KAΘΩΣ ΕΡΧΟΤΑΝ ΣΤΗ «συνάντηση ενημέρωσης» με καλλιτεχνικούς συντάκτες, όπως προτίμησε να τη χαρακτηρίσει, αντί του τυπικού όρου «συνέντευξη Tύπου», ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Δημήτρης Λιγνάδης, σκέφτηκε, και μας εκμυστηρεύτηκε, ότι ένας καλός τίτλος γι' αυτήν θα ήταν «προθέσεις, θέσεις, αντιθέσεις». Σωστά, αλλά για να είμαστε ρεαλιστές, ο αποκλειστικός σκοπός της συνάντησης ήταν η ενημέρωση σχετικά με τις νέες συνθήκες υπό τις οποίες θα κάνουμε και θα βλέπουμε θέατρο την εποχή της πανδημίας. Κοντολογίς: ακυρώσεις, περιορισμοί, ειδικές συνθήκες, ειδικότερες προϋποθέσεις, επινόηση δράσεων με ανθρωπιστικό και υποστηρικτικό ύφος.
Μπαίνοντας στον υπέροχο προαύλιο χώρο του «Σχολείου», του θεάτρου της Ειρήνης Παπά, χαμηλά στην οδό Πειραιώς, στο ύψος του Μοσχάτου, το οποίο έχει παραχωρηθεί οριστικά πια στο Εθνικό Θέατρο ώστε να στεγάσει τη δραματική του σχολή, συναντούσες ήδη την ιδιόρρυθμη συνθήκη οι καρέκλες να έχουν τοποθετηθεί σε απόσταση 1,5 μέτρου η μία από την άλλη, ενώ το επιτελείο του γραφείου Τύπου υποδεχόταν τους καλλιτεχνικούς συντάκτες με απολυμαντικό υγρό, μάσκες και κρύο νερό.
Ένα μικρόφωνο δέσποζε ανάμεσα στα καθίσματα, καθώς, όπως πληροφορηθήκαμε, δεν επιτρέπεται να κυκλοφορεί ασύρματο μικρόφωνο από χέρι σε χέρι, οπότε, όποιος ήθελε να θέσει ερωτήματα, θα έπρεπε να σηκώνεται, να το πλησιάζει, ιδανικά φορώντας μάσκα και γάντια, σε περίπτωση που το άγγιζε.
Αυτήν τη στιγμή κανείς δεν μπορεί να προχωρήσει σε πρόβες για νέες παραγωγές για το χειμερινό πρόγραμμα, οπότε είναι απολύτως φυσιολογικό και αναμενόμενο να επαναληφθούν όσες είναι έτοιμες.
Το αντικείμενο της συνάντησης ήταν οι καλοκαιρινές παραστάσεις, η συμμετοχή του Εθνικού στο κουτσουρεμένο Φεστιβάλ Επιδαύρου και οι δράσεις σε αρχαιολογικούς χώρους που ανακοίνωσε το υπουργείο Πολιτισμού.
Αφού, λοιπόν, ο καλλιτεχνικός διευθυντής υπογράμμισε ότι το Εθνικό Θέατρο μόνο αδρανές δεν έμεινε την περίοδο της καραντίνας, απαριθμώντας μια σειρά από πρωτοβουλίες, όπως η αιμοδοσία, το ράψιμο προστατευτικών μασκών, η συμμετοχή ηθοποιών σε ανάγνωση κειμένων για την εκπαιδευτική τηλεόραση, οι προβολές μαγνητοσκοπημένων παραστάσεων από την ιστοσελίδα του θεάτρου, οι συμφωνίες με τον ΕΟΤ, η ψηφιοποίηση παραστάσεων και αρχείου και άλλες, ειδικότερου ενδιαφέροντος, προχώρησε σε ανακοινώσεις σχετικά με το καλοκαιρινό πρόγραμμα.
Σε μια από τις αρκετές φορές που με σύντομες σιωπές φάνηκε η συγκίνηση του, τόνισε ότι «ο κλάδος μας περνάει δύσκολα και θα ζήσει μεγάλη δυσχέρεια» ενώ επέμεινε ότι αδυνατεί να ξεχωρίσει την ιδιότητα του ως ηθοποιού από εκείνη του καλλιτεχνικού διευθυντή, και υπογράμμισε την εφευρετικότητα που όλοι έχουν επιδείξει για να προχωρήσουν τα πράγματα, εκφράζοντας παράλληλα την ελπίδα ότι σύντομα θα χαλαρώσουν οι περιορισμοί στο θέατρο, όπως και στην υπόλοιπη κοινωνία. Όπως είπε χαρακτηριστικά σε σχέση με τις παραστάσεις στο Διαδίκτυο: «Η θεατρική πράξη δεν μπορεί να αντικατασταθεί με την κάμερα, το θέατρο είναι κοινωνία, μετάληψη κολλητική!».
Ως εκ τούτου, βρίσκεται εν μέσω της προετοιμασίας των «Περσών» του Αισχύλου, τη σκηνοθεσία των οποίων έχει αναλάβει, υπό ιδιότυπες συνθήκες προβών: οι ηθοποιοί απαγορεύεται διά ροπάλου να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον σε απόσταση μικρότερη από 1,5 μέτρο, καθώς θα καραδοκεί ο οδηγός σκηνής που θα επιβάλλει την τάξη σε περίπτωση παρέκκλισης ανάμεσά τους ή με τον σκηνοθέτη. Παράλληλα, ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος ο οποίος ετοιμάζει τη «Λυσιστράτη», εκεί η έκπληξη θα είναι για όλους μας το πώς θα χειριστεί την εγγύτητα που θα πρέπει υπάρχει ανάμεσα στους ηθοποιούς.
