Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Ο θρίαμβος των λουλουδιών και της Γιαγόι Κουσάμα στον Βοτανικό Κήπο της Νέας Υόρκης

Η έκθεση καταγράφει τη δια βίου σχέση της Κουσάμα με τον φυσικό κόσμο, που ξεκινά από τις αναμνήσεις της παιδικής της ηλικίας, στην Ιαπωνία, μέσα στις εκτάσεις των φυτωρίων της οικογένειάς της στο Matsumoto.

Ο θρίαμβος των λουλουδιών και της Γιαγόι Κουσάμα στο Βοτανικό Κήπο της Νέας Υόρκης

Ο Βοτανικός Κήπος της Νέας Υόρκης γιορτάζει την άνοιξη με πουά δέντρα, καμπανούλες, νούφαρα και κατακόκκινους κορμούς δέντρων τιμώντας έτσι ένα «παιδί» της αβάν-γκαρντ σκηνής, της πιο ακριβής και πάντα νέας Γιαγόι Κουσάμα, ενώ τον κήπο θα συμπληρώνουν τα επικά Infinity Mirror Rooms, σε νέα εκδοχή, για να προκαλέσουν τους Νεοϋορκέζους να βυθιστούν στον κόσμο των ψευδαισθήσεων και των παραισθήσεων.

Και μπορεί ο κήπος να μην είναι τώρα επισκέψιμος, αλλά οι εγκαταστάσεις στη φύση δίνουν τον τόνο μιας αισιόδοξης επιστροφής, θυμίζοντας το έργο του Κρίστο και της Ζαν Κλοντ στο Σέντραλ Παρκ μετά την πτώση των Δίδυμων Πύργων, που ήταν το πιο αισιόδοξο μήνυμα της πόλης.

Το Flower Obsession, μια εγκατάσταση σε ένα περίπτερο που είναι στρωμένο για πρωινό ενώ οι επισκέπτες κολλάνε αυτοκόλλητα λουλούδια στα τζάμια, το έργο που είχε παρουσιάσει στην Μπιενάλε της Βενετίας, με τις μεταλλικές σφαίρες της, που επιπλέει στη λιμνούλα του Βοτανικού Κήπου, ο διάσημος κήπος του Νάρκισσου, μεγάλα χταπόδια και ψηφιδωτές κολοκύθες καλά κρυμμένα μέσα σε φυλλωσιές και δρομάκια είναι μερικά από τα έργα που παρουσιάζονται.

Οι κήποι, τα φυτά και τα λουλούδια που αποθέωσε σε όλη τη διάρκεια της καλλιτεχνικής της ζωής ήταν ένα καταφύγιο για το κορίτσι που είχε κακοποιηθεί από τη μητέρα του εξαιτίας της ταραγμένης σχέσης που είχαν οι γονείς της.  

Οι εγκαταστάσεις της θυμίζουν ένα ανέμελο παιχνίδι, ένα κυνήγι θησαυρού και παραπέμπουν και σε έναν άλλο περίφημο κήπο, αυτόν της Νίκι ντε Σεν Φαλ, που τιμάται αυτή την εποχή στο MoMA με μια μεγάλη αναδρομική έκθεση.

Από τις 10 Απριλίου μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2021, η έκθεση Kusama: cosmic nature εκτείνεται στα 250 στρέμματα του κήπου γύρω από το Ωδείο Haupt και το κτίριο Luesther της βιβλιοθήκης Mertz.

Η έκθεση καταγράφει τη δια βίου σχέση της Κουσάμα με τον φυσικό κόσμο, που ξεκινά από τις αναμνήσεις της παιδικής της ηλικίας, στην Ιαπωνία, μέσα στις εκτάσεις των φυτωρίων της οικογένειάς της στο Matsumoto. Οι κήποι, τα φυτά και τα λουλούδια που αποθέωσε σε όλη τη διάρκεια της καλλιτεχνικής της ζωής ήταν ένα καταφύγιο για το κορίτσι που είχε κακοποιηθεί από τη μητέρα του εξαιτίας της ταραγμένης σχέσης που είχαν οι γονείς της.  

Η Κουσάμα που δεν έπαψε ποτέ να είναι επίκαιρη από τότε που την ανακάλυψε ο κόσμος, στην έβδομη δεκαετία της ζωής της, οργανώνει ένα μαγνητικό περιβάλλον που υπενθυμίζει όσο κανένας άλλος τη σχέση μας με τη φύση. Το φυτικό της σύμπαν σε μνημειακό μέγεθος είναι ένας θρίαμβος της φύσης επί του ανθρώπου και μάχεται την καταστροφή του περιβάλλοντος με τον πιο ποιητικό τρόπο. Τα μικροσκοπικά άνθη και οι λεπτομέρειες της φύσης στις εγκαταστάσεις της παίρνουν αλλόκοσμο σχήμα και όψη, κυριαρχούν σε ένα σύμπαν αισιοδοξίας και θριάμβου.

I Want to Fly to the Universe. Φωτο: Courtesy Ota Fine Arts and David Zwirner

Συμβολικά η σχέση μας με τους εξωφρενικά διακοσμημένους με κόκκινα πουά κορμούς των δέντρων, τα χρώματα και τα μοτίβα της υπενθυμίζουν τον κύκλο της ζωής, το άπειρο και την αιωνιότητα. Οι κολοκύθες μοιάζουν να χορεύουν, σαν ανθισμένες ψυχές, γιατί η Κουσάμα πάντα στο έργο της έχει καλά κρυμμένο έναν κόσμο πνευματικό που την κράτησε ζωντανή, μέσα στα χρώματα κρύβει μια ικεσία στο σύμπαν που δίνει μια ανάλαφρη εικόνα για τα έργα της, ακόμα και αν πρόκειται για μια κολοκύθα που έχει βάρος τόνων και τεράστιο ύψος.

Η Κουσάμα αποδραματοποιεί με χρώματα και σχήματα τα γλυπτά της, που μέσα στον Βοτανικό Κήπο βρίσκουν ένα περιβάλλον ιδανικό ανάμεσα σε σημύδες, ανθισμένα φυτά και φρέσκο χορτάρι. «Η ψυχή μου ανθίζει για πάντα» είναι ο τίτλος που έχει δώσει στα κολοσσιαία πουά λουλούδια που είναι βαμμένα σε δραματικά χρώματα και χαιρετούν τους επισκέπτες στον πρόσφατα ανακαινισμένο θόλο κάτω από τους φοίνικες του Βοτανικού Κήπου.

Η Κουσάμα, που έχει πει ότι οι κολοκύθες είναι τα πιο αγαπημένα της φυτά στον κόσμο, χάρισε μια με πολύχρωμες ψηφίδες, σαν έργο του Γκαουντί, στον Βοτανικό Κήπο ως υπενθύμιση της αναγέννησης της φύσης που πάντα θριαμβεύει επί του θανάτου, του χειμώνα και του μαρασμού, κάτι που η Νέα Υόρκη, όπως και όλος ο κόσμος, έχει πιο πολύ ανάγκη σήμερα από ποτέ άλλοτε.

My Soul Blooms Forever. Courtesy of the New York Botanical Garden
Narcussus Garden. Courtesy Ota Fine Arts, David Zwirner and Victoria Miro
Ascension of Polka Dots on the Trees, collection of the artist.
Hymn of Life Tulips. Φωτο: Courtesy Ota Fine Arts and David Zwirner
Φωτο: Courtesy New York Botanical Garden
Φωτο: Courtesy New York Botanical Garden