Από τον Ένα Μάγκα στο Βοτανικό στη Σβετλάνα και πάσης Ελλάδος

Από τον Ένα Μάγκα στο Βοτανικό στη Σβετλάνα και πάσης Ελλάδος Facebook Twitter
5

Η πατρότητα του τραγουδιού Ένας μάγκας στο Βοτανικό είναι αρκετά μπερδεμένη ιστορία. Άλλοι αποδίδουν τη μουσική του σε τουρκικό χαβά των αρχών του 1930, άλλοι σε παλαιότερη ακόμα παραδοσιακή μελωδία και άλλοι στον Σπύρο Περιστέρη. Μία απ' τα ίδια και για τους στίχους του: Σε κάποιες εκδοχές φαίνεται το όνομα του Μάρκου Βαμβακάρη και σε άλλες αυτό του Χαράλαμπου Βασιλειάδη ή Τσάντα. 

Πολλοί επίσης οι τραγουδιστές που τραγούδησαν τον Μάγκα του Βοτανικού σε κάποια από τις προαναφερθείσες βερσιόν του, από τον γλυκόλαλο Ζαχαρία Κασιμάτη και τον Στράτο Παγιουμτζή μέχρι τον Δημήτρη Τζιμ Αποστόλου και τον Στέλιο Καζαντζίδη.

Στην άνωθεν εκτέλεση με τον Ζαχαρία Κασιμάτη, που διατήρεί αναλλοίωτο τον χασικλίδικο λούμπεν χαρακτήρα των στίχων, γίνεται αναφορά στον διαβόητο Μεντρεσέ, απ' όπου εικάζεται ότι ουσιαστικά ξεκίνησε το ρεμπέτικο ως τραγούδι των φυλακισμένων. Διότι, μεντρεσές ήταν ένα από τα κεντρικά ισλαμικά ιεροδιδασκαλεία της Αθήνας, στους Αέρηδες της Πλάκας, που επί Όθωνος μετατράπηκε σε σωφρονιστικό ίδρυμα και τόπος απαγχονισμού των καταδίκων.

Ο τύπος του μάγκα, που περιγράφει το τραγούδι, θα γνώριζε καινούργια αναβίωση μετά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο, συνδεδεμένος άμεσα με τη ρεμπέτικη υποκουλτούρα της εποχής. Από τα μικρά μαχαίρια και τα κουμπούρια που έκρυβε κάτω από το ζωνάρι της μέσης του, μπορούσε να κρύβει μαύρο ή και ηρωίνη ακόμη και μέσα στις γυρισμένες μύτες των παπουτσιών του. Σε κάθε περίπτωση, η υπερβολική έπαρση και αυτοπεποίθηση ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά ενός ορίτζιναλ μάγκα.

Στη μεταγενέστερη εκδοχή με τον Στέλιο Καζαντζίδη στο ξεκίνημα της καριέρας του, το 1953, ο παραβατικός χαρακτήρας του μάγκα γίνεται αρκετά πιο...λάιτ και περιορίζεται σε τζόγο, νταηλίκι και γκομενιλίκι. Καμία σχέση εν ολίγοις με τεκέδες, μαύρα και παράνομες ουσίες. Μόνο ο μάγκικος χαρακτήρας του τραγουδιού διασώζεται μαζί φυσικά με την ερμηνεία του Καζαντζίδη σε μία εκτέλεση που η πατρότητα της πιστώθηκε στους Στελλάκη Περπινιάδη - Χαράλαμπο Βασιλειάδη.

Το ακριβώς αντίθετο έκανε με τη δική του κατάθεση εν έτει 1975 ο Σπύρος Ζαγοραίος. Όχι απλά το γύρισε σε ένα καθαρόαιμο χασικλίδικο ζεϊμπέκικο, αλλά το ερμήνευσε και σε μία απολαυστική, κατά τη γνώμη μου και αρκετά χιουμοριστική, ελληνο-γαλλική αργκό, με ευφάνταστες ανύπαρκτες λέξεις, ούτως ώστε καμία επιτροπή λογοκρισίας δε θα μπορούσε να επικαλεστεί επιχειρήματα για να το κόψει. Ενδεικτικοί στίχοι από τον ίδιο τον Σπύρο Ζαγοραίο:

 

Στα ντε μπουζουκέν ντε καμπαρέ/ άλα ντε δικό μας ο καρέν

Άντε λα φουμέντο και μαστουριόρε/ με τε γκομενέτε ο τεκέ/

και η Αγγέλω πατημέντο/ φλόκο ντ' αργιλέ

Έστε μάγκας έστε μπελαλίκ/ λα ντε Βοτανικό ο πιο νταήκ

κλπ.

