σπύρος Γαστεράτος, Κώστας Σαρρής), ενώ στην τρίτη ενότητα σε δευτερογενείς πηγές (Κωνσταντίνος Διώγος, Μαριάννα Χεριανίδου, Μαρία Ντισλή, Ευμορφία Πεγνίογλου).