Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Μόνικα, το Κακό Κορίτσι

Πως το αριστούργημα του Μπέργκμαν πλασαρίστηκε στις ΗΠΑ ως ένα σουηδικό soft porn

Μόνικα, το Κακό Κορίτσι

Ο Κρόγκερ Μπαμπ ήταν μια αξιοπρόσεκτη περίπτωση στον θεότρελο κόσμο της αμερικανικής κινηματογραφικής βιομηχανίας. Άνθρωπος της μικρής, ανεξάρτητης παράγωγης, καθώς δε θα άντεχε ποτέ να έχει κάποιο στούντιο πάνω από το κεφάλι του, μπήκε στο χώρο από σπόντα και έμαθε από νωρίς πως το μυστικό της επιτυχίας αν δεν έχεις ήδη λεφτά για επένδυση, είναι να φτιάξεις κάτι πάμφθηνο και να προσπαθήσεις να κοροϊδέψεις το κοινό. Κάπως έτσι βρέθηκε σε μια εταιρία που έπαιρνε κάκιστες ταινίες, αλλάζοντας ολόκληρες σκηνές με υλικό από φιλμ που φτιάχνονταν για ιατρικά συνέδρια και πείθοντας τον κόσμο ότι προσφέρει «απαγορευμένο» θέαμα.

Η μεγαλύτερη επιτυχία του Μπαμπ, κορωνίδα των πρώιμων exploitation ταινιών, ήταν το Mom and Dad, γυρισμένο το 1945 μετά από μια έρευνα του Μπαμπ σε περιοχή του Τέξας όπου υπήρχε αεροπορική βάση και η παρουσία πολλών στρατιωτών εκεί επέφερε πολλές ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες σε ντόπιες κοπέλες. Ο Μπαμπ, ως παραγωγός, γύρισε την ταινία σε 6 μόλις ημέρες με ελάχιστο κόστος και πρόσθεσε στην ιστορία του (μια νεαρή κοπέλα που μένει έγκυος χωρίς να γνωρίζει κάτι για την αντισυλληπτική προστασία και την σεξουαλική υγιεινή επειδή οι γονείς της αρνούνται να της πουν), αληθινές σκηνές από γέννα ώστε να καταφέρει να αυξήσει τη διάρκεια της ταινίας αλλά και να ολοκληρώσει έναν κύκλο προειδοποίησης στη νεολαία, ευελπιστώντας να πάρει άδεια για την ταινία του κάτω από την ομπρέλα του «εκπαιδευτικού» φιλμ. Η κύρια δουλειά του έγινε όμως μετά την ολοκλήρωση της ταινίας και αφορούσε την προώθησή της. Έστειλε κόπιες σε διάφορα σημεία της χώρας, κυρίως μικρές πόλεις, και μαζί τους έστελνε ανθρώπους που υποτίθεται ότι ήταν οργισμένοι ντόπιοι οι οποίοι ξεκινούσαν εκστρατεία κατά της ταινίας ώστε να δημιουργηθεί ο απαραίτητος θόρυβος. Το κόλπο πάντα έπιανε και το φιλμ του θεωρείται ως σήμερα ένα από τα πιο πετυχημένα στις ΗΠΑ σε αναλογία εσόδων/κόστους.

Ο Μπαμπ ζήτησε να ξαναγραφεί η μουσική της ταινίας, ώστε να έχει έναν πιο jazzy και αισθησιακό τόνο, μεταγλώττισε την ταινία στα αγγλικά και πρόσθεσε νέες, δικές του σκηνές ώστε να φέρει την ιστορία στα δικά του μέτρα. Συγκεκριμένα, προσπάθησε να εξάψει την περιέργεια της εκκολαπτόμενης γενιάς του Rock n' Roll, έχοντας ως πρωταγωνίστρια ένα «κακό» κορίτσι που παρασέρνει έναν νεαρό, αλλά κυρίως των γονιών αυτής της γενιάς, που θα έβλεπαν με τα μάτια τους που οδηγούνταν η τότε νεολαία.

Το πρόβλημα με την επιτυχία του Mom and Dad για τον Μπαμπ ήταν πως ακόμη και για το αθώο αμερικανικό κοινό της εποχής, τα προωθητικά του κόλπα γίνονταν πια αντιληπτά. Τα καυτά ηθικά και κοινωνικά θέματα με τα οποία ασχολούνταν, όπως το σεξ ή τα ναρκωτικά, συνοδεύονταν από εντυπωσιακές αφίσες που προειδοποιούσαν το κοινό για θεάματα που δεν είχαν ξαναδεί στη ζωή τους, όμως όσοι αντιλήφθηκαν την κοροϊδία μία φορά έμειναν μακριά από τις ταινίες του. Γι' αυτό στράφηκε στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο ελπίζοντας να επιστρέψει στις επιτυχίες. Θύμα του ήταν το Καλοκαίρι με τη Μόνικα του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν το οποίο και αγόρασε στις αρχές του 1955 (στην Σουηδία έκανε πρεμιέρα το 1953) βλέποντας την λίγων δευτερολέπτων σκηνή όπου η Χάριετ Άντερσον εμφανίζεται γυμνόστηθη. Θα πρέπει να πέρασαν δεκάδες σκέψεις από το μυαλό του Μπαμπ για το πως μπορεί να εκμεταλλευτεί κάτι τέτοιο και μετά την εξασφάλιση των δικαιωμάτων έπιασε δουλειά.

