Την προηγούμενη εβδομάδα μία ξεχωριστή παράσταση έκανε πρεμιέρα στο 39ο Sydney Festival της Αυστραλίας, δημιουργώντας αστραπιαία θόρυβο σε πάμπολλα διεθνή μέσα που σχολίασαν ποικιλοτρόπως την ιδιαιτερότητά του.
To "Nothing To Lose" είναι ένα χοροθέατρο με υπέρβαρους πρωταγωνιστές που προκαλεί τις μέχρι τώρα παγιωμένες αντιλήψεις για τον χορό, επιχειρεί να προτείνει μία νέα οπτική στα καθιερωμένα πρότυπα ομορφιάς, και αμφισβητεί ευθαρσώς τις προκαταλήψεις που θέλουν τους παχύτερους ανθρώπους τεμπέληδες και καθόλου δραστήριους (εκτός από μη ελκυστικούς, ασεξουαλικούς, αποτυχημένους ή ακόμα και δυστυχείς).
Όλοι μας λίγο-πολύ νιώθουμε κάποιου είδους ντροπή για το σώμα μας, ανεξάρτητα από το φύλο ή το μέγεθός μας. Πιστεύω όμως ότι οι γυναίκες δέχονται την πιο αμείλικτη και απροκάλυπτη διαπόμπευση λόγω του μεγέθούς του σε σχέση με τους άντρες.
Εμπνεύστρια του πρότζεκτ είναι η περφόρμερ, κωμικός, σκηνοθέτιδα και "fat activist" Kelli Jean Drinkwater, αναγνωρισμένη για το ριζοσπαστικό της έργο στην πολιτική σώματος (καλύτερα στην αγγλική ορολογία, body politics).
Η Kelli Jean μαζί την χορογράφο της ομάδας Force Majeure, Kate Champion (η οποία είχε παλιότερα ταράξει για ακόμα μία φορά τα νερά σκηνοθετώντας μία παράσταση με πρωταγωνιστές αποκλειστικά ηλικιωμένους χορευτές) δημιούργησαν το "Nothing to Lose" με σκοπό να βοηθήσουν στη δημιουργία μιας θετικής εικόνας για τους εύσωμους ανθρώπους, και κυρίως με σκοπό να δώσουν ορατότητα σε μία κοινωνική ομάδα ολοκληρωτικά αόρατη και επιδεικτικά αγνοημένη στον καλλιτεχνικό κόσμο.
"Θέλαμε να ασχοληθούμε με ένα πρότζεκτ πιο 'κινηματικό' και όχι αποκλειστικά καλλιτεχνικό", μας λέει από την μακρινή Αυστραλία όταν καταφέραμε επιτέλους να βρούμε μία άκρη με την διαφορά ώρας.
Η 39χρονη Kelli Jean Drinkwater μεγάλωσε σε μία παραθαλάσσια πόλη της Αυστραλίας, και από μικρή αγαπούσε πολύ το κολύμπι. Μεγαλώνοντας το να εκθέτει το σώμα της γινόταν όλο και πιο δύσκολο καθώς τις περισσότερες φορές κατέληγε σε γελιοποίηση. Ως απάντηση, η Kelli Jean ίδρυσε το 2012 μία ομάδα συγχρονισμένης κολύμβησης "μεγάλων" κοριτσιών, τις Aquaporko! (νερό-χοιροι), γύρισε σε ντοκιμαντέρ την ιστορία τους και κέρδισε διακρίσεις σε φεστιβάλ!
Της ζητήσαμε να μας μιλήσει για το "Nothing To Lose", για το κίνημα του fat activism, αλλά και για τον κίνδυνο να ειδωθεί μία τέτοια παράσταση ως ένα freak show.
