Στον χώρο του Δικτύου, δίπλα στον Σταθμό Λαρίσης, η ατμόσφαιρα είναι ιδιαίτερα συγκινητική. Σε μια πολύ όμορφη εκδήλωση εκπρόσωποι της νέας γενιάς Ελλήνων πολιτών –παιδιά κάθε χρώματος και καταγωγής– μοιράζονται τις εμπειρίες τους, ακούγοντας προσεκτικά όσα έχουν να πουν τα μέλη της οργάνωσης Generation 2.0, και σηκώνουν το χέρι τους για να εκφράσουν τις απορίες τους: «Αισθάνεσαι κι εσύ διαφορετικός;», «Πόσο συχνά κλαις;», «Έχεις ποτέ απογοητευτεί;». Οι μεγαλύτεροι απαντούν με ειλικρίνεια και διηγούνται προσωπικές ιστορίες που όλες καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: ότι οι δυσκολίες σε κάνουν πιο δυνατό και σε μαθαίνουν να διεκδικείς τα δικαιώματά σου, ακόμα κι αν χρειαστεί να παλέψεις γι' αυτά που οι περισσότεροι θεωρούν αυτονόητα. Είναι πολύ περίεργο –και πολύ ωραίο– να ακούς παιδιά από τόσες διαφορετικές εθνικότητες να μιλούν άπταιστα τα ελληνικά, τη μόνη γλώσσα που γνωρίζουν –οι περισσότεροι δεν μιλούν τη γλώσσα των γονιών τους–, και να αντιλαμβάνεσαι ότι αυτή η «δεύτερη γενιά» που μεγαλώνει δίπλα σου είναι ακριβώς όπως κι εσύ, με τις ίδιες δυνατότητες και τα ίδια όνειρα. Αυτό που τους στερούν είναι τα ίδια δικαιώματα.
Σου στερούν τα πάντα. Σε αντιμετωπίζουν σαν κάτι ξένο, σου κολλάνε μια ταμπέλα στο μέτωπο και σου λένε ότι επειδή έχεις κάτι το διαφορετικό, όνομα, χρώμα, θρησκεία, όσο και να προσπαθείς, ό,τι και να κάνεις, δεν θα γίνεις ποτέ ίδιος με τους άλλους.
Η οργάνωση Generation 2.0 φτιάχτηκε γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο: για να παλέψει ν' αλλάξει την κατάσταση της ανισότητας στην Ελλάδα, να πολεμήσει τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και τις διακρίσεις κάθε είδους και να υπερασπίσει τα δικαιώματα των ανθρώπων με διαφορετική καταγωγή που γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν στην Ελλάδα και αυτή είναι η πατρίδα τους. Δημιουργήθηκε από μια ομάδα παιδιών «δεύτερης γενιάς», γεννημένων και μεγαλωμένων εδώ από γονείς αλλοδαπούς, με ελληνική παιδεία, με σπουδές σε ελληνικά πανεπιστήμια – Έλληνες κατ' ουσίαν, που έχουν υποστεί τις διακρίσεις και τον ρατσισμό, θύματα μιας παράλογης γραφειοκρατίας και αδιάφορων κυβερνήσεων, που στερούνται βασικών δικαιωμάτων. «Δεύτερη γενιά» είναι και οι ελληνικής καταγωγής φίλοι τους που μεγάλωσαν δίπλα τους και τους στηρίζουν ως ενεργά μέλη της οργάνωσης.
«Ξεκίνησε το 2006» λέει ο Νίκος. «Δημιουργήσαμε μια ομάδα που θα ασχολούνταν με τα παιδιά δεύτερης γενιάς και με αυτά που αντιμετώπιζαν. Με το θέμα της ταυτότητας, το αν τελικά ανήκουν στην Ελλάδα και πάρα πολλά ακόμα θέματα, όπως η ηθική αναγνώριση στη χώρα. Τότε υπήρχαν ακόμα περισσότερα προβλήματα, επειδή υπήρχε το θέμα της νόμιμης και μόνιμης παραμονής στη χώρα».
Kαι τι έχει καταφέρει το Generation 2.0 μέχρι τώρα; Τι έχετε αλλάξει;
Νίκος: Αυτό που έχουμε κατορθώσει είναι η άδεια παραμονής για τη δεύτερη γενιά. Ήταν βασικό αίτημά μας να μπορούμε να ζούμε νόμιμα στη χώρα στην οποία γεννηθήκαμε ή μεγαλώσαμε. Μέχρι το 2009 αγωνιστήκαμε γι' αυτό. Δύο χρόνια αργότερα ήρθε ο νόμος Ραγκούση 3838, που έδινε το δικαίωμα στην ιθαγένεια σε παιδιά που έχουν γεννηθεί ή/και έχουν μεγαλώσει στην Ελλάδα από μετανάστες γονείς. Βέβαια, ο 3838 ακυρώθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας με την αιτιολογία ότι τα παιδιά που γεννιούνται και μεγαλώνουν στην Ελλάδα δεν έχουν αρκετά ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα. Αν έχουν πάει μόνο 6 χρόνια σχολείο στην Ελλάδα, δεν έχουν αρκετά ισχυρούς δεσμούς με τη χώρα, ασχέτως του αν μιλάμε για ανθρώπους που σήμερα είναι 30 ή 35 χρονών.
