Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης

Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
Φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO
7

Τον Αύγουστο του 1914 ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος.

 Σήμερα, εκατό χρόνια μετά, ο τελευταίος φύλακας της οικογένειας Μιχαήλοβιτς φυλάει ακόμα τους νεκρούς του. Το ίδιο έκανε και πριν από αυτόν ο πατέρας του και πιο πριν ο παππούς του, στρατιώτης ο ίδιος στο Μακεδονικό Μέτωπο του πολέμου. Ο 86χρονος σήμερα Γεώργιος Μιχαήλοβιτς είναι ο τελευταίος άντρας της οικογένειας που πατροπαράδοτα είναι υπεύθυνη για την φύλαξη του Σερβικού τομέα των συμμαχικών νεκροταφείων του Ζέιτενλικ, διορισμένοι από το Σέρβικο κράτος.

Νεκροταφεία του Ζέιτενλικ (ελαιώνας, στα τουρκικά) στην Θεσσαλονίκη είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική νεκρόπολη της χώρας. Εκεί βρίσκονται θαμμένοι περισσότεροι από είκοσι χιλιάδες στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων της Αντάντ που ήρθαν από την Σερβία, την Γαλλία, την Αγγλία, και αργότερα από την Ιταλία και τη Ρωσία, για να πολεμήσουν στο Μακεδονικό Μέτωπο κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Η συμφωνία για την ίδρυση των συμμαχικών νεκροταφείων υπεγράφη στις 20 Νοεμβρίου 1920, και σήμερα η συντήρηση τους βαραίνει τις ξένες κυβερνήσεις.


 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
"Σερβικό στρατιωτικό νεκροταφείο" - φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO

Tα Νεκροταφεία του Ζέιτενλικ είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική νεκρόπολη της χώρας. Εκεί βρίσκονται θαμμένοι περισσότεροι από είκοσι χιλιάδες στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων  που πολέμησαν Μακεδονικό Μέτωπο κατά τη διάρκεια του Ά Παγκοσμίου Πολέμου

 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
Το σερβικό κοινοτάφιο στην είσοδο του κοιμητηρίου χτίστηκε την περίοδο 1928-1936. Στο οστεοφυλάκιο του υπογείου του φυλάσσονται τα οστά 5.800 Σέρβων στρατιωτών, γεγονός που το καθιστά σημαντικό χώρο εθνικού προσκυνήματος για τους Σέρβους - φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO

Υπεύθυνος για τη συντήρηση και τη φύλαξη του Σερβικού τομέα, που μετρά 7.500 πεσόντες, ήταν από την πρώτη στιγμή της λήξης του πολέμου ο παππούς του Μιχαήλοβιτς, ο Savo. Σέρβος εθελοντής στρατιώτης που επέζησε του πολέμου.

Το 1919 του ανατέθηκε το μακάβριο έργο της ταυτοποίησης των νεκρών και της ταφής τους στο νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης. Πολλοί απ' αυτούς ήταν φίλοι του. Άνθρωποι με τους οποίους πολέμησε μαζί.

Μετά τον θάνατό του, το 1928, το ρόλο του φύλακα πήρε ο γιος του, ο Ντούρο, τον οποίο διαδέχθηκε το 1961 ο Γεώργιος. Ο τελευταίος άνδρας απόγονος της οικογένειας Μιχαήλοβιτς, μιας που έχει μία κόρη και όχι γιους.

Ο Γεώργιος γεννήθηκε και μεγάλωσε κυριολεκτικά μέσα στο νεκροταφείο, στο πετρόχτιστο οικογενειακό σπίτι δίπλα στα μνήματα. Ο πατέρας του και ο παππούς του είναι θαμμένοι στο Ζέιτενλικ, και εδώ θα θαφτεί και ο ίδιος.

Μέχρι τότε ο αεικίνητος υπερήλικας με το χαρακτηριστικό στρατιωτικό χιτώνιο δεν θα σταματήσει ούτε μια μέρα να φροντίζει και να περιποιείται τα κοιμητήρια, να τακτοποιεί τα αναθήματα και να ξεναγεί τους πολυάριθμους Σέρβους επισκέπτες τους (το Ζέιτενλικ είναι σημαντικός χώρος εθνικού προσκυνήματος για τους Σέρβους).

