H ΔΙΑΣΗΜΗ ΚΡΙΤΙΚΟΣ κινηματογράφου Pauline Kael είχε γράψει για την νεαρή Τζούλι Κρίστι ότι «είχε το προφίλ ζωγραφιάς του Κοκτό, κι αυτό φαινόταν να είναι αρκετό. Ποιος θα περίμενε από αυτήν να είναι και ηθοποιός;». Το εννοούσε βεβαίως ως εγκωμιαστικό το σχόλιο, η ίδια η Τζούλι Κρίστι όμως εκ των υστέρων θα αποκάλυπτε πόσο απεχθανόταν το γεγονός ότι είχε εγκατασταθεί στη συνείδηση του παγκόσμιου κοινού ως το απόλυτο έμβλημα / πρότυπο των ελεύθερων και ελευθέριων '60s και της νεότευκτης τότε ποπ κουλτούρας, ως το χρυσό κορίτσι με το αστραφτερό πρόσωπο και την προσμονή στο βλέμμα.
Εκείνη η περίοδος της κληροδότησε για πάντα μια μόνιμη απέχθεια στη δημοσιότητα και στα εφήμερα κόλπα του σταρ σύστεμ. «Ήμουν τοοοοοόσο όμορφη», έλεγε ειρωνικά το 1995 για την στερεοτυπική πρόσληψη της εικόνας της από τα μέσα και το κοινό στη δεκαετία του '60. «Έμοιαζα με κάποια που δεν είχε καμία σχέση με μένα. Εκείνο το άτομο στην οθόνη ήταν όμορφο και σχεδόν τίποτε άλλο». Κατανοητή απολύτως η δυσανεξία της για την τυποποίηση ακόμα κι αν ήταν με τη μορφή εξιδανίκευσης, όμως για τον περισσότερο κόσμο – και μιλάμε για μια από τις πιο δημοφιλείς ηθοποιούς που έχουν υπάρξει – εκπροσωπούσε πάντα κάτι περισσότερο από μια ιδανική ομορφιά. Εκπροσωπούσε μια επιθυμία συναισθηματικής υπέρβασης που αντανακλάται στις περισσότερες ερμηνείες της. Με πιο αποτελεσματικό τρόπο βέβαια σε κάποιες εξαιρετικές ταινίες, όπως οι παρακάτω...
Billy Liar (Μπίλι ο Ψεύτης, 1963)
Ελεύθερη και ωραία και αυτάρκης, αλλά κυρίως ελεύθερη, μοιάζει να συγκινείται από τους φανταστικούς κόσμους του Μπίλι, εν τέλει όμως δεν μπορεί να περιμένει εάν και πότε θα απολυτρωθεί αυτός από τα δεσμά της παραλυτικής δειλίας του, και φεύγει μόνη της για την μεγάλη πόλη μ΄ ένα γλυκόπικρο χαμόγελο συγκατάβασης. Χωρίς ίχνος ψυχραιμίας ή αυτοσυγκράτησης, ο μεγάλος κριτικός Andrew Sarris την περιέγραψε τότε ως «μια ποιητική οπτασία που επαγγελματικά είναι γνωστή με το όνομα Τζούλι Κρίστι».
Darling, 1965
Ξανά υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Τζον Σλέζιντζερ σε μια «εμβληματική» της εποχής ταινία παρότι αρκετός κόσμος τότε δεν ήξερε πώς ακριβώς να την εκλάβει (κάποιοι την είχαν βρει οπισθοδρομική), με τον καιρό όμως απέκτησε διαχρονικές διαστάσεις ως διαχείριση χειραφέτησης από μια γυναίκα που τα θέλει και τα διεκδικεί όλα μέχρι που συνειδητοποιεί ότι ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα, ειδικά αν δεν είναι ξεκάθαρος. Το Όσκαρ πρώτου ρόλου που κέρδισε για την ερμηνεία της έμοιαζε αδιαπραγμάτευτο κι ας ήταν ακόμη μόλις 24 ετών.
Petulia, 1968
Βουτώντας ακόμα σε πιο βαθιά νερά και σε πιο αμφιλεγόμενες καταστάσεις απ' ό,τι στο Darling, καθώς το σκηνικό μεταφέρεται από το Λονδίνο στο Σαν Φρανσίσκο – στα απόνερα του «καλοκαιριού της αγάπης» – ο ομότιτλος κεντρικός χαρακτήρας της ταινίας του Ρίτσαρντ Λέστερ αποτελεί μια σπουδή στην εύθραυστη ανεμελιά μιας νεαρής γυναίκας που φαινομενικά τα έχει όλα, στην πραγματικότητα όμως διαλύεται συστηματικά από την πατριαρχική ανασφάλεια του συζύγου της.
The Go-Between (Ο Μεσάζων, 1971)
H αρχή των '70s την βρίσκει αρκετά ώριμη για να υποδυθεί μια σειρά από γυναικείους χαρακτήρες «εποχής» ή μάλλον πέρα από εποχές και περιόδους, ξεκινώντας από την σαγηνευτική αλλά δηλητηριώδη και χειριστική προσωπικότητα της Μάριαν που δρα νωχελικά αλλά αποτελεσματικά με φόντο την αγγλική εξοχή στην αυγή του 20ου αιώνα, στην υποβλητική ταινία που γύρισε ο Τζόζεφ Λόουζι σε σενάριο του Χάρολντ Πίντερ.
