«Ψίθυροι»
ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Αποθήκη Β1, Λιμάνι)
Έως 7 Ιανουαρίου 2017
Είκοσι τέσσερις καλλιτέχνιδες από την Ελλάδα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, συν ένας άντρας, συμμετέχουν στην έκθεση του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης που έχει τίτλο «Ψίθυροι». Μια έκθεση στην οποία τίθενται θέματα φύλου, ταυτότητας αλλά και ζητήματα που έχουν σχέση με τον φόβο και τις συνέπειές του και οδηγούν στις απαγορεύσεις και τους κοινωνικούς κώδικες. Έργα που διερευνούν ζητήματα φύλου και συμπεράσματα που αφορούν όλες εκείνες τις απαγορεύσεις από τις οποίες απαρτίζεται ο κώδικας κοινωνικών συμπεριφορών. Ταυτόχρονα, θίγεται η δυνατότητα της αναγνώρισης των τραυμάτων που αποκτά κάποιος κατά τη διάρκεια της ζωής του, η οποία συγκροτείται από τον τρόπο σκέψης και τις αλλαγές που διέρχεται ο οργανισμός καθώς γερνάει.
Σε συνεργασία με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Κρήτης, όπου και παρουσιάστηκε πρώτη φορά, σε επιμέλεια της Κατερίνας Μαραγκού.
Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Εοζέν Αγκοπιάν, Ευγενία Αποστόλου, Αθανασία Βιδάλη, Αντώνης Βολανάκης, Αγγελική Δουβέρη, Joan Giordano, Μαίρη Ζυγούρη, Mary Hrbacek, Δήμητρα Ιωάννου, Μαριγώ Κάσση, Πόπη Κρούσκα, Καλλιόπη Λεμού, Μαρία Λοϊζίδου, Ελένη Λύρα, Renee Magnanti, Δέσποινα Μεϊμάρογλου, Adriana Molder, Βάλη Νομίδου, Αντωνία Παπατζανάκη, Χαρά Πιπερίδου, Αγγελική Σβορώνου, Χρυσούλα Σκεπετζή, Μαριάννα Στραπατσάκη, Πόπη Τσουκάτου, Μαίρη Χρηστέα
«Μια άλλη ζωή: Ανθρώπινες ροές / Άγνωστες οδύσσειες»
ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Αποθήκη Α', 1ος όροφος, Λιμάνι)
Έως 31 Ιανουαρίου 2017
Η έκθεση του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης φωτίζει και συνοψίζει γνωστές και άγνωστες, τωρινές και παλαιότερες πτυχές του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος. Πρόκειται για 160 έργα από 26 φωτογράφους, που στην πλειονότητά τους είναι ενεργοί φωτορεπόρτερ οι οποίοι αποτύπωσαν, ο καθένας με το προσωπικό και ιδιαίτερο βλέμμα του, την περιπέτεια των ανθρώπων που εγκατέλειψαν το σπίτι τους, αναζητώντας στην Ευρώπη την ελπίδα, την προοπτική για ζωή και ευημερία. Κι αν η «Οδύσσεια» αφηγείται την πορεία ενός ανθρώπου που περιπλανιέται ανά τον (τότε γνωστό) κόσμο με τη βαθιά επιθυμία να επιστρέψει στην πατρίδα που κάποτε εγκατέλειψε, η οδύσσεια αυτών των ανθρώπων που μόλις ξεκίνησε λόγω της αναγκαστικής απόδρασης από την κόλαση του πολέμου ή της φτώχειας οδηγεί στο άγνωστο, σε έναν άγνωστο και πιθανόν αφιλόξενο τόπο που ίσως εξελιχθεί σε μια νέα πατρίδα, στη δική τους Ιθάκη.
Επιμέλεια: Ηρακλής Παπαϊωάννου, Πηνελόπη Πετσίνη
«Ο Ντελακρουά σκηνοθετεί το '21» + «Ο Φιλιποτό δημιουργεί το Πανόραμα της Πολιορκίας του Παρισιού»
ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΕΧΝΩΝ
Έως 31 Ιανουαρίου 2017
Δύο παράλληλες εκθέσεις στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών της Θεσσαλονίκης. Στην πρώτη, «Ο Ντελακρουά σκηνοθετεί το '21», παρουσιάζονται δύο εξαιρετικής ποιότητας αντίγραφα έργων του 19ου αι. που σχετίζονται άμεσα με την Ελληνική Επανάσταση και πιθανότατα επηρέασαν την έκβαση του εθνικού αγώνα μέσω της επιρροής που άσκησαν στην Ευρώπη. Πρόκειται για το περίφημο «Οι Σφαγές της Χίου» του 1824, που εκτέθηκε στο Salon της ίδιας χρονιάς, και για το «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου» του 1826, που παρουσιάστηκε στην έκθεση «Υπέρ των Ελλήνων» στην γκαλερί Lebrun.
