Ήταν πολύ ανακουφιστικό να ακούς εκπρόσωπο της τοπικής αυτοδιοίκησης της Ελευσίνας να λέει, ότι οι πρόσφυγες έχουν συντελέσει καθοριστικά στην ανάπτυξη της πόλης τους και ότι γενικότερα η ύπαρξη προσφύγων σε μια κοινωνία είναι σημαντική για την άνθιση της και όχι το αντίθετο. Η Ελευσίνα ήταν από πάντα μία προσφυγούπολη εκεί ερχόταν κόσμος από διάφορα μέρη της Ελλάδας για να δουλέψει στις βιομηχανίες και στα ναυπηγεία. Η δήλωση έγινε στο πλαίσιο της συνέντευξης τύπου που έδωσαν εκπρόσωποι του δήμου στο Λιμάνι της Ελευσίνας με αφορμή την παρουσίαση των εργασιών, για την ανάδειξη της Ελευσίνας ως πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2021.
Για να ενισχύσει την υποψηφιότητα ο Δήμος της Ελευσίνας κάλεσε τους καλλιτέχνες που έχουν δημιουργήσει το project Meeting The Odyssey. Πρόκειται για μία δράση που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2011 και κατά την οποία καλλιτέχνες από διάφορες πόλεις της Ευρώπης ταξιδεύουν με το ιστορικό ιστιοπλοϊκό «Hoppet» (το μοναδικό ιστιοφόρο που επέζησε του Β' Παγκοσμίου Πολέμου) στις θάλασσες της Ευρώπης, σταματάνε σε λιμάνια και συνεργάζονται με τοπικούς καλλιτέχνες, και κατοίκους της περιοχής. Στη συνέχεια δημιουργούν παραστάσεις με πολιτικό και κοινωνικό περιεχόμενο και τις παρουσιάζουν στο κοινό. Με έμπνευση την Οδύσσεια του Ομήρου οι καλλιτέχνες καλούνται να δημιουργήσουν θεάματα που αφορούν κάποιο ζήτημα ή πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, όπως η ανεργία, οι κοινωνικές ανισότητες και το επίκαιρο προσφυγικό. Οι ιστορίες των κατοίκων της εκάστοτε πόλης, τα σώματα και οι δεξιότητες των καλλιτεχνών γίνονται εργαλεία για να δημιουργηθούν καλλιτεχνικές παρεμβάσεις που συμβάλλουν στην ομαλή συμβίωση και την αλληλεγγύη μεταξύ των Ευρωπαίων, με σκοπό να επέλθει ισορροπία, να εξαλειφθούν οι ανισότητες και να δημιουργηθεί μία προβληματική για το «πώς είναι σήμερα η Ευρώπη και το πως θα είναι αύριο;». Το project Meeting the Odyssey, έχει ταξιδεψει τα τελευταία τέσσερα καλοκαίρια στην Βαλτική, την Κεντρική Ευρώπη, την Πράγα, το Βερολίνο, την Ιταλία, την Γαλλία και τη Μάλτα. Τώρα βρίσκεται στην Ελευσίνα από όπου θα ξεκινήσει το τελευταίο του ταξίδι στο Λαύριο, την Σκύρο, την Ικαρία και τα έντονα επηρεασμένα από το προσφυγικό ζήτημα νησιά, Λέρο και Λέσβο.
Οι χώρες από τις οποίες οι περισσότεροι από εμάς ερχόμαστε έχουν κλείσει τα σύνορα και αυτό είναι ένα πρόβλημα, είναι μία δύσκολη κατάσταση και θέλουμε να δείξουμε αλληλεγγύη προς τους Έλληνες που δεν τους δόθηκε ποτέ η επιλογή για ανοιχτά ή κλειστά σύνορα. Είναι μία πολιτική δήλωση από την μεριά μας.
