Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης Ντάμιεν Χιρστ, μιλώντας στην Guardian για τα πρώτα του βήματα στην τέχνη, εξομολογείται την αφορμή που πυροδότησε την έμπνευσή του.
Ζούσε σε έναν χώρο υπό κατάληψη και είχε πέσει σε δημιουργικό τέλμα. Μία μέρα, ανησυχώντας για την ασφάλεια του γείτονά του, διέρρηξε το σπίτι του και αυτό που βρήκε εκεί πυροδότησε μία καλλιτεχνική έκρηξη
«Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ζούσα σε σε έναν χώρο υπό κατάληψη στο Γουάιτ Χαρτ Λέιν στο Λονδίνο με έναν φίλο ζωγράφο, προσπαθώντας να συγκεντρώσω αρκετή δουλειά ώστε να μπω στο κολέγιο Goldsmiths.
Προσπαθούσα να ζωγραφίσω, όμως είχα «κολλήσει», όχι γιατί δεν μπορούσα να σκεφτώ, αλλά γιατί υπήρχαν αμέτρητες δυνατότητες. Το στούντιό μου ήταν μέσα στην κατάληψη και όπως δούλευα άκουγα τον ηλικιωμένο άντρα που ζούσε δίπλα μου να ακούει ραδιόφωνο ή να βλέπει τηλεόραση. Τον έβλεπα και στον δρόμο, όπου συνήθιζε να περπατάει φορώντας ένα πολύ μεγάλο παλτό, σπρώχνοντας ένα καροτσάκι για ψώνια και συλλέγοντας διάφορα πράγματα που έβρισκε. Αργότερα έμαθα ότι λεγόταν κ. Μπαρνς.
Πέρασε ένας μήνας προσπαθώντας να ζωγραφίσω και συνειδητοποίησα ότι δεν άκουγα τίποτε από το διπλανό σπίτι. Σκεπτόμενος ότι ο γείτονάς μου μπορεί να είχε κάποιο ατύχημα, σκαρφάλωσα από την πίσω πλευρά με κάποιους φίλους. Το σπίτι ήταν άδειο και ερειπωμένο, εκτός από δύο δωμάτια στον επάνω όροφο, τα οποία είχαν κλειδωμένες τις πόρτες τους. Τις σπάσαμε και ρίξαμε μία ματιά, όμως μετά νιώσαμε ότι κανονικά δεν έπρεπε να βρισκόμαστε εκεί. Έτσι επικοινωνήσαμε με το δημοτικό συμβούλιο και μας είπαν ότι ο ηλικιωμένος είχε μετεστεγαστεί.
Όταν το άκουσα αυτό, επέστρεψα στο σπίτι για να εξερευνήσω το μέρος και βρήκα μέσα πράγματα 60 χρόνων. Ήταν ρακοσυλλέκτης. Είχε πράγματα τοποθετημένα στο τραπέζι σε ψηλές στοίβες.
Ήταν σαν γλυπτό που έγινε με τα υπάρχοντά του. Προφανώς του έδινε παρηγοριά, όμως ήταν και αρκετά τρελό επίσης.
Κατά κάποιο τρόπο έγινα ο κ. Μπαρνς. Το στούντιό μου ήταν άδειο, γεμάτο από κενούς καμβάδες γιατί δεν ήξερα τι να δημιουργήσω, ενώ το σπίτι του ήταν «πνιγμένο» στα πράγματα.
Πέρασα δύο εβδομάδες όπου βρισκόμουν εκεί μέρα και νύχτα. Βρήκα εργαλεία, σφυριά, κατσαβίδια πριόνια και τρυπάνια. Συνειδητοποίησα ότι μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτά τα πράγματα για να φτιάξεις κολάζ, όμως μπορείς να τα συμπεριλάβεις επίσης σε κολάζ, λόγω του ίδιου του εξαιρετικού σχεδιασμού τους.
Βρήκα ακόμη και πράγματα που είχα πετάξει εγώ ο ίδιος. Τα είχε βρει και τα μάζεψε σπίτι του. Υπήρχαν επίσης αντικείμενα από νεκροταφεία, συμπεριλαμβανομένων χεριών από σπασμένα γλυπτά.
