ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟ
Η Αγγελική Στρατή είναι φωτογράφος. Μένει μόνιμα στην Άνδρο στο μέρος που μεγάλωσε γιατί είχε ανάγκη να αναπνεύσει καθαρό αέρα. Την Αθήνα την αγάπησε πολύ αλλά την κούρασε και έτσι λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση έφυγε ξανά για το νησί όπου πλέον διδάσκει φωτογραφία. Την αναζήτησα αυτές τις δύσκολες μέρες σαν μια αισιόδοξη ματιά. Ως ένα νέο άνθρωπο που μέσω των εικόνων που αποτυπώνει βλέπει «την ομορφιά, που υπάρχει μέσα σε πολλά πράγματα και όχι μόνο σε αυτά που κατεξοχήν θεωρούμε όμορφα» καθώς και «μέσα από το βλέμμα των ανθρώπων, την ειλικρινή έκφραση του συναισθήματος, την αλήθεια της στιγμής».
— Σε τι περιβάλλον μεγάλωσες και τι ήταν αυτό που σε οδήγησε στην φωτογραφία;
Μεγάλωσα στην Άνδρο την δεκαετία του ’80, σε μια δεμένη και αγαπημένη οικογένεια. Από μικρή με γοήτευε η φωτογραφία αλλά και οι μηχανισμοί των ρολογιών και τα γρανάζια γενικότερα! Θαύμαζα τον φωτογράφο και τον ρολογά και έλεγα ότι όταν μεγαλώσω θα γίνω ή το ένα ή το άλλο. Στη φωτογραφία μου άρεσε η αποτύπωση της στιγμής αλλά πάντα πρόσεχα και το κάδρο μου, να είναι ίσιο, να έχω ένα ωραίο φόντο και το αντικείμενό μου να φωτίζεται σωστά. Το να σπουδάσω φωτογραφία ήταν μονόδρομος, αφού η καρδιά και το ένστικτο με οδηγούσαν εκεί.
— Πώς ένας νέος μπορεί να δημιουργήσει σε αυτή την δύσκολη εποχή;
Η τέχνη και η δημιουργία είναι τα μόνα ίσως που μπορούν να μας βγάλουν από τα αδιέξοδα. Θα μου πεις, με τι όρεξη και κέφι να δημιουργήσεις όταν όλα γύρω μοιάζουν να καταρρέουν; Η ελπίδα είναι και πρέπει να είναι πάντα εδώ, παρούσα, και η τέχνη και η δημιουργία είναι το οξυγόνο της.
Ευτυχία δεν είναι ένα πράγμα, είναι να αγαπάς, να δημιουργείς. Να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου και τις πράξεις σου. Ευτυχία είναι μικρές στιγμές που λάμπουν στην καθημερινότητά μας.
— Πώς ανακαλύπτει ένας άνθρωπος τι είναι αυτό που θέλει να κάνει στην ζωή του;
Ακούγοντας τις εσωτερικές του φωνές, νομίζω. Για μένα ποτέ δεν ήταν σαφές με τι θα ασχοληθώ επαγγελματικά. Ήξερα από νωρίς ότι θέλω να ασχοληθώ με τη φωτογραφία, ήταν για μένα ανάγκη, δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς. Δεν ήθελα όμως ποτέ να το «εμπορευματοποιήσω». Για μένα η φωτογραφία είναι ανάγκη έκφρασης και εξωτερίκευσης σκέψεων και συναισθημάτων. Αυτό μέσα μου έρχεται σε σύγκρουση με την -κατά παραγγελία- παραγωγή εικόνων όταν οι συνθήκες περιορίζουν και οριοθετούν. Για να υπάρχει δημιουργία και ωφέλιμη παραγωγή κάποιου έργου, πρέπει να υπάρχει η κατάλληλη ενέργεια ανάμεσα στους ανθρώπους και βέβαια η ελευθερία έκφρασης του καλλιτέχνη.
— Για σένα τι είναι η φωτογραφία και τι εικόνες σου αρέσει να αποτυπώνεις περισσότερο;
Η φωτογραφία είναι πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Για μένα, όπως σου είπα και πιο πριν, είναι κάτι σαν οξυγόνο, είναι ανάγκη έκφρασης, είναι ανάγκη να δείξω μέσα από τις φωτογραφίες μου την ομορφιά, που υπάρχει μέσα σε πολλά πράγματα και όχι μόνο σε αυτά που κατεξοχήν θεωρούμε όμορφα. Είναι η ανάγκη να αιχμαλωτίσω στο βλέμμα των ανθρώπων την ειλικρινή έκφραση του συναισθήματος, την αλήθεια της στιγμής. Όπως είπε ο σπουδαίος φωτογράφος André Kertész «δεν αρκεί να βλέπεις τι φωτογραφίζεις, πρέπει να το αισθάνεσαι». Μόνο αν συλλάβεις το συναίσθημα που εκπέμπεται και νιώσεις πριν φωτογραφίσεις, αυτό θα αποτυπωθεί στην εικόνα και θα το εισπράξει και ο θεατής. Μ’ αρέσει να φωτογραφίζω τη φύση, τις γραμμές και τις φόρμες, αυτό που ξεχωρίζει μέσα στο συνηθισμένο.