Μια πρωτότυπη ανάγνωση των δύο εμβληματικών έργων του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου Ευγένιου Ντελακρουά που σχετίζονται με τον Ρομαντισμό και τον Φιλελληνισμό μέσα από τα μάτια Ελλήνων εικαστικών. Το Τελλόγλειο δανείστηκε από το Παρίσι και την Αθήνα πρωτότυπα έργα του Ντελακρουά, ενώ από το Βυζαντινό Μουσείο Χίου το αντίγραφο σε φυσικό μέγεθος των «Σφαγών της Χίου» του Ευάγγελου Ιωαννίδη. Παράλληλα, παρατίθενται προσχέδια και ενδυμασίες, ενώ προβάλλονται και τα ίδια τα γεγονότα μέσα από καταγεγραμμένες μαρτυρίες ντόπιων, αναφορά στην τουρκική πλευρά με κείμενο του Βαχίτ Πασά, επιστολές του Κοραή, του Βαρβάκη και άλλα εικαστικά και μη ντοκουμέντα.
Στη δεύτερη έκθεση «Ο Φιλιποτό δημιουργεί το Πανόραμα για την πολιορκία του Παρισιού» παρουσιάζεται ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα ζωγραφικά πανοράματα του 19ου αι. που ανήκει στη συλλογή του Τελλογλείου και απεικονίζει μία από τις κρισιμότερες μάχες του Γαλλοπρωσικού Πολέμου, την υπεράσπιση του φρουρίου του Issy του 1871 από τους αποκλεισμένους Γάλλους μαχητές που δέχονταν τους συνεχείς βομβαρδισμούς του πρωσικού πυροβολικού. Προπομπός του κινηματογράφου, τα πανοράματα αποτελούνταν από γιγάντιες επιτοίχιες ζωγραφιές ή κάδρα που κοσμούσαν τον θόλο κυκλικών κτιρίων με συνακόλουθη αφήγηση 360ο και σκοπό την ψυχαγωγία του κόσμου. Στο Τελλόγλειο εκτίθενται 10 τμήματα/πίνακες που ανήκουν στο μνημειώδες πανόραμα «Η πολιορκία του Παρισιού» των Ανρί Φελίξ Εμμανουέλ και Πολ Φιλιποτό το οποίο παρουσιάστηκε το 1896 στους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Αθήνα.
«Η συνοικία των Εξοχών 1885-1912»
ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ
Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης
Βίλα Καπαντζή, λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας 108
Έως 26 Δεκεμβρίου 2016
H ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός της Θεσσαλονίκης του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, η επέκταση της πόλης προς τα ανατολικά, η ραγδαία εξέλιξη μιας ολόκληρης περιοχής και η αρχιτεκτονική μορφολογία που την καθόρισε αποτέλεσαν την αφετηρία της έρευνας που οδήγησε στην εικονογράφηση της συνοικίας των Eξοχών, της πρώτης εκτός των τειχών περιοχής όπου επεκτάθηκε η πόλη. Πρόκειται για μια ομάδα εξοχικών κατοικιών που αποτέλεσαν μια αυτόνομη, ακμάζουσα και πανέμορφη συνοικία. Στην έκθεση «Η συνοικία των Εξοχών 1885-1912» του ΜΙΕΤ παρουσιάζονται χάρτες και σχέδια, καρτ-ποστάλ και άγνωστες φωτογραφίες δρόμων και κτιρίων που δεν υπάρχουν πια, πορτρέτα μιας κοσμοπολίτικης Θεσσαλονίκης μιας άλλης εποχής. Διακόσιες εξήντα πέντε εικόνες οι οποίες αποπειρώνται να αποκαταστήσουν την εικόνα της συνοικίας που χάθηκε μαζί με τους ενοίκους της και να τεκμηριώσουν την ιστορία των κτιρίων και όσων έζησαν ή εργάστηκαν σε αυτά.
