Ο Λεωνίδας Καβάκος καταφέρεται εναντίον του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού. Από τον Φώντα Τρούσα

Ο Λεωνίδας Καβάκος καταφέρεται εναντίον του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού. Από τον Φώντα Τρούσα Facebook Twitter
Με το να εμφανίζεται ο Λεωνίδας Καβάκος ως επικριτής των ρεμπέτικων και των λαϊκών, επαναφέροντας στο προσκήνιο το μουσικό ψευτοδίπολο Ανατολή-Δύση, το μόνο που αποδεικνύει είναι πως αγνοεί όχι μόνο τη Μουσική Ιστορία, αλλά και την ελληνική «κλασική» μουσική ιστορία.
30

Πριν μερικές μέρες, την Κυριακή 5 Ιουνίου, προβλήθηκε από την ΕΡΤ2 μια συνέντευξη του γνωστού βιολιστή της «κλασικής μουσικής» Λεωνίδα Καβάκου στον Λάμπη Ταγματάρχη. Όπως διαβάζαμε και στο δελτίο Τύπου του σταθμού:

«Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΤ, Λάμπης Ταγματάρχης, αναλαμβάνει ξανά… “κατ’ εξαίρεση” τον ρόλο του δημοσιογράφου και υποδέχεται τον Λεωνίδα Καβάκο στα στούντιο της ΕΡΤ για μία αποκλειστική συνέντευξη με αφορμή το Διεθνές Masterclass Βιολιού και Μουσικής Δωματίου του κορυφαίου Έλληνα μουσικού».

Ο Καβάκος είναι ένας παγκοσμίου φήμης αναγνωρισμένος και βραβευμένος βιολιστής και διευθυντής ορχήστρας, και στο χώρο του, στο χώρο της «κλασικής μουσικής» εννοώ, έχει πολύ υψηλό status – κάτι που δεν αμφισβητείται από κανέναν. Τούτο, όμως, δεν σημαίνει πως οι απόψεις του περί μουσικής γενικότερα, που εκφράστηκαν δημοσίως από την κρατική TV, δεν κρίνονται κι αυτές.

Ας μεταφέρουμε μερικά από ’κείνα που είπε ο κ. Καβάκος στον… κατ’ εξαίρεση δημοσιογράφο κ. Ταγματάρχη. Ακούμε λοιπόν τον Λεωνίδα Καβάκο να λέει:

«Κανείς δεν ασχολείται σε περισσότερο βάθος με το φως αυτό (σ.σ. της Ελλάδας). Το φως αυτό δεν είναι μόνο το φως του ηλίου που έρχεται εδώ, είναι και κάτι άλλο. Και σίγουρα θεωρώ τον εαυτό μου όχι απλά ευτυχή, αλλά ευλογημένο που μπόρεσε να… γεννήθηκε, τέλος πάντων εμφανίστηκε εδώ πέρα σ’ αυτό το χώρο… και ο οποίος είναι ένας χώρος από τον οποίο δεν θα περίμενε κανείς να προκύψει ένας βιολιστής, ο οποίος θα μπορεί να σταθεί παγκοσμίως για πολλά χρόνια.(…) Η Ελλάδα είναι δυστυχώς μια χώρα που δεν φημίζεται καθόλου για την μουσική της παιδεία. Στην Ελλάδα η μουσική, δυστυχώς, εξαντλείται, στον πολύ κόσμο, σε κάποια… στα λαϊκά, ούτε καν στα δημοτικά».

 

«Στην Ελλάδα έχει περάσει αυτή η απαράδεκτη, η εγκληματική άποψη ότι εμείς εδώ έχουμε περισσότερη σχέση με την Ανατολή απ’ ό,τι έχουμε με τη Δύση. Αυτό είναι έγκλημα(…) Έχει περάσει αυτή η αντίληψη ότι εμείς εδώ είμαστε περισσότερο Ανατολίτες και δεν έχουμε τόσο σχέση με τον δυτικό πολιτισμό της Ευρώπης, που είναι ό,τι πιο απαράδεκτο μπορεί κανείς να εκφράσει (σ.σ. η εν λόγω... εγκληματική άποψη) και κυρίως ως Έλλην».

 

«Ο Έλλην θεωρεί ότι είναι πιο κοντά, να το απλά έτσι, σ’ ένα τσιφτετέλι ή σ’ έναν αμανέ τούρκικο παρά στη μουσική του Μπαχ.(…) Όταν σκεφτεί κανείς τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη και να προσπαθήσει να τοποθετήσει έναν απ’ αυτούς κοντά ή στον Μπαχ ή στον αμανέ – πού θα πάει πιο κοντά;».

 

«Θα σας πω γιατί παρουσιάζομαι έτσι μονόπλευρος, απόλυτος. Θεωρώ ότι… όπως μιλάω για την ψυχολογική επίδραση που έχει η μουσική και οι Τέχνες… θεωρώ ότι η ψυχολογική επίδραση που έχει το κείμενο ενός δημοτικού τραγουδιού είναι μία ψυχολογική επίδραση ανάτασης, (ενώ) η ψυχολογική επίδραση που έχει το κείμενο ενός ρεμπέτικου τραγουδιού ή λαϊκού είναι μία ψυχολογική επίδραση απόλυτης παρακμής».  

Ο Λεωνίδας Καβάκος καταφέρεται εναντίον του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού. Από τον Φώντα Τρούσα Facebook Twitter
Λεωνίδας Καβάκος και Λάμπης Ταγματάρχης

Το πιο ανόητο που θα μπορούσε να συμβεί, εν σχέσει με όλα τούτα που υποστήριξε ο Λεωνίδας Καβάκος στην εκπομπή τού κρατικού καναλιού, θα ήταν η καλλιτεχνική αποκαθήλωσή του, πόσω μάλλον η αποκαθήλωσή του με όρους «ρωμαϊκής αρένας» – από τους ρεμπετολόγους ενδεχομένως, από τους θιασώτες του λαϊκού τραγουδιού παραπέρα ή απ’ όποιους άλλους.

Ο Καβάκος είναι ένας παγκοσμίου φήμης αναγνωρισμένος και βραβευμένος βιολιστής και διευθυντής ορχήστρας, και στο χώρο του, στο χώρο της «κλασικής μουσικής» εννοώ, έχει πολύ υψηλό status – κάτι που δεν αμφισβητείται από κανέναν. Τούτο, όμως, δεν σημαίνει πως οι απόψεις του περί μουσικής γενικότερα, που εκφράστηκαν δημοσίως από την κρατική TV, δεν κρίνονται κι αυτές, από τη στιγμή μάλιστα που φανερώνουν λυπηρή άγνοια από μέρους του (από μέρους του κ. Καβάκου) της ίδιας της μουσικής ιστορίας.