Αυτό κάνει κάθε μα κάθε μέρα, τα τελευταία 54 χρόνια.

Τον συναντήσαμε στις 11 Νοεμβρίου, την επέτειο της λήξης του πολέμου, και ακούσαμε μερικές από τις αμέτρητες ιστορίες του. Μαθήματα βαλκανικής ιστορίας από έναν ζωντανό θρύλο, στην απόλυτη ηρεμία μιας νεκρόπολης.


 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
"Αυτό εδώ στο μανίκι μου είναι το σήμα του σερβικού στρατού, είναι τα τέσσερα γράμματα από την φράση “ Εν τη ενώσει των Σέρβων είναι η ισχύς" - φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO

 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO
 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
O γαλλικός τομέας, με 8.089 πεσόντες. Στις πλάκες όπου υπάρχει το αρχικό S σημαίνει ότι επρόκειτο για Σενεγαλέζο στρατιώτη - φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO

Το 1914 κηρύχτηκε ο πόλεμος. Το 1915 ήρθε ο Αγγλικός και ο Γαλλικός στρατός εδώ στη Θεσσαλονίκη. Τον επόμενο χρόνο ήρθαν οι Σέρβοι. Ακολούθησαν οι Ρώσοι και οι Ιταλοί. Το μέτωπο της Θεσσαλονίκης ήτανε από τα βουλγαρικά μέχρι τα αλβανικά σύνορα. Από την άλλη πλευρά, αντίπαλοι, ήταν οι Αυστροουγγρικοί, οι Γερμανοί, και οι Βούλγαροι.


Εκτός από τα θύματα από την διάσπαση του μετώπου, πολλοί νεκροί έπεφταν και από τις αρρώστιες. Υπήρχε πολύ αρρώστια τότε. Ελονοσία, μαλάρια την έλεγαν , τύφος, κ.α. Το εν τρίτο των Σέρβων στρατιωτών που ήρθαν να πολεμήσουν, σκοτώθηκαν. Και πολλές χιλιάδες είναι και στην θάλασσα της Κέρκυρας "θαμμένοι".

Όταν οπισθοχώρησαν και ήθελαν να φύγουν απ' τη Σερβία, το 1915, πήγαν πρώτα στην Κέρκυρα. Αλλά στο δρόμο αρρώστησαν από τύφο. Τους πήγαν τότε σε ένα μικρό νησάκι, το Βίντο απέναντι από την Κέρκυρα, σαν καραντίνα. Οι 12.000 που πέθαναν τους έριξαν τότε στη θάλασσα. Τον Απρίλιο και Μάιο του 1916 ο Σερβικός στρατός απ' την Κέρκυρα ήρθε εδώ, στη Θεσσαλονίκη, κι από δω πήγε απάνω στα σύνορα.

 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO


Ο πρώτος στρατιώτης που πέθανε από τους συμμάχους ήταν Γάλλος. Πού να τον θάψουν;

Τον έθαψαν λοιπόν στο καθολικό νεκροταφείο, το πολιτικό, που είναι εδώ δίπλα. Έτσι δημιουργήθηκε σιγά σιγά αυτό το τεράστιο μέρος εδώ πέρα. Η Θεσσαλονίκη τότε είχε δεν είχε 150.000 με 160.000 κατοίκους. Εδώ ήταν χωράφια τότε.

Στον δικό μας τον τομέα έχουμε 2000 νεκρούς εδώ στα μνήματα, και 5.500 κάτω στα οστεοφυλάκια. Κάθε τομέας εδώ έχει και το δικό του φύλακα. Όταν θα έρθει ένα Σέρβος επισκέπτης θα έρθει να τον ξεναγήσω εγώ, όταν θα έρθει ένα Γάλλος, πηγαίνει στον φύλακα του γαλλικού τομέα.

 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
Ο Αγγλικός τομέας, με 1.600 πεσόντες - φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO


Οι περισσότεροι επισκέπτες πάντως είναι Σέρβοι. Tουρίστες, σχολεία, και απόγονοι πολεμιστών. Ίσως επειδή είναι και πιο κοντά. Από τους άλλους δεν έρχονται σχεδόν ποτέ επισκέπτες.

