Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

8 φορές που η Τέχνη προκάλεσε αντιδράσεις στην Ελλάδα

Με αφορμή τα έκτροπα στη Θεσσαλονίκη για την παράσταση «Η Ώρα του Διαβόλου», θυμόμαστε μερικές ακόμα φορές που η τέχνη στην Ελλάδα είχε ξεσηκώσει διαμαρτυρίες

8 φορές που η Τέχνη προκάλεσε αντιδράσεις στην Ελλάδα

Ο Τελευταίος Πειρασμός

1988

Η κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου του Νίκου Καζαντζάκη Ο τελευταίος πειρασμός από τον Mάρτιν Σκορσέζε με τον Γουίλεμ Νταφόε στον ρόλο του Ιησού είχε προκαλέσει βίαιες αντιδράσεις. Μέλη χριστιανικών οργανώσεων, κληρικοί και ρασοφόροι μοναχοί στέκονταν στις εισόδους των κινηματογράφων και απαγόρευαν την προσέλευση του κόσμου, ενώ δημιουργήθηκαν εκτεταμένα επεισόδια με τραυματισμούς και μεγάλες διαδηλώσεις. Στην ταινία παρουσιαζόταν το γήινο πρόσωπο του Ιησού που ήθελε να ζήσει μια ήρεμη και φυσιολογική ζωή με τη Μαρία Μαγδαληνή.

Μν του Μίμη Ανδρουλάκη

Μάρτιος 2000

Ένα από τα βιβλία που προκάλεσαν σφοδρές αντιδράσεις ήταν αυτό του Μίμη Ανδρουλάκη, που, ενώ παρουσιαζόταν στη Θεσσαλονίκη, το έκαιγαν δημοσίως σε συναθροίσεις πιστοί και μέλη παραθρησκευτικών οργανώσεων – ο ίδιος είχε προπηλακιστεί και χαρακτηριζόταν «αντίχριστος». Συγκεκριμένα, είχε ασκηθεί ποινική δίωξη από τον εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης κατά του συγγραφέα για «καθύβριση της θρησκείας και του αρχηγού θρησκεύματος». Το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης απαγόρευσε στις 8 Μαρτίου την κυκλοφορία του βιβλίου στην περιφέρεια της κεντρικής Μακεδονίας, αλλά έναν μήνα μετά εκδότης και συγγραφέας απαλλάχθηκαν από τις κατηγορίες.

Έκθεση Outlook

Δεκέμβριος 2003

Στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας που πραγματοποιήθηκε το 2003 και στη διάρκεια της εικαστικής έκθεσης «Outlook», το έργο του Βέλγου καλλιτέχνη Τιερί ντε Κορντιέ «Πότισέ με», το οποίο απεικόνιζε ένα ανδρικό γεννητικό όργανο μαζί με έναν σταυρό, προκάλεσε σάλο στην Εκκλησία, η οποία χαρακτήρισε το έργο βλάσφημο και προσβλητικό απέναντι στο πρόσωπο του Χριστού, και στα πολιτικά κόμματα, που έκαναν επερωτήσεις στη Βουλή. Τελικά, ο επίμαχος πίνακας αποσύρθηκε με τη συναίνεση του καλλιτέχνη προκειμένου να καταλαγιάσουν οι διαφωνίες. Στην ίδια έκθεση διαμαρτυρίες είχε προκαλέσει και το έργο του Θανάση Τότσικα, στο οποίο απεικονιζόταν γυμνός, να συνουσιάζεται με ένα καρπούζι.

Τιερί ντε Κορντιέ «Πότισέ με»
Θανάσης Τότσικας

Έκθεση Art-Athina

Ιούνιος 2007

Λίγο πριν από την ολοκλήρωση της έκθεσης η οποία πραγματοποιούνταν υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού, η αστυνομία κατέσχεσε έργο της σκηνοθέτιδος Εύας Στεφανή με τίτλο «Εθνικός Ύμνος». Ύστερα από καταγγελία του βουλευτή του ΛΑΟΣ Άδωνη Γεωργιάδη, οι αστυνομικές δυνάμεις, με την αιτιολογία της «προσβολής της δημοσίας αιδούς και εθνικών συμβόλων», εισέβαλαν στον χώρο και συνέλαβαν τον γενικό διευθυντή της έκθεσης Μιχάλη Αργυρό. Το περιεχόμενο του έργου ήταν ένα σύντομο βίντεο που απεικόνιζε ένα αιδοίο καθώς και ένα χέρι που το προσέγγιζε σε αργή κίνηση, ενώ παράλληλα ακουγόταν ο Εθνικός Ύμνος. Η απάντηση της Εύας Στεφανή ήταν άμεση: «Χαιρετίζω με άκρατο ενθουσιασμό την εμπνευσμένη αυτή κίνηση της Εκκλησίας, η οποία ελπίζω να εισακουστεί από την πολιτεία. Ενθαρρύνω με θέρμη τέτοιες πρωτοβουλίες που κοσμούν το δημοκρατικό μας πολίτευμα και προσθέτουν στην αίγλη της χώρας μας στο εξωτερικό».

