Τη μισή μέρα χθες την πέρασα στον Άγιο Σάββα, συμπαραστεκόμενος σε ένα πολύ φιλικό μου πρόσωπο που διαγνώστηκε με καρκίνο. Όση ώρα μιλούσε μέσα με τον γιατρό, προτού μπω κι εγώ για να ακούσω τις θλιβερές λεπτομέρειες, έκανα μια μεγάλη βόλτα σε ολόκληρο το νοσοκομείο.
Σκεφτόμουν πως άντε τώρα νά'σαι χριστιανός και νά'χεις εμπιστοσύνη στον Άγιο Σάββα. Ενώ τον Άγιο Κυπριανό, που λέει ο λόγος, του έδωσαν εργολαβία τους εξορκισμούς, τα μάγια κι όλες τις συναφείς μπούρδες και τη βγάζουν μια χαρά κι αυτός κι οι πιστοί του. Τούτον εδώ όμως, για τον Σάββα λέω, πως να τον πάρεις με καλό μάτι, που ο ''Οίκος'' του αντιστοιχεί συχνά σε προθάλαμο για τον Παράδεισο;
Κοιτούσα ανθρώπους στα μάτια κι έβλεπα τον πόνο τους. Μία γυναίκα μιλούσε στο κινητό της εκνευρισμένη προφανώς με κάποια υπηρεσία του νοσοκομείου: ''Δυο φορές μου αφαιρέσατε τον καρκίνο'' φώναζε ''την τρίτη θα μου τον βγάλετε εσείς οι ίδιοι''. Με έναν άλλο νεαρό, γύρω στα 25, με βουλωμένο μάτι, πιάσαμε την κουβέντα και μού'πε πως του αφαίρεσαν όγκο μέσα από τον βολβό του ματιού του. Ανατρίχιασα σύγκορμος!
Θυμήθηκα εκείνους τους στίχους του Νίκου Κωνσταντάρα από το συγκλονιστικό μοιρολόι της Μαρίζας Κωχ, γραμμένο για τη Φλέρυ Νταντωνάκη την ίδια νύχτα που έσβησε στου Μεταξά στον Πειραιά: ''Στο νοσοκομείο οι αισιόδοξοι αισθάνονται καλά/ χαμογελούν αδύναμα σαν πράκτορες/ κίτρινα και μπλε ξυρισμένα κεφάλια...'' κλπ. Επίσης θυμήθηκα τον ζωγράφο τον Δημήτρη Λαλέτα που τον είχα πετύχει σε μία πρόβα της Πλάτωνος, κίτρινο σαν το λεμόνι, μ' αυτό τον διάολο να του κατατρώει τα σωθικά κι εμείς να μην έχουμε ιδέα τότε.
Είδα και πολλές σελίδες από γραφικά εκκλησιαστικά έντυπα αφημένες σε τραπέζια στην αναμονή για τα ιατρεία. Αναγνώρισα την τάση του μελλοθάνατου να ελκύεται από την ελπίδα που του παρέχει η θρησκεία του. Εκεί θυμήθηκα και τη συχωρεμένη τη Λουκία Ρικάκη που την ημέρα της κηδείας της ο σύντροφος της διάβασε μια επιστολή της: ''Να διαβάζετε τους Πατέρες της Εκκλησίας'' έλεγε μεταξύ άλλων η Λουκία, ούσα στο τελευταίο στάδιο αυτής της γαμημένης αήττητης ασθένειας.
Πόσο πια εξοικειωμένοι με το θάνατο να είναι οι γιατροί εκεί μέσα; Που βρίσκουν το σθένος να πουν σε έναν συνάνθρωπο τους για το πόσος χρόνος ζωής του απομένει; Κι όταν του το λένε δακρύζουν ποτέ άραγε ή σκέφτονται την ώρα που θα σχολάσουν;
Γύρισα σπίτι και για πολλές ώρες αισθανόμουν σα να είχα μπει εκατό μέτρα κάτω απ' τη γη. Ακύρωσα όλες τις δουλειές μου, δεν είχα κέφι να δω και να μιλήσω με κανέναν. Αυτή την ώρα που γράφω έχουν πεταχτεί σπιθουράκια στα χείλια μου, όπως καμιά φορά συμβαίνει μετά από μεγάλη στενοχώρια.
Κι εκεί που άρχισα να συνέρχομαι, χτυπάει το τηλέφωνο. Ο καλός μου φίλος, ο σκηνοθέτης Λευτέρης Ξανθόπουλος, με ενημέρωσε πως χάσαμε τη Φανή Ζιώζια, 57 ετών μόλις, από καρκίνο κι αυτήν. Κηδεύεται σήμερα το μεσημέρι από το νεκροταφείο Ζωγράφου. Δεν ξέρω αν θα τα καταφέρω να πάω, κατά βάθος και θέλω και δε θέλω να παραστώ σε κάτι τόσο δυσάρεστο.
Η Φανή η ''Ρηγίτισσα'', όπως την έλεγαν οι παλιοί αριστεροί σύντροφοι της, δεν ήταν φίλη μου, ούτε είχαμε συνεργαστεί ποτέ στον κινηματογράφο. Τη συναντούσα τακτικά όμως πότε στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και στα φεστιβάλ και πότε στα διάφορα ''ακτιβιστικά'' μας.
Διότι η Φανή Ζιώζια εκτός από μία εξαιρετική μοντέζ του σύγχρονου ελληνικού σινεμά (είχε μοντάρει ταινίες των Δημήτρη Ινδαρέ, Λευτέρη Ξανθόπουλου, Νίκου Τριανταφυλλίδη, Παντελή Παγουλάτου, Άγγελου Κοβότσου και πολλών - πολλών άλλων σκηνοθετών), παρέδιδε μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες στην, υπό κατάληψη, Δημοτική Αγορά της Κυψέλης.
Η Φανή με τη χαρακτηριστική άσπρη τούφα στα μαλλιά και το υψηλού επιπέδου χιούμορ της εργάστηκε πολύ και για το ελληνικό φεμινιστικό κίνημα, αναλαμβάνοντας από το 1977 έως το ΄80 τη διεύθυνση του γυναικείου περιοδικού ''Σκούπα''. Λίγα χρόνια αργότερα θα μαθήτευε δίπλα στον Κακογιάννη, τον Κούνδουρο, τον Αγγελόπουλο και τη Φρίντα Λιάππα, στον τομέα του μοντάζ πάντα.
Κλείσαμε το τηλέφωνο με τον Ξανθόπουλο με ένα στίχο του Μίλτου Σαχτούρη. Λογικό. Η Φανή είχε μοντάρει κάποτε τον κινηματογραφικό ''Τρελό λαγό'' του Λευτέρη.
Στις 3 το μεσημέρι σήμερα, Τρίτη 23 Ιουλίου, είμαι σίγουρος πως σύσσωμος ο εγχώριος κινηματογραφικός κόσμος θα βρεθεί στο νεκροταφείο Ζωγράφου να αποχαιρετίσει τη δραστήρια και καλωσυνάτη Φανή. Εγώ την αποχαιρετώ από δω. Της εύχομαι καλό δρόμο και καλή αντάμωση.
Στο βίντεο του post, ο Klaus Nomi ερμηνεύει το ''Death (Dido's Lament)'' από την όπερα ''Διδώ και Αινείας'' του Henry Purcell σε λιμπρέτο του Nahum Tate.
