«To όνομά μου είναι Stormzy. Το όνομά μου είναι το πρόβλημα. Αυτό είναι το ανατολικό Λονδίνο» με αυτά τα λόγια ξεκίναγε το set του στο Glastonbury ο πιο χαρισματικός Βρετανός ράπερ της τελευταίας δεκαετίας. Ο Stormzy έγινε εξώφυλλο στο περιοδικό «Time» λόγω ενός άρθρου που αναφερόταν και στην Greta Thunberg.
Το όνομά του μονοπωλεί τελευταία το ενδιαφέρον των media διεθνώς. Μια συνέντευξή του στην ιταλική εφημερίδα «La Repubblica» προκάλεσε σάλο όταν παραποιήθηκε η απάντησή του στην ερώτηση αν πιστεύει ότι υπάρχει ακόμα ρατσισμός στη Βρετανία. «Σίγουρα, 100%, και είναι κρυφός» δήλωσε και βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα, με τα βρετανικά μέσα να διαστρεβλώνουν τα λόγια του και διάφορους γνωστούς να τον κατακευραυνώνουν για τη στάση του. Μέχρι και ο Ιταλός δημοσιογράφος που του πήρε τη συνέντευξη αναγκάστηκε να βάλει στη θέση τους τους επικριτές τους, δημοσιεύοντας αντίγραφο ολόκληρης της συνέντευξης, μεταφρασμένης στα αγγλικά. Η κριτική είναι σχεδόν αναπόφευκτη για μουσικούς που αποφασίζουν να εκφράσουν μια πολιτική άποψη και ο Stormzy δεν αποτελεί εξαίρεση.
Σε μια εποχή που η Βρετανία ζει την πιο κρίσιμη περίοδο στη μεταπολεμική ιστορία της, η εμφάνιση του πιο πολιτικοποιημένου ράπερ σε ένα από τα μεγαλύτερα μουσικά events της χώρας συμβόλιζε πολύ περισσότερα για την πολιτική της κατάσταση παρά για τη μουσική της τη χρονιά που μας πέρασε.
Αντιπροσωπεύει κάτι που είχαμε καιρό να δούμε στη μουσική της Γηραιάς Αλβιώνας, η οποία, τουλάχιστον στη μετα-πανκ εποχή, δεν είχε μια ανάλογη αφήγηση και ήταν όσο πιο απολιτίκ γινόταν. Μέχρι τα μέσα των '00s δεν πετύχαινες συχνά κείμενα και αναλύσεις που να εξετάζουν πόσο «λευκές» είναι οι σκηνές της brit pop ή του rave, όπως αυτό έχει εξελιχθεί μέχρι σήμερα, ή τους πολιτικοποιημένους δημιουργούς. Η πλειοψηφία των ακροατών προτιμούσε να ζει τη φαντασίωση του μεγαλείου των συγκεκριμένων μουσικών, κλείνοντας τα μάτια στην πραγματικότητα της μαύρης νεολαίας που μεγάλωνε στις γειτονιές του ανατολικού Λονδίνου, εξωτικού για τουρίστες και φοιτητές. Τo grime, όμως, το είδος από το οποίο ξεκίνησε ο Stormzy και γεννήθηκε μέσα σε συμμορίες μαύρων πιτσιρικάδων, εξέταζε μια διαφορετική πλευρά της Αγγλίας, αυτή των μειονοτήτων.
Το μουσικό αυτό υβρίδιο των αρχών των '00s δεν είναι αποτέλεσμα του αμερικανικού χιπ-χοπ per se. Απέχει σημαντικά, κυρίως ως ρυθμός, μια και ουσιαστικά είναι ένα περίπλοκο αμάλγαμα από ηλεκτρονικά χορευτικά είδη που ξεπήδησαν αποκλειστικά στη Βρετανία στα '90s, όπως το UK garage και η jungle, αναμεμειγμένα με dancehall, raga μέχρι και πανκ.
Ένα από τα βασικά του συστατικά είναι φυσικά το rapping και οι στίχοι του, που αφηγούνται βίαια περιστατικά από το αστικό τοπίο. Εκεί, όμως, δημιουργούνται και οι μεγαλύτερες παρεξηγήσεις σχετικά με τη φύση του ως μουσικού είδους, επειδή το grime αντικειμενικά δεν θεωρείται υποείδος του χιπ-χοπ. Αν και είχε τον ίδιο, underground χαρακτήρα, είναι εξ ολοκλήρου κάτι άλλο. Έχει εντόπιο χαρακτήρα. Και επίσης, για να χαρακτηριστεί ένα κομμάτι αμιγώς grime, στο επίκεντρό του δεν πρέπει να βρίσκεται απλώς το flow του εκάστοτε Βρετανού ράπερ αλλά ο ρυθμός και το μουσικό στυλ του κομματιού.
Με λίγα λόγια, αν απορεί κανείς για το αν υπάρχει ελληνικό grime, θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι δεν αρκεί απλώς να το ισχυριστεί κανείς επειδή ένας Έλληνας ράπερ κοπιάρει π.χ. το flow του Stormzy.
