Τομ Βολφ: Η Κάλλας έχει πεθάνει εδώ και 40 χρόνια αλλά δεν την έχει ξεχάσει κανείς

Τομ Βολφ: Η Κάλλας έχει πεθάνει εδώ και 40 χρόνια αλλά δεν την έχει ξεχάσει κανείς Facebook Twitter
Ο Τομ Βολφ στη δημοσιογραφική προβολή του «Maria by Callas».
0

Γνωρίζει πλέον τα πάντα γι' αυτήν, έχοντας ψάξει σε κάθε γωνιά του κόσμου για τεκμήρια, και χαίρεται με την ανταπόκριση του κοινού στο έργο του. Η ταινία του άλλωστε αγοράστηκε σε πάρα πολλές χώρες ανά τον κόσμο, κάτι που δικαιώνει την ισχυρή άποψή του πως η Κάλλας όχι απλώς δεν έχει ξεχαστεί αλλά μια νέα γενιά θαυμαστών διατηρεί τον μύθο της ολοζώντανο, ξοδεύοντας χρόνο και χρήματα σε πληροφορίες και ηχογραφήσεις.

Το «Maria by Callas» έρχεται σαράντα χρόνια μετά τον θάνατό της και ψάχνει τον άνθρωπο πίσω από τον μύθο. Για τον Βολφ υπάρχει η Μαρία και η Κάλλας, η γυναίκα και η ντίβα, και προσπαθεί να αποδείξει αυτόν το διαχωρισμό αντιπαραθέτοντας τις δημόσιες τοποθετήσεις της μέσα από αρκετά προσωπικά της γράμματα.


Η πλειάδα δεδομένων και από τις δύο πλευρές δημιουργεί ένα ολοκληρωμένο πορτρέτο της δικής της αλήθειας, καθώς δεν παρουσιάζεται καμία άλλη άποψη («αυτά έχουν ξαναγίνει» λέει ο ίδιος).

Νομίζω πως είναι ένα μοναδικό φαινόμενο. Είναι η μόνη καλλιτέχνις της όπερας που ξεπέρασε τα όρια του χώρου και αυτό συνεχίζεται ως σήμερα, καθώς υπάρχει μια καινούργια γενιά που θέλει να την ανακαλύψει μέσα από ντοκιμαντέρ και ηχογραφήσεις.

Την επομένη της προβολής βρισκόμαστε για μια σύντομη συζήτηση και ο Βολφ μιλά με το ίδιο πάθος για την Κάλλας και για το έργο του, μην μπορώντας ακόμα να εξηγήσει με λογικά επιχειρήματα τι τον ώθησε πριν από λίγα χρόνια να ξεκινήσει αυτή την έρευνα, αφού οι γνώσεις του για την Κάλλας τότε ήταν μηδαμινές.

Είναι ενδιαφέρον πως το «γραφτό» που επικαλείται ο ίδιος είναι μια πολύ ωραία απάντηση που θα έδινε η Κάλλας σε μια αντίστοιχη ερώτηση, δείχνοντας κατά κάποιον τρόπο την ισχυρή πια επιρροή της στον χαρακτήρα του.

Τομ Βολφ: Η Κάλλας έχει πεθάνει εδώ και 40 χρόνια αλλά δεν την έχει ξεχάσει κανείς Facebook Twitter
Με τον Αριστοτέλη Ωνάση. Copyright Fonds de Dotation Maria Callas

— Όπως μας είπες μετά την προβολή της ταινίας, όταν ξεκίνησες το πρότζεκτ, πριν από περίπου τέσσερα χρόνια, ήξερες ελάχιστα πράγματα για την Κάλλας. Τι ήταν αυτό που σε οδήγησε σε μια τόσο μεγάλη έρευνα;

Κατά κάποιον τρόπο ήταν γραφτό να το κάνω. Αισθάνομαι σήμερα ότι κάτι αδιευκρίνιστο με οδήγησε τότε σε αυτή την απόφαση. Όταν ξεκίνησα, βέβαια, όλα έγιναν πιο απτά και το ότι συνεχώς ανακάλυπτα νέα πράγματα είχε ως αποτέλεσμα να ερωτευτώ το θέμα μου και να προσπαθήσω να βρω όσο περισσότερα μπορούσα και να φτάσω αρκετά βαθιά.

