Ο συλλέκτης έργων τέχνης και διαχειριστής των περιουσιακών στοιχείων του αμερικανικού Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης, Στίβεν Τάνανμπαουμ προσφεύγει στη δικαιοσύνη εναντίον του καλλιτέχνη Τζεφ Κουνς, αλλά και της γκαλερί Gagosian, καθώς όπως ισχυρίζεται έχει εδώ και χρόνια καταβάλει περισσότερα από 13 εκ. δολάρια για τρία γλυπτά που ποτέ όμως δεν έφτασαν στα χέρια του.
Η καταγγελία του, επί της ουσίας ένα εξαιρετικά λεπτομερές νομικό κείμενο που κατατέθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο, πρακτικά φέρει προ των ευθυνών τους τόσο το καλλιτεχνικό στούντιο του Koons (Jeff Koons LLC), αλλά και τη γκαλερί Gagosian για το ότι εξαπάτησαν συνειδητά συλλέκτες όπως ο ίδιος, κάνοντας τους να πληρώνουν εκατομμύρια για έργα τέχνης που δεν παρέλαβαν ποτέ.
Στο κείμενο αναφέρεται ότι επρόκειτο «εξ αρχής για μια απάτη». Όπως μάλιστα επισημαίνει ο δικηγόρος του Τάνανμπαουμ, Aaron Richard Golub «δημιουργούσαν ένα απατηλό αίσθημα κατεπείγουσας ανάγκης πληρωμής των αντικειμένων, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό εκατομμύρια δολάρια. Επί της ουσίας, αυτό το σύστημα άτοκου δανεισμού συντηρείτο λιγότερο για τη δημιουργία διαχρονικών έργων τέχνης και περισσότερο για τη δημιουργία μίας πηγής ανεξάντλητου πλούτου, φυσικά εις βάρος των ανυπόμονων, αλλά γεμάτων εμπιστοσύνη συλλεκτών έργων τέχνης».
Ας σημειωθεί ότι η υπόθεση αφορά τρία μεγάλα, ανοξείδωτα γλυπτά του Κουυνς, το "Balloon Venus Hohlen Fels (Magenta)" (2013-15), το "Eros" (2016) και το "Diana" (2016) με τιμές αγοράς που κυμαίνονται από 6 έως 8 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα και με τα σχετικά δικαιολογητικά. Βάσει του κειμένου της αγωγής, οι δύο πλευρές εναντίον των οποίων προσφεύγει ο συλλέκτης, άλλαζαν συνεχώς τις ημερομηνίες παράδοσης των έργων τέχνης για διάφορους λόγους και με διάφορες αιτιολογίες, ζητώντας, ωστόσο κανονικά την αποπληρωμή των δόσεων απόκτησής τους.
Για παράδειγμα, το γλυπτό "Balloon Venus Hohlen Fels (Magenta)", για το οποίο ο Tananbaum προχώρησε στην πρώτη πληρωμή ύψους 1,6 εκατομμυρίων δολαρίων τον Ιανουάριο του 2014, η αρχική εκτίμηση έλεγε ότι θα έφτανε στα χέρια του τον Δεκέμβριο του 2015. Τότε δηλαδή -και σύμφωνα με τα σχετικά έγγραφα, θα είχε ολοκληρώσει τη δουλειά του ο καλλιτέχνης. Μετά η υποσχετική έκανε λόγο για τον Σεπτέμβριο του 2016 και από εκεί οι καθυστερήσεις έγιναν ρουτίνα. Το δε σύνολο των καθυστερήσεων αυτών άγγιξε τα τρεισήμισι χρόνια.
Μέχρι σήμερα, ο Τάναμπαουμ λέει ότι έχει πραγματοποιήσει πληρωμές συνολικού ύψους 6,4 εκατομμυρίων δολαρίων για το γλυπτό, με τον δικηγόρο του να ισχυρίζεται ότι αυτού του είδους οι αναβολές και οι καθυστερήσεις είναι μέρος του συστήματος εξαπάτησης του Κουνς. Σε αυτές και στον τρόπο με τον οποίο απομυζεί τους συλλέκτες εξασφαλίζει τον ακριβό τρόπο ζωής που εδώ και χρόνια υποστηρίζει.
