Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Bernier/Eliades

Η Μαρίνα Ηλιάδη –το «ήμισυ» της γκαλερί Bernier/Eliades– συμπλήρωσε τριάντα χρόνια ως γκαλερίστα και αρνείται να το βάλει κάτω, θεωρώντας ότι ο πολιτισμός είναι κάτι που όλοι οφείλουμε να υποστηρίζουμε, ο καθένας με τον τρόπο του.

Bernier/Eliades

Μπήκα στην γκαλερί Bernier σαν επισκέπτρια στην πρώτη της έκθεση, στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Η γκαλερί του Jean Bernier έφερνε πίσω στον τόπο του τον Γιάννη Κουνέλλη, έναν σπουδαίο έλληνα καλλιτέχνη που είχε φύγει από την Ελλάδα το 1957, παρουσιάζοντας τη δου- λειά του για πρώτη φορά στη χώρα μας. Σε αυτόν το χώρο αμέσως διαισθάνθηκα ότι θα συνέβαιναν ενδιαφέροντα δρώμενα και προτάσεις της σύγχρονης εικαστικής σκηνής. Οι στόχοι του Jean Bernier και το πρόγραμμα της γκαλερί έδινε στην Αθήνα μια ενδιαφέρουσα εικόνα της σύγχρονης τέχνης. Δύσκολα βέβαια όλα αυτά και απαιτητικά για εκείνη την εποχή. Έτσι, με τον Jean Bernier άρχισε η επικοινωνία, ο προβληματισμός, ο διάλογος και μια φιλία, που είχαν σαν αποτέλεσμα την τριαντάχρονη συνεργασία μας.

Πάντα μού άρεσε να ταξιδεύω πολύ, και να αναζητώ το «καινούριο». Αυτό ήταν κάτι που συνέβαλε ουσιαστικά στην επιλογή των καλλιτεχνών και στη διαμόρφωση του προγράμματος της γκαλερί. Προσπαθούσαμε να φέρνουμε καλλιτέχνες με μια σύγχρονη άποψη για την τέχνη, οι οποίοι δουλεύανε δυναμικά στην Ευρώπη και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι σχέσεις μας – οι δικές μου και του Jean Bernier– με τους καλλιτέχνες υπήρξαν προσωπικές: περνούσαμε πολύ χρόνο μαζί, ήταν μέρος της ζωής μας. Αποτέλεσμα αυτού του συνεχούς διαλόγου ήταν μια δυναμική που ξεχώριζε τις εκθέσεις τους στην Αθήνα. Το κοινό αντιμετώπιζε τις εκθέσεις από τη μία με ενδιαφέρον και από την άλλη με διστακτικότητα. Οι συλλέκτες λίγοι, μουσείο ανύπαρκτο, κριτικός λόγος όμως, σημαντικός και αξιόλογος!

Και ύστερα από τριάντα χρόνια η κατάσταση παραμένει σχεδόν ίδια και το μουσείο βρίσκεται ακόμα σε εμβρυακή φάση! Αρνούμαι να αποδεχτώ ότι κανένας δημόσιος φορέας, κανένα υπουργείο Πολιτισμού, κανένας υπουργός από όσους πέρασαν τα τελευταία τριάντα χρόνια δεν είχε το μεράκι να πει «εγώ θα το παλέψω και θα γίνει». Μήπως ο τόπος δεν έχει ανάγκη να επενδύσει σε αυτόν τον τομέα; Μήπως τελικά η Ελλάδα δεν θέλει ένα πραγματικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, αντίστοιχο αυτών στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου; Το γεγονός αυτό με εκπλήσσει και παράλληλα με στενοχωρεί καθημερινά…