Κατ’ αρχάς, να πούμε, πως ο μουσικός διαχωρισμός μεταξύ Δύσης και Ανατολής είναι αντιεπιστημονικός και εν τέλει κάλπικος –το λέμε κάπως χοντρά–, αφού η δυτική μουσική ήταν στενά συνδεμένη και εξαρτώμενη από τη βυζαντινή μουσική από τα χρόνια του πρώιμου μεσαίωνα (με σχέσεις «μητέρας-θυγατέρας»), ενώ κι εκείνη (η βυζαντινή) ήταν «μακρινή εξαδέλφη», ως πυθαγόρεια κιόλας, της αρχαίας ελληνικής μουσικής. Όλα τούτα μπορεί να φαίνονται κάπως απλουστευτικά, όμως σε αδρές γραμμές είναι έτσι.

Μάλιστα, αν δεν υπήρχε το φιλελεύθερο Βυζάντιο, που διαχώριζε το θέμα της θρησκείας από εκείνο της εθνικότητας (όπως απέδειξε περίτρανα ο εκχριστιανισμός των Σλάβων, με τις μεταφράσεις στα σλαβικά των ελληνικών εκκλησιαστικών κειμένων κ.ο.κ.), εν αντιθέσει με το ανελαστικό σε τέτοια ζητήματα Βατικανό (που επέμενε, παντού, στη χρήση της λατινικής), θα ήταν αδύνατον να αποκτούσε η δυτική μουσική… όψη και μορφή.

Γιατί, όχι μόνο προς ανατολάς, αλλά και προς τη Δύση μεταφέρθηκε ο βυζαντινός μουσικός πολιτισμός, όπως μας πληροφορεί και ο ομότιμος καθηγητής της Ιστορικής Μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου Κωνσταντίνος Φλώρος στο μνημειώδες βιβλίο του «Η ελληνική παράδοση στις μουσικές γραφές του μεσαίωνα» [Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1998] και πιο συγκεκριμένα στα κεφάλαια «Πολιτικοί, εκκλησιαστικοί και μουσικοϊστορικοί συσχετισμοί μεταξύ Ρώμης και Κωνσταντινούπολης κατά τον 6ο, τον 7ο και τον 8ο αιώνα» και «Συσχετισμοί μεταξύ της βυζαντινής και της μεσολατινικής μουσικής θεωρίας – Η δωδεκάτροπη διδασκαλία». Αλλά ας μην προχωρήσουμε σε λεπτομέρειες…

Ο Λεωνίδας Καβάκος καταφέρεται εναντίον του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού. Από τον Φώντα Τρούσα Facebook Twitter
Ένας συνάδελφος του Λεωνίδα Καβάκου (βιολιστής κι εκείνος) και το «συνάδελφος –πιστέψτε το– τιμά απείρως τον Καβάκο, ο μέγας Νίκος Σκαλκώτας (1904-1949) ήταν ο πρώτος λόγιος συνθέτης που επιχείρησε να απενοχοποιήσει (στο χώρο του) το ρεμπέτικο τραγούδι (καιρό πριν τον Μάνο Χατζιδάκι).

Κοντολογίς; Η συμβολή του Βυζαντίου στη μουσική εξέλιξη της Δύσης υπήρξε μοναδική και ακρογωνιαία, με την Οκτώηχο του Ιωάννη Δαμασκηνού να αποτελεί τη βάση των εκκλησιαστικών ψαλμών και στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία.

Φυσικά τη βυζαντινή μουσική δανείστηκαν και οι Οθωμανοί, από τον 15ον αιώνα και μετά. Διαβάζουμε στο βιβλίο των Χρίστου Τσιαμούλη – Παύλου Ερευνίδη «Ρωμηοί Συνθέτες της Πόλης (17ος – 20ος αι.)» [Δόμος, Αθήνα 1998]:

«Η μουσική μας ιστορία είναι τόσο παλιά όσο και ο ελληνικός πολιτισμός, και πολλοί μουσικοί του θρύλου και της ιστορίας κοσμούν την αρχαία και βυζαντινή εποχή. Η μουσική της Μικράς Ασίας, μητέρας πολλών πολιτισμών, διατήρησε μέσα της ζωντανά όλα τα μουσικά στοιχεία, ήχους, ρυθμούς και όργανα που ταξίδεψαν μέσα στο χρόνο, από την αρχαία εποχή στο Βυζάντιο, κι ύστερα από τη μεταβυζαντινή περίοδο μέχρι τον αιώνα μας. Μέσα στο παλάτι του Σουλτάνου, στους ντερβίσικους τεκέδες και στις χριστιανικές ταβέρνες της Πόλης (μεϊχανέ) άνθησε και ζυμώθηκε η τέχνη της μουσικής που αναφέρεται συνήθως με τους όρους: κοσμική, λόγια ή κλασική μουσική της Ανατολής».

Δεν χρειάζεται να πούμε πως τα δεκάδες μακάμια της κλασικής οθωμανικής μουσικής, έχουν το ανάλογό τους στη βυζαντινή μουσική. Παραδείγματος χάριν: το ραστ είναι ο ήχος πλάγιος του δ’, το ουσάκ είναι ο ήχος πρώτος με μόνιμη ύφεση στο ΖΩ (φα), το χιτζάζ είναι ο ήχος πλάγιος του β’ κ.ο.κ.

Τα μακάμια της κλασικής οθωμανικής μουσικής πέρασαν βεβαίως στα πολίτικα και στα σμυρνέικα τραγούδια και εν συνεχεία στα πειραιώτικα ρεμπέτικα (Μάρκος Βαμβακάρης). Με τις «παραλλαγές» τους φυσικά, καθότι όλα τούτα εξελίχθηκαν μέσα στους αιώνες ή τις δεκαετίες.

Οι λαϊκοί δρόμοι των ρεμπέτικων, πιο συγκεκριμένα, είναι επί της ουσίας μετεξελίξεις των μακαμιών, για συγκερασμένα εννοείται όργανα (όπως ήταν τα μπουζούκια).

