Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Ξέρετε ποιοί 10 Έλληνες καλλιτέχνες είναι στην Tate;

Υπάρχουν και μερικοί που δεν τους περιμένετε

Ξέρετε ποιοί 10 Έλληνες καλλιτέχνες είναι στην Tate;
Image 1971 © Vlassis Caniaris

Δέκα Έλληνες καλλιτέχνες εκπροσωπούνται από ένα ή περισσότερα έργα τους στις μόνιμες συλλογές της Tate. Κάποια έργα τους όπως ένα της Χρύσας εκτίθεται στην έκθεση της Tate Modern, The World Goes Pop. Στα ονόματα βρίσκονται ο Τάκις, ο Λουκάς Σαμαράς, ο Γιάννης Κουνέλλης, ο Βλάσης Κανιάρης, ο Αχιλλέας Δρούγκας, ο Μανώλης Καλιγιάννης, ο Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας αλλά και εκπρόσωποι της νέας γενιάς όπως ο Βαγγέλης Βλάχος και η Χάρις Επαμεινώνδα.

 

 

Chryssa

Αριστερά: Chryssa Vardea, Study for Gates No. 4 1967 © Chryssa Vardea. Δεξιά: Η Χρύσα Βαρδέα στο στούντιό της στο Μπρούκλιν, c.1965 © The estate of Chryssa Vardea / Φωτο © Howard Harrison

Η Χρύσα Βαρδέα (1933–2013), γνωστότερη απλά με το καλλιτεχνικό προσωνύμιο Χρύσα (ή Chryssa) ήταν διεθνούς φήμης Ελληνοαμερικανίδα γλύπτρια και ζωγράφος. Έργα της βρίσκονται σε διάφορα μουσεία, πινακοθήκες και συλλογές σε ολόκληρο τον κόσμο. Ήταν γνωστή για την χρήση υλικών όπως το αλουμίνιο, ο γύψος και τα φώτα νέον. Το 1953 πηγαίνει στο Παρίσι, όπου και σπουδάζει στην Ακαδημία Γκραντ Σωμιέρ για ένα χρόνο. Το 1954 αναχωρεί για την Αμερική και συνεχίζει τις σπουδές της στη Σχολή Καλών Τεχνών στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας για άλλο ένα χρόνο. Από το 1957, εγκαθίσταται στη Νέα Υόρκη οπού και δημιουργεί το εργαστήριό της. Εκεί θα επηρεαστεί από την Times Square και τα φώτα της. Η περιοχή αυτή θα γίνει πηγή έμπνευσης για αυτήν. Το 1992 επέστρεψε για πρώτη φορά στην Αθήνα μετά από τριάντα πέντε χρόνια, δημιουργώντας ένα εργαστήριο στον Νέο Κόσμο, αλλά μετά επέστρεψε ξανά στην Αμερική.

Λουκάς Σαμαράς

Lucas Samaras, Box #61 1967

Ο Λουκάς Σαμαράς γεννήθηκε το 1936. Στα πρώτα του καλλιτεχνικά βήματα καταπιάνεται με τη ζωγραφική, τη γλυπτική και τα εικαστικά, αλλά σύντομα τον κερδίζει η φωτογραφία, με μία ειδίκευση στις αυτοπροσωπογραφίες αποτυπωμένες σε Πόλαροϊντ τις οποίες αναπαράγει και μορφοποιεί με τέτοιο τρόπο που συχνά να προκαλεί και να προβληματίζει. Αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους της μεταπολεμικής μοντέρνας τέχνης.

Τάκις

Takis, Young Girl 1956 © ADAGP, Paris and DACS, London 2015. Φωτό Σπύρος Στάβερης

 

Ο Τάκις (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Παναγιώτη Βασιλάκη) συγκαταλέγεται στους κυριότερους εκπροσώπους της σύγχρονης εικαστικής σκηνής και της κινητικής τέχνης στην οποία υπήρξε πρωτοπόρος, τόσο εξαιτίας των υλικών και των τεχνικών που χρησιμοποίησε όσο και λόγω των ιδεών που μετέδωσε. Καλλιτέχνης αυτοδίδακτος εκ πεποιθήσεως, μέσα από διαρκή έρευνα, μελέτη και πειραματισμούς κατάφερε να αποτελέσει έναν από τους ανανεωτές της γλυπτικής βασίζοντας την καλλιτεχνική του έκφραση και δημιουργικότητα στη λειτουργική χρήση των φυσικών νόμων. Το φως, αλλά και η κίνηση σε κάθε της μορφή -μηχανική, ηλεκτρομηχανική, θερμική, μαγνητική, υδροδυναμική - είναι στοιχεία που αποτελούν βασικούς πυρήνες του έργου του.