Την περίοδο που βγήκε το τραγούδι αυτό και η Πλάκα άρχισε ν'αναστενάζει από αντάρτικα και ρεμπέτικα, υπήρξαν θιασώτες των πρωτομαστόρων του είδους που θεώρησαν ότι ο Ζαγοραίος το σκύλεψε και το έκανε σχεδόν παρωδία, ασχέτως αν έγινε μεσ' στα χρόνια το must των μικροαστών χορευταράδων από τις ντισκοτέκ μέχρι τα πανηγύρια, χαρίζοντας τους για λίγα λεπτά τη δέουσα επίφαση μαγκιάς και παραβατικής συμπεριφοράς. Σαν την παλιά συμφοιτήτρια μου την Αθηνά, ένα πράγμα, που έγραφε παντού Doors και Jim Morrison, μέχρι που μια μέρα πετάχτηκε ένας άλλος συμφοιτητής και την πρόγκηξε: Κοίτα το βλαχάκι που ήρθε απ' την Κέρκυρα, που δεν έχει φάει ούτε ένα τριπάκι στη ζωή της και μου θέλει και Doors...

Πρόσφατα ανακάλυψα στο διαδίκτυο ακόμη μία επανεκτέλεση του Ένας μάγκας στο Βοτανικό από τον Ζαγοραίο και διαπίστωσα πως ο κυρ - Σπύρος δεν έχει το θεό του! Στο ξεκαρδιστικό αυτό ζεϊμπέκικο με την αναμφισβήτητα trash αισθητική των στίχων του Γιώργου Κλεφτογιώργου, πάνε περίπατο και οι χασικλήδες και οι νταήδες και οι αργιλέδες των περασμένων δεκαετιών. Αυτή τη φορά οι στίχοι χωρίζονται σε δύο μέρη: Στο πρώτο, με τίτλο Σβετλάνα και πάσης Ελλάδος, στηλιτεύονται οι αλλοδαπές που τρώνε τις συντάξεις, ξελογιάζοντας παππούδες, οι οποίοι με τη σειρά τους καταφεύγουν στο βιάγκρα για να ανταπεξέλθουν στις νέες υποχρεώσεις τους! Στο δεύτερο μέρος, όμως, τα Μπλε κομμούνια, έχουμε ξεκάθαρο υπαρκτό σουρεαλισμό, εφόσον ο Ζαγοραίος μνημονεύει τον Τσε Γκεβάρα και τον κομπανιέρο...Σάββα Τσιτουρί! Ποιος ξέρει πώς τού'ρθε του Ζαγοραίου να ηχογραφήσει ξανά ένα παμπάλαιο ζεϊμπέκικο, όχι αλλάζοντας του τα φώτα, όπως είχε κάνει με το Ε ντε λα μαγκέν ντε Βοτανίκ το 1975, αλλά τσακίζοντας το κανονικά!

Από τον Ένα Μάγκα στο Βοτανικό στη Σβετλάνα και πάσης Ελλάδος Facebook Twitter

Πάλι όμως τυχαίνει να έχω γνωρίσει τον Ζαγοραίο και να είναι ο μοναδικός άνθρωπος που την ώρα συνέντευξης έκλαψε σα μωρό παιδί, φανερώνοντας μια σπάνια ευαισθησία. Το ίδιο χειμαρρώδης ήταν και σε κάποιες αστείες ιστορίες του από τα μαγαζιά των δεκαετιών του 1950 και του ΄60, όταν τραγουδούσε δίπλα στην Καίτη Γκρέυ και τον Μπιθικώτση.

Έχει μεγαλώσει πολύ ο κυρ - Σπύρος και τα τελευταία χρόνια ανεβαίνει το δικό του Γολγοθά μετά το θάνατο του αγαπημένου του γιού. Του εύχομαι να είναι καλά, όσο γίνεται καλύτερα, και του λέω από δω πώς το να γράψεις ή να τραγουδήσεις ένα πραγματικά χιουμοριστικό τραγούδι δεν είναι και ότι πιο εύκολο. Αυτός όμως απόδειξε ότι τό'χει, όχι τώρα με τη Σβετλάνα και πάσης Ελλάδος, αλλά και τότε με τον υπερρεαλιστή Ε ντε λα μαγκέν ντε Βοτανίκ!

5

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Σωτήρης Ντάλης / «Μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η ανισότητα θα αυξηθεί»

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου και επικεφαλής της Μονάδας Έρευνας για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Πολιτική σχολιάζει τον αντίκτυπο της πανδημίας και της εκλογής Μπάιντεν στην Ευρώπη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Σωτήριος Σέρμπος / «Επί Τραμπ οι μειοψηφίες κατέστησαν πλειοψηφίες»

Τι σηματοδοτεί η εποχή Μπάιντεν και τι αφήνει πίσω του ο απερχόμενος Πρόεδρος; Απαντά στη LiFO ο Σωτήριος Σέρμπος, αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης και Ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ελλάδα / Θεοκλής Ζαούτης: «Είναι αρκετά πιθανόν να έχουμε τρίτο κύμα πανδημίας»

Ο καθηγητής Παιδιατρικής και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια και μέλος της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας μιλά για τα τελευταία δεδομένα της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Νικόλας Σεβαστάκης / Ο γυμνός βασιλιάς, το Καπιτώλιο και η επόμενη μέρα

Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι ένας Γουίλι Σταρκ της εποχής μας. Υπάρχει κάτι σημαντικό που χωρίζει τη λαϊκιστική φαντασία των χρόνων του Μεσοπολέμου –όπως την αναπλάθει το μυθιστόρημα του Γουόρεν– από τα πλήθη που είδαμε να βγαίνουν από τα μεσαιωνικά σπήλαια των social media για να ορμήσουν προς το Καπιτώλιο.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ελλάδα / Ευάγγελος Μανωλόπουλος: «Να μάθουμε να ζούμε με τις μάσκες, γιατί θα αργήσουμε να τις βγάλουμε»

Ο καθηγητής Φαρμακολογίας, Φαρμακογονιδιωματικής και Ιατρικής Ακριβείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακολογίας, Ευάγγελος Μανωλόπουλος, μιλά στη LiFO για τα εμβόλια και τις φαρμακευτικές αγωγές που εξετάζονται. Απαντά για το δεύτερο κύμα της πανδημίας, εξηγεί ποια είναι η αλήθεια για τις ΜΕΘ, πότε θα αποχωριστούμε τις μάσκες αλλά και πότε προβλέπεται η επάνοδος στην κανονικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τech & Science / Γιατί η ασφάλεια του εμβολίου είναι υψηλού βαθμού; Ο καθηγητής της Οξφόρδης Πέτρος Λιγοξυγκάκης εξηγεί

Τι θα σημάνει η γενική χρήση των εμβολίων; Θα εφαρμοστούν νέοι κανόνες σχετικά με τον εμβολιασμό; Πότε προσδιορίζεται η έναρξή του; Και τι γίνεται με τους αρνητές;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Νικόλας Σεβαστάκης / Η ενδοχώρα της άρνησης και το εμβόλιο

Η όποια στρατηγική για τον εμβολιασμό χρειάζεται να είναι σκληρή με τον νεοφασισμό των fake news και της ωμής παραπλάνησης. Την ίδια στιγμή, όμως, πρέπει να εντάξει τις ανησυχίες, τις αντιρρήσεις και τις δεύτερες σκέψεις πολλών ανθρώπων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ελλάδα / Ευάγγελος Καϊμακάμης: «Έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας»

Ο πνευμονολόγος-εντατικολόγος στο νοσοκομείο Παπανικολάου μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ελλάδα / Θεόδωρος Βασιλακόπουλος: «Ακόμη κι αν είχαμε 10.000 κλίνες ΜΕΘ, αν γέμιζαν όλες, θα θρηνούσαμε 4.000 θανάτους»

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών σχολιάζει όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου μιλά για το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών

Διεθνή / Ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου μιλά για το διακύβευμα των αμερικανικών εκλογών

Ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Χαράλαμπος Παπασωτηρίου, εξηγεί πώς μια νίκη του Μπάιντεν θα σηματοδοτήσει την αναβίωση της Δύσης ως κεντρικού παράγοντα στη διεθνή πολιτική.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

5 σχόλια
Περα απο το χιουμορ κ την σαφεστατη περιγραφη εκφανσεων μιας μεγαλης περιοδου της μεταπολιτευσης,ως μουσικο καταναλωτικο προϊον-που κατ'αρχην ειναι-οχι απλα μου αρεσε αλλα ειναι κ αξοιοπρεπεστατο.Δεν ενιωσα πουθενα να προσπαθει να προσβαλει ουτε το γουστο ουτε τη νοημοσυνη του ακροατη.Κανει καποιους "δηθεν ανωτερους"τραγουδιστες του "κουλτουρα να τα πιασουμε" να ειναι ακομη πιο ακυροι.
Δεν συμφωνώ καθόλου που το θρυλικό « Ένας μάγκας στο Βοτανικό» (λα φουμέντο και μαστουριόρε) μεταλλάχτηκε σε αυτό το πράμα με τίτλο τα «Τα μπλέ κουμούνια»... ή «Τα μπλέ κουμούνια» ερμηνεύτηκαν αλα «λα φουμέντο και μαστουριόρε»...Γιατί κύριε Σπύρο μας; Γιατί; Με όλο το σεβασμό και την εκτίμηση που σας έχω, λίγο κόμη και θα βγαίνατε να το τραγουδήσετε σε εκπομπή της Αννίτας Πάνια... Σ.Σ.: Ο κ. Σπύρος Ζαγοραίος τα τελευταία χρόνια έχει αποσυρθεί λόγω σοβαρών προβλημάτων υγείας. Πάσχει από τη νόσο του πάρκινσον. Του εύχομαι ολόκαρδα να βγει νικητής στη δύσκολη μάχη που δίνει.
> το ερμήνευσε και σε μία απολαυστική, κατά τη γνώμη μου και αρκετά χιουμοριστική, ελληνο-γαλλική αργκόΗ διάλεκτος εκτός από ελληνική, γαλλική και ιταλική, είναι μάλλον και αρβανίτικη, π.χ. το «έστε», η κατάληξη -τε της λέξης «γκομενέτε», το «ε» στην αρχή προτάσεων.