Το σχέδιο για την αμερικανική προώθηση της ταινίας θα στηρίζονταν σε μια σειρά από αοριστίες για τον ευρωπαϊκό κινηματογράφο τέχνης, ο οποίος θα παρουσιάζονταν ως ένα μέσο που έχει αφήσει πίσω του τα ταμπού της αμερικανικής κινηματογραφίας και δείχνει θεάματα που στη χώρα θα θεωρούνταν «άσεμνα» και απαγορευμένα. Βέβαια αυτό δε θα μπορούσε να γίνει με την υπάρχουσα υπόθεση της ταινίας, οπότε έπρεπε να υπάρξουν αρκετές αλλαγές στο περιεχόμενο. Ο Μπαμπ ζήτησε να ξαναγραφεί η μουσική της ταινίας, ώστε να έχει έναν πιο jazzy και αισθησιακό τόνο, μεταγλώττισε την ταινία στα αγγλικά και πρόσθεσε νέες, δικές του σκηνές ώστε να φέρει την ιστορία στα δικά του μέτρα. Συγκεκριμένα, προσπάθησε να εξάψει την περιέργεια της εκκολαπτόμενης γενιάς του Rock n' Roll, έχοντας ως πρωταγωνίστρια ένα «κακό» κορίτσι που παρασέρνει έναν νεαρό, αλλά κυρίως των γονιών αυτής της γενιάς, που θα έβλεπαν με τα μάτια τους που οδηγούνταν η τότε νεολαία.

Η εκδοχή αυτή της ταινίας, που στις ΗΠΑ ονομάστηκε Monika, the Story of a Bad Girl, άφησε πίσω μια σειρά από απίθανες προωθητικές αφίσες, γεμάτες σεξουαλικά υπονοούμενα, που κατάφεραν να φέρουν το κοινό μέσα στις αίθουσες.

Η εκδοχή αυτή της ταινίας, που στις ΗΠΑ ονομάστηκε Monika, the Story of a Bad Girl, άφησε πίσω μια σειρά από απίθανες προωθητικές αφίσες, γεμάτες σεξουαλικά υπονοούμενα, που κατάφεραν να φέρουν το κοινό μέσα στις αίθουσες. Ένα από τα θύματα μάλιστα της καμπάνιας ήταν και ο νεαρός τότε Γούντι Άλεν, που αργότερα εξελίχθηκε σε μεγάλο θαυμαστή του Μπέργκμαν. Ο Άλεν σε συνεντευξή του, χρόνια αργότερα, παραδέχτηκε πως η πρώτη ταινία του Μπέργκμαν που είδε ποτέ ήταν το Καλοκαίρι με τη Μόνικα, όχι γιατί γνώριζε τότε τον σκηνοθέτη (άλλωστε και να τον γνώριζε, δεν υπήρχε πουθενά το όνομά του στις αφίσες), αλλά γιατί όλοι στη γειτονιά του μιλούσαν για μια ταινία που περιέχει γυμνό, κάτι αδιανόητο για αμερικανική ταινία εκείνα τα χρόνια.

Για κάποια χρόνια αυτή ήταν η μοναδική εκδοχή της ταινίας του Μπέργκμαν στις ΗΠΑ, η οποία παίχτηκε για καιρό σε σινεμά για ενήλικες και σε drive-in σε διάσπαρτα σημεία της χώρας. Το φιλμ κατέληξε τελικά στον σπουδαιότερο διανομέα μη αμερικανικών ταινιών των ΗΠΑ, στη Janus, την εταιρία που χρόνια αργότερα δημιούργησε την Criterion Collection. Η τελευταία, όταν κυκλοφόρησε το Καλοκαίρι με τη Μόνικα ως μέρος της συλλογής της, διατηρώντας το χιούμορ της, συμπεριέλαβε στα extras το τρέιλερ της ταινίας όπως ακριβώς την παρουσίασε ο Μπαμπ, θυμίζοντας μας πως για πολλά χρόνια, η έλλειψη πληροφοριών για την παγκόσμια κινηματογραφία ισχυροποιούσε πολύ  τη θέση των διανομέων που μπορούσαν κυριολεκτικά να εκμεταλλευτούν ένα φιλμ – πολλές παρόμοιες ιστορίες άλλωστε είχαν συμβεί και στη χώρα μας.