Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

Επιστολές οικογενειακής φύσεως

Πτυχές της συναισθηματικής και οικογενειακής ζωής του Ανδρέα Εμπειρίκου, στις εύγλωττες επιστολές προς την οικογένειά του.

Επιστολές οικογενειακής φύσεως

Μια βαλίτσα που ανοίγει μετά από χρόνια και μια νεροποντή που υποχρεώνει με τη διαδικασία του επείγοντος τη μεταφορά των κουτιών που υπήρχαν μέσα σε ένα υπόγειο οδήγησαν στην αποκάλυψη του σώματος επιστολών που είχε απευθύνει ο Ανδρέας Εμπειρίκος στον πατέρα του, στον αδελφό του Μαράκη και στη μητέρα. Μέρος αυτού του γοητευτικού σώματος ιδιωτικού βίου ανεπιτήδευτων συναισθημάτων και ημερολογιακών καταγραφών ανακαλύπτουμε στο βιβλίο των εκδόσεων Άγρα Ανδρέας Εμπειρίκος, Γράμματα στον πατέρα, τον αδελφό του Μαράκη και την μητέρα (1921-1935), σε εισαγωγή και φιλολογική επιμέλεια του Γιώργη Γιατρομανωλάκη.

Οι 33 επιστολές διατρέχουν την περίοδο από το 1921 ως το 1935 και καταγράφουν τις πρώιμες λογοτεχνικές και γλωσσικές αναζητήσεις του, την περίοδο των σπουδών του σε Λονδίνο και Παρίσι, τη σχέση με τον πατέρα του και τη ρήξη μαζί του, τη μύησή του στους ψυχαναλυτικούς μηχανισμούς, την πρώτη εμφάνιση της κατάθλιψης, τη νέα ρήξη με την οικογένεια με αφορμή τις απεργίες στις οικογενειακές επιχειρήσεις. Το γεγονός ότι η έκδοση συνοδεύεται από φωτογραφίες της εποχής κατορθώνει να δημιουργήσει την αίσθηση του πλήρους στον αναγνώστη και να κάνει περισσότερο προφανείς τις συνισταμένες που επηρέασαν τον Ανδρέα Εμπειρίκο.

Ο κόσμος του συναντιέται με τις λέξεις που γίνονται προφανή οχήματα της διάθεσής και των συναισθημάτων του προς τον παραλήπτη της επιστολής. Σχήμα ξεκάθαρο στην περίπτωση του πατέρα του Λεωνίδα. Τον αποκαλεί «βιβούμβουλη», του περιγράφει το χαμό του αδελφού του Τάκη με βασανιστικές λεπτομέρειες και τρυφερότητα, εκφράζει την απομάκρυνσή του από αυτόν μετά το διαζύγιο «η αποστολή μου κοντά σου τελείωσε» και του ανακοινώνει ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχει στις οικογενειακές επιχειρήσεις. Η συχνότητα των γραμμάτων προς αυτόν είναι σαφώς μικρότερη από την αντίστοιχη προς το «αδέλφι» του, τον Μαράκη, ή την «αγαπημένη του μαμίτσα» και εκεί πραγματικά λειτουργεί χωρίς ψυχολογικά δίχτυα ασφαλείας και πικρίες.

Η έκδοση συνοδεύεται από τρεις επιστολές του Ν. Πλαστήρα στον Εμπειρίκο, ένα ημιτελές αυτοβιογραφικό σημείωμα, πολιτικά μανιφέστα του Εμπειρίκου και κατάλογο των ευρεθεισών επιστολών του.

«ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ, ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ, ΤΟΝ ΑΔΕΛΦΟ ΤΟΥ ΜΑΡΑΚΗ ΚΑΙ ΤΗ ΜΗΤΕΡΑ», Εισαγωγή, φιλολογική, επιμέλεια: Γιώργης Γιατρομανωλάκης, Εκδόσεις Αγρα, Σελ.: 274, Τιμή: €24