Γιώργος Χατζημιχάλης
Έργα από το 1966 έως το 2022
Η έκθεση, που θα καταλάβει όλους τους εκθεσιακούς χώρους του κτιρίου του Μουσείου Μπενάκη στην Πειραιώς 138, θα παρουσιαστεί σε δύο μέρη, αρχικά από τις 21 Σεπτεμβρίου έως τις 5 Νοεμβρίου και στη συνέχεια από τις 23 Νοεμβρίου 2023 έως τις 14 Ιανουαρίου 2024. Στο ενδιάμεσο διάστημα, συγκεκριμένα τα Σαββατοκύριακα 11 & 12, 18 & 19 Νοεμβρίου, ο χώρος της έκθεσης θα παραμείνει ανοιχτός ώστε το κοινό να έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει από κοντά το παρασκήνιο του στησίματος μιας έκθεσης. Τα έργα που θα εκτεθούν καταγράφουν τη διαδρομή 56 χρόνων του Γιώργου Χατζημιχάλη, ενός από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της γενιάς του, με έργο πολύπλευρο που ερευνά τη μνήμη, τη σημασία του αρχείου και τη σχέση μεταξύ του παρελθόντος και της σύγχρονης εικαστικής πραγματικότητας, συχνά χρησιμοποιώντας, παράλληλα με τη ζωγραφική, πολλά και διαφορετικά μέσα όπως video, φωτογραφίες, κείμενα, εκτυπώσεις κ.ά.
Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138
21 Σεπτεμβρίου - 5 Νοεμβρίου & 23 Νοεμβρίου 2023 - 14 Ιανουαρίου 2024
Λουκία Αλαβάνου
Στον δρόμο για τον Κολωνό
Με την εγκατάστασή της στον ημιφωτισμένο εκθεσιακό χώρο της Στέγης στο -1 η Λουκία Αλαβάνου μας προσκαλεί σε ένα ταξίδι στον χρόνο, σε μια σύνθεση που θίγει τα θέματα των γηρατειών, του θανάτου, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της οικουμενικής ελευθερίας. Σε μια εποχή όπου η μετανάστευση, ο εκτοπισμός, οι μειονότητες και, πάνω απ’ όλα, τα ανθρώπινα δικαιώματα βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης διεθνώς, η καλλιτέχνιδα παρουσιάζει ένα ντοκιμαντέρ με πτήσεις drone, slapstick, βιντεοκλίπ εμπνευσμένα από τη διαβαλκανική ποπ κουλτούρα σύγχρονων Ρομά τραγουδιστών και εξεζητημένες φάρσες σε ειδικά διαμορφωμένους ημισφαιρικούς θόλους, όπου, χάρη σε υβριδικά καθίσματα, οι θεατές θα βιώσουν ελεύθερα την οπτική των 360 μοιρών της ταινίας.
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
10 Οκτωβρίου - 30 Νοεμβρίου
Γιώργος Σεφέρης. Εξήντα χρόνια από το βραβείο Νόμπελ
Δημοσιεύματα, συγχαρητήριες επιστολές και τηλεγραφήματα, οπτικά και ηχητικά ντοκουμέντα καθώς και προσωπικά αντικείμενα συγκροτούν ένα περιβάλλον που θα ανακαλεί τη σπουδαιότητα του γεγονότος, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την προσωπικότητα του μεγάλου λογοτέχνη. Το πλήθος τεκμηρίων θα αναπτυχθεί σε τρεις ενότητες: η πρώτη αφορά την ημέρα της ανακοίνωσης, η δεύτερη τη βραδιά της απονομής και η τελευταία επικεντρώνει στον απόηχό της. Ολόκληρο το υλικό της έκθεσης προέρχεται από το αρχείο του Σεφέρη που είναι κατατεθειμένο στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη και καλύπτει όλες τις πλευρές της δημιουργικής του δράσης, τo ποιητικό και πεζογραφικό του έργο, τα ημερολόγια, τις επιστολές, τις μεταφράσεις, τα δοκίμια και τις μελέτες του.
