H Λίνα γράφει για τον Βαμβακάρη

Καλοκαίρι του 2012. Η Ελλάδα απασχολεί τις αγορές του κόσμου και οι Έλληνες πίνουμε πάλι ένα πικρό ποτήρι στη σύγχρονη ιστορία μας. Αυτή τη χρονιά κλείνουν 40 ολόκληρα χρόνια από τον θάνατο μιας θρυλικής μορφής του ρεμπέτικου, του Μάρκου Βαμβακάρη. Γεννήθηκε το 1905 στο Σκαλί της Άνω Χώρας της Σύρου. Καθολικός το θρήσκευμα, οι γονείς του άνθρωποι φτωχοί.

Ήταν ο πρωτότοκος γιος και ακολουθούσαν άλλα δύο αγόρια. Ο πατέρας έπλεκε κοφίνια για τους μανάβηδες της Σύρου κι έπαιζε και γκάιντα στα πανηγύρια. Το 1909 πήγε στο σχολείο και, όπως λέει στη βιογραφία του, του άρεσαν τα γράμματα. Του άρεσε πολύ η ιστορία. «Τα παλιά, Ξέρξης, Αρταξέρξης, τέτοια πράγματα, η εν Σαλαμίνι ναυμαχία». Όμως, μετά από τέσσερις τάξεις, το άφησε για να πάει να δουλέψει στην Ερμούπολη και να βοηθήσει την οικογένειά του. Δουλειές του ποδαριού. Λούστρος, χασαπάκι, εφημεριδοπώλης, παραγιός σε μανάβικο. Έφαγε τη μαγκιά με το κουτάλι, όπως έλεγε κι ο ίδιος. Το 1917 μπήκε στο καράβι κι ήρθε στον Πειραιά. Έμεινε στην αρχή σε μια θεία του στα Ταμπούρια. Σκληρή η ζωή του κι εδώ. Λιμενεργάτης, χαμαλίκι στις καρβουναποθήκες, εκδορέας στα σφαγεία Πειραιώς. «Πειραιάς εδώ. Λιμάνι. Κόσμος αλητεμένος. Τα παιδιά, άλλος έπαιζε χαρτιά, άλλος γύριζε στις γυναίκες, άλλος κάπνιζε. Αρχίνησα κι εγώ. Όσοι εργαζόντουσαν στα λιμάνια απέκτησαν τη συνήθεια και τη διέδωσαν στους χαμάληδες, απλούς εργάτες και σ’ όποιον αποζητούσε να ξεχνά». Λίγο πριν πάει στρατιώτης, το 1924, άκουσε να παίζει μπουζούκι ο μπαρμπα-Νίκος ο Αϊβαλιώτης κι εντυπωσιάστηκε από το όργανο. Έδωσε όρκο στον εαυτό του να το μάθει καλά, αλλιώς να έκοβε τα χέρια του με την τσατίρα που έχουν στα χασάπικα και σπάνε τα κόκαλα. Λογάριασε τον όρκο του ιερό κι απαράβατο. Σε έξι μήνες έγινε άριστος. Τότε άρχισε να σκαρώνει τα πρώτα του στιχάκια. Το 1933 ηχογραφεί στην ODEON το «Καραντουζένι» και το «Αράπ ζεϊμπέκικο». Το 1934 δημιουργεί την πρωτοπόρο λαϊκή ορχήστρα γνωστή ως «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς», μαζί με τους Γιώργο Μπάτη, Στράτο Παγιουμτζή και Ανέστο Δελιά. Το 1935 ηχογραφεί τη «Φραγκοσυριανή», το πιο διάσημο χασάπικο παγκοσμίως. Τα ωραία και αθάνατα τραγούδια του πολλά. Τριάντα από αυτά θα ακουστούν για δύο νύχτες στο Ηρώδειο, στις 22 και 23 Ιουνίου. Στο φόντο θα προβάλλονται εικόνες από τη γενέτειρά του, την όμορφη Σύρα, που γυρίστηκαν ειδικά γι’ αυτό το αφιέρωμα. Ελάτε να τον τιμήσουμε. Είναι πηγή καθαρή κι ολοζώντανη.