Τον Δεκέμβρη, λίγο πριν ξεσπάσουν τα νέα βίαια επεισόδια στην πλατεία Ταχρίρ, η Αχντάφ Σουέιφ παρελάμβανε το Διεθνές Βραβείο Πεζογραφίας Καβάφη και στις προθήκες των κεντρικών βιβλιοπωλείων του Καΐρου κυριαρχούσε το Tweets from Tahrir που προλόγιζε η ίδια. Η σημαντική Αιγύπτια συγγραφέας του Χάρτη της αγάπης (υποψήφιο για βραβείο Booker το 1999) και αρθογράφος της «Guardian» είναι, πάνω απ’ όλα, μια ένθερμη ακτιβίστρια. Μοιράζει τη ζωή της μεταξύ Αιγύπτου και Αγγλίας, πρωτοστατεί στους αγώνες για μια ελεύθερη Παλαιστίνη, ήταν από τις πρώτες που έδωσαν δυναμικό παρών πέρυσι τον Γενάρη στις διαδηλώσεις που οδήγησαν στην πτώση του Μουμπάρακ, ταξιδεύει ανά τον κόσμο, μιλώντας για το μέλλον της πατρίδας της, και όχι μόνο. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το νέο της βιβλίο Cairo: Μy city, our revolution. Λίγο πριν από την ελληνική του έκδοση, θα παρευρεθεί μαζί με άλλους συγγραφείς και καλλιτέχνες από τον αραβικό κόσμο στην εκδήλωση Meeting Point 6 στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.

Τις ημέρες που ακολούθησαν τα Καβάφεια αναγκαστήκαμε ν’ ακυρώσουμε τη συνάντησή μας λόγω των ταραχών, καθώς δίνατε καθημερινά το παρών στην πλατεία Ταχρίρ. Εγώ, «ασφαλής», μακριά από το κέντρο, άκουγα σχόλια που έλεγαν ότι όσοι βρίσκονταν στους δρόμους ήταν εχθροί της Αιγύπτου κι εγκληματίες. Σκέφτηκα ότι η πλειονότητα παραμένει συντηρητική και άτολμη. Εσείς ποια Αίγυπτο ονειρεύεστε;

Λοιπόν, πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα κάθονται στις παρυφές των μεγάλων γεγονότων. Εγώ πιστεύω ότι στην Αίγυπτο επιτελείται κάτι πολύ μεγάλο, πολύ καλό και πολύ σπουδαίο. Αυτό που περιμένω ν’ αναδυθεί και αυτό για το οποίο αγωνίζομαι, μαζί με τόσους άλλους Αιγύπτιους, είναι μια Αίγυπτος που θα έχει πετύχει τους τρεις σημαντικούς και δεδηλωμένους στόχους της επανάστασης: ένα αξιοπρεπές οικονομικό επίπεδο για όλους (ψωμί), σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα (ελευθερία) και, φυσικά, κοινωνική δικαιοσύνη. Νομίζω ότι είναι οι ίδιοι στόχοι που επιδιώκουν και οι νέοι στην Ελλάδα. Επίτρεψέ μου να σου επισημάνω ότι «ασφαλής» θα ήσουν οπουδήποτε στην Αίγυπτο κι ότι δεν επρόκειτο για «ταραχές» αλλά για διαδηλώσεις. 

Είχε ιδιαίτερη σημασία για εσάς, ως γυναίκα αλλά και ως μουσουλμάνα, η συμπεριφορά και η βία της αστυνομίας εναντίον των γυναικών στην Ταχρίρ; Θεωρείτε ότι ήταν ικανοποιητικά τα αντανακλαστικά της κοινωνίας;

Το θέμα είναι ότι είμαι Μουσουλμάνα και γυναίκα ή ότι είμαι ζωντανό πλάσμα, άνθρωπος και πολίτης; Εννοώ, θα ήταν αποδεκτό για έναν άντρα και χριστιανό να τον ξεγυμνώσουν και να τον σύρουν στρατιώτες στην άσφαλτο, ενώ συγχρόνως άλλοι θα τον κλοτσούσαν και θα τον ποδοπατούσαν στο στήθος και στην κοιλιά; Εν πάση περιπτώσει, η κακομεταχείριση των γυναικών πυροδότησε εθνική κατακραυγή. Δύο μέρες μετά από το επεισόδιο με το «κορίτσι με το γαλάζιο σουτιέν» τρεις χιλιάδες γυναίκες κατέβηκαν και διαδήλωσαν στο κέντρο του Καΐρου και στην πλατεία Ταχρίρ. Αρκετές από τις νέες γυναίκες που κακοποιήθηκαν και δάρθηκαν από τις αστυνομικές δυνάμεις κατέθεσαν αγωγή εναντίον των υπευθύνων.

Πόση πρόοδος έχει γίνει από τον περσινό Γενάρη; Είστε αισιόδοξη;

Η πιο σημαντική αλλαγή που έχει συμβεί είναι ότι πάρα πολλοί άνθρωποι έχουν καλλιεργήσει τη δύναμη και το συναίσθημα της αυτάρκειας.  