Έναν καιρό ερχόταν και οι ίδιοι οι πολεμιστές που επέζησαν, αλλά και πολλοί γονείς πεσόντων. Πριν δεκαετίες αυτά. Πρόλαβα πολλούς. Μετά τα παιδιά τους. Πέθαναν κι αυτοί. Μετά τα εγγόνια – όπως είμαι κι εγώ εγγονός πολεμιστή- και πλέον τα δισέγγονα και πάνω. Με τα χρόνια ξέρω πλέον πολλούς τάφους, ονόματα πολεμιστών, τις ιστορίες τους, το πώς πέθαναν, τους συγγενείς τους που έρχονταν να τους δουν.


Μια φορά μου λέει ένα κοριτσάκι από ένα σχολείο "Γιατί τα φυλάτε αυτά εδώ πέρα;" Για να τα βλέπουν οι άνθρωποι και να συνετίζονται, της είπα.. Γιατί εδώ πέρα έχουμε από 15 χρονών παιδιά, εθελοντές στρατιώτες, μέχρι άντρες 65 χρονών.

 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
"Η πόρτα αυτή , όπως και ο πολυέλαιος μέσα στο παρεκκλήσι είναι φτιαγμένα ολόκληρα από λιωμένες βίδες, από το μέτωπο του πολέμου" - φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO
 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
"Όταν ήμουν παιδί ερχόταν συνέχεια παλαιοί πολεμιστές με τα παράσημά τους, κάναμε τελετές. Υπήρχε μια μεγαλοπρέπεια, έτσι το έβλεπα εγώ σαν παιδί. Δεν το έβλεπα σαν νεκροταφείο δηλαδή, σαν θλιβερό. Υπήρχαν όμως και τα στενάχωρα. Ερχόταν οι χήρες, τα παιδιά των πολεμιστών."φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO
 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO


Εγώ γεννήθηκα εδώ, κι εδώ μεγάλωσα. Εδώ έπαιζα σα παιδί. Είναι δικό αυτό το μέρος, είναι το σπίτι μου. Εδώ κοιμόμαστε, εδώ ξυπνάμε. Πολλοί αναρωτιούνται, καλά εδώ μέσα πώς ζεις; Δεν αγριεύεσαι συνέχεια με τους πεθαμένους; Για μένα όμως ο φόβος υπάρχει από τους ζωντανούς, όχι από τους νεκρούς. Οι πεθαμένοι είναι φιλικοί για μένα. Ούτε η ζωή είναι μοναχική εδώ . Το καλοκαίρι απ' το πρωί μέχρι το βράδυ έχουμε επισκέπτες, δεν προλαβαίνουμε να κάτσουμε, να πάμε να φάμε. Τον χειμώνα αραιώνει αλλά ακόμα και τα Χριστούγεννα έρχονται πολλοί. Άλλοι αλλάζουν εδώ τον χρόνο...

Πολλοί αναρωτιούνται, καλά εδώ μέσα πώς ζεις; Δεν αγριεύεσαι συνέχεια με τους πεθαμένους; Για μένα όμως ο φόβος υπάρχει από τους ζωντανούς, όχι από τους νεκρούς.


Και δεν μένει και χρόνος να νιώσεις μοναξιά μιας που η δουλειά δεν τελειώνει. Δεν έχει Κυριακές και αργίες. Πρέπει να είσαι κάθε μέρα εδώ, να είναι πάντα καθαρά. Όλη μέρα κόβουμε χόρτα, πηρουνιάζουμε, τώρα έχουμε κλαδέματα, έχουμε δουλειά όλο το χρόνο. Απ' το πρωί που ξυπνάμε, μέχρι που βραδιάζει, γιατί αν δεν βράδιαζε θα είχαμε δουλειά και για μετά. Έρχεται κάποτε και η ώρα που πρέπει να ... Γι' αυτό μου φέρανε τώρα τον καινούριο φύλακα, που μαθαίνει, σαν βοηθό ας πούμε. Τον Πρέντρακ. Δεν έχει ούτε δυο μήνες που ήρθε.

