Το θέμα είναι σοβαρό, αφορά ολόκληρο τον κινηματογραφικό κόσμο της χώρας και ''έσκασε'' εν μέσω της ραστώνης του καλοκαιριού, χωρίς ο αρμόδιος Υπουργός, κ. Νίκος Ξυδάκης, να έχει φροντίσει να ενημερωθούν τουλάχιστον οι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Αναφέρομαι φυσικά στην κατάργηση του φόρου στα κινηματογραφικά εισιτήρια, ακόμη ένα προαπαιτούμενο μέτρο του Μνημονίου που, ως φαίνεται, αν δεν παρθούν κάποια άλλα μέτρα, θα σηματοδοτήσει το τέλος της κινηματογραφίας στην Ελλάδα.
Για να καταλάβει και ο απλός αναγνώστης, επρόκειτο για ένα μικροποσό εν είδει φόρου στο κάθε εισιτήριο που έκοβε για να παρακολουθήσει στις αίθουσες μία ελληνική ή ξένη ταινία της αρεσκείας του. Το ποσό αυτό πήγαινε κατ'ευθείαν στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (και κατά συνέπεια στην παραγωγή νέων ταινιών), όπως επίσης στους διανομείς και στους αιθουσάρχες. Μιλάμε για ένα ποσό συνολικής ετήσιας αξίας 2 εκατ. ευρώ μάξιμουμ, όπου το κράτος σε νορμάλ συνθήκες πρόσθετε άλλα 1,5 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο της κινηματογραφικής πολιτικής του. Γίνεται αντιληπτό, λοιπόν, πώς σήμερα που το ταμείον είναι μείον, αν καταργηθεί ο συγκεκριμένος φόρος από τα εισιτήρια, οι Έλληνες σκηνοθέτες δεν θα έχουν από πουθενά την παραμικρή στήριξη.
Σήμερα που το ταμείον είναι μείον, αν καταργηθεί ο συγκεκριμένος φόρος από τα εισιτήρια, οι Έλληνες σκηνοθέτες δεν θα έχουν από πουθενά την παραμικρή στήριξη.
Η αντίδραση ήταν άμεση τόσο από την Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, όσο και από την Ένωση Σκηνοθετών Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου και από τον Σύνδεσμο Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων. Όλοι μίλησαν για ''εν ψυχρώ προμελετημένο έγκλημα'', ''πισώπλατο μαχαίρωμα της κινηματογραφικής Τέχνης'' και ''αντισυνταγματική πράξη εχθρότητας προς τον ελληνικό κινηματογράφο'', ζητώντας να αποσυρθεί η κατάργηση του ειδικού φόρου.
Ο σκηνοθέτης Γρηγόρης Καραντινάκης που βρίσκεται εδώ και καιρό στο τιμόνι του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου χαρακτήρισε το μέτρο ''ευτυχισμένο θάνατο'' της ελληνικής κινηματογραφικής πολιτικής, μιλώντας στη Βένα Γεωργακοπούλου της Εφημερίδας των Συντακτών.
Ωστόσο, το μέτρο ψηφίστηκε και, σύμφωνα με την ανακοίνωση της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, ''Όλοι μαζί, η πλειονότητα των κυβερνητικών βουλευτών μαζί με εκείνους της Νέας Δημοκρατίας, του Ποταμιού και του ΠΑΣΟΚ φώναξαν στη Βουλή των Ελλήνων το πρωί της παραμονής της Μεγαλόχαρης το μεγάλο ΝΑΙ''...
Ίσως ήταν αυτές ακριβώς οι αντιδράσεις που ώθησαν τον Υπουργό να κάνει εκ νέου δηλώσεις, δεσμευόμενος για μία μεγαλύτερη κρατική στήριξη στην εγχώρια κινηματογραφική παραγωγή. Τόση δηλαδή, ώστε δεν θα είναι αναγκαία η είσπραξη του ειδικού φόρου από τα εισιτήρια!
Ζήτησα από Έλληνες σκηνοθέτες και παράγοντες του κινηματογραφικού χώρου να καταθέσουν την άποψη τους στο LIFO.gr για την ψήφιση της κατάργησης του ειδικού φόρου, αλλά και για τις νέες ''ελπιδοφόρες'' δηλώσεις εκ μέρους του ΥΠΠΟ.
Ο σκηνοθέτης και Πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, Χάρης Παπαδόπουλος, τοποθετήθηκε και εκτός του δελτίου Τύπου που εξέδωσε το σωματείο:
Ολόκληρος ο Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος στηρίχτηκε σ' αυτό το νόμο και χρηματοδότηθηκε η παραγωγή του. Γενιές και γενιές κινηματογραφιστών μπόρεσαν να δημιουργήσουν ταινίες. Ο Υπουργός Πολιτισμού αντί να συζητήσει με τους δημιουργούς άνοιξε διάλογο μόνο με την αγορά κι έχει τεράστια ευθύνη. Το ίδιο και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου που θα έπρεπε να έχει προλάβει αυτή την κατάσταση. Από δω και πέρα, όμως, καλό θα είναι να φτιαχτεί ένα ενιαίο μέτωπο για την ανατροπή αυτού του απαράδεκτου μέτρου.
