Όλα συνδέονται

1. Douglas Gordon / Don DeLillo: Ο ιδιοφυής δημιουργός Douglas Gordon συλλαμβάνει την ιδέα να τανύσει τον χρόνο, να επιμηκύνει όσο δεν παίρνει τα δευτερόλεπτα, να μας επιβάλει το σύμπαν της φουκαριάρας λεπτομέρειας. Και κάνει άριστα, παίρνοντας το Ψυχώ του Άλφρεντ Χίτσκοκ και διαστέλλοντας τη μιάμιση ώρα σε είκοσι τέσσερις. «24 HoursPsycho» λέγεται η μνημειώδης εγκατάσταση που παρουσίασε πριν από είκοσι χρόνια ο Gordon. Τα 109 λεπτά του Χίτσκοκ γίνονται 24 επί 60 ίσον Χίλια Τετρακόσια Σαράντα λεπτά. Αντί για είκοσι τέσσερα καρέ το δευτερόλεπτο, όπως συμβαίνει στον κινηματογράφο, εδώ έχουμε δύο καρέ το δευτερόλεπτο και ο Σκοτσέζος καλλιτέχνης θριαμβεύει επί του πανδαμάτορος χρόνου. Αυτά το 1993, όταν ο Gordon ήταν μόλις είκοσι εφτά ετών. Ο πολύς και μέγας Don DeLillo, στο κατ' εμέ νεο αριστούργημά του Point Omega (μτφρ. Ελένη Γιαννακάκη, εκδ. Εστία), εκθειάζει το έργο του Gordon, εντάσσοντάς το οργανικά και καταλυτικά στη δομή του μυθιστορήματός του – βλέπε και LifΟ, Radio Book spotting, 05/12/2012. Ο Gordon, το 2006, κάνει ένα ωραίο πλονζόν και μας δωρίζει το δεύτερο επιβλητικό του αριστούργημα, το φιλμ Zidane, A 21stCenturyPortrait. Πρόκειται για ένα ρηξικέλευθο εγκώμιο του μεγαλύτερου ποδοσφαιριστή όλων των εποχών (αν εξαιρέσουμε τον George Best, που ήταν άλλωστε και το πέμπτο μέλος των Beatles), του Έλληνος Μαρσεγέζου Ζινεντίν Ζιντάν. Τη μουσική υπογράφουν οι επίσης ρηξικέλευθοι Σκοτσέζοι Mogwai. Χρόνος και ποδόσφαιρο, λοιπόν, τα θέματα του Douglas Gordon. 

2. Φάουστ / Μαρμαρινός/ Μάρκαρης / Καραζήσης: Μαίνεται ο εμφύλιος, ακόμα ένας! Οι υπέρ του κατά Μιχαήλ Μαρμαρινό Φάουστ και οι κατά. Αυτοί που εκθειάζουν την πάντα συγκροτημένη αποδομητική ματιά του Μαρμαρινού και αυτοί που καταγγέλλουν το εγχείρημα, συνήθως με εύκολα ντεμοντέ επιχειρήματα (ακατανοησία, ασυναρτησία, ασέβεια και πάει λέγοντας). Εγώ είμαι στους υπέρ. Ούτως ή άλλως, αμφότεροι οι Υπέρ και Κατά εγκωμιάζουν τους ηθοποιούς και το σάουντρακ του έργου και τον άθλο που επιτελεί, σχεδόν ψιθυρίζοντας όλη την ώρα, ο Ακύλλας Καραζήσης. Καλόν είναι να εγκωμιάσουμε και τη μετάφραση του Πέτρου Μάρκαρη, άθλος επίσης. Το βιβλίο, το οποίο μάλιστα «παίζει» και στην παράσταση, όταν η Μαργαρίτα φτιάχνει μια αυτοσχέδια γέφυρα στο ρυάκι με τόμους του Φάουστ του Γκαίτε αντί για βραχάκια, απαρτίζεται από χίλιες εκατόν εβδομήντα σελίδες, άσπρο λιτό εξώφυλλο, δύο γλώσσες (γερμανικά, ελληνικά), άψογο παλιομοδίτικο δέσιμο, λίαν βολικό σχήμα, ιδεώδες για τσέπη αμπέχονου ή μοντγκόμερι. Ο Μάρκαρης έβαλε την ψυχή του, έδωσε τα ρέστα του, κέρδισε το στοίχημα, θριάμβευσε και αυτός, όπως και ο DouglasGordon, επί του πανδαμάτορος χρόνου. Αναμετρήθηκε, κέρδισε. Και ο Μαρμαρινός το ίδιο. Και ο Καραζήσης το ίδιο. Φάουστ: «Ω, ευτυχής αυτός που ακόμα ελπίζει,/ Σώος να βγει απ' των λαθών την τρικυμία,/ Ό,τι δεν ξέρεις είναι που σε στηρίζει / Και ό,τι ξέρεις είναι χωρίς αξία./ Έλα, ας μην αφήσουμε της στιγμής την ομορφιά» (εκδ. Γαβριηλίδης, σ. 117).

