Παρότι ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι είναι από τους πιο διάσημους καλλιτέχνες της ιστορίας, πολλές πτυχές της προσωπικής του ζωής παραμένουν άγνωστες.
Ο ιδιοφυής μηχανικός και εφευρέτης άφησε πίσω του αμέτρητες σημειώσεις για την ανατομία του ανθρώπινου σώματος και την δομή των βοτάνων, για εφευρέσεις και πρωτότυπες ιδέες που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει ποτέ αλλά, παρά τον όγκο των γραπτών του, δεν έγραψε (ή δεν διασώθηκε) κανένα χειρόγραφο προσωπικό ημερολόγιο.
Μετά τον θάνατό του, το κενό ήρθαν να συμπληρώσουν άλλοι ερευνητές και συγγραφείς: από τον βιογράφο του 16ου αιώνα Τζόρτζιο Βασάρι μέχρι τον Σίγκμουντ Φρόιντ αυτοπροσώπως, που έψαξαν και για το παραμικρό στοιχείο στις χιλιάδες χειρόγραφες σελίδες του Ντα Βίντσι που διασώθηκαν.
Πέντε αιώνες μετά τον θάνατό του, μία νέα όπερα, προσπαθεί να ρίξει φως στην προσωπική και ερωτική του ζωή, προσεγγίζοντας τις σχέσεις του με δύο βοηθούς του. Το έργο του συνθέτη Άλεξ Μιλς και του Μπράιαν Μούλιν που υπογράφει το λιμπρέτο "Leonardo" εστιάζει στον Τζιαν Τζιάκομο Καπρότι και στον Φρανσέσκο Μέλσι.
Ο Καπρότι, που ο Ντα Βίντσι αποκαλούσε «Μικρό Διάβολο» ήταν ένα φτωχό αγόρι που έγινε δεκτό στο εργαστήριό του μεγάλου εφευρέτη σε ηλικία 10 ετών, στα 1490, ενώ ο καλλιτέχνης πλησίαζε τα 40. Αμέσως δημιούργησε την εντύπωση του ταραχοποιού. Ο Μούλιν εντόπισε αρκετές αναφορές στον Καπρότι, που έκλεβε τόσο από τον Ντα Βίντσι όσο και από τους προσκεκλημένους του καλλιτέχνη, τρώγοντας περισσότερο από όσο ο Ντα Βίντσι θεωρούσε σεβαστό. «Ήταν ένα νέο, εργαζόμενο αγόρι, δύσκολα διαχειρίσιμο, που τελικά έμεινε με τον Λεονάρντο για 25 χρόνια», λέει ο Μούλιν.
Ο Φραντσέσκο Μέλτσι μπήκε στη ζωή του Λεονάρντο αργότερα, στα 1505. Ο νέος αυτός άνδρας ήταν από μία οικογένεια ευγενών στο Μιλάνο και απέκτησε καθήκοντα αποκλειστικού γραμματέα στο εργαστήριο του Ντα Βίντσι. Ο Μέλτσι και ο Λεονάρντο ανέπτυξαν στενότερη οικειότητα που ο Μιλς και ο Μούλιν παραλληλίζουν με αυτή πατέρα -υιού.
Ο Μούλιν σημειώνει ότι ο Μέλτσι είχε πολύ διαφορετικούς τρόπους και κοινωνικό εκτόπισμα από τον ταραχοποιό. «Κανένα παρατσούκλι για τον αριστοκρατικό Μέλτσι: ο Λεονάρντο του απηύθυνε τον λόγο με το προσωνύμιο "Μάστερ Φραντσέσκο"».
Η όπερα είναι γραμμένη για παλιά βιολιά, όπως αυτά που χρησιμοποιούνταν τον 16ο αιώνια. Το λιμπρέτο του Μούλιν στηρίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου σε ιστορικές πηγές, όπως στα σημειωματάρια του ίδιου του Λεονάρντο που ο καλλιτέχνης έγραφε με τέτοιο τρόπο, ώστε να διαβάζονται «κατοπτρικά», μέσα από καθρέφτη.
Η όπερα χαρτογραφεί αυτό το «εναλλασσόμενο τρίγωνο που ο Λεονάρντο διατηρούσε με αυτούς τους δύο νέους άνδρες», εξηγεί ο Μούλιν. Ο Λεονάρντο περνά από τη μία σχέση στην επόμενη και ο «Μικρός Διάβολος» Καπρότι υποχρεώνεται να οπισθοχωρήσει. Αν και ο Λεονάρντο μετακομίζει στη Γαλλία, με τους δύο άνδρες να τον ακολουθούν αρχικά, ο Καπρότι επιστρέφει στο Μιλάνο και δεν είναι εκεί, για να αποχαιρετήσει τον Δάσκαλο στο νεκροκρέβατό του, όταν ο Ντα Βίντσι πεθαίνει στα 1519.
«Ο Λεονάρντο του αφήνει ελάχιστα πράγματα - μόλις μισό αμπελώνα, που είναι σχετικά περίεργο», σχολιάζει ο Μούλιν. Αντίθετα, ο Μέλτσι κληρονόμησε τα σημειωματάρια του Λεονάρντο και πολλούς πίνακες του Ντα Βίντσι. «Φαίνεται πως υπήρχε ένα ιδιωτικό δράμα, από το ένα πρόσωπο στο άλλο».
Ως ιστορικά πρόσωπα, και οι δύο αποτυπώθηκαν σε σκίτσα και πίνακες του Ντα Βίντσι. Μάλιστα ο Καπρότι θεωρείται το μοντέλο του Λεονάρντο για τον Βάκχο και τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. «Ο Λεονάρντο τον ζωγραφίζει τόσο συχνά, που δεν είναι λάθος να πούμε ότι αποτέλεσε τον μούσο του», λέει ο Μιλς. «Όλοι τον θεωρούν σύντροφο του Λεονάρντο, του αγοράζει ακριβά ρούχα, ταξιδεύουν μαζί και όλοι παρατηρούν πόσο όμορφος είναι».
Για να αναλύσουν τα ιστορικά δεδομένα και να μην παραπλανηθούν από τα κενά, ο Μιλς και ο Μούλιν συμβουλεύθηκαν τους ακαδημαϊκούς Μάρτιν Κεμπ και Μάρτιν Κλέιτον. «Θέλαμε τα συμπεράσματα στα οποία καταλήξαμε να είναι όσο το δυνατόν πιο πιθανά και ιστορικά ακριβή», λέει ο Μιλς. «Οι μελετητές του Λεονάρντο και οι ακαδημαϊκοί θεωρούν ότι πιθανότατα ήταν ομοφυλόφιλος, όλα συγκλίνουν προς αυτή την κατεύθυνση και η όπερα μας δίνει την ευκαιρία να εξερευνήσουμε αυτή την πλευρά, σε μία χρονιά που όλα τα υπόλοιπα (σ.σ για τον Ντα Βίντσι) έχουν ήδη εξερευνηθεί».