— Όταν λες «γραφτό», εννοείς ότι συνέβη κάτι στη ζωή σου;

Γραφτό, πεπρωμένο, πες το όπως θέλεις, είναι αυτό που δεν μπορείς να εξηγήσεις και να προβλέψεις. Δεν ήξερα κάτι για τη Μαρία Κάλλας, δεν άκουγα κλασική μουσική, δεν ήμουν ο άνθρωπος που θα πίστευε κανείς ότι θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο. Η μόνη εξήγηση που δέχομαι είναι πως μάλλον ήταν η μοίρα που με έφερε σε αυτό το ταξίδι.

— Βρίσκοντας τόσες συνεντεύξεις και εξομολογήσεις της Κάλλας, δεν γεννήθηκαν ποτέ στο μυαλό σου ερωτήσεις που, αν μπορούσες, θα ήθελες να κάνεις εσύ σε αυτήν;

Αρχικά, ναι, αλλά η αλήθεια είναι πως μετά από τόση έρευνα όλες οι ερωτήσεις μου απαντήθηκαν είτε από τις συνεντεύξεις είτε από τα γράμματά της. Ακόμα και αν ήταν συγκρατημένη ή διπλωματική στις συνεντεύξεις, νομίζω πως στα γράμματά της αποκαλύπτει τον άνθρωπο πίσω από τον θρύλο και δεν αφήνει κάτι αναπάντητο.

Τομ Βολφ: Η Κάλλας έχει πεθάνει εδώ και 40 χρόνια αλλά δεν την έχει ξεχάσει κανείς Facebook Twitter
Copyright Fonds de Dotation Maria Callas

— Πού ταξίδεψες για να βρεις στοιχεία;

Σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Ξεκίνησα από τη Νέα Υόρκη, μετά πήγα στην Καλιφόρνια κι έπειτα ήρθα στην Ευρώπη. Βρήκα πολλά πράγματα σε Ιταλία, Γαλλία και Αγγλία, κάποια λίγα στην Ελλάδα, έφτασα μέχρι την Αυστραλία. Πραγματικά, ήταν κάτι σαν τον γύρο του κόσμου.

— Βρήκες πράγματα των οποίων την ύπαρξη αγνοούσαν οι κάτοχοί τους;

Ναι, υπήρχαν πολλές πληροφορίες που, ενώ βρίσκονται σε ιδρύματα και οργανισμούς, δεν είχαν κατηγοριοποιηθεί σωστά. Για παράδειγμα, υπήρχε μια συνέντευξη της Κάλλας στη βρετανική τηλεόραση που θεωρείται χαμένη, όμως έψαξα στα αρχεία του καναλιού όχι με την Κάλλας ως βάση αναζήτησης αλλά με την ημερομηνία της εκπομπής, την οποία είχα βρει από αλλού, και τελικά υπήρχε.

Υπήρξαν πολλά τέτοια αντίστοιχα ευρήματα από δελτία ειδήσεων και εκπομπές όπου δεν ήταν καταχωρισμένο το όνομά της, όπως ήταν λογικό. Στην αρχή έψαχνα κάπως στα τυφλά, αλλά με τον καιρό είχα συγκεκριμένες πληροφορίες που μου έδιναν καλύτερα αποτελέσματα.

— Από τα πολλά βίντεο που βρήκες είναι εμφανής η ασυνήθιστη λατρεία του κόσμου για την Κάλλας. Αντιμετωπίζεται σχεδόν ως ποπ σταρ, κάτι μοναδικό για τα σύγχρονα δεδομένα της όπερας.

Νομίζω πως είναι ένα μοναδικό φαινόμενο. Είναι η μόνη καλλιτέχνις της όπερας που ξεπέρασε τα όρια του χώρου και αυτό συνεχίζεται ως σήμερα, καθώς υπάρχει μια καινούργια γενιά που θέλει να την ανακαλύψει μέσα από ντοκιμαντέρ και ηχογραφήσεις – ειδικά το τελευταίο είναι πολύ σημαντικό.


Και δεν μιλάω για παιδιά που τους αρέσει η όπερα γενικώς αλλά που για κάποιον λόγο θέλουν να ακούσουν μόνο την Κάλλας. Μιλάμε για ένα πoπ φαινόμενο, πολύ έξω πια από τον χώρο της όπερας.