«Διαιρεμένες μνήμες 1940-1950. Ανάμεσα στην ιστορία και το βίωμα»
ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΧΓΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ
Έως 26 Φεβρουαρίου 2017
Η έκθεση «Διαιρεμένες Μνήμες 1940-1950. Ανάμεσα στην Ιστορία και το βίωμα» είναι αποτέλεσμα πρωτοβουλίας του Goethe-Institut σε συνδιοργάνωση με το Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, όπου και παρουσιάζεται, και το Deutsches Historisches Museum του Βερολίνου. Εγκαινιάστηκε πριν από λίγες ημέρες από τον υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας και στόχος της είναι να αναδείξει την ανθρώπινη πλευρά μίας από τις δυσκολότερες και βαρβαρότερες περιόδους της ελληνικής, της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας Ιστορίας. Αναδεικνύει διάφορες εκφράσεις της πολιτιστικής και εικαστικής πραγματικότητας κατά την περίοδο της Κατοχής και του εμφύλιου πολέμου στην Ελλάδα, μιας εποχής κατά την οποία οι πνευματικοί άνθρωποι και οι καλλιτέχνες όχι μόνο δεν λύγισαν αλλά διατήρησαν τη δυνατότητα να έχει η ζωή τον τελευταίο λόγο και ίσως τη βεβαιότητα πως, όπως η ζωή, έτσι και ο λόγος δεν σταματά, αλλά γίνεται η αρχή μιας νέας συζήτησης.
Η έκθεση συγκεντρώνει έργα τέχνης και τεκμήρια από το 1940 έως το 1950 και αποτελεί μικρό μέρος της τεράστιας καλλιτεχνικής παραγωγής μιας περιόδου, της οποίας μεγάλος αριθμός έργων έχει χαθεί, καταστραφεί ή αλλοιωθεί. Ωστόσο, όσα διασώθηκαν αποκαλύπτουν πλούτο και μια βαθύτατα προσωπική κραυγή του ανθρώπου, τόσο μπροστά στη φρίκη του πολέμου όσο και μπροστά στο θαύμα της φύσης και της ζωής.
Οι εξορίες, ο ανταρτοπόλεμος, η φυγή, οι μετακομίσεις, ο εκπατρισμός, η απομόνωση, δεν εμπόδισαν τους καλλιτέχνες να αρνηθούν τον πόλεμο και τη βία και να κρατήσουν ανοιχτό τον διάλογο ανάμεσά τους, παρόλες τις διαφορές τους. Στα περιοδικά, στις εκδόσεις, στις εκθέσεις, στις εκδηλώσεις, στο θέατρο, στις συγκεντρώσεις, καθ' όλη εκείνη την περίοδο καταγράφηκαν οι πιο φιλόξενες, τολμηρές, ανθρώπινες και ευρηματικές πράξεις αντίστασης, όχι μόνο ως πολιτική δράση αλλά κυρίως ως στάση ζωής και πρωταρχικός όρος της τέχνης.
Η έκθεση φέρνει αντιμέτωπες τις αφηγήσεις έργων πνευματικών ανθρώπων και καλλιτεχνών με τις κυρίαρχες ιδεολογικές αναπαραστάσεις, σημειώνοντας, επίσης, σημαντικά ιστορικά θέματα που σε μεγάλο βαθμό παραμένουν εκκρεμή, όπως η μετάλλαξη της ελληνικής κοινωνίας μετά τον αφανισμό των Εβραίων της Θεσσαλονίκης.
Η επιλογή των εκθεμάτων καλύπτει ένα ευρύ φάσμα τεχνοτροπιών (ζωγραφική, σχέδια, χαρακτική, φωτογραφία, γλυπτική, αφίσες, γελοιογραφία, βίντεο, φιλμ, λευκώματα), τεκμηρίων (έγγραφα ιδιωτικών και δημόσιων αρχείων, εκδόσεις, αντικείμενα, επιστολές, ντοκιμαντέρ) και εκφράσεων (λογοτεχνικά κείμενα, μαρτυρίες κ.λπ.) τόσο ως άμεσες μαρτυρίες και συμμετοχή στα γεγονότα, όσο και ως διαφοροποιημένες αφηγήσεις μέσα στον χρόνο.
