Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Μεγαλοκοπέλες και κατσίκες: το εξυπνακίστικο soundtrack του ελληνικού swing

Τα νέα τραγούδια του είδους συγχέουν το ρετρό με το οπισθοδρομικό και το χιούμορ με την προσβολή.

Μεγαλοκοπέλες και κατσίκες: το εξυπνακίστικο soundtrack του ελληνικού swing

Θα περίμενε κανείς πως ένα τραγούδι που σε κάνει να ακουμπήσεις κάτω το καλαθάκι του σούπερ μάρκετ και να το ακούσεις προσεκτικά αντί να συνεχίσεις τα ψώνια σου σαν υπνωτισμένος από την συνήθη αδιάφορη μουσική, θα ήταν ένα διαμάντι. Δυστυχώς όμως η "Μεγαλοκοπέλα" των 1.2.3 Swing, όπως και η "Κατσίκα" των Greco Latino Project, σου τραβάει την προσοχή γιατί προκαλεί μια βαθιά ενόχληση.

Η μελωδική προβλεψιμότητα του νεόκοπου και συνάμα παρωχημένου ελληνικού swing προσπερνιέται εύκολα. Εξάλλου θα ήταν άδικο να απαιτήσει κανείς από ανθρώπους που μεγάλωσαν βαλλόμενοι πανταχόθεν από τσιφτετέλια και λαϊκά να πρωτοτυπήσουν συνθετικά στο δύσκολο μουσικό είδος του οποίου κορυφαίοι εκφραστές ήταν οι Λούι Άρμστρονγκ, Ντιουκ Έλλινγκτον, Άρτι Σω και Καμπ Κάλλογουει.


Η ενόχληση ξεκινάει και δεν σταματάει ποτέ αν πραγματικά ακούσεις τους στίχους τους.

Aν αναλογιστεί κανείς την vintage αισθητική που αναπαράγει το νέο κύμα ελληνικού swing, το τραγούδι των 1.2.3 swing ταιριάζει απόλυτα με την παλιακή ηθική όπου η σκαμπρόζα ζωντοχήρα χρησιμοποιούνταν για να διασκεδάσει τους άνδρες τόσο ως κωμική φιγούρα όσο και ως εύκολα διαθέσιμη σεξουαλική λεία.

Στην "Μεγαλοκοπέλα" τα αλλεπάλληλα στρώματα χαριτωμενιάς και η δήθεν εξύμνηση της γυναικείας σεξουαλικής χειραφέτησης κρύβουν ένα τραγούδι με αβυσσαλέο εσωτερικευμένο μισογυνισμό. 

Μπορεί η δημιουργός να φαντάζεται πως οι στίχοι που συνοδεύουν την χαρμόσυνη ευδαιμονία της μουσικής λειτουργούν ως μανιφέστο συνειδητοποιημένων και σεξουαλικά απελευθερωμένων γυναικών, αλλά οι λέξεις και οι εκφράσεις που συνταιριάζει προδίδουν πως έχει καταλάβει κάτι λάθος.

 

1.2.3 Swing - Η Μεγαλοκοπέλα

Οποιαδήποτε γυναίκα που έχει όντως επιδιώξει να περάσει καλά στο κρεβάτι χωρίς να προσδοκά σε σχέση ή αποκατάσταση θα γελάσει αυθόρμητα με τον στίχο "ελα... μ´ένα ξυλάκι μυτερό, στου καπουτσίνο τον αφρό, οι δυο μαζί να φτιάξουμε καρδούλα από κανέλα" σε μία εποχή που ακόμα και τα εικοσάχρονα σνομπάρουνε τις καρδούλες και επιλέγουν σεξουαλικούς συντρόφους από το Tinder.

Ο εμπεδωμένος πουριτανισμός εκφράζεται και από τους επόμενους στίχους:

Και μ' ένα βρόμικο υπαινιγμό,
και μ' ένα ψέμα ευγενικό,
θα δεις πώς ξελογιάζεται μια μεγαλοκοπέλα.

Καταρχάς το σεξ και οι υπαινιγμοί που το αφορούν δεν είναι κάτι βρώμικο, τουλάχιστον όχι στο μυαλό των γυναικών που επιθυμούν να το απολαύσουν εξίσου με τους παρτενέρ τους. Επίσης, για όσους δεν το γνωρίζουν, όταν κάποια ειλικρινά επιδιώκει την επαφή το ψέμα είναι αχρείαστο. Το επίθετο "ευγενικό" ας μην το σχολιάσουμε.