Corpus Christi

Ιούνιος 2012

Διαμαρτυρίες έξω από το θέατρο Χυτήριο όπου είχε ανέβει η παράσταση "Corpus Christi".

Η θεατρική ομάδα Artisan είχε ανεβάσει το αιρετικό έργο του Τέρενς ΜακΝάλι, σε μετάφραση της ηθοποιού Βάσιας Παναγοπούλου και σκηνοθεσία του Λαέρτη Βασιλείου. Όμως την επόμενη κιόλας μέρα η επίσημη Εκκλησία έκανε λόγο για ένα «βλάσφημο θεατρικό έργο που δυσφημεί το πρόσωπο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού». Έξω από το θέατρο Χυτήριο, όπου παρουσιαζόταν η παράσταση, δημιουργήθηκε ένταση που συνοδεύτηκε από εκδηλώσεις βίας, επεισόδια και προσαγωγές. Τελικά, το συγκεκριμένο θεατρικό έργο έριξε αυλαία ύστερα από απόφαση των συντελεστών και στην ανακοίνωσή της η Βάσια Παναγοπούλου επισήμανε: «Οι παραστάσεις του Corpus Christi στο θέατρο Χυτήριο ολοκληρώνονται. Δεν ήταν πρόθεσή μας ούτε να προκαλέσουμε το "θρησκευτικό συναίσθημα" ούτε να δημιουργήσουμε εντάσεις και πολύ περισσότερο να ζήσουμε εικόνες αστυνομοκρατούμενου χώρου θεάτρου. Λυπούμαστε που άθελά μας άνθρωποι ξυλοκοπήθηκαν, προπηλακίστηκαν, απαξιώθηκαν».

Η ισορροπία του Nash

Ιανουάριος 2016

Διαμαρτυρίες ηθοποιών για το κατέβασμα της παράστασης "Η ισορροπία του Nash".

Τον Ιανουάριο του 2016 η θεατρική παράσταση του Εθνικού Θεάτρου Η ισορροπία του Nash ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων, επειδή σ' αυτήν συμπεριλαμβάνονταν κείμενα από το βιβλίο του Σάββα Ξηρού Η μέρα εκείνη – 1.560 ώρες στην εντατική – Μια μαρτυρία για το δικό μας Γκουαντάναμο, με αποτέλεσμα να υπάρξει έντονη δυσαρέσκεια από τους συγγενείς των θυμάτων της 17 Νοέμβρη. Σε ανακοίνωσή του το Εθνικό Θέατρο είχε υποστηρίξει ότι: «Η παράσταση Ισορροπία του Nash που παίζεται στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ξέφυγε από τον καλλιτεχνικό της στόχο και μοιάζει, χωρίς να το επιδιώκει, να εξαντλεί τις αντοχές μιας κοινωνίας. Έγινε αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης σε μια δύσκολη συγκυρία και παρερμηνεύτηκε η ιδεολογική της πρόθεση. Δέχτηκε τη σκληρή και απολύτως δογματική κριτική ανθρώπων που, ως επί το πλείστον, δεν την έχουν παρακολουθήσει. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, θεωρούμε ότι η συνέχιση της παράστασης θα καλλιεργήσει τη στρεβλή εντύπωση ότι το Εθνικό Θέατρο, αντί να προβάλλει τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και τον γόνιμο προβληματισμό, στηρίζει εγκληματίες για πάντα καταδικασμένους στη συνείδηση του ελληνικού λαού».

Η ώρα του Διαβόλου

Οκτώβριος 2017

Ο Γιώργος Χρανιώτης και η Ευγενία Σαμαρά πρωταγωνιστούν στην παράσταση "Η Ώρα του Διαβόλου".

Εντάσεις και διαμαρτυρίες σημειώθηκαν πριν από λίγες μέρες έξω από το θέατρο Αριστοτέλειον στη Θεσσαλονίκη με απώτερο σκοπό τη διακοπή της παράστασης Η ώρα του διαβόλου. Αφορμή ήταν η μεταφορά στο θέατρο του κειμένου του Πορτογάλου Φερνάντο Πεσόα, σε σκηνοθεσία του Γρηγόρη Αποστολόπουλου. Πρωταγωνιστούν ο Γιώργος Χρανιώτης ως Διάβολος και η Ευγενία Σαμαρά ως Μαρία, οι οποίοι «ορκίζονται στο πάθος, στον έρωτα και στην αμφισβήτηση κάθε νόμου».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