Για να γυρίσουμε, όμως, στον πανύψηλο M.C. με καταγωγή από την Γκάνα, η εμφάνιση του στο Glastonbury ήταν ιστορικής σημασίας. Είναι ο πρώτος μαύρος Βρετανός ράπερ με headliner spot στο συγκεκριμένο φεστιβάλ, το οποίο μετράει 49 χρόνια, και ο δεύτερος μαύρος μουσικός που το καταφέρνει αυτό μετά τη Skin των Skunk Anansie το 1999. Βέβαια, σημασία δεν έχει αν είναι πρώτος ή δεύτερος, αλλά η χρονική στιγμή που αυτό συνέβη. Σε μια εποχή που η Βρετανία ζει την πιο κρίσιμη περίοδο στη μεταπολεμική ιστορία της, η εμφάνιση του πιο πολιτικοποιημένου ράπερ σε ένα από τα μεγαλύτερα μουσικά events της χώρας συμβόλιζε πολύ περισσότερα για την πολιτική της κατάσταση παρά για τη μουσική της τη χρονιά που μας πέρασε.
Όταν ο Stormzy βγήκε στη σκηνή φορώντας ένα στρατιωτικό γιλέκο με μια γκρι βρετανική σημαία που φιλοτέχνησε ο Banksy ήταν σαν να του δόθηκε και επίσημα ο τίτλος του σημαντικότερου εκφραστή της γενιάς του Brexit.
Ο Michael Ebenazer Kwadjo Omari Owuo Jr, όπως είναι το κανονικό όνομα του Stormzy, γεννήθηκε στο Κρόιντον. Η μητέρα του κατάγεται από την Γκάνα και έχει έναν αδερφό και δύο αδερφές. Αν και δεν μεγάλωσε σε μουσικό περιβάλλον, δεν είναι ο μόνος ράπερ στην οικογένεια. Είναι ξάδερφος της επίσης χαρισματικής ΜC Nadia Rose. Ξεκίνησε να ραπάρει από την ηλικία των 11. Στο σχολείο ήταν φασαριόζικο παιδί και πολλές φορές τον απέβαλαν. Στις τελικές εξετάσεις, όμως, πήρε καλούς βαθμούς. «Για κάποιον που συνήθιζε να βρίζει μέσα στην τάξη, τα A levels μου έδειξαν ότι το μόνο που χρειάζεται είναι η διάθεση για δουλειά». Δεν κατάφερε όμως να περάσει σε κάποιο πανεπιστήμιο. Αντ' αυτού, έκανε διάφορες δουλειές, π.χ. ελεγκτής ποιότητας για δύο χρόνια σε ένα διυλιστήριο πετρελαίου στο Σαουθάμπτον.
Έχει γίνει γνωστός για τις πολιτικές του προτιμήσεις. Ο Stormzy δεν φοβήθηκε να τοποθετηθεί υπέρ των Εργατικών του Τζέρεμι Κόρμπιν, ενώ χρησιμοποιεί αρκετά σκληρή γλώσσα κάθε φορά που αναφέρεται στους Συντηρητικούς. Ήταν από εκείνους που άσκησαν αυστηρή κριτική στην Theresa May για την τραγωδία στον Πύργο Γκρένφελ, ενώ βρίζει συχνά τον Μπόρις Τζόνσον.
Χαρακτηριστικά, κατά τη διάρκεια του κομματιού του «Vossi Bop», της μεγαλύτερης επιτυχίας του μέχρι στιγμής, ενθάρρυνε το κοινό στο Glastonbury να τον συνοδεύσει στο σημείο που τραγουδούσε «fuck the government and fuck Boris». Ήταν μία από τις πιο δυνατές εικόνες για το 2019.
Δείτε ολόκληρη την εμφάνιση του Stormzy στο Glastonbury (στο 53' μπορείτε να ακούσετε το «Vossi Bop» και το κοινό να τον συνοδεύει στο σημείο που τραγουδούσε «fuck the government and fuck Boris»).
Στο τέλος της χρονιάς κυκλοφόρησε και το πολυαναμενόμενο δεύτερο άλμπουμ του με τίτλο «Heavy is the head», στο οποίο απομακρύνεται ηχητικά από το grime, ενώ θεματικά εξετάζει τις ευθύνες του ως στρατευμένου καλλιτέχνη τη συγκεκριμένη, ταραχώδη για τη χώρα του περίοδο. Με αυτό κατάφερε να περάσει και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
«Kάνει ο Stormzy τραγούδια διαμαρτυρίας;» θα αναρωτηθεί κάποιος. Όχι ακριβώς. Είναι κάτι σαν τον Kendrick Lamar της Βρετανίας, μια νέα μορφή αντίδρασης, μια μουσική καταιγίδα.
«Ξέρω πού βρίσκομαι, ξέρω τι είδους καλλιτέχνης είμαι, αλλά δεν μπορώ να μη σκέφτομαι "γιατί εγώ;". Είμαι ο Stormzy, ένα απλό, μαύρο παιδί από το νότιο Λονδίνο. Πώς βρέθηκα εδώ, στη σημερινή Βρετανία;».