Όσο για το "ξελόγιασμα", η χρήση της κατ'εξοχήν στερεοτυπικής έκφρασης προκειμένου να εξηγηθεί ή να δικαιολογηθεί κάποια που ξεγελάστηκε σε σεξουαλική επαφή κι έδωσε "τζάμπα" ότι πολυτιμότερο έχει, μάλλον αποδεικνύει πως οι χαρωπές swing φωνές δεν πιστεύουν στ' αλήθεια πως η αρπαχτή είναι ποτέ πραγματικά πρωτοβουλία της γυναίκας. Τέλος, η σεξιστική προσέγγιση μιας γυναίκας στα 40 κορυφώνεται με τον αποτυχημένο και επαρχιώτικο αυτοσαρκασμό με την αναφορά της ως μεγαλοκοπέλα και της διαβεβαίωσης πως "όσοι μιλούν για κότες και ζουμιά να ξέρεις πως είναι έτσι όπως τα λένε".

Βέβαια, αν αναλογιστεί κανείς την vintage αισθητική που αναπαράγει το νέο κύμα ελληνικού swing, το τραγούδι των 1.2.3 swing ταιριάζει απόλυτα με την παλιακή ηθική όπου η σκαμπρόζα ζωντοχήρα χρησιμοποιούνταν για να διασκεδάσει τους άνδρες τόσο ως κωμική φιγούρα όσο και ως εύκολα διαθέσιμη σεξουαλική λεία.

Από την άλλη η "Κατσίκα" του Greco Latino δεν ασχολείται με το στερεότυπο της ξαναμμένης που θέλει να αποπλανηθεί, αλλά με έτερη γυναίκα καρικατούρα: την ξίνη δημόσια υπάλληλο, επιθυμώντας να παρασύρει το κοινό σε sing-along μέσω της ταύτισης με μια ρεαλιστική κατάσταση γραφειοκρατικού αδιεξόδου στο ΙΚΑ. Το γεγονός όμως ότι το επιδιώκει τραγουδώντας "χέστηκε η κατσίκα" ή "- Σου λείπουνε χαρτιά. - Κι εσένανε σφραγίσματα" φανερώνει τον άτσαλο και κακότροπο μισανθρωπισμό που μπορεί να θεωρηθεί ως πανέξυπνο και ευρηματικό χιούμορ μόνο από εκείνους που διαμόρφωσαν την αισθητική τους τα χειρότερα σκετσάκια του ΑΜΑΝ και έχουν ως πρότυπο συμπεριφοράς την κακότροπη και ωρυόμενη Κατερίνα του Ρετιρέ

 

Greco Latino Project - Κατσίκα

Στο παρελθόν ο Λουκιανός Κηλαηδόνης έκλεινε το μάτι στην αναδυόμενη σεξουαλική απελευθέρωση της ελληνικής κοινωνίας με το παιγνιώδες "Που βαδίζουμε κύριοι" ενώ το "Κάπου την έχουμε πατήσει" παρουσίαζε το ζήτημα της καφκικής καθημερινότητας με λεπταίσθητο, αυτοσαρκαστικό και κομψό τρόπο.

Από την άλλη, τα Ημισκούμπρια με το "Δημόσιο for ever" (το βίντεο του οποίου έχουν εμφανώς ξεπατικώσει οι Greco Latino Project εισάγοντας εμβόλιμα ναρκισσιστικές σκηνές ρετρό αισθητικής) ασχολήθηκαν με την ίδια θεματική με έναν πιο αδρό αλλά αληθινά ευφυή και διασκεδαστικό τρόπο. Δεν έβαζαν στο στόχαστρο μία γραφική περσόνα αλλά το σύνολο όσων βασανίζουν και βασανίζονται καθημερινά σε μια δημόσια υπηρεσία. Αν σκεφτεί κανείς πόσο ίδια ηχεί το ρεφρέν "δημόσιο φορέβα" με τον "δημόσιο φορέα" θα καταλάβει πως η έκφραση αληθινού χιούμορ απαιτεί απείρως ανώτερη αντίληψη απ' ότι η μηρυκαστική επανάληψη της λέξης κατσίκα. 

Αν λάβουμε υπόψιν όλα αυτά, καθώς και το γεγονός πως η απολαυστική σύμπραξη του Λουκιανού με τα Ημίζ στο "Νωρίς" πριν από είκοσι χρόνια ακούγεται απείρως πιο φρέσκια από ένα τραγούδι λίγων μόλις μηνών γεννάται εύλογα το ερώτημα σε ποιους απευθύνεται αυτή η μουσική παραγωγή.