Γράφει η Εύα Στεφανή
Όταν βλέπω ταινίες της Κωνσταντίνας Κοντζαμάνη μπαίνω σε έναν κόσμο ανοίκειου, δαιδαλώδους παραμυθιού. Τα πάντα είναι λοξά και γνώριμα μαζί. Εξαίσια και τρομακτικά.
Το Yellow Fieber, είναι η τέταρτη ταινία της, με συμμετοχή στο Locarno και άλλα διεθνή φεστιβάλ και πολλές διακρίσεις. Στο έργο αυτό, όπως και στο Washingtonia που προηγήθηκε αλλά και στο πρόσφατο Limbo με το οποίο συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα μικρού μήκους του Φεστιβαλ των Καννών, η Κοντζαμάνη έλκεται από τον υπερρεαλισμό και από σύμβολα και τελετουργίες της γένεσης και του θανάτου. Είναι δύσκολο να εξιστορήσεις το Υellow Fieber με όρους μιας κλασικής αφηγηματικής δομής. Ακολουθώντας την παράδοση του φανταστικού στον κινηματογράφο η Κοντζαμάνη κατασκευάζει μία συνθήκη κανονικότητας που απειλείται από δυνάμεις της φύσης. Μία πόλη βυθίζεται στην κίτρινη σκόνη. Tα λίγα απομεινάρια ζωής σταδιακά εξαφανίζονται. Το άστυ χάνεται και μετατρέπεται σε ένα κίτρινο δάσος από φοίνικες. Η ιστορία, που κυμαίνεται μεταξύ μελλοντολογικού θρίλερ και παραμυθιού, έχει την διαύγεια και την ένταση που έχουν οι εικόνες στη διάρκεια του ύπνου. Την "άλογη λογική" του ονείρου και του εφιάλτη. Στο Yellow Fieber η Κωνσταντίνα φτιάχνει ψυχικά τοπία που έχουν αναφορές στον κόσμο του ασυνείδητου. Οι αισθήσεις παίρνουν το πάνω χέρι και το σώμα πλέει παραδομένο στην φαντασία. Η μεταμόρφωση του τοπίου αλλά και του σώματος βρίσκονται στο κέντρο αυτού του σύμπαντος . Από την πρώτη κιόλας εικόνα του έργου μπαίνουμε σε ένα σαγηνευτικό πίνακα, στον οποίο έχουμε οικειοθελώς παγιδευτεί. Το αυστηρό, γεωμετρικό σκηνοθετικό ύφος της Κοντζαμάνη εντείνει το αίσθημα της ανοικείωσης. Η αφήγηση στο Yellow Fieber προχωράει μέσα από ελλείψεις. Το αίνιγμα της ταινίας παραμένει αξεδιάλυτο, όπως ακριβώς γίνεται στα όνειρα. Βρισκόμαστε μπροστά σε μία επικείμενη αποκάλυψη ή μία ολοσχερή καταστροφή; Στο κέντρο του αινίγματος τα δίπολα φύση-πολιτισμός, εαυτός-άλλος. Μέσα από τα σιωπηλά τοπία και τους υπαινικτικούς διαλόγους το υπαρξιακό δέος εντείνεται. Την ίδια στιγμή γεννιέται το ερώτημα αν η κίτρινη σκόνη δεν είναι παρά μία έκφραση εναντίωσης στον πολιτισμό και στην αναζήτηση ενός άλλου πιο πρωτόγονου, ενδεχομένως πιο αληθινού εαυτού.
«Η κίτρινη σκόνη» λέει κάποια στιγμή η ηρωίδα στο Yellow Fieber "είναι μία μορφή τυφλότητας, αλλά διαφορετικής από την άλλη. Σε αυτήν μπορείς να δεις καθαρά αλλά όλα μοιάζουν να έχουν βγει από το χώμα." Μίας "εθελουσίας τυφλότητας" που μας φέρνει αντιμέτωπους με έναν πιο "χωμάτινο" εαυτό, αυτόν που συναντούμε στον εφιάλτη και στην έκσταση.