Χάρης Παπαδόπουλος, Πρόεδρος Ε.Ε.Σ.
Αντίθετα, ο σκηνοθέτης Νικόλας Τριανταφυλλίδης, Αντιπρόεδρος της Ένωσης Σκηνοθετών Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου, επέλεξε να τοποθετηθεί μέσω της νέας ανακοίνωσης του σωματείου του:
Χαιρετίζουμε με συγκρατημένη αισιοδοξία το γεγονός ότι το ΥΠΠΟ αντιλαμβάνεται, έστω και εκ των υστέρων, ότι η κατάργηση του ειδικού φόρου επί του κινηματογραφικού εισιτηρίου, θέτει σε κίνδυνο την κινηματογραφική πολιτική που εκφράζεται μέσω του ΕΚΚ. Η ανακοίνωση, όμως, της αύξησης της επιχορήγησης του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου υπέρ της παραγωγής των ταινιών, αν και εφόσον και όταν πραγματοποιηθεί, δεν είναι πανάκεια και περισσότερο κουκουλώνει παρά λύνει το πρόβλημα. Η ουσία της πολιτικής για την ανάπτυξη της κινηματογραφικής Τέχνης στην Ελλάδα, βρίσκεται στον Ν.3905/2010 και ο μόνος τρόπος για να ισχύσει ο νόμος είναι η ύπαρξη του ειδικού φόρου, ο οποίος διανέμεται με τρόπο που παρέχει κίνητρα επένδυσης στον ελληνικό κινηματογράφο. Ως εκ τούτου, θεωρούμε πως η επαναδιαμόρφωση της διάταξης για την κατάργηση της ειδικής εισφοράς από τα εισιτήρια του κινηματογράφου υπέρ της παραγωγής ταινιών, αποτελεί μονόδρομο που πρέπει να ακολουθήσουμε άμεσα. Άλλα ημίμετρα θα καταργήσουν την ουσία του νόμου, με συνέπεια να υπονομεύσουν την όποια αποτελεσματικότητα του. Υπενθυμίζουμε ότι αυτό ήταν το δεύτερο μεγάλο πλήγμα στην ελληνική κινηματογραφική βιομηχανία. Η μετάβαση του ΦΠΑ στο εισιτήριο από 13% στο 23%, σε αντίθεση με το θέατρο που από το 6,5% μειώθηκε στο 6%, ήταν το πρώτο. Προφανώς στην Ελλάδα ο κινηματογράφος δεν θεωρείται Τέχνη αλλά είδος πολυτελείας. Τα πλήγματα που δέχεται ο κινηματογράφος από την πολιτική της κυβέρνησης πρέπει να σταματήσουν με πράξεις και όχι λόγια. Στις πράξεις θα μας βρείτε στο πλευρό σας. Ο ελληνικός κινηματογράφος αιμορραγεί και οι πληγές που έχουν ανοίξει σύντομα θα κακοφορμίσουν.
Νικόλας Τριανταφυλλίδης, Αντιπρόεδρος Ε.Σ.Π.Ε.Κ.
Δεν ξέρω ποια είναι η σωστή αντίδραση. Εδώ και χρόνια δεν ευνοείται καθόλου η μικρής κλίμακας παραγωγή, αν όχι σε όλους, πάντως στους περισσότερους τομείς (γεωργία, κτηνοτροφία, βιοτεχνία, τέχνη – γενικά στις "καλές" και σε όλες τις υπόλοιπες τέχνες). Είναι δύσκολο πια να πειστούμε ακόμα κι εμείς οι ίδιοι πως το να μην είναι οικονομικά κερδοφόρα μια ταινία, δεν είναι αναγκαστικά κακό. Το σύστημα παίζει πολύ ανταγωνισμό κι αυτό καταντάει εξουθενωτικό. Επομένως, κατά την άποψή μου, σε σχέση με τον δικό μας κλάδο, το ελάχιστο που θα έπρεπε να γίνει τη δεδομένη στιγμή θα ήταν όχι μόνο να διατηρηθεί αυτό το μέτρο (που είναι πολύ συμπαθητικό, αφού ευνοεί την αλληλεγγύη με τους θεατές και τους κάνει εν μέρει συμπαραγωγούς) αλλά και να αυξηθεί ο προϋπολογισμός τού Κέντρου Κινηματογράφου. Πάντως δεν ξέρω τι μπορούμε να περιμένουμε από το πολιτικό σύστημα όταν αυτή τη στιγμή το κοινοβούλιο της χώρας ουσιαστικά δε λειτουργεί. Να περιμένουμε ώσπου να ανασταλεί η λειτουργία του και τυπικά;
Έκτορας Λυγίζος, σκηνοθέτης
Η κατάργηση του ειδικού φόρου θεαμάτων ήταν κεραυνός εν αιθρία για τον χώρο του κινηματογράφου. Μια "ανατροπή" που δεν την περίμενε κανείς. Είναι παράλογο και άδικο. Γιατί δεν μιλάμε για κρατικά χρήματα αλλά για χρήματα του κινηματογραφικού κοινού, των σινεφίλ, που αποτελούσαν το οξυγόνο για τον ελληνικό κινηματογράφο. Κι όμως συνέβη δίχως μάλιστα να υπάρξει η παραμικρή ενημέρωση προηγουμένως από κανέναν φορέα, τίποτα. Τι να πω; Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή χώρα που να μην προστατεύει τον κινηματογράφο μέσα από συγκεκριμένα θεσμικά πλαίσια. Γιατί αναγνωρίζουν πόσο σημαντική είναι η υποστήριξη του για την πολιτιστική φυσιογνωμία της κάθε χώρας. Αλλιώς πάμε για ολική ισοπέδωση... Διάβασα την δήλωση διόρθωσης που ακολούθησε από το Υπουργείο Πολιτισμού. Δεν ξέρω αν αυτό θα λύσει το πρόβλημα που δημιουργήθηκε. Αμφιβάλλω. Μακάρι όμως.
Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος, σκηνοθέτης
Το βράδι, στις 25 Ιανουαρίου του 2015, ο "DJ" μας έβαζε το Rock the Gasbah των Clash... Μοιραία τα νέα του Αυγούστου για το σινεμά, έχουν για soundtrack ένα raga-rock του ιδίου συγκροτήματος με τίτλο Straight to hell... Τι έγραφε ο ποιητής Joe Strummer:
this is your paradise
there ain't no need for ya
go straight to hell boys
Η ευκολία με την οποία πάρθηκε και αυτή η απόφαση προκαλεί δέος. Ελπίζω να μην παρακολουθήσουμε μία διαβούλευση που θα κρατάει για μήνες. Εύχομαι να μην υπάρξουν για μία ακόμα φορά εξαγγελίες από βήματα διαφόρων φεστιβάλ, με το πρόσχημα της στήριξης του κινηματογράφου. Μακάρι οι σύντροφοι υπουργοί να αποκαταστήσουν άμεσα και με το παραπάνω, τις ανοιχτές πληγές του Ελληνικού κινηματογράφου.
Μάρσα Μακρή, σκηνοθέτις
Απ' ότι διαπιστώνεται ιστορικά ο ελληνικός κινηματογράφος ανέπτυξε τρομερή δυναμική όλες αυτές τις δεκαετίες είτε με τις ταινίες του «Νέου» είτε με εκείνες του «Σύγχρονου» κινηματογράφου. Δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε ανεξάρτητα των φόρων, των υπουργικών αποφάσεων και των νομοσχεδίων, γιατί διεκδίκησε το αδιανόητο: να παράγει κουλτούρα σε ένα αντιπνευματικό περιβάλλον. Καλείται τώρα να αντιμετωπίσει μια νέα αντίφαση. Η μονίμως διαμαρτυρόμενη αριστερά, ως εξουσία πλέον, επιχειρεί να τον καταστήσει περιθωριακό είδος για λέσχες και ειδικούς θεατές... Δύσκολα μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει τα χρήματα για να αντιμετωπίσει δονκιχώτες. Έτσι θα γίνει και τώρα!
Βασίλης Μαζωμένος, σκηνοθέτης
Στο δικό μου το φτωχό μυαλό κάποιοι θεωρούν ότι το ελληνικό σινεμά είναι μια περιττή αστική συνήθεια προς τιμωρία και εμείς οι κινηματογραφιστές, επαίτες πολυτελείας που αγόμαστε και φερόμαστε ανάλογα με τα κέφια του κάθε μαθητευόμενου μάγου που για να δικαιολογήσει το μισθό του πετάει και την παπαριά του! Ο φόρος επί του εισιτηρίου έδινε μια μικρή ανάσα. ένα είδος κίνητρου. Μια ψευδαίσθηση ανεξαρτησίας από την κρατική ασφυξία. Δεν έχω καμία πίστη στην αναγγελθείσα ενίσχυση του ΕΚΚ. Νιώθω απογοήτευση που η Ελληνική τηλεόραση είναι απούσα από την ελληνική παραγωγή. Και είναι κρίμα που πάλι θα πρέπει να δίνουμε δείγματα πρέπουσας πολιτικής συμπεριφοράς στους σκιερούς διαδρόμους για να κάνουμε την ταινία μας. Λυπάμαι και νιώθω απογοήτευση.
Χρήστος Δήμας, σκηνοθέτης