McCabe and Mrs. Miller (Η Έντιμος Κυρία και ο Χαρτοπαίκτης, 1971)
Μέσα στο έντονα φιλτραρισμένο και θαμπό φως που καθορίζει υπό τους ήχους των τραγουδιών του Λέοναρντ Κοέν αυτό το ελεγειακό, μοιρολατρικό «γουέστερν» του Ρόμπερτ Όλτμαν, η «μαντάμ» Κονστάνς - η κυρία Μίλερ - μοιάζει να αποτελεί κάτι σαν ηθική πυξίδα σ' αυτό το συνοριακό καθαρτήριο, ακόμα κι όταν χάνεται στην αχλή του όπιου. Στην τελική σκηνή της ταινίας, η κάμερα εστιάζει αργά και υπνωτικά στο πρόσωπό της και όλα ξαφνικά γίνονται ξεκάθαρα.
Don' t Look Now (Μετά τα Μεσάνυχτα, 1973)
Το αριστουργηματικό μεταφυσικό θρίλερ του Νίκολας Ρεγκ με (κύριο) φόντο μια απόκοσμη Βενετία του χειμώνα λειτουργεί εξίσου αποτελεσματικά σε πολλά επίπεδα. Περισσότερο όμως ως μια ατμοσφαιρική πραγματεία για τις βαθιές αντοχές που μπορεί να αναδείξει ακόμα και ο πιο κλονισμένος, εξαιτίας τραγικών περιστάσεων, γάμος. Και βέβαια, η περιβόητη για την τολμηρότητα, τον ρεαλισμό, την ειλικρίνεια αλλά και την αγάπη που την χαρακτηρίζουν, σεξουαλική σκηνή ανάμεσα στους δύο πρωταγωνιστές (Τζούλι Κρίστι – Ντόναλντ Σάδερλαντ) δεν είχε προηγούμενο αλλά δυστυχώς ούτε και επόμενο στην ιστορία του σινεμά.
Shampoo (1975)
Παρότι είναι η μία μόνο εκ των τριών γυναικών (οι άλλες δύο είναι η Γκόλντι Χον και η σπουδαία Λι Γκραντ) που διαγράφουν σαγηνευτικές τροχιές γύρω από την θρυμματισμένη ύπαρξη του πρωταγωνιστή Γουόρεν Μπίτι προκαλώντας έντονες αναταράξεις στις φιλοδοξίες του, είναι εκείνη που εκπροσωπεί τελικά το φευγαλέο όραμα μιας ιδανικής συμβίας όταν στην τελευταία σκηνή της ταινίας χάνεται στο ηλιοβασίλεμα μαζί με τον πλούσιο «γέρο» κι αυτός μένει να κοιτά το βάθος του ορίζοντα από τους λόφους του Χόλιγουντ.
Afterglow (Συζυγικά Παραστρατήματα, 1997)
Η λάμψη και οι σκιές εναλλάσσονται στην προσωπογραφία μιας πρώην ηθοποιού που περνά μεγάλο μέρος του χρόνου της παρακολουθώντας τις παλιές της ταινίες στην τηλεόραση καθώς ο γάμος της πνέει τα λοίσθια. Βέβαιη ότι η συναισθηματική και ψυχική της αστάθεια έχει πάρει στερεά, οργανική μορφή, κάνει μια γενική εξέταση και μοιάζει μάλλον απογοητευμένη όταν ο γιατρός της την πληροφορεί ότι χαίρει άκρας υγείας.
The Secret Life of Words (Η Μυστική Ζωή των Λέξεων, 2005)
Στρατηγικά τοποθετημένη σε δεύτερο ρόλο αλλά ιδιαίτερα κρίσιμο ρόλο, υποδύεται στο συνταρακτικό δράμα της Ιζαμπέλ Κοϊξέ, πλάι στην Σάρα Πόλεϊ και τον Τιμ Ρόμπινς, μια ελαφρώς μυθοπλαστική εκδοχή της Δρ. Ίνγκε Γκένεφκε, της βραβευμένης Δανής γιατρού που εδώ και δεκαετίες εργάζεται ακατάπαυστα υπέρ της σωματικής και ψυχικής αποκατάστασης των θυμάτων βίας και βασανισμού στις εύφλεκτες περιοχές του πλανήτη.
Away from Her (Υστερόγραφο μιας Σχέσης, 2006)
Συγκλονιστική και απόλυτα πειστική πέρα από κάθε ενδεχόμενη επιφύλαξη, παραδίδει μια μοναδική ερμηνεία με όλες τις αποχρώσεις του λυκόφωτος στο ρόλο μιας γυναίκας που μοιάζει να χάνεται και να βρίσκεται συγχρόνως καθώς κυριεύεται από το Αλτσχάιμερ σ' αυτό το σπαρακτικό, ελεγειακό αλλά περιέργως ίσως όχι πεσιμιστικό, κομψοτέχνημα που γύρισε η Σάρα Πόλεϊ με βάση ένα διήγημα της Άλις Μονρό.