Ψυχραιμία και αποχαιρέτα τη γατούλα σου: Η μαζική ευθανασία κατοικιδίων στην Αγγλία του Β' παγκοσμίου πολέμου

Ψυχραιμία και αποχαιρέτα τη γατούλα σου: Η μαζική ευθανασία κατοικιδίων στην Αγγλία του Β' παγκοσμίου πολέμου Facebook Twitter
1
Ψυχραιμία και αποχαιρέτα τη γατούλα σου: Η μαζική ευθανασία κατοικιδίων στην Αγγλία του Β' παγκοσμίου πολέμου Facebook Twitter
Σε μόλις μία εβδομάδα, και παρότι oι εχθροπραξίες δεν είχαν ακόμη ξεκινήσει, μέσα στη «μαύρη πλήξη» που ακολούθησε την κήρυξη του πολέμου, υπολογίζεται ότι περίπου 400.000 κατοικίδια οδηγήθηκαν στην ευθανασία.


Ποιες άραγε είναι οι πρώτες ενέργειες των κατοίκων μιας χώρας αμέσως μετά την εμπλοκή της σε έναν παγκόσμιο πόλεμο; Οι Βρετανοί, όταν ο Neville Chamberlain ανακοίνωσε στο BBC, στις 3 Σεπτεμβρίου 1939, ότι η Μεγάλη Βρετανία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία, έδρασαν με ταχύτητα: επέστρεψαν τα βιβλία που είχαν δανειστεί στις βιβλιοθήκες, ξερίζωσαν λουλούδια και φύτεψαν λαχανικά, έραψαν κουρτίνες συσκότισης, έστειλαν τα παιδιά τους στην ύπαιθρο και... έκαναν ευθανασία στα κατοικίδιά τους. Με αυτήν τη σκοτεινή όσο και άγνωστη σελίδα της βρετανικής Ιστορίας καταπιάνεται στο καινούργιο βιβλίο της, με τίτλο «The Great Cat and Dog Massacre», η ιστορικός Hilda Kean, υπενθυμίζοντας ένα γεγονός που, αν και προκάλεσε δημόσιο θρήνο την εποχή εκείνη, λησμονήθηκε ταχύτατα και δεν αναφέρθηκε σχεδόν ποτέ μετά το τέλος του πολέμου.

Σε μόλις μία εβδομάδα, και παρότι oι εχθροπραξίες δεν είχαν ακόμη ξεκινήσει, μέσα στη «μαύρη πλήξη» που ακολούθησε την κήρυξη του πολέμου, υπολογίζεται ότι περίπου 400.000 κατοικίδια οδηγήθηκαν στην ευθανασία – σχεδόν το 25% του συνολικού πληθυσμού. Ήταν τόσο μεγάλος ο αριθμός των Λονδρέζων που αποφάσισαν να προσφέρουν το «δώρο του ύπνου» σε ανυποψίαστους σκύλους και γάτες, ώστε δημιουργήθηκαν ουρές εκατοντάδων μέτρων έξω από κλινικές και κτηνιατρεία, προκλήθηκε έλλειψη χλωροφορμίου, ενώ υπήρξε και μεγάλη δυσκολία στη διαχείριση ενός τόσο μεγάλου αριθμού νεκρών ζώων.

Οι ιστορικοί δεν είναι πάντα διατεθειμένοι να ρίξουν φως σε κομμάτια της Ιστορίας που προκαλούν αμηχανία ή και ντροπή στους λαούς που τα βίωσαν – το «ολοκαύτωμα των κατοικίδιων ζώων» είναι ένα από αυτά, καθώς οι Βρετανοί συνηθίζουν να καυχώνται τόσο για τη φιλοζωία όσο και για την ψυχραιμία τους.


Δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κανείς ποιο ήταν το κίνητρο μιας τόσο σκληρής απόφασης, την οποία πήραν χιλιάδες πολίτες, παρά τις αντιδράσεις της κυβέρνησης, των κτηνιάτρων και των φιλοζωικών οργανώσεων. Η συγγραφέας δεν δείχνει διατεθειμένη να χαϊδέψει αυτιά, καθώς δεν πιστεύει ότι η σφαγή ήταν αποτέλεσμα μαζικού πανικού – θέση που τεκμηριώνει χρησιμοποιώντας υλικό που περιλαμβάνει διαφημίσεις, ημερολόγια, συνεντεύξεις, επιστολές και δημοσιεύματα. Αντίθετα, θεωρεί ότι κάθε σχετική απόφαση λήφθηκε συνειδητά και υπήρξε αποτέλεσμα της «συγκεκριμένης προϋπάρχουσας σχέσης εντός κάθε νοικοκυριού». Με τον ίδιο τρόπο, εξάλλου, υποστηρίζει ότι λειτούργησαν και όσοι αποφάσισαν να κρατήσουν δίπλα τους τα ζώα τους, παρά τον φόβο και την αβεβαιότητα που προκαλούσε ο επερχόμενος πόλεμος.