Το πώς από το ρεμπέτικο, τώρα, φθάσαμε στο λαϊκό τραγούδι του Τσιτσάνη, του Παπαϊωάννου, του Μητσάκη, του Καλδάρα και των υπολοίπων και πώς οι λαϊκοί δρόμοι «δυτικοποιήθηκαν» ακόμη περισσότερο (ματζόρε, μινόρε) είναι κάτι πιο πρόσφατο και, υποθέτω, πολύ πιο γνωστό.

Αν δεν υπήρχε το φιλελεύθερο Βυζάντιο, που διαχώριζε το θέμα της θρησκείας από εκείνο της εθνικότητας, εν αντιθέσει με το ανελαστικό σε τέτοια ζητήματα Βατικανό (που επέμενε, παντού, στη χρήση της λατινικής), θα ήταν αδύνατον να αποκτούσε η δυτική μουσική... όψη και μορφή.

Ωστόσο, τίποτα δεν μπορεί να σπάσει αυτή την πανάρχαια αλυσίδα.

Ένας συνάδελφος του Λεωνίδα Καβάκου (βιολιστής κι εκείνος) και το «συνάδελφος –πιστέψτε το– τιμά απείρως τον Καβάκο, ο μέγας Νίκος Σκαλκώτας (1904-1949) ήταν ο πρώτος λόγιος συνθέτης που επιχείρησε να απενοχοποιήσει (στο χώρο του) το ρεμπέτικο τραγούδι (καιρό πριν τον Μάνο Χατζιδάκι).

Όλοι πλέον γνωρίζουν ή τουλάχιστον εκείνοι που είναι πιο κοντά σε τέτοια θέματα το έργο του Σκαλκώτα «Κονσέρτο για δύο βιολιά (με ρεμπέτικο θέμα)» (1944-45).

(Σ’ αυτούς, δυστυχώς, δεν φαίνεται να συμπεριλαμβάνεται ο Λεωνίδας Καβάκος, ο οποίος είτε παραβλέπει είτε αγνοεί).

Εκεί λοιπόν, στο δεύτερο μέρος του, ο ευφυής έλληνας συνθέτης χρησιμοποιεί και παραλλάσσει το ρεμπέτικο τραγούδι τού Βασίλη Τσιτσάνη «Η μάγισσα της Αραπιάς» (1939). Το έργο υπάρχει ηχογραφημένο κατά πρώτον(;) στο CD της σουηδικής εταιρείας BIS “Chamber Concertos” από το 2003.

 

Όπως διαβάζουμε στις σημειώσεις του μελετητή/ ενορχηστρωτή τού έργου τού Σκαλκώτα Κωστή Δεμερτζή (από το σημειώσεις του CD της BIS “Nikos Skalkottas: Concerto for 2 Violins/ Concertino for 2 Pianos”):

«Η ιστορική μοναδικότητα του Κονσέρτου για 2 Βιολιά του Σκαλκώτα οφείλεται στο ότι είναι το πρώτο έργο νεοελληνικής κλασικής μουσικής, που χρησιμοποιεί το ρεμπέτικο τραγούδι, αφού στο 2ο μέρος του ακούγεται το “Θα πάω κει στην Αραπιά” του Βασίλη Τσιτσάνη(…) Η χρησιμοποίηση του θέματος του Τσιτσάνη από τον Σκαλκώτα οφείλεται πρώτα-πρώτα στο ευρύ και ρηξικέλευθο πνεύμα του συνθέτη, ο οποίος στο κάτω-κάτω, αν και έγραφε “κλασική” μουσική είχε μείνει εξίσου περιθωριοποιημένος από τον κοινωνικό του περίγυρο.(…) Ο Σκαλκώτας εισάγει τη ρεμπέτικη μουσική στην ελληνική συμφωνική δημιουργία με ένα έργο πρώτης κλάσεως. Η ιστορική στιγμή που συμβαίνει αυτό κάθε άλλο παρά είναι τυχαία: τον επόμενο χρόνο ένας άλλος έλληνας συνθέτης με καινοτόμες τάσεις, ο Γιάννης Α. Παπαϊωάννου, θα χρησιμοποιήσει σε δικό του συμφωνικό έργο, τον “Βασίλη τον Αρβανίτη”, ένα ζεϊμπέκικο που θα του έχει τραγουδήσει και χορέψει ο ίδιος ο Μυριβήλης. Τέσσερα χρόνια μετά, ο Μάνος Χατζιδάκις, με μια (πολύ γνωστή) διάλεξη για το ρεμπέτικο, θα καλύψει ιδεολογικά το συγκεκριμένο μουσικό είδος. Από τη δεκαετία του ’50 και μετά, το ρεμπέτικο θα αποτελέσει την πρώτη ύλη της μουσικής επανάστασης των Μίκη Θεοδωράκη και Μάνου Χατζιδάκι...».

Με το να εμφανίζεται ο Λεωνίδας Καβάκος ως επικριτής των ρεμπέτικων και των λαϊκών (και μάλιστα με βαριές εκφράσεις τού τύπου «απολύτου παρακμής»), επαναφέροντας στο προσκήνιο το μουσικό ψευτοδίπολο Ανατολή-Δύση, το μόνο που αποδεικνύει είναι πως αγνοεί όχι μόνο τη Μουσική Ιστορία, αλλά και την ελληνική «κλασική» μουσική ιστορία. Και για έναν οργανοπαίκτη τού δικού του επιπέδου και της δικής του παγκόσμιας αναγνώρισης κάτι τέτοιο δεν απέχει και πολύ από το… απογοητευτικό ή το απαράδεκτο.

Το ίδιο απογοητευτική και απαράδεκτη, σ’ ένα άλλο επίπεδο, υπήρξε και η παρουσία τού… «κατ’ εξαίρεση» στο ρόλο του δημοσιογράφου κ. Ταγματάρχη, ο οποίος ως αδαής μ’ αυτά τα ζητήματα, περιορίστηκε απλώς σε κάτι παρηγορητικά ψελλίσματα.