Το κολάζ είναι μία περίεργη υπόθεση. Είχα πέσει σε τέλμα και με έβγαλε από αυτό. Με έβαλε σε εγρήγορση. Τα πράγματα άρχισαν να εξελίσσονται γρήγορα για μένα και το οφείλω στον κ. Μπαρνς. Ήταν σαν αυτός να ξεκίνησε κάτι και το άρπαξα.
Ένα από τα πιο διάσημα κολάζ μου, θυμάμαι, ήταν ένα έργο του 1985 με τίτλο «Expanded from Small Red Wheel». Όμως είχα μεικτά συναισθήματα. Ενώ δημιουργούσα ο ίδιος, ένιωθα ότι με κάποιο τρόπο «έκλεβα», παίρνοντας όλα τα πράγματα που χρησιμοποιούσα από τον κ. Μπαρνς.
Ο ηλικιωμένος άντρας κατέληξε να έχει πολύ πιο ισχυρό αντίκτυπο πάνω μου απ' ότι μπορούσα να καταλάβω εκείνη τη στιγμή. Όταν μπήκα στο Goldsmiths, με τον καιρό συνειδητοποίησα ότι ο τύπος ήταν κάτι σαν ο απόλυτος καλλιτέχνης, παρόλο που δεν είχε καμία σχέση με τον κόσμο της τέχνης.
Νομίζω ότι, τελικά, ό,τι έχω κάνει είναι κολάζ. Έφερε μία πραγματικότητα στο έργο μου. Η ιδέα του να είμαι ζωγράφος είναι πιο επιθυμητή, όμως το να κατασκευάσεις ένα είδος σύμπαντος εντελώς από το μηδέν, το έβρισκα πάντα πραγματικά δύσκολο. Ενώ παίρνοντας διάσπαρτα στοιχεία από έναν ήδη υπάρχοντα κόσμο και επαναπροσδιορίζοντάς τα σε έναν νέο, ερχόταν πιο φυσικό.
Τα κολάζ με οδήγησαν στους πρώτους μου πίνακες, τα spot paintings. Ακολούθησα ένα είδος επιστημονικής, μαθηματικής προσέγγισης και έπαιξα με το χρώμα. Θυμάμαι έναν καθηγητή μου, που μου έλεγε ότι θα κάνουν ωραίο σχέδιο κουρτίνας. Ήταν αποκαρδιωτικό να το ακούω αυτό. Όμως πλέον έχω συνειδητοποιήσει ότι το χρώμα με σαγήνευε όταν διερευνούσα τις φόρμες. Τι και αν έμοιαζαν με σχέδια κουρτίνας. Υπάρχει μια ιδέα ότι οι ωραίες κουρτίνες δεν είναι τέχνη, αλλά ίσως θα έπρεπε να είναι.
Όταν δημιουργούσα τους πίνακες με τις κουκκίδες, φοβήθηκα ότι γινόμουν μινιμαλιστής, χάνοντας κατά κάποιο τρόπο το συναισθηματικό περιεχόμενο, το οποίο θεωρούσα πολύ σημαντικό στην τέχνη.
Όμως όταν τους τελείωσα, διαπίστωσα ότι πραγματικά είχαν συναίσθημα.
Η πραγματικότητα είναι γεμάτη από συναίσθημα, το ίδιο και ο κόσμος που ζούμε.
Μία μέρα επέστρεψα στο σπίτι του κ. Μπαρνς και τα δωμάτια ήταν άδεια. Το δημοτικό συμβούλιο είχε αδειάσει το σπίτι. Τα άλλοτε γεμάτα με αμέτρητα πράγματα δωμάτια ήταν άδεια. Είχα σοκαριστεί. Είχα περάσει δύο εβδομάδες να ψάχνω μέσα σε 60 χρόνια ζωής ενός ανθρώπου και τώρα όλα είχαν χαθεί».
Πηγή: The Guardian