1.
Καλησπέρα κ Χρήστο
Αναρωτιέμαι αν ένας οργανισμός κρατικός ή μη όπως πχ. ΔΕΗ,ΟΣΕ,ΟΑΕΔ,ΙΚΑ κτλ έχει το δικαίωμα να βάλει πρόστιμο πειθαρχικό κατά πόσο αυτό είναι νόμιμο ή συνταγματικό. Ως τώρα είχα την άποψη πως μόνο ο νόμος μπορεί να επιβάλει και να τιμωρήσει κάποιον για μη πειθαρχία ή κάποια παράβαση και οποιοσδήποτε άλλος φορέας έχει μόνο το δικαίωμα για προσαύξηση εφόσον υπάρχει οικονομική απαίτηση και αν υπάρχει παράβαση να παραπέμψει τον παραβάτη στη δικαιοσύνη. Αυτή η δημοκρατική άποψη του δικαίου μάλλον αμφισβητείται καθώς ζούμε σε μια χώρα των δημοσίων υπαλλήλων και της εξουσίας.
Θα ήθελα να ακούσω και τη δική σας γνώμη πάνω σ' αυτό το θέμα.
Γιάννης
Αγαπητέ Γιάννη,
Οι παραβάσεις και οι ποινές γι’ αυτές (τα πρόστιμα που λες κι εσύ) προβλέπονται πάντοτε από το νόμο. Η λέξη «νόμος» εδώ έχει ευρεία έννοια και περιλαμβάνει τόσο τους κυρίως ειπείν νόμους που ψηφίζει η Βουλή όσο και τις λεγόμενες «κανονιστικές πράξεις της Διοίκησης» δηλαδή τα Προεδρικά Διατάγματα και τις Υπουργικές Αποφάσεις που εκδίδονται βάσει σχετικής εξουσιοδοτικής διάταξης κάποιου νόμου της Βουλής. Άρα η «δημοκρατική άποψη περί δικαίου» (παρότι δεν θεωρώ ακριβή τον όρο) υπηρετείται πλήρως. Οι κανόνες που διέπουν τη ζωή μας (και οι ποινές για την παράβασή τους) καθορίζονται πάντοτε (άμεσα ή έμμεσα, μέσω εξουσιοδότησης) από όργανα που τα εκλέγουμε οι ίδιοι για να κάνουν αυτή τη δουλειά. Η συλλογική αυτοθέσπιση των κανόνων είναι αυτό που ονομάζουμε δημοκρατία (έμμεση εδώ και κάποιους αιώνες).
Τώρα, τα αρμόδια όργανα για την βεβαίωση των παραβάσεων και την επιβολή των προστίμων (των προστίμων που ήδη προβλέπει ο νόμος) καθώς και για τον υπολογισμό των προσαυξήσεων (που επίσης ήδη προβλέπει ο νόμος), τα αρμόδια λοιπόν όργανα είναι συνήθως όργανα της Διοίκησης (δημόσιοι υπάλληλοι ή νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου ή υπηρεσίες) και πιο σπάνια νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (π.χ. ΟΣΕ). Τα όργανα αυτά έχουν καθορισθεί από το νόμο ως αρμόδια για αυτή τη δουλειά. Άρα πάλι από την κοινωνία συλλογικά. Η ύπαρξη δημοσίων υπαλλήλων κι ακόμη πιο πολύ η ύπαρξη εξουσίας δεν συνιστούν αμφισβήτηση της δημοκρατίας. Η δημοκρατία έχει εξουσία όπως και κάθε μορφή πολιτειακής οργάνωσης (πλην της ιδεατής αναρχικής ή κομμουνιστικής πολιτείας όπου δεν θα υπάρχει κανενός είδους εξουσία – λέω της ιδεατής, αυτής που κήρυτταν ο Μπακούνιν και ο Μαρξ αντίστοιχα, γιατί στην πράξη άλλα είδαμε). Στο πόση και ποια εξουσία έχουμε, λοιπόν, είναι που παίζεται όλο το παιχνίδι. Αλλά εδώ φεύγουμε από τα νομικά…
_____________
2.
Είμαι Ελληνίδα, έχω παντρευτεί αλλοδαπό και μένω πλέον στη Γαλλία. Αν το παιδί μου γεννηθεί στη Γαλλία, και έχοντας μόνο ένα γονιό Έλληνα, μπορεί να πάρει την Ελληνική υπηκοότητα;
Μαρία
Υπάρχει κάποιος τρόπος να μην ανήκεις σε κανένα κράτος; Ας πούμε η υπηκοότητα σου να είναι του πλανήτη γη. Βασικά να είσαι ελεύθερος;
Αλέξης
Αγαπητή Μαρία & αγαπητέ Αλέξη,
Σας απαντώ μαζί γιατί οι ερωτήσεις σας είναι κοινής θεματικής.
Μαρία, το τέκνο Έλληνα ή Ελληνίδας αποκτά από τη γέννηση του την ελληνική ιθαγένεια. Η ελληνική ιθαγένεια λοιπόν είναι δικαίωμα, το οποίο ενυπάρχει εκ γεννήσεως για τα τέκνα Ελλήνων πολιτών (άρα και για το παιδί σου). Μπορείς να το εγγράψεις στα δημοτολόγια του Δήμου που είσαι κι εσύ γραμμένη και να πάρει ελληνικό διαβατήριο.