Μέρος της παρουσίασης επικεντρώνεται στην προπολεμική και κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη, στην ιδιαιτερότητα της γεωπολιτικής της θέσης, στη βιομηχανική της υπόσταση, στην οικονομία της και στην ιστορία του αφανισμού των Εβραίων κατοίκων της.
Σε αυτό, η συμβολή του Εβραϊκού Μουσείου με ανέκδοτα ιστορικά τεκμήρια (έγγραφα, φωτογραφίες, μαρτυρίες) που ξεκινάνε από τη δεκαετία του 1930 είναι σημαντική. Προς την ίδια κατεύθυνση λειτουργούν οι δημογραφικές και γεωγραφικές αλλαγές που επηρέασαν τον εβραϊκό πληθυσμό της Θεσσαλονίκης, ο τοπικός αντισημιτισμός, η εκλογική και πολιτική συμπεριφορά του εβραϊκού πληθυσμού καθώς και η επιχειρηματική και οικοδομική δραστηριότητά του. Παράλληλα, έρχονται στο φως νέα τεκμήρια σχετικά με τη ζωή των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, τις δραστηριότητες, την πολιτική τους στάση, τα προβλήματά τους πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τις εξελίξεις στην πόλη από τη σκοπιά του εβραϊκού πληθυσμού της την περίοδο από τον Απρίλιο του 1941 έως τον Φεβρουάριο του 1943. Ως εκ τούτου, συμπεριλαμβάνεται το χρονικό του εκτοπισμού των Εβραίων της Θεσσαλονίκης στα στρατόπεδα του θανάτου, η οριοθέτηση των γκέτο, το διαμετακομιστικό στρατόπεδο του Μπαρόν Χιρς, η λεηλασία των εβραϊκών περιουσιών καθώς και η «διαγραφή» των Εβραίων από τους καταλόγους των Θεσσαλονικέων. Η έκθεση ολοκληρώνεται με φωτογραφίες και ένα ντοκιμαντέρ επιζώντων από το κοινοτικό αρχείο και συνεντεύξεις από Εβραίους της Θεσσαλονίκης γεννημένους μετά το 1941.
«Η μάνα κουράγιο και τα παιδιά της»
ΘΕΑΤΡΟ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ - ΚΘΒΕ
Έως 29 Ιανουαρίου 2017
Το κλασικό αντιπολεμικό αριστούργημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ με τη μουσική του Πάουλ Ντεσσάου γράφτηκε το 1939 κατά τη διάρκεια της αυτοεξορίας του συγγραφέα στη Σουηδία. Η Άννα Φίρλινγκ, γνωστή ως Μάνα Κουράγιο, μια μπρεχτική αντι-ηρωίδα, μάνα τριών παιδιών από διαφορετικούς πατεράδες, είναι μια δαιμόνια εμπόρισσα που κατά τη διάρκεια του τριακονταετούς πολέμου (1618-1648) αγωνίζεται να επιβιώσει η ίδια και τα παιδιά της, επιστρατεύοντας κάθε μέσο. Στη διάρκεια των δώδεκα χρόνων κατά τα οποία διαδραματίζεται το έργο, η Μάνα Κουράγιο ακολουθεί σταθερά τον στρατό με το κάρο της και ζει παρασιτικά από τον πόλεμο. Παμπόνηρη, σκληρή, αθυρόστομη, με έντονο το αίσθημα της αυτοσυντήρησης και εντυπωσιακή προσαρμοστικότητα, παθαίνει όσα αντέχει και δεν αντέχει ένας άνθρωπος. Δρώντας με γνώμονα το κέρδος, καταλήγει να χάσει ό,τι πιο πολύτιμο έχει. Ο σκηνοθέτης Νικίτα Μιλιβόγεβιτς επέστρεψε μετά από 13 χρόνια στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και σκηνοθετεί το εμβληματικό αυτό έργο σε νέα μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα, με τη Λυδία Φωτοπούλου στον ομώνυμο ρόλο, της οποίας η συμμετοχή σηματοδοτεί την επιστροφή της στην πρώτη της θεατρική στέγη μετά από απουσία 8 χρόνων. Ο Σέρβος σκηνοθέτης, ιδιαίτερα γνωστός στο αθηναϊκό κοινό, είπε για το έργο: «Νομίζω ότι η "Μάνα Κουράγιο" είναι ένα σπουδαίο θεατρικό κείμενο που αφορά το ελληνικό κοινό, καθώς αντανακλά τη σημερινή κατάσταση της χώρας. Έχω την εντύπωση ότι, δυστυχώς, η Ελλάδα του σήμερα είναι μια Μάνα Κουράγιο, όπως, εξάλλου, και η Σερβία. Σε πρώτο πλάνο, όμως, δεν βρίσκεται τόσο η ματαιότητα του πολέμου, όσο της απληστίας. Εξάλλου, η απληστία είναι και ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του κόσμου στον οποίο ζούμε. Σχεδόν τα πάντα συμβαίνουν λόγω της απληστίας. Λόγω των μικρών, εγωιστικών, προσωπικών συμφερόντων μας, χάνουμε μεγάλα, ασύγκριτα πιο πολύτιμα πράγματα».