Η Κωνσταντίνα είναι μία σπάνια ποιήτρια του παράδοξου. Οι ταινίες της, μετέωρες ιστορίες του αλλόκοτου, προκαλούν αναστάτωση, ηδονή και φόβο. Είναι σαν έχουν βγει από τις σελίδες του Μπόρχες, του Πόε ή του Ιουλίου Βερν. Οι στιλπνές εικόνες των έργων της έχουν την υλικότητα ενός ζωγραφικού πίνακα, ο οποίος είναι ακόμα νωπός. Αν πας πολύ κοντά, τα χέρια σου θα γεμίσουν με χρώμα, λάσπη, φύλλα, διεγείροντας μυρωδιές και μνήμες ενός ξεχασμένου ευάλωτου εαυτού.
i. Η Εύα Στεφανή είναι σκηνοθέτης. Αυτή την περίοδο ολοκλήρωσε δύο έργα video για την έκθεση Documenta: To "Χειρόγραφο" που προβάλλεται στο Ωδείο Αθηνών και το "Virgin's Temple" (2017) στην έκθεση Documenta στο Κάσελ.
Ποια είναι η Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη
Η Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη είναι απόφοιτος του τμήματος Κινηματογράφου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης της σχολής Καλών Τεχνών. Οι ταινίες της έχουν συμμετάσχει σε πολλά διεθνή Φεστιβάλ και έχουν κερδίσει βραβεία.
Η ταινία Washingtonia (24 min) έκανε πρεμιέρα στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ Βερολίνου 2014 ενώ ήταν υποψήφια για την Χρυσή Άρκτο. Την ίδια χρονιά η ταινία τιμήθηκε με το βραβείο καλύτερης μικρού μήκους ταινίας από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου. Η ταινία Washingtonia κέρδισε το βραβείο EFA Award στο Φεστιβάλ της Γάνδης και είναι υποψήφια ως καλύτερη μικρού μήκους ταινία στα Ευρωπαικά Κινηματογραφικά βραβεία της Ακαδημίας που θα λάβουν μέρος στο Βερολίνο το Δεκέμβριο του 2015. Μέχρι σήμερα η ταινία έχει συμμετάσχει σε πάνω από 120 διεθνή Φεστιβάλ σε όλο το κόσμο ενώ έχει πουληθεί σε κανάλια στην Ευρώπη, Ασία και Αμερική.
Τον Ιούλιο του 2015 η Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη ήταν ανάμεσα στους 10 ευρωπαίους νέους σκηνοθέτες που επιλέγησαν να παρουσιάσουν την δουλειά τους στο πρόγραμμα Future Frames στο 50ο Karlovy Vary Film Festival 2015.
Η ταινία της μικρού μήκους Yellow Fieber συμμετείχε στο διαγωνιστικό τμήμα μικρού μήκους του Φεστιβάλ του Λοκάρνο, Pardo di Domani , και ήταν υποψήφια για την Χρυσή Λεοπάρδαλη.
Η τελευταία της ταινία Limbo γυρίστηκε σε συμπαραγωγή με το Γαλλικό Κέντρο Κινημηματογράφου CNC το ΕΚΚ και τον ΟΤΕ TV. H ταινία έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ των Καννών Semaine de la Critique 2016. Η ταινία απέσπασε το βραβείο της Ελληνικής Ακαδημίας 2017 και επίσης ήταν υποψήφια ως καλύτερη μικορύ μηκους ταινία στα βραβεία της Ευρωπαικής Ακαδημίας 2017.
H Kωνσταντίνα Κοτζαμάνη, ως υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση, βρίσκεται στo Μποένος Αίρες για την ανάπτυξης του σεναρίου της πρώτης της μεγάλου μήκους ταινίας. σε συνεργασία με την Κινηματογραφική Σχολή του Μπουένος 'Αιρες.
________
Συντονιστείτε στο LIFO.gr για να παρακολουθήσετε μια επιλογή από τις καλύτερες ταινίες μικρού μήκους Ελλήνων δημιουργών των τελευταίων ετών. Οι ταινίες προβλήθηκαν μόνο σε ελληνικά και ξένα φεστιβάλ και δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στο διαδίκτυο. Την επιλογή έχει κάνει ο Βασίλης Κεκάτος, σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του SeaNema open Air Film Festival.