 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
Αυθεντικά κειμίλια από τον 'Α Παγκόσμιο Πόλεμο - φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO
 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO


Εμένα μ' αρέσει όμως. Αλλιώς τι κάθομαι; Δεν ξέρω σάμπως ότι έχουν περάσει τα χρόνια και δεν έχουμε πολύ μέλλον; Λένε άμα περάσεις τα 80 μυρίζει ο άνθρωπος χώμα. Να ο φύλακας, ας πούμε, στα γαλλικά, πέθανε στα 81 του, ο φύλακας στα ιταλικά πέθανε στα 82.

Εγώ όμως θα δουλεύω μέχρι όσο μπορώ. Άμα πάρω σύνταξη θα πρέπει να μην δουλεύω μετά. Και τι θα κάνω; Εμένα αυτό είναι η ζωή μου.


Όταν ήμουν παιδί ερχόταν συνέχεια παλαιοί πολεμιστές με τα παράσημά τους, και Σέρβοι, και Έλληνες και Άγγλοι, Γάλλοι, κάναμε τελετές, με μουσικές, με αυτά.. Υπήρχε μια μεγαλοπρέπεια, έτσι το έβλεπα εγώ σαν παιδί. Δεν το έβλεπα σαν νεκροταφείο δηλαδή, σαν θλιβερό. Υπήρχαν όμως και τα στενάχωρα. Ερχόταν οι χήρες, τα παιδιά των πολεμιστών.


Δεν θα ξεχάσω μία γυναίκα που ερχόταν και έκλαιγε στον τάφο του πατέρα της. Η μάνα της ήταν έγκυος όσο αυτός ήταν στον πόλεμο, και δεν πρόλαβε να τον γνωρίσει ποτέ. Της είχε γράψει όμως ένα γράμμα, στο αγέννητο παιδί του δηλαδή, και κατάφερε να το στείλει μέσω Ερυθρού Σταυρού πίσω στην πατρίδα στο οποίο της έλεγε ότι ελπίζει να προλάβει να τη γνωρίσει. Ερχόταν εδώ η γυναίκα αυτή, μας διάβαζε το γράμμα, υπέροχος γραπτός λόγος. Καμιά φορά ο λόγος είναι πιο δυνατός και από τα όπλα.

 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO
 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
"Εμένα αυτό εδώ είναι η ζωή μου. Αλλιώς τι κάθομαι; Δεν ξέρω σάμπως ότι έχουν περάσει τα χρόνια και δεν έχουμε πολύ μέλλον; Εγώ όμως θα δουλεύω μέχρι όσο μπορώ. Άμα πάρω σύνταξη θα πρέπει να μη δουλεύω μετά. Και τι θα κάνω;" φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO
 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
Ο Γεώργιος Μιχαήλοβιτς γεννήθηκε και μεγάλωσε κυριολεκτικά μέσα στο νεκροταφείο, στο πετρόχτιστο οικογενειακό σπίτι δίπλα στα μνήματα. Ο πατέρας του και ο παππούς του είναι θαμμένοι στο Ζέιτενλικ, και εδώ θα θαφτεί και ο ίδιος. - φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO


Με στεναχωρεί που καμιά φορά έρχονται εδώ νέοι άνθρωποι και λένε, κοίτα τα κορόιδα, πήγαν και σκοτώθηκαν για τον πόλεμο. Γιατί κορόιδα; Κάνανε το καθήκον τους για την πατρίδα τους. Άλλο κυβερνήσεις και άλλο πατρίδα. Για την πατρίδα σου πρέπει να θυσιάζεσαι. Για την οικογένεια σου, τον τόπο σου. Ό,τι χρώμα και να 'ναι, απ' όπου είσαι, να αγαπάς τον τόπο σου. Εγώ αυτό ξέρω, και αυτό καταλαβαίνω.


Για μένα πατρίδα είναι τώρα η Ελλάδα. Εδώ γεννήθηκα, και εδώ πήγα 30 μήνες στον στρατό. Αλλά η καταγωγή μου είναι από τη Σερβία. Τις αγαπάω και τις δυο χώρες. H Ελλάδα και η Σερβία είναι δύο αδέρφια με διαφορετική γλώσσα. Έχουν τα ίδια ελαττώματα και τα ίδια προσόντα, και πολλά ίδια χαρακτηριστικά.

