Οlek, 2012, installation view at Tony's Gallery
Πως ξεκίνησε η σχέση σου με το πλέξιμο;
Μου έπεσε ένα κουβάρι κλωστής στο κεφάλι! Η αλήθεια είναι ότι όταν ήμουν μικρή, στα καταστήματα της Πολωνίας δεν υπήρχε τίποτα. O θείος μου που ζούσε στο Rochester της Νέας Υόρκης, μας έστελνε διάφορα δέματα, τα οποία όμως κατάσχονταν από τις πολωνικές αρχές. Τότε για να αποφύγει την κατάσχεση άρχισε να μας στέλνει κάτι πολύ όμορφα πολύχρωμα υφάσματα. Κατά την περίοδο του σοσιαλισμού ήταν αδύνατο να βρεις τα χρήματα για να αγοράσεις τέτοια ρούχα, αλλά ήταν εύκολο να βρεις μια μοδίστρα. Έτσι, οι γονείς μου με έβαζαν να πλέκω κάλτσες, για να τις στέλνουμε στην Νέα Υόρκη ως αντάλλαγμα για το ύφασμα. Όπως ήταν φυσικό, απέκτησα την πιο φανταχτερή γκαρνταρόμπα, η οποία όμως λόγω της διαφορετικότητας της δεν αγαπήθηκε από τους συμπολίτες μου και ήμουν περιθωριοποιημένη. Γι αυτό στέλναμε τα σχέδια μου πίσω στον θείο μου στην Νέα Υόρκη. Έτσι τα σχέδια μου ήταν εδώ πολύ πριν από εμένα!
working woman on red
Γιατί διάλεξες το πλέξιμο ως μέσο αφήγησης;
Για να μπορεί κανείς να «διαλέγει» θα πρέπει να έχει επιλογές. Ο μόνος τρόπος μέσα από τον οποίο μπορώ να εκφραστώ είναι το πλέξιμο. Δεν μπορώ ούτε καν να γράψω… να, προσπάθησε για παράδειγμα να διαβάσεις τις απαντήσεις μου.
Θα ήθελα να μου πεις δυο λόγια για τα αποσπάσματα που είναι γραμμένα επάνω στα έργα σου.
Τα αποσπάσματα που είναι γραμμένα στα έργα μου είναι δηλώσεις που υποδεικνύουν τη θέση μου ως γυναίκα καλλιτέχνης, μέσα σε ένα κόσμο που τείνει να έχει σεξιστικές απόψεις. Είναι αποσπάσματα τα οποία έχω στείλει στο παρελθόν με SMS. Με αυτόν τον τρόπο κάνω αθάνατες, κάποιες πολύ προσωπικές λεπτομέρειες των προηγούμενών ερωτικών μου σχέσεων. Έτσι ο θεατής καλείται να γίνει μάρτυρας της προσωπικής μου ιστορίας, όσο εγώ συνεχίζω να εξερευνώ τις καθημερινές ανησυχίες, μέσα από τα θέματα της ιδιωτικότητας, της τεχνολογίας και της επικοινωνίας.
knitting is for pus****, installation view
Πως σου φαίνεται η Νέα Υόρκη και ποια είναι η γνώμη σου για την εικαστική σκηνή εκεί;
Δουλεύω τόσο που δεν έχω καθόλου χρόνο να δω τη δουλειά των υπολοίπων καλλιτεχνών. Οι Νεοϋορκέζοι είναι φιλόδοξοι, εργατικοί δημιουργικοί, δεκτικοί και πάντα ωθούν τους εαυτούς τους σε νέα κατορθώματα. Εκτός από όλα αυτά, η Νέα Υόρκη αγκάλιασε τη δουλειά μου και αυτό είναι κάτι που δε θα ξεχάσω ποτέ.
NY performance
Έχεις καμία σχέση με την Ελλάδα;
Έχω έναν αγαπημένο φίλο Έλληνα που είναι καλλιτέχνη, ο Αλέξανδρος Λαμπροβασίλης, με τον οποίο έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν. Περιμένω πως και πώς να έρθω στην Ελλάδα και να δουλέψω εκεί!
Olek in collaboration with Alexandros Lamprovasilis
Κατάγεσαι από την Πολωνία. Θες να μου πεις μερικά πράγματα για την γενέτειρα σου και το πώς αυτό το μέρος επηρέασε τη δουλειά σου;
Η δουλειά μου αλλάζει όσο αλλάζουν τα μέρη που μένω και όσο μελετώ τους διάφορους πολιτισμούς. Το έργο μου είναι αυτό που με έκανε να αφήσω το γκρι βιομηχανικό τοπίο της Σιλεσίας, και να ψάξω για ένα μέρος που θα μου έδινε το χρώμα και την ενέργεια που ζητούσα. Ο στόχος μου είναι να μοιράζομαι συνεχώς τη δουλειά μου με το κοινό. Προσπαθώ να εκμεταλλευτώ το προνόμιο του να ζω στην Νέα Υόρκη και μέσω των έργων μου να σχολιάζω τις οικονομικές και κοινωνικές ποικιλομορφίες των διαφορετικών κοινοτήτων που ζουν εκεί.