Μουσική
30

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

CHECK 10 χρόνια σκοτεινών και χορευτικών ηλεκτρονικών ήχων από την Bedouin Records

Μουσική / 10 χρόνια σκοτεινών και χορευτικών ηλεκτρονικών ήχων από την Bedouin Records

Μια κουβέντα με τον Salem Rashid Skourlis, τον ιδρυτή της ανεξάρτητης δισκογραφικής εταιρείας ακραίου και ambient ηλεκτρονικού ήχου, έναν Έλληνα που ζει μεταξύ Τόκιο και Μπανγκόκ και διαπρέπει στο εξωτερικό.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Κ.atou: «Kάποιοι χαλάνε λεφτά για να βγουν έξω ένα βράδυ, μην τους το χαλάς»

Οι Αθηναίοι / Κ.atou: «Kάποιοι ξοδεύουν λεφτά για να βγουν έξω ένα βράδυ, μην τους το χαλάς»

Η DJ που έχει δει στο Ντιτρόιτ να ακούνε το set της δυο κουνέλια έμαθε πρόσφατα τι πάει να πει «τέκνο με κ», ενώ η πόλη που πιστεύει ότι έχει την καλύτερη ηλεκτρονική σκηνή τώρα δεν είναι το Βερολίνο. Έχοντας ταξιδέψει σε τόσα μέρη, είναι χαρούμενη που ζει στην Αθήνα, αλλά δεν μπορεί να μείνει στο κέντρο της.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
10 πράγματα για τον Enrico Sangiuliano

Μουσική / Enrico Sangiuliano, ένας περφεξιονιστής του dancefloor

Ο DJ που έχει δει πολλές κυκλοφορίες του να μπαίνουν στα «κομμάτια της χρονιάς», όπως το remix που έκανε με τη σύζυγό του Charlotte de Witte στο «The Age of Love», επιστρέφει στην Αθήνα το Σάββατο 9 Μαρτίου. Συγκεντρώσαμε λοιπόν δέκα πράγματα που πρέπει να ξέρετε για εκείνον πριν χορέψετε στα πολλά του BPM.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Jack Lamar ένας ράπερ που ξεπετάγεται με ορμή από την Γενιά Α μιλάει στη LiFO

Μουσική / Jack Lamar: Ο δεκάχρονος ράπερ που ξεπετάγεται με ορμή στο ελληνικό TikTok

Συναντήσαμε τον ράπερ που ανήκει στη Γενιά Α ενώ γύριζε το βιντεοκλίπ του «Oh Oh» στην πλατεία Συντάγματος. Ηχογράφησε το πρώτο του κομμάτι στα οχτώ, λέει πως οι βρισιές στο τραπ δεν τον αγγίζουν, κλείνει τα αυτιά του ή τις προσπερνά.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Ρίχαρντ Στράους: Κυνηγώντας μουσικούς ανεμόμυλους

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Ρίχαρντ Στράους: Κυνηγώντας μουσικούς ανεμόμυλους

Πώς θα αφηγούμασταν μουσικά τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες; Με αφορμή το ομώνυμο συμφωνικό ποίημα του Ρίχαρντ Στράους, η Ματούλα Κουστένη βουτά σε έναν συναρπαστικό μουσικό κόσμο.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ

σχόλια

19 σχόλια
Επιτρέψατέ μου να διαφωνήσω με τις ατραπούς σας, καθώς εδράζονται στην θέασιν της ξένης οπτικής περί των ασμάτων βάσει των Ελληνικών κριτηρίων καί όχι επί της θεάσεως της καθεαυτής Ελληνικής μουσικής. Έτσι, σας παραθέτω μίαν σειράν Ελληνικών καί Ελληνοφώνων ασμάτων ποικίλων ειδών καί εποχών επί των επομένων μηνυμάτων μου καί θέλω να μου πείτε πόσον σχετίζονται μεταξύ τους.1) https://youtu.be/bfM0sYRdYmM Ορφικός ύμνος ΝεμέσεωςΟΡΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ ΝΕΜΕΣΕΩΣ. AΠΟΔΟΣΗ ΡΑΔΑΜΑΝΘΥΣ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗ. Ὦ Νέμεσι,…2) https://youtu.be/hsv2PlU0hRc Ακάθιστος ύμνοςΧαιρετισμοί - Ακάθιστος Ύμνος - Λυκούργος Αγγελόπουλος3)https://youtu.be/dwj_wC2W9Ac?list=PL6B70A2F32E127FF6 Παπαδοπούλα λεβεντονιά - Σταμάτης Γονίδης επειδή κάτι εγράφθη περί των δημοτικών.Stamatis Gonidis - Papadopoula leventonia..4) https://youtu.be/orh6ZrV5Q8Y?list=PL0351747132CFECF7 Πέντε χρόνια δικασμένος - Δημήτριος Καμπίτσης το 1.934μ.α.χ.χ. Λαϊκόν άσμαΠέντε χρόνια δικασμένος ( Γεντί κουλέ ) - 19345) https://youtu.be/5pciCx9qUho... Μάλιστα κύριε - Γεώργιος Ζαμπέτας Ρεμπέτικον άσμα. Άρα, βάσει αυτών, βλέπετε όλως διάφορον μουσικόν μέτρον, ασύμβατον μεταξύ των επιμάχων ειδών. Άρα, βλέπουμε ότι προφανώς το "μπουζούκι" προέρχεται από Αρχαίον Ελληνικόν όργανον, ενώ καί τα διάφορα μουσικά είδη, προφανώς είναι όλως άσχετα μεταξύ τους. Βεβαίως, οι Σελτζούκοι καί οι Οθωμανοί δεν είχαν ανεπτυγμένην μουσικήν, οπότε οι εξισλαμισμένοι Έλληνες της Μικράς Ασίας, τους εδίδαξαν την Ελληνικήν μουσικήν. Αλλ' επ' ουδενί λόγω, πρέπει να υποστηρίζεται η σύνδεση των επιμάχων ειδών, καθώς τα κείμενα μας διδάσκουν όλως αντίθετες θέσεις. Επομένως, ο κλασσικός μουσικός Λεωνίδας Καβάκος, επί του ευρυτέρου πλαισίου των θέσεών του, έχει απόλυτον δίκαιον καί μόνον ανεπαίσθητες ενστάσεις θα μπορούσε κάποιος να διατυπώσει, επί του προκειμένου. Περαίνων το κείμενόν μου, διατίθεμαι προς όποια στοιχεία επιθυμείτε.-
Συγχαρητήρια στον συγγρεαφέα του άρθρου. Πήξαμε στις μανταμσουσούδες. Το σάουντρακ τού Πλάτωνα και του Αριστοτέλη δεν θα ήταν σε καμία περίπτωση η φλύαρη και φασιστική ηχητική βία του Μπαχ και του Μπετόβεν, αλλά μια μουσική βγαλμένη μέσα από το λάλον ύδωρ του ελληνικού πολιτισμού, θα ήταν μια μουσική πιο κοντά στα σημερινά δημοτικά, παρά στα σαδιστικά κονσερβατουάρ τής Ευρώπης, όπου αναγκάζουν μικρά παιδιά να απαρνηθούν τις ζωές τους για χάρη τής μουσικής. Μπαηδεγουέη, τι παιδεία έχει ο Καβάκος πέρα από τη μουσική; Άραγε διάβασε κάνα βιβλίο στη ζωή του που να μην έχει νότες; Γιατί οι παγκόσμιες μορφές της συμφωνικής μουσικής αφοσιώνονται ψυχή τε και σώματι στη μουσική τους και δεν έχουν χρόνο ούτε για κατούρημα. Κι ένα τελευταίο σχόλιο: αν στις δυτικές χώρες έχουν τόοοοσο καλή μουσική παιδεία, πού είναι η μοσυική τους; Γιατί η Ευρώπη δεν παράγει τίποτα από μουσική, παρά μόνο κάτι σαχλά ποπ τύπου Γιουροβίζιον και κάτι χεβιμέταλ τής πλάκας. Από όλη τη Δύση μόνο η Αμερική παράγει μουσική, χάρη στους Αφροαμερικανούς και οι Πορτογάλοι, όχι χάρη στην κλασική τους παιδεία, αυτό είναι σίγουρο.
Παρατηρώ ότι οι καλλιτέχνες έχουν συχνά ακραίες ή και αντισυμβατικές απόψεις για την τέχνη που υπηρετούν. Δεν με εκπλήσσει όμως, είναι ίσως ένας αποτελεσματικός τρόπος να ορίζουν τους εαυτούς τους, να βάζουν τους προσωπικούς τους κανόνες και να θέτουν τα όρια μέσα στα οποία επιθυμούν να κινηθούν. Νομίζω ότι καλό είναι πάντως να ακούμε με προσοχή όταν μιλάνε για το αντικείμενό τους και να κρατάμε ένα μικρό μέρος του μυαλού μας ανοιχτό στο ενδεχόμενο ότι μπορεί να έχουν και δίκιο (ακόμα και σε μια τέτοια περίπτωση που κι εμένα μου φαίνεται εντελώς λάθος).Όπως και νά 'χει, ο καλλιτέχνης πάντα εκφράζεται καλύτερα με την τέχνη του και είναι πάντα παράλογο να πιστεύουμε ότι επειδή μας αρέσει το έργο κάποιου θα συμφωνούμε και με τις απόψεις του.
Ενώ θεωρώ τον όρο "παρακμή" κάπως υπερβολικό, το να συγκρίνει κανείς ανατολική και δυτική μουσική επειδή κάποτε είχαν κοινές ρίζες, είναι σαν να συγκρίνεις τον άνθρωπο με τον πίθηκο επειδή κάποτε είχαν κοινό πρόγονο.Και για να μιλήσω επί μουσικής άποψης, η περιπλοκότητα και η εμβάθυνση της δυτικής μουσικής δεν συγκρίνεται επ'ουδενί με την απλοϊκότητα του ρεμπέτικου και κάθε λαϊκού κομματιού, που μπορεί και ένα κομμάτι να αποτελείται από 3 συγχορδίες. Υ.γ. δεν υποστηρίζω ότι ο μόνος παράγοντας άξιας μουσικής είναι η περιπλοκότητα, αλλά ας μην τα ισοπεδώσουμε όλα
