—Τι έχει ζωγραφίσει ο Ντέιβιντ Χόκνεϊ;
Πισίνες και φοινικόδεντρα, νέους άντρες που παίρνουν το λουτρό τους ή κάνουν ηλιοθεραπεία σε αυλές επαύλεων της Καλιφόρνιας, ζευγάρια φίλων, άδειες πολυθρόνες, εικόνες εμπνευσμένες από την ποίηση του Καβάφη και τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ...
—Τι λέει με όλα αυτά;
Τα λέει όλα. Στόχος του ήταν πάντα να μιλήσει μέσα απ’ την απεικόνιση των απολύτως καθημερινών πραγμάτων. Γι αυτό και μερικοί ισχυρίζονται ότι η κοσμοπολίτικη ζωή που έζησε παρέα με τους ευκαριακούς του φίλους, δίνει στο έργο του ένα τόνο φτηνής φιληδονίας. Δεν συμφωνώ. Η πολυθρόνα με το παρατημένο πουκάμισο ενός φίλους που έφυγε, το νερό της πισίνας που τινάζεται απ΄τη βουτιά ενός αόρατου δύτη, τα ζευγάρια που ποζάρουν ανέκφραστα απέναντι μας –όλα αυτά, κάνοντας την απόσταση να νιώθεται, μιλάνε πειστικά για τη σιωπή και την ερημιά της σύγχρονης ζωής.
—Και το κοινό;
Συνήθως βλέπει ό,τι το βολεύει, ή αρκείται στα «ελκυστικά» του θέματα, αδιαφορώντας για τη ζωγραφική. Άλλοι καταναλώνουν τον εξωτισμό της Καλιφόρνιας, άλλοι τη χτυπητή παραστατικότητα και το ανακάτεμα των στιλ, άλλοι τα ωραία αγόρια-απλώς! Ίσως σ’ αυτό να φταίει και μια περίοδος του Χόκνεϊ, όταν ο καλλιτέχνης ζωγράφιζε τα θέματα του αποκλειστικά από φωτογραφίες, κι οι πίνακες του είχαν αποκτήσει μια εύκολη αισθητική –κατάλληλη για πόστερ και φτηνές ρεπροντιξιόν. Κατόπιν, όμως, το αίσθημα άρχισε να διαποτίζει όλο και πιο πολύ τα έργα του, κάνοντας μετόχους κι εμάς στην εμπειρία της ζωγραφικής, εκεί που πριν μας περιόριζε στην παρατήρηση ενός ημερολογίου εντυπώσεων.
—Ποιά θέματα τον απασχόλησαν πολύ;
Ο τρόπος που διαχέεται κι αντανακλάται το φως στα διάφανα υλικά: στο τζάμι ενός παραθύρου, στο νερό μιας πισίνας.... Ο πόθος, η ερημιά των πλουσίων, και η πικρή επίγευση του ζην πολυτελώς...
—Ποιά μέθοδο εργασίας ακολούθησε;
Την αναλύει θαυμάσια ο Μάρκο Λίβινγκστόουν στο βιβλίο που έγραψε γι αυτόν: ήθελε να εμπνέεται από οτιδήποτε οποιαδήποτε στιγμή. Να απαρνείται τις μεθόδους που παύουν να εκφράζουν με επάρκεια τις ιδέες του. Να εργάζεται αυθόρμητα και γρήγορα. Να εμπιστεύεται τις παρορμήσεις του. Να ξαναπιάνει παλιά θέματα υπό το φως των καινούριων εμπειριών. Να μη σπαταλάει όλη του τη δύναμη επιμένοντας σε έργα που του αντιστέκονται. Και πάνω απ’ όλα, να κάνει ένα τη ζωή του και την τέχνη του.
—Κι επιρροές;
Πολλές. Επηρεάστηκε έντονα από την αναπαραστατική ζωγραφική του φίλου του Ρ.Μπ.Κιτάζ. Ο Χόπερ κι ο Βερμέερ τον δίδαξαν τη θέση και τη στάση των ανθρώπων μέσα στον αρχιτεκτονημένο χώρο. Ο Πικάσο του έμαθε πως να κυκλοφορεί ελεύθερος ανάμεσα στα ρεύματα και τις σχολές. Επίσης τον σαγήνευε ο Βαν Γκογκ –και ο Ματίς τον βοήθησε να οικονομήσει τις ετερόκλητες αναφορές του –δίνοντας σε λιγότερες γραμμές μεγαλύτερη ένταση.