Πρώτο και κύριο, είναι και οι δυο γλετζέδες. Ξέρουν να ζήσουνε, να ευχαριστήσουν του ουρανίσκο τους -και οι φτωχοί ακόμα. Οι άλλοι στα βόρεια (δείχνει προς τα νεκροταφεία των άλλων τομέων) έχουν τα λεφτά αλλά δεν ξέρουν να ζήσουν. Θέλουν να τρώνε τα υγιεινά, τα έτσι τα αλλιώς.

 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
"Τα τσιγάρα Ντρίνα (από το όνομα του ποταμού Δρίνα) είναι τα σέρβικα άφιλτρα τσιγάρα που κάπνιζαν στον ‘Α Παγκόσμιο. Υπάρχουν ακόμα στη Σερβία, όπου τα καπνίζουν οι μεγάλοι σε ηλικία. Οι νέοι τώρα καπνίζουν μόνο Marlboro. Τα έχω εδώ μου τα φέρνουν για να κερνάω τους επισκέπτες." - φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO
 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
" Τον Αύγουστο του 1914 ξέσπασε ο Ά Παγκόσμιος Πόλεμος. Εκατό χρόνια μετά, ο τελευταίος φύλακας της οικογένειας Μιχαήλοβιτς φυλάει ακόμα τους νεκρούς του. Το ίδιο έκανε και πριν από αυτόν ο πατέρας του και πιο πριν ο παππούς του, στρατιώτης ο ίδιος στο Μακεδονικό Μέτωπο." φωτ.:Γιώργος Πλανάκης/LIFO
 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
"Στο υπόγειο του πέτρινου μνημείου του σέρβικου τομέα είναι το οστεοφυλάκιο 5.580 στρατιωτών. Όσοι πέθαιναν στα νοσοκομεία τους έθαβαν κατευθείαν στο χώμα. Όσοι σκοτώθηκαν πάνω στα σύνορα και στη μάχη έχουμε τα οστά τους εδώ." - φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO

Στο υπόγειο του πέτρινου μνημείου του σέρβικου τομέα.


Εδώ είναι το οστεοφυλάκιο 5.580 στρατιωτών. Όσοι πέθαιναν στα νοσοκομεία τους έθαβαν κατευθείαν στο χώμα. Όσοι σκοτώθηκαν πάνω στα σύνορα και στη μάχη έχουμε τα οστά τους εδώ. Κάθε κουτί γράφει από έξω το όνομα, από ποιο μέρος είναι, το βαθμό, το λόχο, το τάγμα και το σύνταγμα του κάθε στρατιώτη.


Έρχονται συχνά εδώ και κάνουν τρισάγια Πατριάρχες, όλοι οι πολιτικοί ηγέτες της Σερβίας έχουν περάσει από εδώ, από τον Τίτο μέχρι τον Μιλοσεβιτς, τον Κάραζιτς, πρόεδροι, στρατηγοί, όλοι. Έτσι τους έχω γνωρίσει κι εγώ όλους. Έρχονται όμως και συγγενείς. Πιο πολλοί δισέγγονα, γιατί και οι εγγονοί είναι από 80 χρονών και πάνω. Όσο πάει ξεθωριάζει δηλαδή, που λέει ο λόγος. Η ιστορία όμως δεν ξεχνιέται, γι' αυτό είμαστε εμείς εδώ.


Και θα είμαστε όσο αντέχουμε και μπορούμε.

 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO
 Ο Τελευταίος Φύλακας της ελληνικής Νεκρόπολης Facebook Twitter
φωτ.: Γιώργος Πλανάκης/LIFO
Ελλάδα
7