Η "απλοϊκότητα", που λες, δεν είναι θέμα είδους. Δηλαδή το δυτικότροπο "ελαφρό" τραγούδι στην Ελλάδα ήταν πιο περίπλοκο μουσικά από το ρεμπέτικο; Ή διακρίνεις κάποια άξια λόγου πολυπλοκότητα στα τραγουδάκια της πλάκας που έχουν κατακλύσει σήμερα όλη τη Δύση; Άλλο θέμα η λεγόμενη κλασική μουσική. Εδώ μιλάμε για τραγούδι και η Ελλάδα κάποτε μπορούσε να καμαρώνει για τα τραγούδια της. Κάτι που οφείλει κυρίως στο ρεμπέτικο και την επιρροή του.
Καμια πολυπλοκοτητα στα τραγουδια της δυτικης μουσικης. Μιλαω για την κλασσικη μουσικη, στην οποια θεωρω αναφερεται και ο κ. Καβακος, με τον ορο οπως εχει καθιερωθει και αναγνωριζεται. Για ολα τα υπολοιπα, μιλαμε για "τραγουδια", "τραγουδακια", όχι εργα. Σημειωση: υπαρχει ενας ολοκληρος κοσμος ανεξερευνητος απο την Ελλαδα, η συχρονη κλασσικη και πειραματικη σκηνη που στο εξωτερικο ανθιζει. Μπορω με ασφαλεια λοιπον να αναφερομαι στην δυτικη μουσικη, ως το συνολο της παλιας και νεωτερης "κλασσικης"Βεβαιως, να εισαι περηφανος για την παραδοση σου και τις ριζες σου, αλλα να μαθαινεις να διαχωριζεις τι αποτελει εργο τεχνης και τι θα σε κανει να διασκεδασεις, να θυμηθεις, να νιωσεις, να κλαψεις. Καμια σχεση ο σκοπος τους, συνεπως αναγκαιος ο διαχωρισμος.
Snoopy αλλο η πολυπλοκοτητα αλλο ο πλούτος. Γιατί σωνει και ντε να συγκρινεις μηλα με πορτοκαλια (και ΟΧΙ πηθικο με ανθρωπο...). Υπαρχουν δεκαδες μουσικοι δρομοι για μη συγκερασμενα όργανα- δεν αναφερομαι στο μπουζουκι. Αν πιασεις ενα οργανο χωρις ταστα (ουτι πχ) θα καταλάβεις. Δεν ειναι τυχαίο που φτασμενοι παραδοσιακοι μουσικοι πχ λαμπρακης (νευ) εκτιμούν την μουσικη τους αντίστοιχα με την τζαζ. Το μουσικό βαθος ενος καλου ταξιμιου, ισως ειναι πιο πολυπλοκο και πιο πλουσιο καθαρα μουσικα(δρομοι μακαμια) απο μια συμφωνία κλασικής μουσικης. Ναι θαυμαζω και υποκλινομαι σε εργα τεχνης του Τσαικοφσκι αλλα αυτο δεν σημαίνει πως το πενταγραμμο γενναει αριστουργηματα και το οκταηχο οχι- αλλο τι θεωρείται πιο φιλικό στο αυτι μας...
1. Αν αφήναμε λίγο το θέμα της "ελληνικότητας" (όπως την αντιλαμβάνεται κανείς) στην άκρη, ίσως βρίσκαμε χρήσιμη την ψύχραιμη προσέγγιση του Ρος Ντέιλι περί μιας κοινών καταβολών και παραδόσεων "τροπικής μουσικής", που καλύπτει όλον τον χώρο ανάμεσα στη βορειοδυτική Αφρική και τη δυτική Κίνα. Ο ίδιος ο Ντέιλι θεωρεί την τροπική μουσική απολύτως ισότιμη της"δυτικής".2. Αναρωτιόταν κάποτε ο νεαρός Μίκης Θεοδωράκης αν οι επικριτές του ρεμπέτικου δεν αναγνωρίζουν ούτε την αξία τραγουδιών όπως το "Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι" ή "Η άμαξα μες στη βροχή". Πώς γίνεται να απορρίπτει συνολικά κανείς ένα είδος μουσικής (ρεμπέτικο, λαϊκό, εντεχνολαϊκό) που έχει βγάλει τόσα διαμάντια; Ο λόγος άλλωστε που κυριάρχησε αυτό το είδος στην Ελλάδα ήταν ακριβώς η παραγωγή εκατοντάδων υπέροχων τραγουδιών - κάτι που οι δημιουργοί άλλων μορφών τραγουδιού σε καμία περίπτωση δεν κατάφεραν.3. Δεν ξέρω τι μουσική άκουγαν οι αρχαίοι Έλληνες κι αν θα ηχούσε στα αυτιά μας περισσότερο "δυτική" ή "ανατολίτικη". Αν θέλει όμως ένας σημερινός Έλληνας να ακούει Μπαχ και ούτε νότα από Βαμβακάρη, ας το κάνει από ειλικρινή μουσική προτίμηση και όχι επειδή ο Πλάτωνας δεν θα γούσταρε αμανέδες. (Ο οποίος αμανές, παρεμπιπτόντως, ελάχιστη παρουσία έχει στο ελλαδίτικο ρεμπέτικο.)
Δύσκολα μπορεί κανείς να διαφωνήσει με ένα τόσο πολύ προσεκτικά διατυπωμένο κείμενο. Όμως "φιλελεύθερο" το Βυζάντιο επειδή χρησιμοποίησε τον εκχριστιανισμό ως πολιτικό και διπλωματικό μέσο; I think not.
Ρε παιδιά, από μουσικής απόψεως τα λαϊκά δεν είναι τόσο χάλια (δεν μου αρέσουν τα λαϊκά και δεν τα ακούω, με εξαίρεση αυτά που είναι στις παλιές ελληνικές ταινίες), όσο από πλευράς στίχου! Έλεος, ο στίχος στα λαϊκά τραγούδια, ειδικά αυτά της πίστας είναι παιδαριώδης, ηλίθιος, αισχρός. Είναι το απόλυτο ρεζιλίκι, που να τα τραγουδήσει το στόμα σου αυτά;
Άκουσα με πολύ προσοχή την συνέντευξη του κ. Καβάκου, όπως επίσης διάβασα με πολύ προσοχή τα λεγόμενα του κ. Τρούσα.Ο καθένας τους θεωρεί τον εαυτό του βαθύ γνώστη της μουσικής και μιλάει με απόλυτο τρόπο για αυτή και για τις θέσεις που εκφράζει αυτός η οι άλλοι.Δυστυχώς στα λεγόμενα και των δύο είναι εμφανής η αγάπη και ο σεβασμός για Κάποιο είδος μουσικής (σε σημείο φανατισμού) και όχι η αγάπη και ο σεβασμός για το Σύνολο της μουσικής.Η μουσική έχει Υποδιαιρέσεις, αλά είναι κυρίως Σύνολο. Θεωρώ απαράδεκτο να στιγματίζουμε και να υποτιμάμε μέρος της μουσικής, είτε γεωγραφικά είτε ως υποείδος.Δεν μπορεί να μας εκφράζουν όλες οι μουσικές, αλλά αυτό δεν μπορεί να αφαιρεί από τον σεβασμό που οφείλουμε σε άλλα είδη μουσικής που δεν μας εκφράζουν. Αγαπώ βαθύτατα την Δυτική Κλασσική μουσική, μπορώ να την ακούω ώρες, με συνεπαίρνει, μπορεί και να δακρύσω με κάποια κομμάτια της, αλλά δεν θα κάνω κέφι μαζί της, δεν θα κλάψω και γελάσω μαζί της αλλά με τα λαϊκά και τα ρεμπέτικα. Όντως το Λυρικό μέρος των ρεμπέτικων τραγουδιών είναι και εκφράζει ένα μικρό μέρος της Ελληνικής κοινωνίας και μπορεί να το αποκαλέσει κανείς ως Ελληνικό underground. Δεν παύει όμως να είναι τμήμα της Ελληνικής κουλτούρας και να εκφράζει μία συγκεκριμένη εποχή.Αντίστοιχα αλλά όχι όμοια είδη μουσικής, θα βρει κανείς διαχρονικά σε όλες τις εθνικές μουσικές από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα. Σας παρακαλώ κύριοι μην ποδοσφαιροποιήτε την μουσική, αν την αγαπάτε σταματήστε να την αντιμετωπίζεται ως θύρα 7 η 13.