Όπως και να χει, οι δύο παραγωγές θα παρουσιαστούν στην Επίδαυρο για πρώτη φορά σε τριήμερες παραστάσεις. Οι «Πέρσες», Παρασκευή 24, Σάββατο 25 και Κυριακή 26 Ιουλίου και η «Λυσιστράτη», Παρασκευή 31 Ιουλίου, Σάββατο 1 και Κυριακή 2 Αυγούστου. Με αυτόν τον τρόπο ελπίζουν, όπως επισήμανε η αναπληρώτρια καλλιτεχνική διευθύντρια, Έρη Κύργια, να αναπληρώσουν μέρος της απώλειας των εισπρακτικών εσόδων. Μέχρι πρότινος ο σχεδιασμός του πώς θα κάθονται οι θεατές και σε τι αποστάσεις δεν είχε διευκρινιστεί και οι αποφάσεις που θα παρθούν είναι ευθύνη του Φεστιβάλ Επιδαύρου. Πάντως, λόγω των ειδικών συνθηκών, ανοίγουν και τα επάνω διαζώματα.
Οι δύο παραστάσεις θα παρουσιαστούν και στην Αθήνα. Η «Λυσιστράτη», μετά την Επίδαυρο, στο θερινό θέατρο που αυτήν τη στιγμή ολοκληρώνεται στο πίσω αίθριο του «Σχολείου» της Ειρήνης Παπά με χρήματα του Ιδρύματος Λάτση και μελλοντικά θα έχει χωρητικότητα 1.200 άτομα, αν και, βάσει του πρωτοκόλλου του φετινού καλοκαιριού, δεν θα ξεπερνάει τα 450 άτομα. Πιθανόν για ορισμένο αριθμό παραστάσεων να παρουσιαστούν στον ίδιο χώρο και οι «Πέρσες», παράλληλα με τη μίνι περιοδεία τους σε ανοιχτά θέατρα και αρχαιολογικούς χώρους της Αττικής, σε συνεργασία με την Περιφέρεια.
Οι δράσεις που, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Πολιτισμού, ετοιμάζονται να ταξιδέψουν σε αρχαιολογικούς χώρους που έχουν παραμείνει ανεκμετάλλευτοι μέχρι τώρα, καταρχάς στην Αττική και πιθανόν και αλλού ανά την επικράτεια, κατά τη διάρκεια της ημέρας, άρα με φυσικό φως και ήχο, είναι οι εξής: «Σπουδαία ερείπια: Η Ελλάδα με τα μάτια των ξένων ταξιδιωτών (16ος-19ος)», σε σύνθεση και επιμέλεια κειμένου των Στέφανου Καβαλλιεράκη και Άγγελου Κουτσολαμπρόπουλου και σκηνοθεσία της Νατάσας Τριανταφύλλη, η «Αθηναίων Πολιτεία», στο πλαίσιο της οποίας ο Γιάννης Λιγνάδης έχει μεταφράσει και διασκευάσει κείμενα του Ηροδότου, του Θουκυδίδη, του Διογένη του Λαέρτιου, του Πλουτάρχου και άλλων σχετικά με το πώς οδηγήθηκε η Αθήνα στη Δημοκρατία, σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου, και, τέλος, το «Αμάρτημα της μητρός μου» του Γεώργιου Βιζυηνού στα αγγλικά, σε σκηνοθεσία της Δανάης Ρούσου, μουσική του Νίκου Κυπουργού και ερμηνεία της Ρένας Κυπριώτη, το οποίο θα παρουσιαστεί σε μη αναμενόμενους χώρους, σε συνεργασία με τον ΕΟΤ, για προσέλκυση ξένων επισκεπτών.
Ο Δημήτρης Λιγνάδης έκλεισε την άτυπη συνάντηση/συνέντευξη Τύπου, εκφράζοντας την ικανοποίησή του, καθώς η Σοφία Βγενοπούλου, σκηνοθέτις της παιδικής παράστασης «Υπάρχουν μονόκεροι» ξεκινάει ακροάσεις για νέους ηθοποιούς, γεγονός που δείχνει ότι κάτι αρχίζει να κινείται και πάλι στο θέατρο.
Πάντως, υπάρχει η ελπίδα ότι η νέα χρονιά, για την οποία κανείς δεν ξέρει ακόμα τίποτα, θα ξεκινήσει με όσες παραστάσεις δεν πρόλαβαν να ολοκληρωθούν, κάποιες ούτε καν να ξεκινήσουν, όπως η «Κυρία του Μαξίμ», το «Φεγγάρι από χαρτί» και το «Εσείς που με ακούτε» – κι ας είναι προγραμματισμένο ρεπερτόριο προηγούμενης διεύθυνσης. Συμπληρώνοντας, είπε χαρακτηριστικά: «Και τι έγινε; Το Εθνικό δεν παύει να υπάρχει και να είναι ενεργό». Άλλωστε, αυτήν τη στιγμή κανείς δεν μπορεί να προχωρήσει σε πρόβες για νέες παραγωγές για το χειμερινό πρόγραμμα, οπότε είναι απολύτως φυσιολογικό και αναμενόμενο να επαναληφθούν όσες είναι έτοιμες».
Η συνάντηση ολοκληρώθηκε με χαρούμενη και αισιόδοξη διάθεση, με μια περιήγηση στον υπαίθριο χώρο όπου κατασκευάζεται το νέο θερινό θέατρο του Εθνικού. Το οποίο, απ' ό,τι φαίνεται, όσο συνεχίζεται η απειλή της πανδημίας, θα αποδειχτεί ιδιαίτερα χρήσιμο για καλλιτέχνες και φιλοθεάμον κοινό.