Μουσείο Μπενάκη, Πινακοθήκη Γκίκα
25 Οκτωβρίου 2023 - 24 Φεβρουαρίου 2024
Ελαιώνας ’23
Χθόνιο και Ανθρωπόκαινος
Στα όρια μεταξύ των δήμων Αθηνών και Αιγάλεω, εκεί όπου η οδός Μαρκόνι τέμνει την Ιερά Οδό, βρίσκονται ο αρχαιολογικός χώρος με τις βάσεις της αρχαίας γέφυρας του Κηφισού, ο σταθμός μετρό «Ελαιώνας», κοντέινερ και αποθήκες στο παρακείμενο οικόπεδο της ΣΤΑΣΥ από την περίοδο της εκσκαφής και επέκτασης του μετρό, το «Souzy Τros» της Μαρίας Παπαδημητρίου και η γειτονιά Μαρκόνι, ένας μοναδικός κοινωνικός θύλακας της περιοχής. Αυτός είναι και ο ευρύτερος χώρος όπου θα οργανωθεί η έκθεση σε επιμέλεια Δημήτρη Τρίκα, που περιλαμβάνει έργα 41 καλλιτεχνών, οι οποίοι εστιάζουν στο χθόνιο στοιχείο και στην ανθρωπόκαινο εποχή, που έρχεται σε αντιπαράθεση και διάλογο με την περιοχή του Ελαιώνα ως πεδίου μελέτης και αναφοράς. Το πρόγραμμα θα πλαισιώνεται από ομιλίες, περφόρμανς και άλλες δράσεις που στόχο έχουν να αναδείξουν τις κρίσιμες και σύνθετες καταστάσεις που έχουν προκαλέσει η συνύπαρξη αλλά και η σύγκρουση φύσης και ανθρώπου μέσα στα χρόνια.
Σε διάφορα σημεία στον Ελαιώνα
29 Σεπτεμβρίου - 3 Δεκεμβρίου
Χαιρώνεια, 2 Αυγούστου 338 π.Χ.: Μια μέρα που άλλαξε τον κόσμο
Μια έκθεση για τη σημασία της μάχης της Χαιρώνειας για τη μετάβαση από την κλασική στην ελληνιστική περίοδο, σε επιμέλεια των Παναγιώτη Ιωσήφ και Ιωάννη Φάππα. Η ιστορική μέρα που οι Μακεδόνες ανακηρύχθηκαν η κυρίαρχη δύναμη στην Ελλάδα και στην ανατολική Μεσόγειο υπό τη βασιλεία του Φιλίππου, όταν ο δεκαοκτάχρονος τότε Αλέξανδρος έκανε δυναμικά την εμφάνισή του στην πολιτική και στρατιωτική σκηνή, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην ήττα του Ιερού Λόχου των Θηβαίων. Μέσα από 260 περίπου αντικείμενα προερχόμενα από 25 ελληνικά μουσεία, 2 του εξωτερικού και 4 ιδιωτικές συλλογές, η έκθεση θα εξετάσει τους δύο κόσμους που συγκρούστηκαν, δημιουργώντας τη μαγιά για τον νέο ελληνιστικό κόσμο ο οποίος γεννήθηκε την επαύριον της ιστορικής μάχης, αλλάζοντας τον ρου της Ιστορίας.