Αλέξη, το άρθρο 15 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προβλέπει ότι καθένας έχει το δικαίωμα σε μία ιθαγένεια και ότι κανένας δεν θα πρέπει να στερείται αυθαίρετα την ιθαγένεια του, ούτε να στερείται του δικαιώματος αλλαγής της. Η ιθαγένεια αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα καθώς είναι ο πυρήνας του δικαιώματος κάθε ανθρώπου να απολαμβάνει τα δικαιώματά του. Μ’ άλλα λόγια η ιθαγένεια είναι ένα δικαίωμα που αποτελεί στην πράξη αναγκαίο συστατικό για την πραγμάτωση πολλών άλλων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γιαυτό και είναι διακηρυγμένος και υιοθετημένος στόχος του ΟΗΕ η εξάλειψη της ανιθαγένειας. Διεθνείς συμβάσεις για την ανιθαγένεια υιοθετήθηκαν το 1954 (Σύμβαση για το Καθεστώς των Ανιθαγενών) και το 1961 (Σύμβαση για την εξάλειψη της Ανιθαγένειας), ενώ σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης έχει υιοθετηθεί η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Ιθαγένεια του 1997 που ορίζει ότι τα κράτη επιθυμούν να αποφύγουν, στο μέτρο του δυνατού, τις περιπτώσεις ανιθαγένειας. Όλες αυτές οι διατάξεις έχουν τεθεί για την προστασία των ατόμων που στερούνται της ιθαγένειάς τους χωρίς να το θέλουν (λόγω πολέμου ή προσφυγιάς ή δίωξης από το κράτος καταγωγής τους κλπ). Ειδικά η περίπτωση της αποκήρυξης της ιθαγένειας από το ίδιο το άτομο χωρίς την παράλληλη αίτηση για κτήση άλλης ιθαγένειας (μ’ άλλα λόγια η εκούσια μετάπτωση στην κατάσταση του ανιθαγενούς) ρυθμίζεται από το νόμο του κάθε κράτους ξεχωριστά. Στην Ελλάδα ο νόμος ορίζει ότι επιτρέπεται η αποποίηση της ελληνικής ιθαγένειας, εφόσον ο ενδιαφερόμενος είναι ενήλικος, δηλώνει ότι έχει παύσει να υφίσταται πλέον γνήσιος δεσμός του με τη Χώρα και διαμένει στην αλλοδαπή. Μπορείς λοιπόν θεωρητικά να γίνεις ανιθαγενής αλλά αυτό πρώτον μπορεί να σου δημιουργήσει πολλά πρακτικά προβλήματα (όπως είπαμε η απόλαυση πολλών θεμελιωδών δικαιωμάτων εξαρτάται εν πολλοίς από το να είσαι πολίτης κάποιου κράτους) και δεύτερον, αν μου επιτρέπεις, δεν είναι αυτό που θα σε κάνει πιο ελεύθερο άνθρωπο.
_____________
3.
Καλησπέρα, ήθελα να ρωτήσω αν γίνεται.. όταν έρθει και μένα η ώρα μου να αφήσω αυτόν τον κόσμο να αποτεφρωθώ αντί να με θάψουν μαζί με τα σκουλήκια. Μη παρεξηγηθώ, δεν κατακρίνω κανένα για τις επιλογές του ζωντανοί ή νεκροί. Ευχαριστώ!
ακόμα ζωντανή
Αγαπητή ακόμα ζωντανή,
Από το Μάρτιο του 2006 επιτρέπεται στην Ελλάδα η αποτέφρωση νεκρών των οποίων οι θρησκευτικές πεποιθήσεις (όσο ζούσαν) επέτρεπαν τη μετά θάνατον αποτέφρωση. Προϋπόθεση για την αποτέφρωση είναι η προηγούμενη ρητή, χωρίς όρο ή αίρεση, δήλωση του θανόντος για τη σχετική επιθυμία του ή η αντίστοιχη δήλωση των συγγενών του (π.χ. των γονέων αν πρόκειται για ανήλικο). Σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ των συγγενών, η σχετική απόφαση λαμβάνεται από τον Εισαγγελέα.
Παρότι όμως επιτρέπεται, στην πράξη δεν έχουν ακόμη χωροθετηθεί Κέντρα Αποτέφρωσης Νεκρών (διαβάσαμε πρόσφατα ότι κινείται ο Δήμος Βόλου προς αυτήν την κατεύθυνση). Μέχρι τότε, μπορείς να αφήσεις εντολή και οδηγίες στους οικείους σου να σε πάνε στο εξωτερικό (οι περισσότεροι πηγαίνουν στη Βουλγαρία που είναι κοντά).
_____________
Ρωτήστε κι εσείς τον Χρήστο Γραμματίδη στο City Legal, για τα νομικά ζητήματα που σας απασχολούν, συμπληρώνοντας την φόρμα δεξιά (αν δεν τη βλέπετε κάντε κλικ εδώ).
Παρακαλούμε, μία ερώτηση κάθε φορά.