H Μελανόπετρα είναι μια πέτρινη κατοικία που κτίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα στην καρδιά του πανέμορφου παραδοσιακού οικισμού Εμπορειού της Νισύρου. Λίγο πριν τη κατάρρευση το κτίριο απέκτησε νέα ζωή και έγινε ένα ακόμη σπουδαίο παράδειγμα σύγχρονης αντίληψης αρχιτεκτονικής διάσωσης και επανάχρησης. Το 2015, η Μελανόπετρα άνοιξε και πάλι, μεταμορφωμένη σε ένα ατμοσφαιρικό boutique ξενοδοχείο με δύο κομψά διαμερίσματα. Βρίσκεται σε μια μοναδική τοποθεσία σε υψόμετρο 400 μ. με πανοραμική θέα στο Αιγαίο. Η ονομασία είναι εμπνευσμένη από την τοπική μαύρη ηφαιστειακή πέτρα που αποτελεί το βασικό υλικό δομής.
Με σεβασμό στην ιστορία του κτιρίου και προσεχτικό σχεδιασμό, η αποκατάσταση διατηρεί ανέπαφη τη διαχρονική γοητεία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής αναδεικνύοντάς την με σύγχρονες μινιμαλιστικές παρεμβάσεις ώστε να διατηρηθεί η αυθεντικότητα του κτίσματος που αποτελεί μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού.
Η ιδέα υλοποιήθηκε από την ιδιοκτήτρια και αρχιτέκτονα Άννα Αποστόλου. Στο απομακρυσμένο αυτό νησί της άγονης γραμμής, η αναστήλωση στην αρχική μορφή του παραδοσιακού κτίσματος και η μετατροπή του σε ένα σύγχρονο κατάλυμα που διατηρεί την αυθεντικότητα του παραδοσιακού χαρακτήρα αποτελεί μια σημαντική συμβολή στη βιώσιμη ανάπτυξη του εγκαταλελειμμένου οικισμού.
Η εκπληκτική θέα προς την θάλασσα, το ορεινό ηφαιστειακό τοπίο αλλά και το γεγονός ότι βρίσκεται εντός του ανέπαφου από επεμβάσεις παραδοσιακού οικισμού με τα πετρόκτιστα σπίτια και τα στενά δρομάκια, δημιουργούν γύρω από το κτίσμα ένα πραγματικά μοναδικό περιβάλλον, φαινομενικά ανέγγιχτο από τον χρόνο.
Τα δυο αυτόνομα διαμερίσματα διαθέτουν τις πιο σύγχρονες υποδομές, υψηλής ποιότητας και λιτής αισθητικής, ενώ διατηρούν τα παλιά τζάκια, το φούρνο και την υπόγεια στέρνα για τη συγκέντρωση του βρόχινου νερού. Η επέμβαση επιχειρεί να εντάξει ένα σύγχρονο μινιμαλιστικό σχεδιασμό στη διαχρονική αισθητική της λαϊκής αρχιτεκτονικής συνδυάζοντας τοπικούς τρόπους δόμησης από πρωτογενή υλικά όπως η πέτρα και το ξύλο και σύγχρονο εξοπλισμό.
Το concept της μεταμόρφωσης
Η λιτότητα των αρχιτεκτονικών εκφραστικών μέσων, η κατασκευαστική διαφάνεια και η καθαρότητα των μορφών και των όγκων, σε σύνθεση με το τοπικό ιδίωμα χρησιμοποιούνται για να αναδείξουν την πλαστικότητα της παραδοσιακής φόρμας. Μέσα από την κλιμάκωση των επιπέδων εκφράζεται η λειτουργική οργάνωση του εσωτερικού ενώ υπερυψωμένα πατάρια σχεδιάστηκαν ως χώροι ύπνου. Η χρήση του φυσικού ξύλου στο δάπεδο του ορόφου και της πατητής τσιμεντοκονίας στο ισόγειο δημιουργεί ήρεμες συνεχείς επιφάνειες που προσδίδουν αντιληπτική συνέχεια, ενώ το λευκό χρώμα κυριαρχεί παντού για να ενοποιήσει και να φωτίσει τους μικρούς ανεξάρτητους χώρους. Μορφολογικά στοιχεία όπως τζάκια, φούρνος και η πέτρινη σκάλα που συνέδεε τους δύο ορόφους ενσωματώνονται στη νέα χρήση και συνδυάζονται με επίπλωση και χρηστικά αντικείμενα σε απλές γεωμετρικές φόρμες σε μια σύνθεση του παλαιού με το καινούργιο. Ο αρχικά ημιυπαίθριος προθάλαμος κάτω από την αυλή μετατρέπεται στον ημιυπόσκαφο χώρο του μπάνιου που καλύπτεται εξολοκλήρου από τσιμεντοκονία για να ενοποιήσει αισθητικά τα διατηρούμενα μορφολογικά στοιχεία της σκάλας και του φούρνου με τους ανάγλυφους τοίχους, το δάπεδο με τις νέες κτιστές κατασκευές που συμπληρώνουν το σύνολο. Οι αδροί κατάλευκοι τοίχοι από εμφανή λιθοδομή συνδυάζονται με τις λείες ανοιχτόχρωμες επιφάνειες των δαπέδων, τις ακατέργαστες ξύλινες δοκούς στις οροφές, τις εσοχές και τα κτιστά έπιπλα για να δημιουργήσουν ένα ογκοπλαστικό σύνολο με ήπια χρωματική αρμονία που αναδεικνύεται μέσα από το φυσικό φως, διάχυτο στο εσωτερικό μέσα από τα μικρά παράθυρα.
Στις εξωτερικές όψεις κυριαρχεί η αρμολογημένη εμφανής λιθοδομή που προσφέρει την θερμική της μάζα και ενοποιεί οπτικά την κατοικία με το τοπίο. Ο τεχνητός φωτισμός μελετήθηκε ώστε να αναδεικνύει διακριτικά το ανάγλυφο των τοίχων χωρίς να ενοχλεί. Ο υπαίθριος χώρος του ισογείου διαμορφώνεται με επιχρισμένα κτιστά επίπεδα, αναβαθμούς και καθιστικά ενσωματωμένα σε σχηματισμούς βράχων, οργανώνοντας τη φυσική γεωμετρία με μια γλυπτική ποιότητα.
Η πρωτογενής κατασκευαστική απλότητα και η συνέχεια τον υλικών και των χαράξεων σε όλες τις κλίμακες έχoυν στόχο την ήπια μετάβαση από το εξωτερικό στο εσωτερικό και από τη φύση στο κτισμένο.
Η Μελανόπετρα που αναδύεται από την πέτρα και το βράχο του ηφαιστειακού τοπίου αποτελεί έναν αυτόνομο μικρό παράδεισο ενσωματωμένο σε ένα πραγματικά γνήσιο φυσικό και κτισμένο περιβάλλον.
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΚΤΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΣΤΟ BOUTIQUE HOTEL ΜΕΛΑΝΟΠΕΤΡΑ
ΕΜΠΟΡΕΙΟΣ, ΝΙΣΥΡΟΣ
ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ-ΕΠΙΒΛΕΨΗ: Αννα Αποστόλου
INTERIOR DESIGN: Αννα Αποστόλου
ΜΕΛΕΤΗ ΦΩΤΙΣΜΟΥ : Αννα Αποστόλου
ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ: Γιάννης Κόντος