Αν και θεωρητικά η ευθανασία των ζώων συντροφιάς έγινε για να μην υποφέρουν κατά τη διάρκεια του πολέμου από την πείνα και τους βομβαρδισμούς, η συγγραφέας έρχεται στη συνέχεια να διηγηθεί συγκινητικές ιστορίες ανθρώπων και ζώων, που βιώθηκαν κάτω από ιδιαίτερα δυσχερείς συνθήκες – κοινές εμπειρίες βομβαρδισμού, έλλειψης τροφίμων και στέγης, αλλά και αμοιβαία υποστήριξη. Η συναισθηματική βοήθεια που πρόσφεραν τα ζώα στους ανθρώπους, βοηθώντας τους να επιβιώσουν, ήταν ανεκτίμητη – αναγνωρίστηκε αργότερα, εξάλλου, ακόμα και από την κυβέρνηση.


Άνθρωποι και ζώα τρώνε από την ίδια τροφή – ένα κόκαλο για τον σκύλο μπορεί πρώτα να εξασφαλίσει λίγη σούπα στο αφεντικό του, ένα κομμάτι χέλι μπορεί να προσφερθεί, κρυφά, στη γάτα. Εκτός από τα τρόφιμα, μοιράζονται και τα καταφύγια κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών – υπάρχουν, άλλωστε, Λονδρέζοι που τοποθετούν κυματοειδή σιδερένια καταφύγια στις αυλές τους, καθώς οι τετράποδοι φίλοι τους φοβούνται να μπουν σε μεγάλα δημόσια καταφύγια. Στο βιβλίο περιλαμβάνεται και η χαρακτηριστική ιστορία μιας γυναίκας που οδηγήθηκε στο δικαστήριο επειδή χτύπησε έναν αστυνομικό γιατί δεν την άφηνε να μπει στο καταφύγιο με τη μαϊμού της κατά τη διάρκεια αεροπορικής επιδρομής.

Οι ιστορικοί δεν είναι πάντα διατεθειμένοι να ρίξουν φως σε κομμάτια της Ιστορίας που προκαλούν αμηχανία ή και ντροπή στους λαούς που τα βίωσαν – το «ολοκαύτωμα των κατοικίδιων ζώων» είναι ένα από αυτά, καθώς οι Βρετανοί συνηθίζουν να καυχώνται τόσο για τη φιλοζωία όσο και για την ψυχραιμία τους. Μετά από δεκαετίες που οι ιστορικοί πίστευαν ότι οι τεράστιες ανθρώπινες απώλειες που προκάλεσε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος θα καθιστούσαν προκλητική μια αναφορά στον βαρύ φόρο αίματος που πλήρωσαν τα κατοικίδια στη Βρετανία, ήρθε η ώρα να αναγνωριστούν και τα τετράποδα θύματα αυτού του αιματηρού πολέμου. Η Hilda Kean ρίχνει το γάντι στους συναδέλφούς της και φέρνει στο φως αυτή την ενοχλητική ανάμνηση που όλοι επέλεξαν να ξεχάσουν – η αντιμετώπιση της αλήθειας, εξάλλου, είναι πάντα προτιμότερη από το «θάψιμό» της.

Βιβλίο
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Συζητώντας για ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας, τους δωσίλογους της Κατοχής

Βιβλίο / Oι δωσίλογοι, ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας

Μέσα από την έρευνά του σε αρχεία που μέχρι σήμερα παραμένουν κλειστά ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης εξετάζει τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές σε μια πολύπαθη και αιματηρή για την Αθήνα περίοδο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Βιβλίο / Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Το Λίγα Λόγια για μένα της Καλλιρρόης Παρούση είναι ένα μυθιστόρημα με ποιητικό λόγο που το νεανικό κοινό το ανακάλυψε μέσω word of mouth. Και όπως λέει και ένας φίλος της «ένα καλό βιβλίο είναι σαν μία νάρκη, δεν ξέρεις σε ποιανού την ψυχή θα σκάσει».
M. HULOT
Γκαζμέντ Καπλάνι «Με λένε Ευρώπη»

Το πίσω ράφι / «Με λένε Ευρώπη»: Το βιβλίο ενός Αλβανού μετανάστη για τις περιπέτειές του στην Ελλάδα