 

Γιάννης Κουνέλλης

Jannis Kounellis, Untitled 1979

Ο Γιάννης Κουνέλλης, γεννήθηκε στον Πειραιά, το 1936. Απορρίφθηκε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα και έτσι το 1956 εγκαταστάθηκε στη Ρώμη όπου σπούδασε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών. Είναι πρωταγωνιστής της Arte Povera. Εμφανίστηκε στον χώρο της σύγχρονης τέχνης με ένα ιδιότυπο, πολύ προσωπικό πλαστικό λεξιλόγιο που αρχικά προέβαλε ως κωδικοποιημένη γραφή, υπό τη μορφή γραμμάτων και εξισώσεων και κατέληξε στη συνέχεια στη δημιουργία εικόνων αποτελούμενων στο πιο πρόσφατο βιομηχανικό-αστικό παρελθόν. Ο Κουνέλλης έχει ασκήσει και ασκεί τεράστια επιρροή στη ελληνική και την ευρωπαϊκή ζωγραφική και το όνομά του είναι πλέον ανάμεσα σε αυτά των σημαντικότερων εκπροσώπων των σύγχρονων ρευμάτων στην τέχνη της ζωγραφικής.

Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας

Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας

Ο Νίκος Χατζηκυριάκος Γκίκας (1906-1994) ήταν σημαντικός Έλληνας ζωγράφος, γλύπτης, χαράκτης, εικονογράφος, συγγραφέας και ακαδημαϊκός. Μαθήτευσε δίπλα στον Παρθένη. Το 1930 συμμετέχει στην έκθεση που οργανώνεται στο Salon des Surindépendants στο Παρίσι και στην έκθεση της ομάδας "Τέχνη 1930" στο Ζάππειο Μέγαρο της Αθήνας. Εκτός από τη ζωγραφική, όπου είχε μεγάλη και πολύ σημαντική παραγωγή, ο Γκίκας ασχολήθηκε με τη γλυπτική, τη χαρακτική, τη σκηνογραφία και την εικονογράφηση βιβλίων αλλά και την κριτική τέχνης. Συνέγραψε βιβλία, άρθρα και μελέτες για την Αρχιτεκτονική και την Αισθητική, καθώς και δοκίμια για την ελληνική τέχνη. Η Ύδρα των παιδικών του χρόνων έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της αισθητικής του, καθώς του επέτρεψε να συνδυάσει στοιχεία γεωμετρικού κυβισμού, αρχιτεκτονικής και φωτός. Στην συλλογή της Tate υπάρχει το έργο του Νίκου - Χατζηκυριάκου Γκίκα Small Composition in Grey, 1953 για το οποίο δεν υπάρχει φωτογραφικό υλικό.

Αχιλλέας Δρούγκας

Γεννήθηκε στον Πειραιά το 1940 και σπούδασε στην ΑΣΚΤ της Αθήνας χαρακτική με τον Κ. Γραμματόπουλο και σκηνογραφία με τον Β. Βασιλειάδη (1959-1964). Συνέχισε τις σπουδές του στη γραφιστική στην Slade School of Fine Art του University College του Λονδίνου, με δασκάλους τους Anthony Gross και Bartolomeu Dos Santos (1970-1973). Το 1975-1976, με υποτροφία του Ιδρύματος Ford παρακολούθησε μαθήματα λιθογραφίας στο Tamarind Institute του University of New Mexico στις Η.Π.Α. Ξεκίνησε την καριέρα του ως χαράκτης, με μεγάλη επιτυχία, αλλά από το 1974 στράφηκε στη ζωγραφική. Επιμένοντας στην τεχνική αρτιότητα, οδηγείται σε μια δεξιοτεχνική παραστατική ζωγραφική φωτορεαλιστικού τύπου, όπου οι συμβολισμοί και οι ψευδαισθητικές εκπλήξεις δημιουργούν ένα ιδιαίτερο σουρεαλιστικό κλίμα. Στην συλλογή της Tate υπάρχουν τα έργα του Αχιλλέα Δρούγκα για το οποία δεν υπάρχει φωτογραφικό υλικό: Measure of Understanding - 1972, A Fig, a Plumb, a Quince, an Apple, a Pear - 1973, City under Siege - 1973.