Δεν φοβάστε ότι οι «αδελφοί Μουσουλμάνοι» συμμετέχουν υποκριτικά στις δημοκρατικές διαδικασίες, ώστε να εφαρμόσουν θεοκρατικό καθεστώς;

Υπάρχει το προηγούμενο της Ισλαμικής Επανάστασης στο Ιράν…

Εγώ λέω ότι πρέπει να περιμένουμε και να δούμε. Δεν συμμερίζομαι τις Κασσάνδρες και ιδιαίτερα τις Κασσάνδρες της Δύσης, που μιλούν εναντίον της αδελφότητας. Αν κι εφόσον αποδειχτεί ότι οι πράξεις της μουσουλμανικής αδελφότητας οδηγούν τη χώρα σε μια κατεύθυνση με την οποία διαφωνώ, τότε θα έχει έρθει η στιγμή να διαφωνήσω και να συγκρουστώ μαζί τους.  

Έχετε εκφράσει την πίστη σας στη νέα γενιά που κατέβηκε στους δρόμους κι εξακολουθεί να διεκδικεί μια δικαιότερη κοινωνία. Είναι αρκετά «ώριμη» να αναλάβει τις ευθύνες της για μια δυτικού τύπου δημοκρατία;   

Δεν έχω εκφράσει την πίστη»μου ότι η γενιά είναι ώριμη αρκετά ώστε να βιώσει μια δυτικού τύπου δημοκρατία. Ποτέ μου δεν θα έκανα μια τέτοια κίνηση πατροναρίσματος. Ούτε είμαι σίγουρη ότι μια δυτικού τύπου δημοκρατία είναι ο ιδανικός τρόπος να διαχειριστείς μια χώρα τον 21^ο αιώνα. Οι νέοι μας, όπως πολλοί νέοι σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι πολύ έξυπνοι, ιδιαίτερα ενημερωμένοι, δικτυωμένοι και αφυπνισμένοι. Θα αποφασίσουν οι ίδιοι. Έχουν επίγνωση και καταγγέλλουν το γεγονός ότι η δυτική δημοκρατία, άμεσα συνδεδεμένη μ’ έναν ανεξέλεγκτο καπιταλισμό, πολύ συχνά δεν προσφέρει στις κοινωνίες αυτό που θέλει ο κόσμος. Γνωρίζουν ότι οι αποφάσεις παίρνονται πίσω από κλειστές πόρτες κι ότι οι πολιτικοί (όπως ο Τόνι Μπλερ) λένε ψέματα στον λαό τους. Οι νέοι παγκοσμίως προσπαθούν ν’ ανακαλύψουν νέους τρόπους οργάνωσης της κοινωνίας, που θα συμπλέουν περισσότερο με τις ανάγκες και τις φιλοδοξίες της πλειονότητας.

Οι νέοι της Αιγύπτου συμπεριλαμβάνουν στους αγώνες τους τις γυναίκες επί ίσοις όροις ;

Το κάνουν ήδη.  

Έχετε πει ότι η επανάσταση σας απελευθέρωσε από τις ψυχολογικές αγκυλώσεις που σας εμπόδιζαν να γράψετε για τη γενέτειρά σας, το Κάιρο, κι έτσι ολοκληρώσατε το «Κάιρο: Η πόλη μου, η επανάστασή μας». Βλέπετε την αλλαγή και στους ανθρώπους γύρω σας;  

Αυτό που λέω είναι ότι βιώνουμε μια μεγάλη αλλαγή. Ο κόσμος δεν φοβάται, οι άνθρωποι νιώθουν ότι είναι σημαντικοί και τους υπολογίζουν. Επιμένουν για τα δικαιώματά τους και θέλουν ν’ ακουστούν. Έχουν πάρει τη ζωή και τον χώρο τους στα χέρια τους.  

Σκοπεύετε να δραστηριοποιηθείτε μελλοντικά στον χώρο της πολιτικής ζωής της Αιγύπτου;

Όχι. Θα αγωνιστώ για την επανάσταση, όπως κάνω ήδη, για όσο χρειαστεί. Αλλά είμαι συγγραφέας, όχι πολιτικός.  

Στις 25 Ιανουαρίου χιλιάδες κατέβηκαν πάλι στην Ταχρίρ για την πρώτη επέτειο της επανάστασης. Αισθάνομαι ότι είστε υπερήφανη για ό,τι έχει πετύχει ο λαός σας.

Είμαι όντως πολύ υπερήφανη για όσα πετύχαμε, αλλά δεν έχουμε «ολοκληρώσει» την επανάστασή μας. Απαλλαχτήκαμε από τον Μουμπάρακ, την κορυφή του καθεστώτος, αλλά δεν απαλλαχτήκαμε από το ίδιο το καθεστώς. Έπρεπε να εμπιστευτούμε τους στρατιωτικούς, ώστε να προστατεύσουν την επανάσταση, κι εκείνοι επέλεξαν να γίνουν οι εχθροί της. Έχουμε να δώσουμε μια μεγάλη μάχη και μας περιμένουν δύσκολα χρόνια. Στη διάρκεια αυτών των δεκαοχτώ ημερών πενθούσαμε τους νέους που δολοφονήθηκαν από το καθεστώς μεταξύ της 25ης Ιανουαρίου και της 11ης Φεβρουαρίου 2011. Αλλά από τότε ο στρατός έχει σκοτώσει περισσότερους ανθρώπους και μέχρι και αυτή την εβδομάδα πένθους ακόμα πιο πολλοί νέοι έχουν πεθάνει. Οπότε, είμαστε υπερήφανοι, αποφασισμένοι κι αισιόδοξοι, αλλά και θλιμμένοι, όταν αναλογιζόμαστε το τίμημα που έπρεπε να πληρώσουν τόσοι άνθρωποι στην Αίγυπτο.  

Ποιο είναι το αγαπημένο σας ποίημα του Καβάφη; 

Η «Ιθάκη».