Τομ Βολφ: Η Κάλλας έχει πεθάνει εδώ και 40 χρόνια αλλά δεν την έχει ξεχάσει κανείς Facebook Twitter
Με τον Ντέιβιντ Φροστ, 1970. Copyright Fonds de Dotation Maria Callas

— Πιστεύεις ότι μπορούμε να ξαναδούμε κάτι αντίστοιχο ή όλη αυτή η λατρεία συνδεόταν και με την εποχή κατά την οποία έζησε η Μαρία Κάλλας;

Μπορούμε πάντα να ελπίζουμε σε κάτι τέτοιο στο μέλλον, αλλά η Κάλλας ήταν συνδεδεμένη και με μια άλλη εποχή, χωρίς Ίντερνετ, social media και υπερπληροφόρηση, και με μικρότερο αριθμό γνωστών καλλιτεχνών σε κάθε χώρο.

Σήμερα υπάρχει μεγαλύτερη προσφορά ποσοτικά από τους καλλιτέχνες, καθώς μπορεί ευκολότερα κάποιος να ξεκινήσει καριέρα, όμως αυτό κάνει ακόμα πιο δύσκολο να ξεχωρίσει τόσο πολύ κάποιος και κυρίως να χτίσει μια σχέση με το κοινό που θα παραμείνει αναλλοίωτη στον χρόνο. Η Κάλλας πέθανε πριν από 40 χρόνια και, όπως βλέπεις, δεν έχει ξεχαστεί.

— Στο ντοκιμαντέρ σου παρουσιάζεις τα περισσότερα γεγονότα με χρονολογική σειρά, έχοντας όμως ως βάση μια συνέντευξη που έδωσε η ίδια στον Ντέιβιντ Φροστ. Ξεκινάς την ταινία σου με αυτήν και παραθέτεις κι άλλα σημεία της ενδιάμεσα. Τι ξεχωριστό είχε για σένα αυτή η συνέντευξη;

Πρώτα απ' όλα, ήταν ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα της έρευνάς μου. Η συνέντευξη δεν ήταν γνωστή και δεν είχε παιχτεί πουθενά μετά την προβολή της στην τηλεόραση το 1970. Δεν έγινε κάποια επανεγγραφή και η κόπια που βρήκα ήταν η αυθεντική. Όταν κατάφερα να τη βρω με τράβηξε από την πρώτη στιγμή, ειδικά η φράση της Κάλλας ότι υπάρχουν δύο άνθρωποι μέσα της, η Μαρία και η Κάλλας.

— Από κει δανείστηκες και τον τίτλο σου;

Ακριβώς, από κει πήρα τον τίτλο. Ήταν η πρώτη φορά που την άκουγα να λέει κάτι τέτοιο και πραγματικά ήταν σαν να είδα πώς μπορεί να ήταν η ζωή της και πώς η ίδια τη μοίραζε σε δύο διαφορετικά άτομα. Χρησιμοποίησα τελικά τη συνέντευξή ως βάση όλου του φιλμ, ξεκινώντας με αυτήν, και μετά είπα την ιστορία της κάνοντας flashback, επιστρέφοντας σε σημαντικές στιγμές της ζωής της πάλι από την ίδια συνέντευξη. Σε αυτήν είναι, για μένα, πρώτη φορά Μαρία και όχι Κάλλας.

Τομ Βολφ: Η Κάλλας έχει πεθάνει εδώ και 40 χρόνια αλλά δεν την έχει ξεχάσει κανείς Facebook Twitter
Mε τον Πάολο Παζολίνι. Copyright Fonds de Dotation Maria Callas

— Δεν ήθελες να προσθέσεις στο υλικό σου και συνεντεύξεις ή μαρτυρίες άλλων συνεργατών της;

Όχι, γιατί κάτι τέτοιο έχει ξαναγίνει πολλές φορές σε ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικές εκπομπές, όπου μιλάει πραγματικά πολύς κόσμος. Ήθελα να δείξω κάτι σχετικό με την Κάλλας που δεν έχει ξαναγίνει, τη δική της ματιά σε όσα έζησε κι έκανε στην καριέρα της.