«Πίσω από τη βιτρίνα θριάμβων του κόσμου της τέχνης του Jeff Koons και των ρεκόρ πωλήσεων σε δημοπρασίες -έτσι όπως αποτυπώνεται από μια ατελείωτη παρέλαση Μουσείων, εκθέσεων και γκαλερί τέχνης- κρύβεται μια καλολαδωμένη μηχανή, μία μπίζνα τόσο παλιά, όσο και τα βουνά, που ανθεί στον χώρο της Τέχνης για να εκμεταλλεύεται την επιθυμία των συλλεκτών να αποκτήσουν έργα του Jeff Koons», δηλώνει ο δικηγόρος.
Κάπου εδώ ας σημειωθεί ότι το πρόγραμμα παραγωγής των τεράστιων, περίτεχνων και υπερδιάσημων γλυπτών του Κουνς είναι γνωστό τοις πάσι εδώ και χρόνια. Για παράδειγμα το δημοφιλές "Play-Doh" του (1994-2014) αγοράστηκε ήδη από το 1994 από τον συλλέκτη Bill Bell του Λος Άντζελες πολύ πριν ακόμη δημιουργηθεί. Τα χρήματα του Bell πρακτικά συντήρησαν τις φιλόδοξες προσπάθειες του Κουνς να ολοκληρώσει το έργο που τελικά δεν ήταν παρά ένας χρωματιστός σωρός, ο οποίος και βρέθηκε στο Μουσείο Whitney.
Βάσει του κειμένου της αγωγής, αυτή η διαδικασία που ακολουθήθηκε για τη δημιουργία του "Play-Doh" έχει γίνει κανόνας για τον Κουνς και τους ανθρώπους του, ενώ την ίδια στιγμή οι χρηματοδότες δεν έχουν την παραμικρή πρόσβαση στο έργο και φυσικά αδυνατούν να ελέγξουν την πρόοδο που σημειώνεται για ένα έργο που πανάκριβα έχουν πληρώσει χωρίς ποτέ να δουν. Αυτό φυσικά συνιστά παραβίαση του νόμου περί τέχνης και πολιτιστικών υποθέσεων της Νέας Υόρκης.
«Δυστυχώς, οι συλλέκτες γνωρίζουν ελάχιστα για όλο αυτό και μόνο κατόπιν εορτής και όταν πλέον έχουν υπογράψει το συμβόλαιο που τους βάζει στον κόσμο των αδιαφανών διαδικασιών των Larry Gagosian και Jeff Koons. Εκεί απλώς θα εγκλωβιστούν, χωρίς ποτέ να μπορούν να μάθουν πότε θα αποκτήσουν τα γλυπτά που πλήρωσαν ή να έχουν την παραμικρή ιδέα για το στάδιο παραγωγής στο οποίο βρίσκονται», επιμένει ο Golub.
Καταληκτικά, ο Τάνανμπαουμ αξιώνει αποζημίωση που αγγίζει τα 90 εκ. δολάρια, ενώ ο ίδιος δεν είναι ο πρώτος που στρέφεται νομικά εναντίον του σούπερσταρ καλλιτέχνη. Τόσο ο Κουνς, όσο και ο κύκλος του έχουν κατά το παρελθόν μηνυθεί τόσο για καθυστερήσεις στην παράδοση έργων όσο και για λογοκλοπή, υποθέσεις για τις οποίες ο καλλιτέχνης είχε καταδικαστεί.
Προς το παρόν ούτε ο ίδιος, αλλά ούτε και κάποιος εκπρόσωπος από την γκαλερί Gagosian έχουν προχωρήσει σε κάποιο σχόλιο σχετικά με τη συγκεκριμένη υπόθεση.
Με στοιχεία από το Ηyperallergic.com