Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Η Λένα Πλάτωνος και ο Γιάννης Πανούσης τις ημέρες του πραξικοπήματος

Όταν η συνθέτρια και ο νυν Αναπληρωτής Υπουργός Δημοσίας Τάξης βίωναν τα πρώτα 24ωρα της δικτατορίας

Η Λένα Πλάτωνος και ο Γιάννης Πανούσης τις ημέρες του πραξικοπήματος

"Ξύπνησα νωρίς σήμερα" ακούω τη Λένα Πλάτωνος να λέει απ' την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. "Να σου πω μια ιστορία για την 21η Απριλίου του 1967; Ήμουν 16 ετών τότε και δε θα την ξεχάσω ποτέ μου την ημερομηνία αυτή..."

"Στις 21 Απριλίου, ημέρα Πέμπτη, αν θυμάμαι καλά, περίμενα το σχολικό λεωφορείο έξω απ' την είσοδο της πολυκατοικίας μου επί της Αλεξάνδρας. Μου είχε κάνει εντύπωση που δεν είδα τον θυρωρό μας στις 7 το πρωί, αφού λέγαμε μια καλημέρα πάντα. Ερημιά στο δρόμο. Κανένα λεωφορείο δεν περνούσε. Θα περίμενα τουλάχιστον μία ώρα όταν ένα τανκ άρχισε να ανεβοκατεβαίνει τη λεωφόρο. Δεν τρόμαξα ακριβώς, αφού ήταν κάτι που δεν είχα ξαναδεί και μου προκάλεσε την περιέργεια. Ύστερα από λίγη ώρα κατάλαβα πως κάτι περίεργο συνέβαινε και ανέβηκα στο σπίτι.

Νομίζω πως μας είχε ενώσει πολύ σαν παρέα ο φόβος απέναντι σε μία άγνωστη πολιτική κατάσταση. Από τον Γιάννη Πανούση, μάλιστα, πήρα τα πρώτα μαθήματα πολιτικής, αφού μας μιλούσε έντονα για έναν θείο του κομμουνιστή, που θαύμαζε.

Βάλαμε το ραδιόφωνο. Έπαιζε εμβατήρια και κάθε τόσο ακούγονταν εθνικιστικά συνθήματα του τύπου Ζήτω η Ελλάς και Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει! Η δικτατορία είχε επιβληθεί και τα διαγγέλματα μαζί με κλαρίνα και δημοτικά τραγούδια θα αποτελούσαν την καθημερινότητα μας για τα επόμενα χρόνια. Δυστυχώς...

Δύο μέρες μετά φύγαμε οικογενειακώς για το Λουτράκι που θα γιορτάζαμε το Πάσχα. Εκεί ήταν και ο Γιάννης Πανούσης, λίγα χρόνια μεγαλύτερος μου, που τότε κάναμε στενή παρέα. Μέναμε στο ξενοδοχείο Αχίλλειον που είχε ο πατέρας του και κάναμε μεγάλες βόλτες στο μικρό λιμανάκι, μιλώντας για τη δικτατορία. Ήμασταν η εξαδέλφη μου, η Λένα Αστρινάκη, εγώ και ο Γιάννης, ο οποίος τελείωνε το λύκειο εκείνη την περίοδο. Νομίζω πως μας είχε ενώσει πολύ σαν παρέα ο φόβος απέναντι σε μία άγνωστη πολιτική κατάσταση. Από τον Γιάννη Πανούση, μάλιστα, πήρα τα πρώτα μαθήματα πολιτικής, αφού μας μιλούσε έντονα για έναν θείο του κομμουνιστή, που θαύμαζε. Φοβόταν ότι η δικτατορία θα τον είχε ήδη συλλάβει.

Γυρνώντας στην Αθήνα, βρέθηκα αμέσως με τη φίλη και συμμαθήτρια Σοφία Γιαννάτου. Η αδερφή της, η Σαβίνα, ήταν μικρή τότε, 8 ετών, αλλά τα κορίτσια είχαν συνειδητοποιήσει τι ακριβώς είχε συμβεί. Θυμάμαι τον συχωρεμένο τον Σπύρο Γιαννάτο, τον πατέρα τους, να λέει Τελικά τό'καναν, αναφερόμενος στο πραξικόπημα, το οποίο έβραζε από καιρό. Ο Γιαννάτος τελικά, που κατείχε υψηλή θέση στην παπανδρεϊκή εφημερίδα Ο Ανένδοτος, κατάφερε να βγάλει εισιτήριο και να αυτοεξοριστεί στο Λονδίνο. Εμείς μείναμε πίσω να τραγουδάμε τα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη και τις μπαλάντες της Joan Baez και του Bob Dylan.

Η Λένα Πλάτωνος με το τύμπανο. Μαζί της, αριστερά η Σοφία Γιαννάτου, ένας ξένος νεαρός μουσικός και η εξαδέλφη της, Άννα. Φωτογραφία από τα πρώτα χρόνια της χούντας (αρχείο Αντώνη Μποσκοΐτη)

Μουσικά ήμουν σε πολύ καλή φάση. Την επόμενη χρονιά θα έπαιρνα το πτυχίο της πιανίστας από το Ωδείο Αθηνών και θα έφευγα με υποτροφία στο εξωτερικό. Πρόλαβα, ωστόσο, να δω στο Ροντέο τον Σαββόπουλο με τα Μπουρμπούλια και την Κωχ και να συνειδητοποιήσω πως η ελληνική μουσική μπορούσε να σημάνει μια δική της επανάσταση. Γύρισα μέσα στη χούντα, εντάχθηκα στους DNA του Ηρακλή Τριανταφυλλίδη που μου άρεσε ο τζεθροταλικός ήχος τους και αργότερα συμμετείχα στις παραστάσεις του Γιάννη Μαρκόπουλου στη Λήδρα. Αυτές είναι όμως άλλες ιστορίες που φτάνουν μέχρι τη Μεταπολίτευση...''