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

σχόλια

4 σχόλια
(Συμπληρώνω...)Κατά τα τέλη του 1915 και αρχές 1916 και κάτω από την πίεση της κοινής επίθεσης των αυστροούγγρων, γερμανικών και βουλγαρικών στρατευμάτων, ο σερβικός στρατός, η σερβική κυβέρνηση, η εθνική συνέλευση, καθώς επίσης και ένα μέρος άμαχου πληθυσμού, αναγκάστηκαν να αποσυρθούν από τη Σερβία μέσω του Μαυροβουνίου στην Αλβανία. Σε αυτό το μακρύ ταξίδι, Σέρβοι πέρασαν την μεγαλύτερη έξοδο στην πρόσφατη ιστορία τους. Στην επίσημη έκθεσή του στο σερβικό πρωθυπουργό Nikola Pasic, στρατηγός Bozidar Terzic, Υπουργός άμυνας, έγραψε ότι στην πορεία τους διαμέσου της Αλβανίας, 243.877 άτομα σκοτώθηκαν ή συνελήφθηκαν ως αιχμάλωτοι ή πέθαναν από την πείνα και το κρύο . Ο κατά προσέγγιση συνολικός αριθμός θυμάτων ήταν τουλάχιστον 150.000 συμπεριλαμβάνων μάχιμων και άμαχων.Από τις 18 Ιανουαρίου έως τις 21 Φεβρουαρίου 1916, 151.828 σέρβοι στρατιώτες και πολίτες εκκενώθηκαν με πλοία από τον αλβανικό λιμένα Valona με προορισμό την Κέρκυρα. Η πρώτη απόβαση στην Κέρκυρα έγινε στα Γουβιά (Guvino), έξι χλμ βόρεια από την πόλη της Κέρκυρας.Οι κακουχίεςτων στρατιωτών και των πολιτών, εντούτοις, δεν σταμάτησε με στην άφιξή τους στο «νησί της σωτηρίας», όπως οι Σέρβοι ονόμασαν την Κέρκυρα.Οι σύμμαχοι δεν είχαν αρκετό χρόνο γιά την περίθαλψη ενός τέτοιου μεγάλου αριθμού ανθρώπων. Υπήρξε έλλειψη τροφίμων, ενδυμάτων, σκηνών και θέρμανσης. Για 8 ημέρες μετά από την άφιξή τους, η κρύα βροχή δεν σταματούσε. Χωρίς σκηνές, οι ταλαίπωροι στρατιώτες αρχισαν να πεθαίνουν μαζικά.Στις 21 Ιανουαρίου 1916, οι μονάδες νοσοκομείων στρατού από Morava, Pirot και Cacak ήταν οι πρώτες που εγκαταστήθηκαν στο νησί Βίδο. Σύντομα κατόπιν, μερικές χιλιάδες νέα αγόρια νεοσύλλεκτοι έφθασαν στο νησί. Οι περισσότεροι ήταν σοβαρά άρρωστοι και στα πρόθυρα του θανάτου.Στην αρχή (εκείνες τις πρώτες ημέρες), μέχρι και 300 στρατιώτες πέθαιναν καθημερινά. 1200 από αυτούς θάφτηκαν στις ακτές του νησιού, ενώ αργότερα (λόγω της έλλειψης χώρων ενταφιασμού), οι βάρκες από το γαλλικό σκάφος νοσοκομείων st.Francis of Asisi ,μετέφεραν τα πτώματα και τα έριξαν στην θάλασσα, μερικά χιλιόμετρα μακρυά από το νησί, σε αυτό που ονομάστηκε «μπλε νεκροταφείο».Υπολογίζεται ότι περίπου 10.000 σέρβοι στρατιώτες και νεοσύλλεκτοι θάφτηκαν στο νησί Βίδο και στο «μπλε νεκροταφείο».Το βασιλικό ναυτικό του βασίλειου της Σερβίας, Κροατίας και Σλοβενίας δημιούργησε το πρώτο μνημείο που αφιερώθηκε στους χαμένους στρατιώτες. Είναι ένας πέτρινος σταυρός που τοποθετείται επάνω από το σημερινό μαυσωλείο. Το μνημείο αποκαλύφθηκε από το βασιλιά Aleksandar Ι Karadjordjevic το 1922, παρουσία ενός μεγάλου αριθμού γιουγκοσλάβων και ελλήνων στρατιωτικών, κυβέρνησης και ανώτερων εκκλησιαστικών παραγώντων.