«Είναι πολύ σημαντικό να βρισκόμαστε στην Ελλάδα αυτόν τον καιρό, λόγω του προσφυγικού», λέει μία Φινλανδή καλλιτέχνις απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου. «Οι χώρες από τις οποίες οι περισσότεροι από εμάς ερχόμαστε έχουν κλείσει τα σύνορα και αυτό είναι ένα πρόβλημα, είναι μία δύσκολη κατάσταση και θέλουμε να δείξουμε αλληλεγγύη προς τους Έλληνες που δεν τους δόθηκε ποτέ η επιλογή για ανοιχτά ή κλειστά σύνορα. Είναι μία πολιτική δήλωση από την μεριά μας», συνεχίζει.
Οι δράσεις τους είναι έντονα πολιτικοποιημένες και οι προορισμοί που επιλέγουν δεν είναι τυχαίοι. Μία καλλιτέχνης μας περιγράφει την έντονη εμπειρία που έζησαν στον ποταμό Νέβα, στο τελωνείο της Αγία Πετρούπολη, την εποχή που γίνονταν οι στρατιωτικές επεμβάσεις στην Ουκρανία. «Δεν θέλαμε να πάμε εκείνη την εποχή αλλά τελικά το θεωρήσαμε χρέος μας να ασχοληθούμε με το ζήτημα από την καλλιτεχνική σκοπιά». Είναι χαρούμενοι που βρίσκονται στην Ελευσίνα και έχουν μαγευτεί από το βιομηχανικό τοπίο σε συνδυασμό με την ομορφιά της θάλασσας και την ιστορία της Ελευσίνας. «Είναι ένας τόπος αυθεντικός και δεν έχει καμία σχέση με τα τουριστικά και ειδυλλιακά μέρη που είχαμε ταξιδέψει έως τώρα. Μακάρι να διατηρήσει ο τόπος την αυθεντικότητά του για να την γνωρίσουν οι επόμενοι επισκέπτες».
Οι «instant» παραστάσεις που παρουσιάζουν στα λιμάνια όπου φτάνουν έχουν γίνει το σήμα κατατεθέν τους σκοπός τους και πρόκειται για μία ουσιαστική γνωριμία και διάδραση με τον εγχώριο πληθυσμό. Στην Ελευσίνα θα παρουσιάσουν στο τέλος του Ιουνίου, στο πλαίσιο του «Φεστιβάλ Αισχύλειων 2016» τις παραστάσεις «Memories for a life», «Προσγείωση... μία Οδύσσεια», και μία pop up παράσταση στον συνοικισμό όπου εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από την μικρασιατική καταστροφή και θα βασίζεται σε προσωπικές τους ιστορίες (σε σκηνοθεσία Ευριπίδη Λασκακρίδη της ομάδας Όσμοσις).
Την συνέντευξη τύπου ακολούθησε μία σύντομη βόλτα με το ιστιοπλοϊκό Hoppet, στoν κόλπο της Ελευσίνας για να μας μεταδώσουν το δημιουργικό κλίμα που επικρατεί στα ταξίδια τους. «Είναι αρκετά έντονη η εμπειρία να βρίσκεσαι στο πλοίο με άλλα δέκα ή είκοσι άτομα», μου διηγείται ένας από τους καλλιτέχνες. «Έχει αρνητικά και θετικά. Το φαγητό στην κουζίνα είναι από τις πιο ωραίες εμπειρίες. Οι αποστάσεις που διανύουμε είναι μεγάλες και περνάμε πολλές ώρες εν πλω, είναι κουραστικό, αλλά τα ταξίδια είναι μέρος του project». Το τελευταίο ταξίδι του Hoppet ξεκινάει από την Ελευσίνα που κατά κάποιο τρόπο συμβολίζει την αρχή και το τέλος της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης.
Info:
Οι παραστάσεις του Meeting the Odyssey, θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο του φεστιβαλ Αισχύλεια 2016, στο Παλαιο Ελαιουργείο Ελευσίνας, στις 29/6, 30/6, 2/7, 3/7, είσοδος ελεύθερη.