Τώρα αν το ρεμπέτικο εκφράζει μια εποχή, αυτή πάει, τελείωσε! Αυτό υπονοεί ο Καβάκος. Με το ίδιο σκεπτικό θα ακούγαμε και θα τη βρίσκαμε με Γούναρη και Ελίζα Μαρέλι, ή με τη Δανάη και τη Βέμπο. Και αυτοί εκφράζουν μια εποχή παράλληλη μάλιστα με την εποχή του ρεμπετικου. Ο έλληνας ακούει όμως τα ρεμπέτικα. Είναι θέμα παιδείας. Ποτέ δεν διδάχτηκε η μουσική στα σχολεία και τα παιδιά μεγαλώνουν με συγκεκριμένα κλισέ. Και αυτό πια με την καραμέλα κάνω κέφι με τα ανατολίτικα γιατί και τα ανατολίτικα είναι μέρος του συνόλου της μουσικής! Με την ιταλοντίσκο θα κάνεις κέφι? Ή με τα γερμανικά γιουροντίσκο β' διαλογής του 70? Αφού κι αυτά είναι μέρος του συνόλου της μουσικής! Κοινώς, μ'αρέσει να περιδρομιάζω λιπαρές σαβούρες από τα φαστφουντ και τα γυράδικα και δικαιολογούμαι ότι είναι μέρος της κουλτούρας μου και ότι είναι γευστική άποψη. Μπορεί να είναι, αλλά δεν παύει να είναι σαβούρα.
Ε και η κλασική μουσικη παει τελειωσε τότε περασαν απο τοτε αιωνες!... ασχολίαστο πως τα παιδιά του σχολείου μεγαλώνουν με τα κλισέ (!) του ρεμπετικου... η μουσική -οποτε διδάσκεται- νότες ευρωπαϊκές έχει στα τετραδια.. και εκείνη η σαβούρα φαστ φουντ των ανατολιτικων... τι να πρώτο σχολιάσει κάποιος...
Εγώ πάντως αγαπητέ boxer την βρίσκω και με Βαμβακάρη,Μπιθικωτση αλλά καί με Βέμπο και Αττίκ.Ειδικά με το Σερ παθαινω αυτήν την ανάταση ψυχής που λέει ο κύριος Καβάκος:Ρ Είμαστε πολύ τυχεροί που ζούμε σε μια εποχή που άνα πάσα στιγμή έχουμε προσβαση σε όλα τα είδη μουσικής από διάφορες δεκαετίες.Είναι πολύ κρίμα που δεν το εκμεταλλεύονται στην εκπαίδευση αυτό. Μόνο έτσι θα επιτυγχανόταν η λεγόμενη <<μουσική παιδεία>> που αναφέρεται.
@ΦΕΡΟΜΕΝΟΣ η κλασική μουσική εξελίσσεται συνεχώς, συνεχώς βγαίνουν εκπληκτικά έργα, πολύ διαφοροποιημένα από εκείνα του Μπαχ ή του Μπετόβεν. Ο Χατζιδάκις κάποτε είπε ότι η ροκ είναι φυσική εξέλιξη της κλασικής μουσικής. Ακόμα και η παρεξηγημένη "σκουπιδιάρικη" ιταλοντίσκο είναι εξέλιξη της ιταλικής οπερέτας. Δες τα ακούσματα, τα γυρίσματα, το παίξιμο του συνθεσάιζερ τι κοινά έχουν με τη χάρη και τα τσαλίμια των μεγάλων ιταλών δημιουργών. Αν γνωρίζεις μουσική, θα το ξέρεις αυτό. Η ελληνική λαϊκή μουσική έχει σταματήσει να εξελίσσεται εδώ και πολλές δεκαετίες. Το ρεμπέτικο είναι μια μορφή που εμφανίστηκε κάτω από πολύ ιδιαίτερες συνθήκες (όπως το ταγκό της Αργεντινής) οι οποίες ήταν περιορισμένες χρονικά. Σήμερα δεν μπορεί να γραφτεί ρεμπέτικο, θα είναι καρναβάλι, απομίμηση. Και επειδή ακριβώς η ελληνική λαϊκή μουσική δεν εξελίσσεται πλέον καταφεύγει σε ξένα δεκανίκια για την ακρίβεια στην Ανατολή. Το έκανε το 60 με τα Ινδικά και τα Αιγυπτιακά τραγούδια, το κάνει και τώρα με το Φοίβο και τα ατέλειωτα μοιρολόγια του έντεχνου.
Δεν συμφωνώ με τον τρόπο διατύπωσης αυτού που ήθελε να πει ο Καβάκος, αλλά σε γενικές γραμμές δεν έχει άδικο. Δεν έχουμε μουσική παιδεία και προφανώς μεγάλη μερίδα κόσμου, αισθάνεται "ξένη" την μουσική του Μπαχ. Ακόμα χειρότερα όταν συνειδητοποιεί πως οι κλασικοί αυτοί συνθέτες ήταν στην πλειονότητα τους Γερμανοί, Αυστριακοί, κλπ, ενεργοποιούνται ακόμα περισσότερο τα αντιευρωπαϊκά αντανακλαστικά, με ότι αυτό συνεπάγεται.
Απαγορεύεται κάποιος να εκφράσει αντίθετη άποψη απο την "επικρατούσα"?! Εδω καθε πικραμένος ςκφραζει αποψη για πράγματα που δεν γνωρίζει, αυτος τουλαχιστον είναι μουσικό (αναγνωρισμένος λενε). Δεν υπερασπίζομαι τον Καβακο αλλα το δικαίωμα στην ...άλλη αποψη-οπτική. Εχουμε θεοποιήσει στην Ελλάδα το μπουζούκι το νταχτιρντί και το μεράκλωμα! Δεν έχει κι αδικο για αυτα που λεει για την δυτική τεχνη. Επίσης ελεος με την βυζαντινολαγνεία, με τόσο θεοκρατεία που χουμε φαει τοσους αιώνες εχουμε μείνει ακομα σε πρωτογονα επίπεδα οσον αφορα την τέχνη.
Ναι αλλά ο Καβάκος δεν αναφέρθηκε –ξεκάθαρα τουλάχιστον- στο «μπουζούκι το νταχτιρντί και το μεράκλωμα», αν αν δεν κάνω λάθος, άλλο εάν το εννοούσε… «βυζαντινολαγνεία» είχαν και οι Σμυρνιοί με τα κανονάκια και τα ούτια, και οι οθωμανοί κλασικοί, και ο τσιτσάνης, και άλλοι πολλοί χωρίς να συνοδεύονται από «θεοκρατικές» απόψεις. Πώς να το κάνουμε που αυτοί οι μουσικοί δρόμοι χρησιμοποιήθηκαν από βυζαντινούς υμνωδούς; Ναι να μην απορρίπτουμε την δυτική τέχνη αλλά σου υπενθυμίζω πως κάποιες μεγάλες δημιουργίες της έτυχε και γεννηθήκαν από θρησκευτικά αισθήματα. Θεοκρατία και εκεί στας δυσμάς λοιπόν; Τέλος τα «πρωτόγονα επίπεδα τέχνης» είναι μία τρομερά υποκειμενική φράση. Εγώ π.χ. δεν το βλέπω έτσι ( και οχι δεν ανήκω σε εκείνους τους λογιών -λάγνους που υπαινίσσεσαι…) .Βέβαια περί ορέξεως…