— Λένε πολλές φορές πως όσο περισσότερα γνωρίζεις, τόσο πιο θολή εικόνα έχεις τελικά για κάποιον. Θεωρείς πως η ταινία σου ξεκαθαρίζει ή θολώνει ακόμη περισσότερο την εικόνα μας για την Κάλλας;

Είμαι σίγουρος πως την κάνει πιο καθαρή. Νομίζω πως όσοι δουν την ταινία θα έχουν μια πολύ ξεκάθαρη εικόνα για την ίδια. Δεν θα μάθουν απλώς πληροφορίες αλλά θα γνωρίσουν αληθινά την Κάλλας. Για παράδειγμα, αν εμείς οι δύο αρχίσουμε τώρα να μιλάμε για 90 λεπτά, θα έχουμε την ευκαιρία να μάθουμε καλά ο ένας τον άλλον και όχι απλώς να ανταλλάξουμε γενικές πληροφορίες. Κάτι αντίστοιχο ήθελα να πετύχω, να δώσω στο κοινό την ευκαιρία να γνωριστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο με την Κάλλας.

— Έχεις κάποιο σχέδιο για αντίστοιχο πορτρέτο άλλου καλλιτέχνη στο μέλλον;

Δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλο αυτήν τη στιγμή. Έχει περάσει κυριολεκτικά πολύ λίγος καιρός από τότε που βγήκα από το δωμάτιο του μοντάζ και το μόνο που σκέφτομαι είναι να μοιραστώ αυτό το πάθος μου για την Κάλλας με το κοινό. Θα ταξιδέψω σε περίπου τριάντα χώρες για την προώθηση της ταινίας, γιατί πραγματικά θέλω να συνομιλήσω με τον κόσμο για την Κάλλας. Όταν τελειώσω με όλο αυτό, τότε μόνο θα αρχίσω να σκέφτομαι την επόμενη δουλειά μου.

Τομ Βολφ: Η Κάλλας έχει πεθάνει εδώ και 40 χρόνια αλλά δεν την έχει ξεχάσει κανείς Facebook Twitter
Copyright Fonds de Dotation Maria Callas
Τομ Βολφ: Η Κάλλας έχει πεθάνει εδώ και 40 χρόνια αλλά δεν την έχει ξεχάσει κανείς Facebook Twitter
Copyright Fonds de Dotation Maria Callas
Τομ Βολφ: Η Κάλλας έχει πεθάνει εδώ και 40 χρόνια αλλά δεν την έχει ξεχάσει κανείς Facebook Twitter
Copyright Fonds de Dotation Maria Callas
 

Το «Maria by Callas: Η Μαρία Κάλλας εξομολογείται» θα προβάλλεται από τις 18 Ιανουαρίου στους κινηματογράφους από τη Filmtrade.

 

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Daily / Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Το ντοκιμαντέρ «In Restless Dreams: The Music of Paul Simon» αποτελεί μια συναρπαστική αναδρομή στη μακρά πορεία του σπουδαίου δημιουργού, από τους Simon and Garfunkel μέχρι σήμερα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Οθόνες / Έρωτας και μνήμη: Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Η δημοφιλής ρομαντική ταινία με τον Τζιμ Κάρεϊ και την Κέιτ Γουίνσλετ συμπλήρωσε μια εικοσαετία από την αμερικανική της πρεμιέρα. Με αφορμή αυτή την επέτειο, την επισκεπτόμαστε ξανά και εξετάζουμε γιατί παραμένει αγαπητή μέχρι σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τρία ελληνικά ντοκιμαντέρ του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που πρέπει να δείτε οπωσδήποτε

Οθόνες / Γιατί τα ελληνικά ντοκιμαντέρ είναι στο σύνολό τους καλύτερα από τις ταινίες μυθοπλασίας - Τρία παραδείγματα

Τα πολυσυζητημένα «Αδέσποτα Κορμιά», ένα ερωτικό προσκύνημα στη Σαπφώ και ένα στοιχειωμένο σκακιστικό καφενείο στην καρδιά του αθηναϊκού κέντρου: Τρεις ταινίες που ξεχώρισαν στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

The Review / Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

Ο Γιάννης Βασιλείου και η Ναταλία Πετρίτη συζητούν για τα συν και τα πλην της παραγωγής του Netflix, για τους λόγους που δέθηκαν οι θεατές μαζί της και για άλλες πρόσφατες παραγωγές που θα έκαναν ακόμα και μια πέτρα να κλάψει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Πάθη, μίση, ανταλλαγή εραστών και ατέλειωτοι καβγάδες: Το μυστικό παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Οθόνες / Πάθη, μίση, ατέλειωτοι καβγάδες: Το παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Ένα νέο ντοκιμαντέρ για το ντουέτο του παραγωγού Ισμαήλ Μέρτσαντ και του σκηνοθέτη Τζέιμς Άιβορι καθιστά σαφές ότι τα υποβόσκοντα πάθη στις ταινίες τους δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση με ό,τι συνέβαινε πίσω από την κάμερα.
THE LIFO TEAM
Lee Grant: «Η εξορία μου από το Χόλιγουντ ήταν η καλύτερη εκπαίδευση που θα μπορούσα να φανταστώ»