Το μαυσωλείο (kosturnica) στο νησί Βίδο είναι εργασία του αρχιτέκτονα Nikola Knjazev και κατασκευάστηκε από το βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας το 1936. Μέσα στους μαρμάρινους τοίχους του μαυσωλείου, υπάρχουν 1.232 κιβώτια (κάσες), οι οποίες περιέχουν τα κόκκαλα των στρατιωτών που είχαν θαφτεί προηγουμένως σε 27 νεκροταφεία της Κέρκυρας, τα ονόματα των οποίων ήταν γνωστά. Τα κόκκαλα εκείνων των στρατιωτών που παρέμειναν άγνωστοι θάφτηκαν κάτω από δύο ξεχωριστές πέτρινες πλάκες έξω από το μαυσωλείο.Το ήπιο μεσογειακό κλίμα, η επαρκής ιατρική φροντίδα και η κατάλληλη παροχή τροφής από τους συμμάχους, οι νέες στολές και, προπάντων, οι θερμές και στενές σχέσεις με τους ντόπιους κατοίκους, βοήθησαν στην αποκατάσταση του σερβικού στρατού.Ύστερα από μιά καλή χειρονομία των τοπικών ελληνικών αρχών, οι εργασίες της σερβικής εθνικής συνέλευσης άρχισαν να γίνονται στο εθνικό θέατρο της Κέρκυρας .Η έδρα της σερβικής κυβέρνησης καθιερώθηκε στο ξενοδοχείο «Άσπρη Βενετία».Οι εκκλησίες του Αρχάγγελου,της Αγίας Τριάδας και του Άι Νικόλα δόθηκαν στους Σέρβους για την προσωρινή θρησκευτική χρήση.Η πολιτιστική ζωή Σέρβων στην Κέρκυρα ήταν πολύ ζωηρή, με θεατρικές παραστάσεις,μουσικές συναυλίες κ.λπ.Επίσης, οι δημοτικές αρχές της Κέρκυρας έδωσαν προσωρινά ένα τυπογραφείο στους Σέρβους, το οποίο είχε τον πιό σύγχρονο εξοπλισμό εκτύπωσης και είχε προσφερθεί από τους Γάλλους. Με αυτόν τον τρόπο ήταν σε θέση να δημοσιεύσουν τη «Σερβική Εφημερίδα» με μια κυκλοφορία 10.000 αντιγράφων και πολλά βιβλία. Επιπλέον, τα σχολικά βιβλία για τα παιδιά στα σερβικά σχολεία ήταν τυπωμένα εκεί.Ένα σερβικό σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με 290 μαθητές και ένα σερβικό γυμνάσιο με 120 μαθητές οργανώθηκαν στο νησί της Κέρκυρας.Επιπλέον, οργανώθηκαν αθλητικές ενώσεις και παίχτηκαν διάφοροι αγώνες ποδοσφαίρου με τις τοπικές ομάδες.Τέλος, το νησί είχε πολλά σέρβικα εστιατόρια και καταστήματα .Οι στενοί δεσμοί που Σέρβοι σύναψαν με τον τοπικό πληθυσμό κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην Κέρκυρα ήταν τόσο ισχυροί που έχουν διαρκέσει μέχρι τώρα. Πολλοί Σέρβοι αποφάσισαν να μείνουν και να ζήσουν σε αυτό το νησί, και επίσης έγιναν και πολλοί γάμοι.Το Σερβικό Σπίτι βρίσκεται στο κέντρο της Κέρκυρας, στην οδό Μουστοξύδου 19 και συμπεριλαμβάνει το Μουσείο ”Οι Σέρβοι στην Κέρκυρα 1916-1918” και το Προξενείο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Σερβίας στο οποίο εργάζεται ο επίτιμος Πρόξενος.πηγή:ιστοσελίδα Σερβικής πρεσβείας στην Ελλάδα
Βλέπω οτι απο το σχόλιο μου αυτό που ενόχλησε περισσότερο είναι οι μακεδόνες ( οι σλοβένοι βλέπω δεν σας ενοχλούν).Δεν σας πείραξε οτι μέσα στην θεσσαλονίκη, σ ενα κοιμητήριο ο καθέ επισκέπτης μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με τον εθνικισμό ενος τρίτου κράτους?