Το εύρημα
Προτομή της βασίλισσας Νεφερτίτης
Επιχρωματισμένος επικονιαμένος ασβεστόλιθος
περίπου 1340 π.Χ. (18η Δυναστεία της Αιγύπτου)
ύψος 47 εκατ., βάρος 20 κιλά
Neues Museum, Βερολίνο
Το όνομα Νεφερτίτη σημαίνει "η όμορφη γυναίκα ήρθε".
Η προτομή της Νεφερτίτης, συζύγου του φαραώ Ακενατόν (Αμένοφις IV), είναι μιά από τις πιό αναγνωρίσιμες εικόνες της αιγυπτιακής αρχαιότητας. Το εύρημα ήρθε στο φως ακριβώς 100 χρόνια πριν, στις 6 Δεκεμβρίου 1912, από τον γερμανό αρχαιολόγο Walter Borchardt κατά την ανασκαφή της Tell el Amarna στην Αίγυπτο. Βρέθηκε στα ερείπια του εργαστηρίου του γλύπτη Τουθμώση μαζί με άλλα προπλάσματα της Νεφερτίτης, αλλά και τα χρώματα και τα εργαλεία του δημιουργού. Η Νεφερτίτη φορά γαλάζιο στέμμα το οποίο περιτρέχει χρυσό διάδημα και ένα περίτεχνο περιδέραιο.
Όταν την αντίκρυσε ο Borchadt έγραψε στο ανασκαφικό του ημερολόγιο "είχαμε ξαφνικά στα χέρια μας το πιο ζωντανό Αιγυπτιακό έργο τέχνης. Δεν μπορείς να το περιγράψεις με λόγια. Πρέπει να το δεις."
Η αριστερή ίριδα του ματιού της Νεφερτίτης λείπει. Ο Borchard δεν μπόρεσε να την εντοπίσει στα ερείπια του εργαστηρίου αν και έψαξε επισταμένα να την βρει. Πιστεύεται λοιπόν ότι πιθανώς έλειπε εξ αρχής, ίσως δηλαδή το πορτρέτο ήταν ημιτελές προκειμένου να διδάσκονται από τις κατασκευαστικές του λεπτομέρειες οι μαθητές του Τουθμώση.
Με την ευκαιρία της επετείου των 100 χρόνων από την αποκάλυψη της προτομής της Νεφερτίτης, το Neues Museum του Βερολίνου που φιλοξενεί το θαυμάσιο αντικείμενο εγκαινιάζει αύριο, στις 7 Δεκεμβρίου, έκθεση με τίτλο "Στο φως της Αμάρνα". Η έκθεση, που θα διαρκέσει ως τις 13 Απριλίου, οργανώνεται με επίκεντρο την προτομή της Νεφερτίτης και περιλαμβάνει 350 αντικείμενα από τις γερμανικές ανασκαφές στην Αμάρνα και 50 ακόμη δάνεια άλλων μουσείων που φωτίζουν την λεγόμενη "περίοδο της Αμάρνα", το διάστημα δηλαδή που ο Ακενατόν μετέφερε στην πόλη αυτή την πρωτεύουσα της Αιγύπτου από τις Θήβες και επέβαλε τον μονοθεϊσμό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια των γερμανικών ανασκαφών στην Αμάρνα ήρθαν στο φως περίπου 7000-10.000 αντικείμενα, εκ των οποίων 5000 μεταφέρθηκαν στο Βερολίνο. Τα περισσότερα εξ αυτών δεν είχαν ως σήμερα ακόμη συντηρηθεί και μελετηθεί, όπως μιά ανάλογη προτομή του Ακενατόν που συντηρήθηκε μόλις το 2012 και θα παρουσιαστεί στην έκθεση.