—Είναι σπουδαίος ζωγράφος ο Χόκνεϊ;
Διάσημος πάντως είναι. Ο ίδιος λέει ότι το έργο του θα κριθεί απ’ τις επόμενες γενιές. Στην αγορά, ήδη πολλοί τον αντιμετωπίζουν σαν μια υπερεκτιμημένη μετριότητα, που πασαλείβει τις μοντερνιστικές αρχές με άφθονο λαϊκισμό. Άλλοι ωστόσο παρεμένουν γοητευμένοι απ΄τη φρεσκάδα, το χιούμορ και τη ζωντάνεια του έργου του –καθώς επίσης κι από τη φαντεζί προσωπικότητα του.
50 ΕΡΓΑ
To χρυσό αγόρι της Αγγλίας
Το Xρυσό Aγόρι από την Αγγλία είναι ζωγράφος, καθηγητής πανεπιστημίου, χαράκτης, σκηνογράφος και φωτογράφος. Δηλώνει ανοιχτά την ομοφυλοφιλία του και εν αντιθέσει με τον φίλο του Άντυ Γουώρχολ, εκφράζει με πίστη την ομοφυλοφιλική αγάπη στα έργα του. Είναι αντιρρησίας συνείδησης όπως και ο πατέρας του. Διαβάζει Φλωμπέρ, Τουρκέγιεφ, τα ημερολόγια του Ντελακρουά, Γουίτμαν και καπνίζει ακατάπαυστα.
Αρνήθηκε αρχικά να λάβει τον τίτλο του Σερ και να φιλοτεχνήσει το πορτρέτο της βασίλισσας, και τελικά δέχτηκε μετά τον θάνατο του φίλου του Λούσιεν Φρόιντ, για να "καλύψει" όπως είπε το κενό που δημιουργήθηκε. Ξαναγυρνάει στο Γιορκσάιρ από την αγαπημένη του Καλιφόρνια πριν από οχτώ χρόνια, μετά από ένα ταξίδι που μετέφερε έναν φίλο του που πέθαινε από καρκίνο στο νοσοκομείο, όπου γοητεύτηκε κατάφορα από το τοπίο. Πλέον ζει µε τον σύντροφό του Τζον Φιτζέραλντ, τον βοηθό του Ζαν Πιερ και τα σκυλιά τους, εκεί, στην παλιά έπαυλη της αδερφής του.
Έχει μια μανία να σκιτσάρει συνεχώς που ξεκινάει από την ώρα που ξυπνάει και να ξαφνιάζει τον εαυτό του και τους άλλους με απροσδόκητες φράσεις. Λατρεύει το ipad. Η Καλιφόρνια, η συνεχής λιακάδα, τα αθλητικά σώματα, η ζωή δίπλα στις πισίνες αλλά και το βροχερό πράσινο, τα ήσυχα τοπία με τα φωτεινά καμιά φορά εκτυφλωτικά χρώματα του Γιόρκσαιρ, τα πορτραίτα της μαμάς του που μοιράζονται το ίδιο βλέμμα, ο Καβάφης , οι θραυσματικές φωτογραφίες κολάζ, είναι το σύμπαν του, που μοιάζει να συνθέτεται από ήρεμες επιφάνειες με συμπαγές χρώμα η να διαθλάται και να εκρύγνηται στο φως πρισματικά. Πολλά από τα έργα του έχουν αυτοβιογραφικό χαρακτήρα. Είναι αντανακλαστικοί καθρέπτες της πραγματικότητας, αλλά και συχνά αφηρημένα, αρκετά διαφορετικά σε στυλ από τους old masters ρεαλιστές ζωγράφους.
Η πολυσχιδής προσωπικότητα του Χόκνευ ως ανθρώπου και καλλιτέχνη δεν περιγράφεται με λέξεις και το έργο του σαφώς δεν κατηγοριοποιείται, έχει στοιχεία ιμπρεσιονιστικά, αναφορές στον ρεαλισμό, φλερτάρει με τις νέες τεχνολογίες , είναι τολμηρός και γενναίος, υποστηρίζει με πάθος τις επιλογές και την φύση του, από το κάπνισμα ως την ανοιχτή ομοφυλοφιλία του. Μπορούν να ειπωθούν πολλά, που όμως είναι περιοριστικά και φτωχά σε σχέση με το μέγεθός του. Προσωπικά, δεν σκέφτομαι πολύ όταν θαυμάζω κάτι, ψάχνοντας αιτίες και ερμηνείες, προτιμώ να το κοιτάω - και έτσι κάνω και με αυτόν, "κοιτάζω" λοιπόν τα έργα του και ακούω νοερά μια φράση, που μου μίλησε τρυφερά :
"Zωγραφίζω κάθε μέρα λουλούδια και τα στέλνω στους φίλους μου, έτσι ώστε να έχουν φρέσκα μπουμπούκια κάθε πρωί."