Ο παππούς είναι παππούς, έχει περάσει ολη του ζωή σ ενα νεκροταφείο και έχει μεγαλώσει με μύθους και ιστορίες του έθνους του. Δεν μπορώ να τον κατηγορήσω οτι σκέφτεται έτσι. Με ενοχλεί ομως να εχει τις φάτσες ολων αυτών των εγκληματιών ως 'επίτιμους επισκέπτες'. Φανταστείτε να επισκεφθεί το νεκροταφείο ενας Ολλανδός ή ενας Γερμανός ή ενας Αμερικάνος ή ενας Αγγλος και να δει φατσα κάρτα όλα αυτά τα μούτρα.Δεν ξερω, αλλά εμενα δεν θα μου άρεσει να εχει σε μια τρίτη χωρα ( πχ στην Πολωνία) ενα μνημείο ελληνικό και εκει μέσα να εχουν κοτσάρει όλους τους εγκληματίες ( ήρωες βέβαια για αλλους) από τον ελληνικό εμφύλιο. Αυτά είναι εσωτερικές υποθέσεις και μπορεί να προκαλέσουν παρεξηγήσεις όταν βγαίνουν εκτός και θεατές από τρίτους που δεν γνωρίζουν πολλά.Ο παππους εχει κοτσάρει εκει ολο το δικαστήριο της Χαγης. Αποκλείται να μας μιλήσουμε για τον Τσε και τον Στάλιν, διότι έριξε το βάρος της συζήτησης πώς οι σέρβοι έχασαν την θεσσαλονίκη μέσα απ τα χέρια τους ( ????) και ποιος είναι από που και τι θρησκείας είναι. Ήθελε να κεράσει ρακί μονο σε μια ομοεθνή του απ την παρέα, αλλά ήταν η πρώτη που έφυγε οταν τον ακουσε να τραγουδάει!Και επιμένω, η ιδέα και οι φωτογραφίες πολύ ωραίες, Απλα ήθελα να σχολιάσω πως μπορείς να πέσεις στην λούμπα της ελληνοσερβικής φιλίας και απο κει που το είσαι κουλ και άνετος να βρεθείς με την μεριά των εθνικιστών.Οπώς πχ γίνεται συνέχεια στην ελλάδα με τον κουστουρίτσα , αλλά αυτό είναι μια άλλη κουβέντα.Όποιος πάντως εχει απορία για το πως λέγονται οι γείτονες μας απ την χώρα-κράτος, ας πάει να ρωτήσει τον παππού να τους πει!!
Προφανώς...; Δε ξέρω από που κατάγεσαι, ούτε με ενδιαφέρει, αλλά είναι τουλάχιστον απαράδεκτο να τους αποκαλείς Μακεδόνες.Και γιατί να πειράξει κάποιον το «σλοβένοι», οι άνθρωποι την Σλοβενία δεν είναι; Εκτός αν εννοούσες εσύ κάτι άλλο και εκεί φταις εσύ, πάλι. Μάθε να χαρακτηρίζεις ορθώς ανθρώπους.
Ε μα πως να τους πω ? Έτσι λέγονται, κι αυτοι και οι μπαμπαδες τους και οι παππούδες τους και οι προπαππουδες τους. κι ετσι τους λένε και στην βουλγαρία και στην σερβία και στην βοσνία και στην σλοβενία.Τον Σλοβένο εσυ γιατί δεν τον λές 'Λιουμπλιάνο" ?
Οι ήρωες ενός έθνους συνήθως θεωρούνται σφαγείς απο κάποιο άλλο γιατι ετσι είναι ο πολεμος. Αναλογα με το εθνος στο οποιο ανήκεις επιλεγεις τους ηρωες και τους σφαγείς σου. Βεβαια σημασία παιζουν και τα κίνητρα: π.χ τα κινητρα του Χιτλερ είναι απαραδεκτα σε οποιο εθνος και να ανήκεις. Αντιθετα τα κινητρα που φέρουν π.χ. οι πρωτεργάτες της επαναστασης ενος υποδουλωμενου λαου είναι αποδεκτά απο την πλειοψηφια. Ο κατακτητής που χανει εδαφος απο την κυριαρχία του και στρατο θα τους πει σφαγεις, ο απελευθερωμενος λαος θα τους πει ήρωες, οι υπολοιποι θα κρίνουν αναλογα με το αν είναι υπέρ ή κατα του επεκτατισμου & της υποδουλωσης των λαων.Δεν θα απαρνηθείς την ιστορια σου επειδη προσβαλλει το ταδε σου εθνος, (υπο την προϋπόθεση οτι δεν περιλαμβάνει αλογιστες σφαγες τυπου Χιτλερ). Τα μνημεια γίνονται για να τιμήσουν τους εκάστοτε ήρωες. Ο καθένας κάνει δικα του για να τιμήσει τους δικους του.