Από το Reuters
Eπιμέλεια: Λένα Φουτσιτζή
O Πέτερ Μπράιτερ, 41 χρονών, δεν είναι ο τυπικός διευθυντής τράπεζας. Φοράει τζιν και πουλόβερ στη δουλειά, γράφει τα πάντα στο χέρι, και δεν διστάζει να σφουγγαρίσει και το πάτωμα. Αλλά αυτή δεν είναι μια συνηθισμένη τράπεζα, στελεχωμένη από μια σειρά ανώνυμων υπαλλήλων πίσω από υαλοπίνακες. Η τράπεζα Raiffeisen Gammesfeld eG στη νότια Γερμανία είναι μια από τις μικρότερες τράπεζες στη χώρα – και ένα ταξίδι στο χρόνο.
Από το χώρο αναμονής με κυρίες που ανταλλάσσουν τοπικά κουτσομπολιά, μέχρι το γραφείο, όπου ο Μπράιτερ εξακολουθεί να χρησιμοποιεί μια γραφομηχανή με ένα επιπλέον εξάρτημα, πάνω σε μια επιφάνεια σμάλτου που έχει φθαρεί από χρόνια χρήσης, τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει από το 1890, όταν ιδρύθηκε η τράπεζα. Ακόμα και οι ισοτιμίες είναι σε γερμανικά μάρκα, με το ισόποσο σε ευρώ γραμμένο με το χέρι.
Η τράπεζα παραλίγο να μην τα καταφέρει. Στο τέλος της δεκαετίας του '80, η εποπτική αρχή τραπεζών της Γερμανίας απέσυρε την άδεια λειτουργίας της Gammefeld επειδή δεν είχε τον απαιτούμενο αριθμό προσωπικού έτσι ώστε να εξασφαλίζεται το «δεύτερο ζευγάρι μάτια», μια αρχή για τον έλεγχο συναλλαγών.
Ο Φριτς Φογκτ, διευθυντής της τράπεζας εκείνη την εποχή και εγγονός του ιδρυτή, αντιμετώπιζε τριετή ποινή φυλάκισης για παράνομη λειτουργία τράπεζας και μόνο μετά από έξι δίκες και την έκδοση απόφασης από το ομοσπονδιακό διοικητικό δικαστήριο δόθηκε στην τράπεζα άδεια λειτουργίας χωρίς τους δύο εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης. Ο Φογκτ, σήμερα 82 ετών, παρέδωσε τη λειτουργία της τράπεζας μαζί με τους 400 ενεργούς λογαριασμούς στον Μπράιτερ το 2008, ο οποίος άφησε την καριέρα του σε μια μεγαλύτερη τράπεζα γειτονικής πόλης.
Ο Μπράιτερ, του οποίου το κοστούμι τώρα κρέμεται αφόρετο στο ντουλάπι, λέεει ότι ανέλαβε τη δουλειά στο Gammesfeld για να εμποδίσει τη συντριβή της τράπεζας από μεγαλύτερο αντίπαλο. «Δεν το έχω μετανιώσει ούτε για ένα δευτερόλεπτο», είπε, εξηγώντας πώς οι πρώην συνάδελφοί του τον κορόιδευαν που έφυγε για να ενταχθεί σε ένα «μουσείο».
Περιορίζοντας την βάση των πελατών σε όσους ζουν στο μικρό χωριό των 510 κατοίκων. Ο Μπράιτερ, που έχει γεννηθεί στο Gammesfeld, υπερηφανεύεται ότι γνωρίζει κάθε πελάτη και τις συναλλαγές του ξεχωριστά. «Όταν ένας αγρότης μου ζητά απόδειξη για την παραλαβή των κερδών του από τα γαλακτοκομικά, δε χρειάζεται να κοιτάξουμε τις συναλλαγές», λέει. Οι πελάτες επίσης εκτιμούν το γεγονός ότι μπορούν να μιλήσουν με κάποιον γνωστό για καθημερινά θέματα. «Ο κόσμος μου ανοίγει την καρδιά του –δουλειά, διαζύγιο, λεφτά –αλλά όταν πάω στο σπίτι η τράπεζα είναι θέμα ταμπού».
Ο Μπράιτερ είναι επίσης περήφανος για το γεγονός ότι η διοίκηση της τράπεζας γίνεται έτσι ώστε να προωθούντα τα συμφέροντα των πελατών, και όχι ώστε να μεγιστοποιηθούν τα κέρδη της. «Εμείς δεν επιβάλλουμε τέλη ή επιβαρύνσεις του λογαριασμού για τους πελάτες μας και δεν υπάρχουν πληρωμές μερισμάτων ή μπόνους, είτε σε μένα είτε σε άλλους», λέει. Η Raiffeisen Gammesfeld περιορίζει τις δραστηριότητες στην παραδοσιακή τραπεζική – ούτε πιστωτικές κάρτες, ούτε μετοχές, ούτε αμοιβαία κεφάλαια. Τα ετήσια κέρδη ανέρχονται σταθερά σε περίπου 40.000 ευρώ και το μεγαλύτερο δάνειο που συμφωνήθηκε ποτέ ήταν για 650.000 ευρώ – ψιλά για τις μεγαλύτερες τράπεζες.
Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2008 το τηλέφωνο χτυπούσε ασταμάτητα. «Όλη η Γερμανία τηλεφωνούσε. Μερικοί ήθελαν να επενδύσουν πολλά εκατομμύρια ευρώ σε λογαριασμούς, αλλά αρνήθηκα επειδή δεν ήταν από το Gammesfeld!»
Παρά το μικροσκοπικό της μέγεθος η τράπεζα σφύζει από δουλειά τις μεσημεριανές ώρες. Ο Μάντες Ρύγκερ, ασφαλιστής, έρχεται στην τράπεζα δύο φορές την εβδομάδα. «Δεν ξέρω πόσο καιρό γνωριζόμαστε», λέει για τον Μπράτερ. «Πρέπει να είναι γύρω στα 20 χρόνια, αφού γνωριστήκαμε στον τοπικό ποδοσφαιρικό σύλλογο».
Αργότερα το απόγευμα εμφανίζεται ο Φογκτ για να βοηθήσει με τα γραφειοκρατικά και για να πει μερικά αστεία με τον Μπράιτερ. Όσο ήταν υπεύθυνος απέρριψε την ιδέα της τεχνολογίας, προτιμώντας να εμπιστεύεται το στυλό του, και τώρα παρακολουθεί το «καινούριο» κομπιούτερ με τα floppy discs με περίσκεψη. Ακόμη και σήμερα, η τράπεζα εξακολουθεί να μη συνδέεται με μια κεντρική βάση δεδομένων και οι τυχόν ενημερώσεις των λογαριασμών αποστέλλονται μέσω του κανονικού ταχυδρομείου.
Ο Φογκτ πιστεύει ότι μια τράπεζα θα πρέπει να αναλαμβάνει την ευθύνη για τα χρήματα του κόσμου. «Αν είχαμε χάσει τα λεφτά των πελατών μας, δεν θα τολμούσαμε να εμφανιστούμε στο χωριό». Ο Μπράιτερ έχει έναν βασικό στόχο για το μέλλον: να αποκτήσει πρόσβαση στον κεντρικό υπολογιστή της τράπεζας Raiffeisen, ώστε να μπορεί να «κατεβάζει» τις ενημερώσεις του αντί να περιμένει τον ταχυδρόμο να του τις παραδώσει.
σχόλια