Οθόνες / Λι Γκραντ: Μια «ακυρωμένη» ηθοποιός, μια ακόμα ενεργή και αξιόλογη σκηνοθέτιδα

To τρομερό ταλέντο που έκανε μπαμ από μακριά και το Χόλιγουντ κατέστρεψε χωρίς αιτία βρίσκεται πια στην κορυφή της λίστας με τους μεγαλύτερους (σε ηλικία) εν ζωή σκηνοθέτες. Η ιστορία της ζωής και της καριέρας του κοριτσιού με την κλεμμένη νεότητα είναι συγκλονιστική.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
The Sopranos: Ο εθισμός του Τζέιμς Γκαντολφίνι στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά και το χάος στα γυρίσματα της κορυφαίας σειράς

Οθόνες / The Sopranos: Ο εθισμός του Τζέιμς Γκαντολφίνι στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά και το χάος στα γυρίσματα της κορυφαίας σειράς

Σ’ ένα νέο βιβλίο αποκαλύπτεται το μέγεθος των προβλημάτων που συχνά προκαλούσε η κατάσταση που βρισκόταν ο πρωταγωνιστής της εμβληματικής σειράς του HBO
THE LIFO TEAM
Μίσα Ντεφονσέκα: Η αληθινή ιστορία της γυναίκας που «έζησε με τους λύκους» και εξαπάτησε τους πάντες

Οθόνες / Μίσα Ντεφονσέκα: Η αληθινή ιστορία της γυναίκας που «έζησε με τους λύκους» και εξαπάτησε τους πάντες

Η ιστορία της τα είχε όλα. Ήταν δραματική, συγκινητική, μια ιστορία επιβίωσης ενός παιδιού, είχε αθωότητα, πίστη και το πιο δραματικό φόντο της πιο σκοτεινής περιόδου της ευρωπαϊκής ιστορίας, τις διώξεις και την εξόντωση των Εβραίων και το Ολοκαύτωμα. H απίστευτη αυτή ιστορία είναι τώρα ένα ντοκιμαντέρ που προβάλλεται στο Netflix.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
10 γυναικείες οσκαρικές πρωτιές

Οθόνες / Δέκα γυναικείες οσκαρικές πρωτιές που έγραψαν ιστορία

Η πρώτη μαύρη ηθοποιός, η πρώτη αυτόχθονας Αμερικανίδα, η πρώτη ΛΟΑΤΚΙ+ γυναίκα, η πρώτη που πήρε βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας ανταγωνιζόμενη τον πρώην σύζυγό της, η πρώτη zoomer και ως τώρα η μοναδική γεννηθείσα τον 21ο αιώνα με Όσκαρ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αν μια ταινία δεν είναι στη συλλογή της Criterion, δεν μετράει, όσα βραβεία κι αν έχει πάρει

Οθόνες / Αν μια ταινία δεν είναι στη συλλογή της Criterion, δεν μετράει, όσα βραβεία κι αν έχει πάρει

Έχει διαμορφώσει γενιές κινηματογραφιστών που μεγάλωσαν υπό την επιρροή της, για την πλειονότητα των κινηματογραφόφιλων είναι κάτι σαν το Λούβρο, αλλά «με μια χιπ αύρα». Για πολλούς, η γνώμη της εταιρείας που επιλέγει 50 με 60 νέες ταινίες κάθε χρόνο μετράει περισσότερο από οποιαδήποτε τελετή απονομής βραβείων.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάτια Ερμητικά Κλειστά»: Η επιτάφια ονειροφαντασία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

Οθόνες / «Μάτια Ερμητικά Κλειστά»: Η επιτάφια ονειροφαντασία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ

25 χρόνια συμπληρώνονται από τον θάνατο του σπουδαίου σκηνοθέτη, λίγους μήνες πριν από την πρεμιέρα του αριστουργηματικού, πολυδαίδαλου επιλόγου της ασυναγώνιστης φιλμογραφίας του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