  

Βλάσης Κανιάρης

The Mountain Opposite II 1955–6 © estate of Manolis Calliyannis

Ο Βλάσης Κανιάρης (1928–2011) εκαστικός καλλιτέχνης και ένας πό τους σημαντικότερους του ελληνικού μοντερνισμού, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928. Φοίτησε στην ΑΣΚΤ ενώ στη διάρκεια της χούντας έζησε στο Παρίσι. Το 1952 εγκαινίασε την εκθεσιακή του δραστηριότητα με τη συμμετοχή του στην Πανελλήνια Έκθεση του 1952 ενώ το διοργάνωσε την παρθενική του ατομική έκθεση στην γκαλερί Ζυγός, η οποία ήταν και η πρώτη ατομική έκθεση αφηρημένης ζωγραφικής στην Ελλάδα. Εγκατέλειψε αρκετά νωρίς την παραδοσιακή ζωγραφική και δημιούργησε το δικό του προσωπικό ύφος και δημιουργώντας κατασκευές από πραγματικά υλικά. Πηγή έμπνευσης για τα έργα του Κανιάρη αποτέλεσαν οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής του. 

Μανώλης Καλιγιάννης

Ο Μανώλης Καλλιγιάννης (1923–2010), γεννήθηκε στη Μυτιλήνη, οπού εκεί πήρε τα πρώτα μαθήματα σχεδίου και ζωγραφικής. Eγκαταστάθηκε στο Παρίσι και αφιερώθηκε αποκλειστικά στη ζωγραφική με μεγάλη επιτυχία. Στα χρόνια που ακολούθησαν, έως και το 1976 που επέστρεψε στην πατρίδα του, παρουσίασε το έργο του επανειλημμένα σε ατομικές εκθέσεις στη Νέα Υόρκη, Παρίσι, Λονδίνο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η μακροχρόνια συνεργασία του με διάσημα ονόματα εμπόρων τέχνης, καθώς και το γεγονός ότι έργα του εκτίθενται μόνιμα σε σημαντικά μουσεία του εξωτερικού και της Ελλάδας, επιβεβαιώνουν την καλλιτεχνική του αξία. Από το 1979 και για τα επόμενα 20 χρόνια, παράλληλα με την ζωγραφική, διετέλεσε και διευθυντής του Μουσείου-Βιβλιοθήκη Στρατή Ελευθεριάδη-Τεριάντ. 

 

  

Χάρις Επαμεινώνδα

Untitled #05 t/c 2010 © Haris Epaminonda


Η Χάρις Επαμεινώνδα γεννήθηκε στη Λευκωσία της Κύπρου το 1980. Ζει και εργάζεται στο Bερoλίνo. Σπούδασε στο Λονδίνο και αποφοίτησε από το Royal College of Art το 2003. Το 2007 συνεκπροσώπησε την Κύπρο στην 52η Μπιενάλε της Βενετίας, ενώ το 2008 συμμετείχε στην 5η Μπιενάλε του Bερoλiνoυ (When Things Cast Νο Shadows). Πρόσφατες ατομικές εκθέσεις της έχουν παρουσιαστεί, μεταξύ άλλων, στα Μa/mό Konsthall, Μάλμο (2009), Γκαλερί BolteLang, Ζυρίχη (2009) και Circus, Bερoλiνo (2008). Το έργο της στηρίζεται κυρίως στη χρήση του βίντεο και του κινηματογράφου, του κολάζ και της φωτογραφίας σε μια ευρεία διαδικασία συναρμολόγησης και αποδόμησης που έχει στόχο τη δημιουργία (ανακατασκευή) ονειρικών καταστάσεων και μη γραμμικών αφηγήσεων.

Βαγγέλης Βλάχος

Athens Tower (Tenants Lists 1974-2004) 2004 © Vangelis Vlahos

Ο Βαγγέλης Βλάχος, γεννήθηκε το 1971. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Στο έργο του επιχειρεί μια νέα αφήγηση μέσα από υλικό που αντλεί από την πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας. Έχει πάρει μέρος σε Μπιενάλε όπως της Κωνσταντινούπολης, του Βερολίνου και του Σάο Πάολο και πολλές εκθέσεις.