— Αν φωτογράφιζες την οικονομική κρίση τι θα επέλεγες να περιέχει;
Έναν άνθρωπο να κοιμάται δίπλα σε ένα ΑΤΜ ενώ άλλοι άνθρωποι περιμένουν στην ουρά για να κάνουν ανάληψη. Μια εικόνα που είδαμε αυτές τις μέρες και λέει πολλά.
— Μια εικόνα που δεν θα ξεχάσεις ποτέ και ποιο το ωραιότερο ταξίδι σου;
Στο μυαλό μου τριγυρίζει μια εικόνα που αποτύπωσα με το βλέμμα ενός μωρού που μόλις έχει βαπτιστεί προς τον πατέρα του, το κοίταγμα μεταξύ τους, η αγάπη. Αυτές τελικά είναι οι εικόνες που μου μένουν, οι στιγμές αγάπης ανάμεσα στους ανθρώπους. Το ωραιότερο ταξίδι μου… ίσως δεν το έχω κάνει ακόμα..
— Σου αρέσει να θυμάσαι ή να ξεχνάς;
Και τα δύο. Πρέπει να θυμόμαστε, χρειάζεται και να ξεχνάμε. Για μένα πάντως το φωτογραφικό μου αρχείο λειτουργεί ως ημερολόγιο αναμνήσεων.
— Πώς αξιοποιείς τον ελεύθερο σου χρόνο;
Με μια βόλτα στη φύση, που εδώ στο νησί είναι μοναδική. Η Άνδρος συνδυάζει το νησιωτικό με το ορεινό τοπίο, προσφέροντας στο μάτι εικόνες ποικίλες και απολαυστικές. Αλλά και μελετώντας το έργο άλλων φωτογράφων και ανατρέχοντας στο διαδίκτυο για διάφορα θέματα, φωτογραφικά και μη. Επίσης ασχολούμαι με το θέατρο και το τραγούδι.
— Ποια εποχή είναι η αγαπημένη σου και γιατί;
Παίζει ρόλο το που ζεις, όσο ζούσα στην Αθήνα προτιμούσα τον χειμώνα. Στο νησί μου όλες οι εποχές είναι ωραίες. Η φύση ντύνεται κάθε φορά με τα ανάλογα χρώματα. Η αγαπημένη μου όμως είναι η Άνοιξη, για όλα όσα αυτή περικλείει, τα λουλούδια, τα χρώματα, την έκρηξη ζωής αλλά και την έννοια της λέξης αυτή καθαυτή.
— Τι σημαίνει για σένα η Άνδρος;
Η Άνδρος είναι ο αέρας, που λυσσομανάει τις περισσότερες μέρες του χρόνου, η θάλασσα, που παίρνει όλες τις αποχρώσεις του μπλε, τα δέντρα, που χρωματικά καλύπτουν όλη την παλέτα του πράσινου, τα γάργαρα νερά που τρέχουν απ’ τις πηγές, απ’ τα βουνά και τα βράχια. Είναι η οικογένειά μου και οι ρίζες μου.
— Αν σου έλεγα να μου περιγράψεις το ελληνικό καλοκαίρι τι θα μου απαντούσες;
Ήλιος, θάλασσα, αλμύρα, ραχάτι, ανοιχτό σινεμά, ούζο κάτω από τον πλάτανο, μπουκαμβίλια και γιασεμί.
— Τι είναι ευτυχία για σένα;
Ευτυχία δεν είναι ένα πράγμα, είναι να αγαπάς, να δημιουργείς. Να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου και τις πράξεις σου. Ευτυχία είναι μικρές στιγμές που λάμπουν στην καθημερινότητά μας.
— Σήμερα είναι πιο εύκολο ή πιο δύσκολο να αγαπάμε και να μας αγαπούν;
Η αγάπη είναι παντός καιρού και υπεράνω εποχής. Αρκεί να ανοίξουμε την καρδιά μας και να δίνουμε, στην αγάπη δεν περιμένεις να πάρεις.
— Ποιο είναι το προσωπικό σου καταφύγιο;
Το σπίτι μου, όπου μπορώ να σκεφτώ, να αυτοαναλυθώ, να μελετήσω και να ανασυγκροτηθώ.
— Ποιο είναι το πιο ωραίο συναίσθημα;
Όταν κάποιος σε αγκαλιάζει δακρυσμένος, βλέποντας φωτογραφίες που εσύ έφτιαξες από μια σημαντική στιγμή της ζωής του.
— Τι όνειρα κάνεις;
Να κάνω μια φωτογραφική έκθεση, να ταξιδέψω στο Περού, να μοιράζομαι και να αγαπάω.