Πλέκεις και τα ρούχα που φοράς;
Πλέκω ότι έχει σχέση με τη ζωή μου, οπότε ναι πλέκω και τα ρούχα που φοράω, χρησιμοποιώντας πολλές φορές απομεινάρια από προηγούμενα installations. –Είμαι ο πυρήνας της πλεκτής μου παράνοιας.
Crocheted Munstang, 2010
Πολλές φορές η δουλειά σου συσχετίζεται με το yearn bombing, τη νέα guerilla τάση που έχει αντικαταστήσει τα σπρέι με τις βελόνες πλεξίματος. Πως νιώθεις γι αυτό;
Δεν έχω τίποτα εναντίων αυτού του νέου κινήματος. Ίσα ίσα πιστεύω ότι το δημιούργησα με κάποιον τρόπο. Είναι σα να ντρέπομαι για τα ίδια μου τα παιδιά! Είμαι πάντα θετική απέναντι σε όποιον προσπαθεί να παράγει τέχνη και ωθώ τους ανθρώπους να εκφράζουν τους εαυτούς τους. Όταν δημιουργείς κάτι και το εκθέτεις δημόσια, γίνεσαι αντικείμενο κριτικής, θετικής και αρνητικής.
Project B
Πολλές φορές επικαλύπτεις άλλα έργα τέχνης. Σα να λέμε τα «σκεπάζεις» με τα έργα σου. Τι συμβολίζει αυτή η πράξη;
Πάντα κάνω δηλώσεις μέσω της τέχνης μου. Το θέμα δεν είναι απλώς να καλύπτω αντικείμενα ή γλυπτά. Για παράδειγμα, ο ταύρος της Wall Street αποτελεί από μόνος του μια guerilla αντίδραση, καθότι έγινε από τον Arturo Di Modica, ως απάντηση στην οικονομική κατάρρευση του 1987. Μου πήρε 5 ώρες να καλύψω τον ταύρο, και το έργο καταστράφηκε μετά από 2 ώρες. Αφού έπλεξα το πρώτο readymade, αποφάσισα να αποδώσω φόρο τιμής στον Marcel Duchamp, και έτσι κάλυψα το έργο του με τον τροχό ποδηλάτου επάνω στο σκαμνί. Επίσης, τον τελευταίο καιρό αναφέρομαι ως street artist, και γι αυτόν τον λόγο, ήθελα να δείξω τον θαυμασμό μου στον Banksy, μία από τις πιο εικονικές μορφές του κινήματος της street art. Έτσι παρουσίασα μία σειρά με το κορίτσι που κρατά τα μπαλόνια, η οποία συνέπιπτε με τα Oscar, ως υποστήριξη για την ταινία του.
Banksy homage
Το πλέξιμο φαντάζει μια ατέλειωτη διαδικασία. Τι κάνεις για να περνάς τον χρόνο σου όσο πλέκεις;
Πραγματικά το πλέξιμο είναι πολύ χρονοβόρο, βαρετό, και πολλές φορές μοιάζει σα να μην πρόκειται να τελειώσει ποτέ. Ευτυχώς, λατρεύω να βλέπω ταινίες και με βοηθούν να δουλεύω όλες αυτές τις ώρες που χρειάζονται για να ολοκληρωθεί ένα project. Για την ακρίβεια, νομίζω πως ο λόγος που συνεχίζω να χρησιμοποιώ ακόμα το πλέξιμο ως μέσο αφήγησης, είναι γιατί μου επιτρέπει ταυτόχρονα να παράγω τέχνη και να βλέπω ταινίες! Ξεκίνησα το πλέξιμο τον καιρό που έγραφα την πτυχιακή μου, με τίτλο «o συμβολισμός στα κουστούμια του Peter Greenaway». Έτσι ξεκίνησα να βλέπω ταινίες και να πλέκω. Οι αναφορές του Greenaway στον Vermeer και τον Velazquez, η μετάλλαξη του παλιού σε κάτι καινούργιο, και ο τρόπος με τον οποίο το κάθε τι μοιάζει να έρχεται από το παρελθόν, συνεχίζουν να επηρεάζουν τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι την τέχνη. Η τελευταία ταινία που είδα πριν φύγω από την Πολωνία ήταν το «Blade Runner». Το 2010, έκανα ένα έργο εμπνευσμένο από αυτό το φιλμ. Κάλυψα έναν προβολέα ταινιών με ταινία VHS από το ίδιο φιλμ, όσο το έβλεπα σε DVD. Μέχρι να τελειώσω να πλέκω αυτό το λαμπερό και θορυβώδες υλικό, έπαιζε σε λούπα το DVD της ταινίας. Οι ταινίες που βλέπω όσο πλέκω επηρεάζουν το έργο μου, και το αντίστροφο.
H νέα ατομική έκθεση της Olek, παρουσιάζεται στην Tonny’s Gallery στο Λονδίνο, μέχρι τις 23 Μαρτίου.
Photos: photo from Tony’s Gallery belongs to Tony’s Gallery
Other photos: selection from the artist’s website
Tony’s Gallery
68 Sclater st | London |E1 6HR
Olek website