3. ΚΚΚΚΚ: Κρατώ στα χέρια μου το Καρρέ-Καρρέ του Κώστα Καλφόπουλου, όπου, εκτός από κάμποσους ποδοσφαιριστές, παίζουν μπάλα και τα Κάππα, πολλά Κάππα (Κώστας, Καλφόπουλος, Καρρέ, Καρρέ, και Καραζήσης). Ένα βιβλίο στο οποίο, με τον τρόπο του Tόμας Πίντσον, συνδέονται ο DouglasGordon και το τάνυσμα των δευτερολέπτων και το ποδόσφαιρο, ο Ακύλλας Καραζήσης και η Γερμανία και ο Φάουστ και οι Μαργαρίτες που αγαπήσαμε στην υπερώριμη εφηβεία μας. Ο Ακύλλας γράφει, εντός του βιβλίου και με την προσωπική του ορθογραφία, το μεταφαουστικό κείμενο/ποίημα/κοινωνιολόγημα «Ο Καλφόπουλος (σε έντεκα καρρέ)» (σσ. 77-80). Καραζήσης: «Αυτό που γεννιέται έχει πάνω του κολλημένο το παληό που το γεννάει. Έτσι κι οι δύο μας ξεκινήσαμε γέροι στα είκοσι». Φάουστ: «Τρέμω, χάνω τις λέξεις, μόλις κι ανασαίνω,/ Είναι όνειρο. Το περιβάλλον γύρω μου χαμένο». Καραζήσης: «Οι λέξεις σ' αυτό το βιβλίο μιλούν για κάτι διαφορετικό απ' αυτό που φαίνεται να λένε». Καλφόπουλος: «Εσύ, δηλαδή, για να 'χουμε καλό ρώτημα, πού έχασες, πότε έχασες, κι εμείς δεν το πήραμε χαμπάρι». Περαιτέρω: ο Καλφόπουλος, ιδιοφυώς, και το τονίζω: ιδιοφυώς, και πέραν και ανεξαρτήτως του Douglas Gordon, επιτυγχάνει στο διήγημα Καρρέ-Καρρέ, και μιλώντας για μια ποδοσφαιρική αναμέτρηση ογδόης κατηγορίας, Κάτω Πέρα Παναγιά εναντίον Άνω Κάτω Κολοπετινίτσας, ας πούμε, να επιμηκύνει συγκλονιστικά τον χρόνο, να λιώσει, όπως ο Σαλβαδόρ Νταλί, τα ρολόγια, να μεταφέρει λογοτεχνικά μια σκηνή που διαρκεί κανονικά τρία, τέσσερα δευτερόλεπτα σε κάμποσες σελίδες, να μας μεταφέρει στο άχρονο, ουσιαστικά να μας οικειώσει με ό,τι είναι η καθημερινή αιωνιότητα που εμείς, άφρονες και βιαστικοί, παραβλέπουμε. Όλα συνδέονται, ποδόσφαιρο, χρόνος, Φάουστ, Καραζήσης, θέατρο, λογοτεχνία, Καλφόπουλος, εικαστικά. Παλιά, λογοπαίζοντας, λέγαμε: «Ο χρόνος είναι κρίμα». Ο ποιητής Θάνος Σταθόπουλος, μιλώντας για τον αρχιτέκτονα Λε Κορμπυζιέ, διόρθωσε: «Ο χρόνος είναι ρήμα».

www.radiobookspotting.blogspot.gr/