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
14 Δεκεμβρίου 2023 - 31 Μαρτίου 2024
Juan Esteban Sandoval
Ο πήλινος στρατός της Ελευσίνας
Ένα «εφήμερο μνημείο» του διεθνούς φήμης Κολομβιανού καλλιτέχνη Juan Esteban Sandoval, που είναι αφιερωμένο στους ανθρώπους οι οποίοι εργάστηκαν και εργάζονται στην Ελευσίνα. Ένα τεράστιο συλλογικό πορτρέτο των ανθρώπων που έχουν σφυρηλατήσει με τη δουλειά τους, τη σωματική τους προσπάθεια και τη ζωή τους τη σημερινή εικόνα του τόπου τους. Η μεγάλη αυτή εγκατάσταση, που θα αποτελείται από 3.000 πήλινα κράνη, ανοίγει διάλογο με το ερώτημα ποια είναι η αξία του πολιτισμού σήμερα σε μια βιομηχανική πόλη όπως η Ελευσίνα. Στο έργο θα συμμετάσχουν ενεργοί και συνταξιούχοι εργάτες διαφορετικών εργοστασίων και εταιρειών από την Ελευσίνα και την ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Αττικής.
2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης - Εργοστάσιο Ίρις
Νοέμβριος 2023
Αλέξης Κυριτσόπουλος
1963-2023
Μια μεγάλη αναδρομική σε επιμέλεια Χριστόφορου Μαρίνου που καλύπτει εξήντα χρόνια του Αλέξη Κυριτσόπουλου, από τα πρώτα σκιτσάκια σε εφημερίδες και περιοδικά μέχρι το 1967, που έφυγε για σπουδές στο Παρίσι, και από το 1975 και μετά, με τη Μεταπολίτευση, στην Ελλάδα πια, όπου δραστηριοποιήθηκε κάνοντας εκθέσεις ζωγραφικής, εικονογραφήσεις βιβλίων, αφίσες και εξώφυλλα δίσκων ‒με πιο χαρακτηριστική τη συνεργασία του με τον Διονύση Σαββόπουλο‒, μουσικά προγράμματα, παιδικές εκπομπές στην τηλεόραση, σκηνικά σε ταινίες. Επίσης έγραψε παιδικά βιβλία και παραμύθια βασισμένα σε ποιήματα λογοτεχνών της γενιάς του ’30. Η έκθεση θα χωρίζεται σε ενότητες που θα αφορούν το ζωγραφικό έργο πριν από το ’67, τον Σαββόπουλο, τους «Αχαρνείς», τη «Λυσιστράτη», τον «Δον Κιχώτη», βιβλία, δίσκους και ζωγραφική.
Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων
9 Δεκεμβρίου 2023 - 11 Φεβρουαρίου 2024
Το Φαινόμενο της Πεταλούδας
Το βιομηχανικό περιβάλλον της ιστορικής κλωστοϋφαντουργίας «Κλωσταί Πεταλούδας - Μουζάκης» με τον έντονο ρετρο-φουτουριστικό χαρακτήρα εμπνέει 41 καλλιτέχνες σύγχρονης τέχνης οι οποίοι παρουσιάζουν έργα που ανταποκρίνονται στον χώρο (site-specific) και στο εννοιολογικό του πλαίσιο (context-responsive), δημιουργώντας με το οπτικό, πολυμεσικό λεξιλόγιό τους εγκαταστάσεις, βίντεο, γλυπτά, ηχοτοπία και ζωγραφικά έργα. Λαμβάνοντας υπόψη το γεωγραφικό στίγμα της ευρύτερης περιοχής των εγκαταστάσεων του εργοστασίου, που ταυτίζεται με τον άξονα της αρχαίας πομπής των Ελευσίνιων Μυστηρίων επί της Ιεράς Οδού, η έκθεση σε επιμέλεια Κώστα Πράπογλου καλεί τον επισκέπτη σε μια συνθήκη όπου το πραγματικό και τo φαντασιακό συνδιαλέγονται και αλληλεπιδρούν, καθώς στον εννοιολογικό άξονα εμπλέκεται μια ποιητική και αλληγορική μεταφορά του φαινομένου της πεταλούδας (the butterfly effect).