«Οικογενειακή Γιορτή» (Festen)
ΦΟΥΑΓΕ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ - ΚΘΒΕ
Το «Festen» το γνωρίζουμε κυρίως μέσα από την ταινία του Τόμας Βίντερμπεργκ του 1998. Υπήρξε η πρώτη ταινία του Δόγματος 95, της κινηματογραφικής σχολής που δημιούργησε ο Λαρς φον Τρίερ μαζί με άλλους Δανούς κινηματογραφιστές με στόχο τη δημιουργία μιας κινηματογραφικής φόρμας που δεν θα στηριζόταν στα τεχνικά μέσα, στα ειδικά εφέ και στις συμβάσεις που δημιουργούν στους θεατές μια ψευδαίσθηση της πραγματικότητας. Το 2004, ο Βρετανός Ντέιβιντ Έλντριτζ διασκεύασε το σενάριο της ταινίας για το θέατρο, καταθέτοντας στο σύγχρονο δραματολόγιο ένα αριστουργηματικό έργο που έχει ως κέντρο του την οικογένεια και θα μπορούσε να θεωρηθεί μια σύγχρονη τραγωδία.
Μια οικογενειακή γιορτή γίνεται αφορμή να διαταραχτεί η επίπλαστη αρμονία που για χρόνια επικρατούσε στο σπίτι της ισχυρής οικογένειας Χάνσεν. Τιμώμενο πρόσωπο είναι ο πατέρας, ο Χέλγκε, ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας, ο οποίος γιορτάζει τα εξηκοστά του γενέθλια περιστοιχισμένος από μέλη της οικογένειάς του και στενούς φίλους. Κατά τη διάρκεια του γεύματος τα καλά κρυμμένα μυστικά της οικογένειας αποκαλύπτονται, χωρίς όμως να συγκλονίζουν πραγματικά κανέναν. Η γιορτή συνεχίζεται κανονικά – το γλέντι δεν σταματάει. O καλοκουρδισμένος μεγαλοαστικός μηχανισμός αντιστέκεται.
O Θεσσαλονικιός σκηνοθέτης Γιάννης Παρασκευόπουλος, πιστός στην αναζήτηση μιας πρωτοποριακής θεατρικής γλώσσας, έστησε το έργο στο φουαγέ της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών με μια ομάδα ηθοποιών και συνεργατών που εμπιστεύεται και εξηγεί: «Το Δόγμα 95 δημιουργήθηκε από μια ομάδα σκηνοθετών και είχε ως στόχο τη δημιουργία μιας πιο αγνής κινηματογραφικής φόρμας. Ήταν ένας τρόπος αντίδρασης των σκηνοθετών στην κυριαρχία των παραγωγών και στις συμβάσεις του κινηματογράφου που δημιουργούν στους θεατές την ψευδαίσθηση της πραγματικότητας. Ο κινηματογράφος έγινε μια "λαμπερή κατάσταση" σε βάρος των προσώπων και της πλοκής, σε βάρος του χαρακτήρα που υπάρχει στην οθόνη. Σε μια εποχή, λοιπόν, που και το θέατρο, σε πολλές περιπτώσεις, είναι μια "λαμπερή, εξωστρεφής κατάσταση", η προοπτική ανεβάσματος του "Festen" μού δημιουργεί την ανάγκη να φτιάξω με τους συνεργάτες μου το δικό μας Δόγμα και να κοιτάξω, ξανά, αυτό που είναι ο πυρήνας του θεάτρου, τον άνθρωπο».
- Facebook
- Twitter
- E-mail
0