Τι ακριβώς είναι το κίνημα του Fat Activism, περί τίνος πρόκειται;
Το κίνημα ξεκίνησε την δεκαετία του'60, ως μία πρόσκληση για ίσα δικαιώματα και λιγότερες διακρίσεις - προσπαθώντας να αντικαταστήσει την κοινωνική ντροπή για το σώμα μας με υπερηφάνεια.
Η βασική αρχή του κινήματος είναι να αμφισβητήσει την κυρίαρχη ιδεολογία και τα συμπεράσματα έχει βγάλει το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής κοινωνίας για τους ανθρώπους μεγάλου μεγέθους. Με λίγα λόγια, το κίνημα του "fat activism" ενθαρρύνει την κριτική και πολύπλευρη σκέψη γύρω από την πολιτική του σώματος.
Πώς ήταν η ζωή μεγαλώνοντας ως ένα "μεγάλο" κορίτσι;
Ως μικρό –παχουλό- παιδί ήμουν πάντα πολύ ορεξάτη, χαρισματική και περιπετειώδης.
Μου άρεσε να χορεύω, να κολυμπάω και γενικότερα να κάνω παραστατικά πράγματα.
Όμως στην αρχή της εφηβείας το μέγεθός μου άρχισε να γίνεται ζήτημα. Τόσο μεγάλο ζήτημα που μου πήρε πολλά χρόνια για το επεξεργαστώ ψυχολογικά.
Ευτυχώς, στα early 20s μου βρήκα τον φεμινισμό, την queer κουλτούρα, και την πολιτική του σώματος (body politics) και δεν κοίταξα ποτέ πια πίσω.
Oι άνδρες με περισσότερα κιλά βιώνουν λιγότερη ντροπή για το σώμα τους απ' ότι οι γυναίκες;
Όλοι μας λίγο-πολύ νιώθουμε κάποιου είδους ντροπή για το σώμα μας, ανεξάρτητα από το φύλο ή το μέγεθός μας. Πιστεύω όμως ότι οι γυναίκες δέχονται την πιο αμείλικτη και απροκάλυπτη διαπόμπευση λόγω του μεγέθούς του σε σχέση με τους άντρες. Η αρσενική πλευρά τείνει να είναι και πιο ύπουλη σε αυτό το θέμα.
Πώς θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τον σκοπό, το μήνυμα που ένα τέτοιου είδους πρότζεκτ θέλει να περάσει στον κόσμο;
Το να έχουμε κατά νου ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο για το πώς θα πρέπει να μοιάζει κάθε πρότζεκτ (είτε αυτό είναι χορός, είτε θέατρο, κτλ) είναι πολύ περιοριστικό από καλλιτεχνική άποψη.
Αυτό που εμείς θέλαμε είναι να δημιουργήσουμε ένα έργο το οποίο θα διερευνά το πώς είναι να ζει κάποιος ως χοντρός σε μια κοινωνία που χαρακτηρίζεται από εντονότατο χλευασμό προς το πάχος, αλλά συγχρόνως και ένα έργο που επιτρέπει στο κοινό να αφήσει τα στερεότυπα πίσω του και να βιώσει μια εμπειρία μεγάλων ανθρωπίνων σωμάτων με ένα τρόπο που δεν είχε την ευκαιρία μέχρι τώρα.
Με ποια κριτήρια επιλέχθηκαν οι πρωταγωνιστές; Δεν πρόκειται για επαγγελματίες, έτσι;
Πραγματοποιήσαμε οντισιόν με ανοιχτό κάλεσμα για όποιον θα ενδιαφερόταν να συμμετέχει σε ένα τέτοιο πρότζεκτ.
Το αποτέλεσμα ήταν να συναντήσουμε μερικούς εκπληκτικούς ανθρώπους που είχαν απόλυτη αρμονία ρυθμού και σώματος. Όλο το καστ έχει εμπειρία σε διάφορα είδη performance όπως ο χορός, η ηθοποιία, ακόμα και το μπουρλέσκ.