Για ποια θεοκρατία μιλάς; Η λεγόμενη "βυζαντινή" μουσική που υπήρχε κατά τα μεσαιωνικά χρόνια στον ελλαδικό αλλά και γενικά στο ανατολικό ρωμαϊκό κρατος χώρο αφορούσε τόσο την εκκλησιαστική αλλά και την κοσμική μουσική. Η λεγόμενη "βυζαντινή" μουσική ήταν απλά η μουσική των κατοίκων της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ανεξαρτήτως εθνικότητας και προερχόταν από την αρχαία ελληνική μουσική. Φυσικά την χρησιμοπιούσαν και στις εκκλησίες χωρίς τη συνοδία οργάνων. Η ίδια αυτή λεγόμενη σήμερα "βυζαντινή" μουσική πέρασε στη Δύση μετά το μεσαίωνα και εξελίχθηκε σε αυτό που λέμε σήμερα κλασσική δυτική μουσική. Είναι χαρακτηριστικό ότι και στη δύση χρησιμοοπιούσαν το Νη Πα Βου Γα Δι Κε Ζω Νη προτού το αλλάξουν σε Ντο Ρε Μι Φα Σολ ΛΑ Σι Ντο.
Οι ρεμπετες που ξερω κλανουν Μπετοβεν και Μπαχ στην καθισια τους και οντως γι'αυτους μονο Ανατολη ειμαστε εδω ...το απολυτο που εχω συναντησει παιζοντας με λαικους οργανοπαιχτες δε λεγεται..το απολυτο υπαρχει παντου δυστυχως.
Πάντως, γι αυτά περι Αριστοτέλη και...τσιφτετέλι, δέν έχει και άδικο ο Καβάκος. Τα λαϊκά εκφυλίστηκαν σε απλούς αμανέδες, τα ρεμπέτικα σε χασισοτράγουδα, τα δημοτικά τα παίζουν πιά όλα σε ρυθμούς τσιγγάνικου γάμου - ακόμα και το κρητικό δημοτικό τραγούδι κατάντησε να παίζεται σάν σκυλάδικο. Αυτό μάλλον εννοεί ο καλλιτέχνης βλέποντας γύρω του αυτήν την κατάντια και την εκφράζει με τον καθαρό και γενναίο και φωτεινό και άφοβα οξύ και βίαιο τρόπο ενός μεγάλου της τέχνης. Και τον ακούμε με προσοχή και σεβασμό - δέν σεβόμαστε μόνο το βιολί του, δέν βρίσκεται μόνο εκεί το φώς ενός καλλιτέχνη.
Εμένα μου φαίνεται ότι τα παραλέτε. Ο άνθρωπος προσπαθεί να πει όσο πιο ευγενικά μπορεί ότι η μουσική παιδεία στην Ελλάδα είναι ελλιπής, συγκρινόμενη με τις άλλες δυτικές χώρες, και ότι αυτό δεν οφείλεται σε κάποιο φυσικό φαινόμενο αλλά στη πανταχού παρούσα μετριοκρατία και το δόγμα της ήσσονος προσπάθειας. Αν διαφωνείτε σε αυτό, έχει καλώς. Δεν μιλήσατε όμως γι' αυτό, αναλωθήκατε στην υπεράσπιση μιας θέσης στην οποία δεν έγινε επίθεση.
Η ιστορική αναδρομή που κάνει ο γράψας είναι ακριβέστατη. Αυτό όμως δε λέει κάτι για το κοινωνικό και καλλιτεχνικό context του λαϊκού και του ρεμπέτικου. Εγώ συμφωνώ με τον Καβάκο ως προς την παρακμή εν μέρει, με την έννοια ότι υπάρχει μια άγονη και ανιστόρητη κατανάλωση της μουσικής, που συνδέεται με έναν οριενταλισμό, αντί για μια αυθεντική πολιτισμική αφήγηση. Ακούμε και πουλάμε το ρεμπέτικο σαν ένα εξωτικό και αξιοπερίεργο είδος ενώ αποτυγχάνουμε να εξαγάγουμε μια καλλιτεχνική αξία, όπως κάνουν οι Αργεντίνοι, οι Πορτογάλοι και οι Ιρλανδοί με τις δικές τους ιδιαίτερες μουσικές. Αυτό τοντελευταίο το ξεπατικώνω κι από μια πρόσφατη συνέντευξη του Μυστακίδη. Επίσης, αν κανείς ανατρέξει στην αρχική συνέντευξη, ο Καβάκος εξαίρει το δημοτικό τραγούδι.
Nαι, εξαίρει το δημοτικό τραγούδι αλλά μάλλον γιατί με αυτό ασχολήθηκε η οικογένειά του. Σε πανηγύρια έπαιζαν τα μέλη της, όχι σε συμφωνικές ορχήστρες, και μπορείτε να είστε σίγουροι ότι μόνο ανατολικοί μουσικοί δρόμοι παίζονταν σε αυτά.Επίσης, από ό,τι κατάλαβα, ο κύριος απορρίπτει συνολικά ολόκληρη τη ρεμπέτικη και λαϊκή σκηνή, όχι μόνο τις εκφυλισμένες εκφάνσεις τους, γεγονός που αποστερεί βεβαίως κάθε σοβαρότητα από τα λόγια του.Συγγνώμη για το ρηχό της προσεγγίσεως, αλλά η γενικότερη παρουσία και ο λόγος του κ. Καβάκου στέλνουν πολλά και αντικρουόμενα μηνύματα, ειδικά αυτή η καθαρεύουσα σε συνδυασμό με το μακρύ μαλλί, την αξυρισιά, το τζιν..
Κε Τρούσα συγχαρητήρια! Πολύ ¨γεμάτο¨ άρθρο. Το μουσικό "δίπολο" άλλωστε ανατολή-δύση, δεν θεωρητικοποιείται στην δημιουργιά. Απλά υπάρχει και γεννάει καταπληκτικά ιδιαίτερες μουσικές. Αν αρχίσεις τα που ανήκω μουσικά εδώ ή εκεί, νομίζω έχεις χάσει... Θεωρώ άλλωστε πως Χατζιδάκις και Θεοδωράκης ήταν βαθύτατα βυζαντινοί στις μουσικές καταβολές τους χωρίς κανένα είδος "επαρχιώτικου" κόμπλεξ...
Σε ένα μάθημα επιλογής κοινωνικής ανθρωππλογιας είχα διαβάσει για τις σχέσεις μεταξύ ρεμπετικου και φαδος. Και τα δύο ξεκίνησαν σε λιμάνια και τα δύο κυνηγηθηκαν-τα φαδος περισσότερο διάστημα από την δικτατορία -και τα δύο είχαν αυτοδίδακτους μουσικούς. Το ποσό μεγάλο κεφάλαιο είναι το ρεμπέτικο στην ελληνική μουσική το καθορίζει και ο χρόνος. Τώρα αν για τον Καβάκο είναι παρακμή είναι μία άποψη και ως γνωστόν όλοι έχουν από μία.