Όταν όμως το 2001 πήραμε την πρωτοβουλία να οργανώσουμε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση των Gilbert & George στο χώρο της Σχολής Καλών Τεχνών, καθώς και όταν το 2002 παρουσιάσαμε στον ίδιο χώρο τη συλλογή του Μουσείου Eindhoven, η προσέλευση και το ενδιαφέρον του κοινού ήταν εντυπωσιακή! Οι εκθέσεις αυτές είχαν μουσειακό χαρακτήρα. Η οργάνωσή τους ήταν δύσκολη και δαπανηρή. Σε αυτόν τον τομέα, βέβαια, η ιδιωτική πρωτοβουλία έπαιξε δυναμικό ρόλο: χωρίς αυτή δεν θα ήταν δυνατή η πραγματοποίη- ση των δύο αυτών εκθέσεων, που συγκέντρωσαν εξαιρετικά μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Η απήχηση αυτών των εκθέσεων και μόνο, αποδεικνύει ότι και κοινό και ενδιαφέρον υπάρχει για τη σύγχρονη τέχνη.

Βέβαια εξίσου εντυπωσιακή είναι και η ανταπόκριση του κόσμου σε οτιδήποτε ενδιαφέρον και αξιόλογο γίνεται σε αυτόν τον τόπο. Για παράδειγμα, το Φεστιβάλ Αθηνών 2006. Ο σημερινός διευθυντής του κ. Λούκος έφερε πέρυσι στην Αθήνα αξιόλογες παραστάσεις. Οι καινούριοι χώροι που άνοιξε συγκίνησαν ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας και ιδιαίτερα τους νέους. Τέτοιες προσπάθειες πιστεύω ότι πρέπει να αρχίσουν να γίνονται στον τομέα των εικαστικών. Βέβαια τέτοιες κινήσεις χρειάζονται αυστηρότητα στις επιλογές, όραμα, γνώσεις και αποφασιστικότητα.

Θα ήθελα να περάσω τη σκυτάλη με τις γνώσεις μου σε κάποιους νεότερους. Και εγώ έτσι έμαθα. Έναν Ιόλα είχα από πάνω μου. Έχω πολλή εμπιστοσύνη στους νέους. Πιστεύω ότι αν τους δώσεις τρία πράγματα ένα καλό, ένα κακό κι ένα μέτριο–, θα ξεχωρίσουν αμέσως το καλό. Τους θεωρώ μεγάλο κεφάλαιο. Αυτός ο τόπος πάσχει επειδή τα μυαλά δεν αξιοποιούνται. Αν αξιοποιηθούν στα 60, ειδικά στον πολιτισμό, δεν πάμε μακριά. Σήμερα πάντως οι νέοι ακούγονται πιο πολύ. Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια προσπάθεια από κάποιους νεότερους που δημιούργησαν καινούριους χώρους τέχνης, μέσα από τους οποίους προσπαθούν να προωθήσουν αξιόλογους έλληνες καλλιτέχνες στη διεθνή εικαστική σκηνή.

Ο Jean Bernier και εγώ συνεχίζουμε ακόμη την προσπάθειά μας και παρουσιάζουμε στο ελληνικό κοινό τη δουλειά διεθνώς καταξιωμένων καλλιτεχνών. Παράλληλα με αυτό, η γκαλερί εδώ και πολλά χρόνια έχει μόνιμη παρουσία στις μεγάλες φουάρ του εξωτερικού. Η συμμετοχή σε αυτές τις διεθνείς εκθέσεις ήταν και εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας για την γκαλερί και την πορεία της. Διότι σήμερα, μέσα στον κόσμο της τεχνολογίας και ταχύτητας, οφείλουμε να είμαστε ανοιχτοί σε έναν παγκόσμιο διάλογο. Τους προβληματισμούς μιας κοινωνίας σίγουρα τους νιώθουν έντονα οι καλλιτέχνες. Οι καλλιτέχνες συνεισφέρουν στο πνεύμα και στην παιδεία και συμβάλλουν στη διαμόρφωση του πολιτισμού κάθε εποχής.

Γκαλερί Bernier/Eliades, Επταχάλκου 11, Θησείο, 210 3413 935-7. Έως τις 10/07, έκθεση του Haluc Akakçe