Ο χώρος του επαγγελματικού χορού είναι για την κοινή γνώμη στενά συνδεδεμένος με ακραίους περιορισμούς βάρους, και με τρομακτικές σχεδόν ιστορίες πειθαρχίας και αυτοσυγκράτησης των χορευτών.
Ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι από εμάς θεωρούν ότι οι παχύτεροι άνθρωποι δεν μπορούν καν να χορέψουν.
Ακριβώς, και αυτό είναι από τα σημαντικότερα θετικά αποτελέσματα της πραγματοποίησης μιας παράστασης σαν το Nothing to Lose:
Το ότι δηλαδή το κοινό θα αναγκαστεί να αμφισβητήσει τις μέχρι τώρα ιδέες του σχετικά με το κατά πόσο ένα χοντρό σώμα μπορεί να είναι "fit".
Κι όμως, είναι πολλοί αυτοί που ισχυρίζονται ότι μία τέτοια παράσταση "ωραιοποιεί" και προβάλει μια μη υγιή σωματική κατάσταση; Τι απαντάτε σε αυτό;
Απαντώ ότι καιρός ήταν ένα χοροθέατρο να επιτρέψει επιτέλους να ακουστεί και μία εναλλακτική φωνή γύρω από το πώς είναι να ζεις και να κινείσαι μέσα σε ένα χοντρό σώμα.
Να δώσει μία νέα προοπτική στο τι θεωρούμε όμορφο και γκλάμουρ , ή ακόμα και υγιές.
Δεν πιστεύω ότι βιομηχανίες δισεκατομμυρίων όπως αυτή της διατροφής και της ομορφιάς που ευδοκιμούν κάνοντας τους ανθρώπους να μισούν το σώμα τους μπορεί να απειληθεί από μία παράσταση χοροθεάτρου.
Θα ήθελα να μπορεί να το κάνει, αλλά πρέπει να είμαι ρεαλίστρια!
Από την άλλη, δεν υπάρχει το ρίσκο να ειδωθεί το Nothing to Lose ως μία παράσταση στην οποία ο κόσμος για θα ερχόταν "για να δει ένα μάτσο χοντρούς να χορεύουν πάνω στην σκηνή"; Για να σπάσει πλάκα με τους πρωταγωνιστές;
Γνωρίζαμε από την πρώτη στιγμή ότι κάτι τέτοιο ήταν πολύ πιθανόν να συμβεί, και ότι οι άνθρωποι μπορεί να ερχόταν απλά για να δουν ένα freak show.
Ασχολούμαστε με την ιδέα της "ιδιοκτησίας" του σώματος, της άδειας και του αναπόφευκτού επίμονου βλέμματος από πολύ νωρίς μέσα στην παράσταση, και παίζουμε μαζί της καθ' όλη τη διάρκεια του έργου.
Ποιες ήταν τελικά οι αντιδράσεις του κοινού;
Η γενική αντίδραση ήταν η έκπληξη αλλά και η ευγνωμοσύνη για την ύπαρξη ενός τέτοιου έργου.
Επίσης έντονο ήταν και το αίσθημα ανακούφισης του κοινού για το γεγονός ότι ασχοληθήκαμε με ένα τέτοιο θέμα με σεβασμό και αυθεντικότητα.
Η ανταπόκριση του κόσμου ήταν θετική πέρα από κάθε προσδοκία.
Επόμενα σχέδια για την πορεία του "Nothing to Lose";
Υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον για μία πιθανή περιοδεία της παράστασης σε άλλες χώρες, αλλά τίποτα δεν είναι ακόμα επιβεβαιωμένο. Προς το παρόν η παράσταση θα ταξιδέψει στην Μελβούρνη τον ερχόμενο Μάρτιο, ενώ στο μεταξύ ετοιμάζεται ένα ντοκιμαντέρ για το όλο εγχείρημα, γυρισμένο και σκηνοθετημένο από μένα, το οποίο θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2015.