Ο Γκαζμέντ Καπλάνι εναλλάσσει την εμπειρία του στην Ελλάδα με τις μικρές οδύσσειες ανθρώπων που άφησαν πίσω την πατρίδα τους, σε ένα βιβλίο που κινείται διαρκώς μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας και καταπιάνεται με το ανεξάντλητο θέμα της μετανάστευσης και της ταυτότητας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

The Book Lovers / Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

O Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον μουσικό και συνθέτη Larry Gus, aka Παναγιώτη Μελίδη, για τα βιβλία που επηρέασαν τη μουσική του. Πρόκειται για έναν εντελώς ιδιοσυγκρασιακό αναγνώστη.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Μέχρι τον Αύγουστο»: Το ‘χαμένο’ μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Βιβλίο / «Μέχρι τον Αύγουστο»: Το «χαμένο» μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Το βιβλίο προσφέρει στιγμιαίες απολαύσεις, αλλά είναι ολοφάνερα ημιτελές και πολλά σημεία του μοιάζουν τόσο κακογραμμένα που καθιστούν απολύτως κατανοητή την επιθυμία του συγγραφέα να μην εκδοθεί ποτέ.
THE LIFO TEAM
Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Βιβλίο / Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Ο βραβευμένος συγγραφέας που μόλις κυκλοφόρησε τη συλλογή διηγημάτων του με τον διφορούμενο τίτλο «Τέλος Πάντων» εξηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, γιατί τον απασχολούσε συνέχεια το τέλος του κόσμου, σε σημείο που του έγινε εμμονή.
M. HULOT
Πέρα από τις Ακυβέρνητες πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του 1967

Lifo Mini – Series / Πέρα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του '67

H Κωνσταντίνα Βούλγαρη σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Στρατή Τσίρκα, μιλά για τη φιλία του με τον Σεφέρη, την πολιτική του δράση μέσα στη Δικτατορία, αλλά και για το πώς έπεισε τον Παύλο Ζάννα να μεταφράσει Προυστ, μέσα στη φυλακή. Στο podcast ακούγονται για πρώτη φορά αποσπάσματα από διάλεξη που είχε δώσει ο Σ. Τσίρκας μαζί με τον Α. Kοτζιά.
THE LIFO TEAM
Σέρχιο Πιτόλ «Συζυγική ζωή»

Το Πίσω Ράφι / «Η συζυγική ζωή»: Η απολαυστική σάτιρα του Σέρχιο Πιτόλ για τις δηλητηριασμένες σχέσεις

Μέσα από τις απέλπιδες προσπάθειες μιας γυναίκας ν’ απαλλαγεί οριστικά από τον άπιστο σύζυγό της, με τη λοξή και ειρωνική ματιά του, ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς μεταμορφώνει σε φάρσα αυτό που άλλοι θα έβλεπαν ως τραγωδία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Paul Lynch

Βιβλίο / Paul Lynch: «Υπάρχουν συγγραφείς που παίζουν στο κέντρο του γηπέδου, εγώ παίζω στα άκρα»

Ο πέμπτος Ιρλανδός συγγραφέας που παίρνει το Booker εξηγεί στη Βένα Γεωργακοπούλου γιατί στην Ιρλανδία βγαίνουν τόσο σημαντικά βιβλία, περιγράφει πως σε μια λαϊκή σχολίασαν το βραβευμένο βιβλίο του ως «πολύ μαύρο» και πως αν καθόταν να γράψει κάτι για να κερδίσει, αυτό δεν θα ήταν το «Τραγούδι του προφήτη».
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Nανά Δαρειώτη: «Ε. Ζολά, Κ. Μπλίξεν και Ε. Βουτσινά - Οι συγγραφείς που θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

The Book Lovers / «Ο Ζολά, η Μπλίξεν και η Βουτσινά θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την δημοσιογράφο γεύσης Νανά Δαρειώτη για όλα εκείνα τα βιβλία που την διαμόρφωσαν αλλά και για τα αστυνομικά μυθιστορήματα που την ξαναέβαλαν στον κόσμο της ανάγνωσης μετά από μια βασανιστική περίοδο long covid που πέρασε τελευταία.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

σχόλια

1 σχόλια
"...επέστρεψαν τα βιβλία που είχαν δανειστεί στις βιβλιοθήκες..."Εγώ στην θέση τους θα έβρισκα ευκαιρία να εμπλουτίσω την βιβλιοθήκη μου με μερικά βιβλία, πχ τους δώδεκα τόμους του Golden Bough.