Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Φουκουσίμα: Η δειλή επιστροφή των κατοίκων σε πόλεις «φαντάσματα» - Θερμικά πορτρέτα μιας πυρηνικής καταστροφής

Τα θερμικά πορτρέτα της Φουκουσίμα: Κάτοικοι επιστρέφουν δειλά σε πόλεις φαντάσματα εννέα χρόνια μετά την πυρηνική καταστροφή

Φουκουσίμα: Η δειλή επιστροφή των κατοίκων σε πόλεις «φαντάσματα» - Θερμικά πορτρέτα μιας πυρηνικής καταστροφής
Πηγή φωτό Giles Price, 2019

Σχεδόν εννέα χρόνια έχουν περάσει από τον σεισμό 9,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στην Ιαπωνία, που οδήγησε στην δεύτερη μεγαλύτερη πυρηνική καταστροφή στην ιστορία της ανθρωπότητας μετά το ατύχημα του Τσέρνομπιλ.  

Στις 11 Μαρτίου εκείνης της χρονιάς, λίγη ώρα μετά το χτύπημα του εγκέλαδου στη Φουκουσίμα, κύματα ύψους δέκα μέτρων χτύπησαν με ορμή τα ανατολικά, πλημμυρίζοντας με θαλασσινό νερό τον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας. Το Fukushima Daiichi έμεινε χωρίς δευτερεύον σύστημα έκτακτης παροχής ενέργειας, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν πολλαπλές εκρήξεις που προκάλεσαν διαρροή ραδιενέργειας.

Πάνω από 2.200 άτομα σκοτώθηκαν, ενώ 150.000 άνθρωποι που ζούσαν σε ακτίνα 20 χιλιομέτρων από τις εγκαταστάσεις, αναγκάστηκαν να εκκενώσουν άρον άρον την περιοχή, ενώ καθορίστηκε μόνιμη ζώνη αποκλεισμού από τις αρχές. Η ακτινοβολία άφησε τεράστιες εκτάσεις γης εκτός ορίων και είναι απίθανο οι άνθρωποι να ξαναπατήσουν σε αυτές για χιλιάδες χρόνια. 

Ωστόσο από το 2016 ορισμένοι παλιοί κάτοικοι επιστρέφουν δειλά στις εξωτερικές ζώνες που η κυβέρνηση έχει πλέον κηρύξει και πάλι «ασφαλείς». Ο Βρετανός φωτογράφος Τζάιλς Πράις, ταξίδεψε ως το Ναμιέ και το Ιτατέ, τις δύο πόλεις που είχαν χτυπηθεί από ακτινοβολία, για να αποτυπώσει αυτή την επάνοδο των κατοίκων, αποφασίζοντας να τους απαθανατίσει όχι με μία συμβατική κάμερα, αλλά με μία θερμική, όπου τα χρώματα και τα περιγράμματα καθορίζονται από την θερμοκρασία. Οι φωτογραφίες του περιλαμβάνονται στην συλλογή Restricted Residence.

Πηγή φωτό Giles Price, 2019
Πηγή φωτό Giles Price, 2019

Περίπου 27.000 άτομα ζούσαν σε αυτές τις δύο πόλεις αλλά ένα απειροελάχιστο ποσοστό τολμά να γυρίσει. «Οι πόλεις είναι σε κατάσταση ανακατασκευής, με ίχνη ζωής και δραστηριότητας την ημέρα, και πολύ λιγότερα τη νύχτα», λέει ο Πράις μιλώντας στο CNN. Πριν επιστρέψουν, ήταν πόλεις φαντάσματα. «Μόλις δρασκελίσεις τις ζώνες αποκλεισμού, ξαφνικά όλα είναι κατεστραμμένα και η βλάστηση οργιάζει».

Σκηνές καθημερινής ζωής σε πόλεις ως επί το πλείστον ακατοίκητες, με φανερά σημάδια της καταστροφής. Οι εικόνες παίρνουν διαφορετική διάσταση μέσα από τις βίαιες χρωματικές εναλλαγές της θερμικής κάμερας, εκπέμποντας ένα σιωπηλό σήμα κινδύνου. Οι ζωντανοί, άνθρωποι και ζώα, αποτυπώνονται με κόκκινο και με κίτρινο, με φόντο ένα αλλόκοσμο, μπλε-πράσινο τοπίο. 

Πηγή φωτό Giles Price, 2019
Πηγή φωτό Giles Price, 2019

«Η τεχνική της θερμικής απεικόνισης χρησιμοποιείται για βιομηχανικές έρευνες, επιχειρήσεις διάσωσης και ιατρικό έλεγχο για ασθένειες», εξηγεί ο Πράις. «Κοιτάζοντας ένα τοπίο μέσα από αυτές τις κάμερες, ενδιαφερόμουν τόσο για τις ορατές αλλαγές από το τσουνάμι και τον σεισμό, όσο και για τον υπαινιγμό των όσων δεν μπορούμε να δούμε: της ακτινοβολίας και του τρόπου που άλλαξε η αντίληψή μας για το συγκεκριμένο περιβάλλον». 

Η ακτινοβολία δεν διαδίδεται ακτινωτά και είναι δύσκολο να διαπιστωθεί με βεβαιότητα πόσο επικίνδυνο είναι να ζει και να εργάζεται κανείς σε μία μολυσμένη περιοχή. Η ιαπωνική κυβέρνηση επιβεβαίωσε το 2018 πως ένας τουλάχιστον άνθρωπος σκοτώθηκε για λόγους που συνδέονται με την διαρροή ραδιενέργειας. Ήταν εργάτης στον πυρηνικό σταθμό. 

Πηγή φωτό Giles Price, 2019
Πηγή φωτό Giles Price, 2019
Πηγή φωτό Giles Price, 2019
Πηγή φωτό Giles Price, 2019