Κλωστοϋφαντουργία ΕΛ. Δ. Μουζάκης ΑΕΒΕΜΕ - «Πεταλούδα»
21 Σεπτεμβρίου - 22 Οκτωβρίου
Οι γυναίκες στη σύγχρονη ελληνική τέχνη
Ο χειμερινός κύκλος εκθέσεων του ΕΜΣΤ θα επικεντρωθεί στη θέση των γυναικών στην ιστορία και στο παρόν της ελληνικής σύγχρονης τέχνης και πέρα από αυτήν. Μια σειρά σημαντικών έργων, τα οποία περιήλθαν στη συλλογή του ΕΜΣΤ χάρη στη δωρεά του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, θα εμπλουτίσουν την επανέκθεσή της στον τρίτο όροφο με έργα αποκλειστικά γυναικών δημιουργών που θα βρίσκονται σε διάλογο με μια μεγάλη αναδρομική έκθεση της Λήδας Παπακωνσταντίνου, πρωτοπόρου της περφόρμανς και της σχέσης πολιτικής, φεμινισμού, εθνογραφίας και οικολογίας. Παράλληλα θα τρέχει μια εκτενής παρουσίαση του έργου της Χρύσας Ρωμανού και της πρώτης μουσειακής έκθεσης στην Ελλάδα της καταξιωμένης στο εξωτερικό εικαστικού Δανάης Ανεσιάδου.
Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Φθινόπωρο 2023 - Χειμώνας 2024
Στο όνομα της ανθρωπιάς
Αμερικανική ανακουφιστική βοήθεια στην Ελλάδα, 1918-1929
Με τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης οργανώνεται μια έκθεση σχετικά με την αρωγή που πρόσφεραν οι ΗΠΑ στην Ελλάδα από το 1918 έως το 1929, όταν ο τεράστιος αντίκτυπος των εκτοπισμένων προσφύγων, αποτέλεσμα της ανταλλαγής πληθυσμών του 1923, κινητοποίησε τη γενναιοδωρία πολλών ανθρωπιστικών φορέων, όπως ο Αμερικανικός Ερυθρός Σταυρός, η Περίθαλψις Εγγύς Ανατολής (Near East Relief), τα Νοσοκομεία των Αμερικανίδων κυριών (American Women’s Hospitals) και η Χριστιανική Αδελφότητα Νέων (Υoung Men’s Christian Association). Επιστολές, επίσημα έγγραφα, σπάνιες εκδόσεις, φωτογραφίες, αντικείμενα, αφίσες, εφημερίδες, ταινίες μικρού μήκους και χειροτεχνήματα που προέρχονται από τις συλλογές της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα και άλλα ιδρύματα παρουσιάζονται για πρώτη φορά.
Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα - Πτέρυγα Μακρυγιάννη
17 Οκτωβρίου 2023 - 18 Φεβρουαρίου 2024
«Παράλληλη θέαση»
Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος
Μια έκθεση που οργανώνεται από το Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος με εβδομήντα έργα τέχνης από τη μόνιμη συλλογή της, διαφορετικής τεχνοτροπίας και εποχής, θα παρουσιαστούν σε τρεις διακριτές ενότητες και σε μικρότερους «κύκλους θέασης». Ιστορικές δημιουργίες και έργα μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης θα συνυπάρχουν, ανοίγοντας έναν γόνιμο διάλογο ως προς την οπτική και την ερμηνεία τους: παλιότερα και νεότερα έργα με αναφορές σε τόπους, τοπία, μορφές της πραγματικότητας και της φαντασίας, καθημερινές ή συμβολικές ιστορίες, τοπία της Αθήνας, η σύγχρονη ερμηνεία της πόλης, οπτικές του φυσικού τοπίου, αναγνώσεις του μύθου και της ιστορίας, ρεαλιστικές αναπαραστάσεις της ανθρώπινης μορφής, μη ρεαλιστικές αναπαραστάσεις που ανοίγονται στην πνευματικότητα, την υλικότητα, τους οπτικούς πειραματισμούς, τη συμβολική διάλεκτο ή την αλληγορία.
Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη
2 Νοεμβρίου 2023 - 4 Φεβρουαρίου 2024
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.