Ανδρομάχη: Η αιτιολογία ήταν ότι από τη στιγμή που τα ελληνόπουλα έχουν 9 χρόνια υποχρεωτική εκπαίδευση, θα έπρεπε να ισχύει αυτό και για τα παιδιά όσων δεν είναι γεννημένοι Έλληνες. Η άλλη δικαιολογία για την ακύρωση ήταν ότι αυτά τα παιδιά με τον καιρό θα αλλοιώσουν το ελληνικό έθνος. Έγραφε συγκεκριμένα ότι «δεν μπορούμε να δεχτούμε ως μέλη του έθνους άτομα απροσδιορίστου προελεύσεως». Αυτό αφορούσε παιδιά που έχουν γεννηθεί στη χώρα! Πόσο πιο ρατσιστικό, πόσο πιο οπισθοδρομικό και πόσο πιο στενόμυαλο, άτομα που υποτίθεται ότι είναι οι ανώτατοι δικαστές της χώρας να πιστεύουν στη «συνέχεια του αίματος». Ήταν επιχείρημα αμόρφωτων ανθρώπων. Το παράλογο, όμως, είναι ότι ενώ έχει το επιχείρημα του «αίματος» και αφαιρεί το δικαίωμα από τα παιδιά δεύτερης γενιάς, υπάρχει η διαδικασία της πολιτογράφησης που μπορεί να κάνει οποιοσδήποτε είναι νόμιμος τα τελευταία δέκα χρόνια στην Ελλάδα και μπορεί να γίνει Έλληνας. Αυτός μπορεί. Και όποιος έχει πάνω από 250.000 ευρώ μπορεί να πάρει την ελληνική υπηκοότητα. Την αγοράζει. Τα λεφτά βασικά αγοράζουν τα πάντα.
Kαι τι ακριβώς σου στερεί αυτή η κατάσταση;
Αντιόλα: Πολλά. Προσωπικά, μου έχουν στερήσει μία Ολυμπιάδα. Ήρθα στην Ελλάδα στα 15 μου και μπορούσα να μπαίνω στα γήπεδα και να τρέχω σε πρωταθλήματα, αλλά δεν μπορούσα να έχω συμμετοχή στην Εθνική Ομάδα, παρόλο που εδώ προπονούμαι, εδώ αγωνίζομαι και ο σύλλογός μου είναι στα Ιωάννινα. Εδώ είναι η πατρίδα μου, αλλά μου λένε «δεν είσαι Ελληνίδα και δεν μπορείς να συμμετάσχεις στο νέο πρωτάθλημα». Κι ας μου λένε μπράβο και πόσο καλή αθλήτρια είμαι. Μου κλείνει η πόρτα επειδή το αίμα μου δεν είναι ελληνικό. Έχω κάνει τα χαρτιά για πολιτογράφηση από το 2010 και ακόμα να βγει. Σου στερούν τα πάντα. Σε αντιμετωπίζουν σαν κάτι ξένο, σου κολλάνε μια ταμπέλα στο μέτωπο και σου λένε ότι επειδή έχεις κάτι το διαφορετικό, όνομα, χρώμα, θρησκεία, όσο και να προσπαθείς, ό,τι και να κάνεις, δεν θα γίνεις ποτέ ίδιος με τους άλλους, χωρίς, όμως, να έχει μια λογική εξήγηση αυτό το πράγμα. Δεν είναι ορθολογικό. Είναι ένας ρατσισμός που δημιουργεί προβλήματα εκεί που δεν θα έπρεπε να υπάρχουν. Βλέπεις την κοινωνία του σχολείου, πώς τα παιδιά ξεκινούν όλα μαζί και όσο περνούν τα χρόνια, εξαιτίας της γραφειοκρατίας και των διαφόρων προβλημάτων, πώς κάποια παιδιά προχωρούν μπροστά και κάποια μένουν πίσω – όχι επειδή δεν έχουν τις ικανότητες ή τα όνειρα, αλλά επειδή τους μπλοκάρει η γραφειοκρατία, με τα χαρτιά, τις άδειες διαμονής, τις άδειες εργασίας. Και δεν υπάρχει κάποιος ουσιαστικός λόγος πέρα από το παράλογο του συστήματος.
Νίκος: Σου στερούν και εργασιακά δικαιώματα όλα αυτά. Υπάρχουν περιπτώσεις που ένα παιδί που έχει γεννηθεί και σπουδάσει στην Ελλάδα κι έχει επενδύσει χρόνια και χρήματα σ' αυτό στο τέλος δεν μπορεί να ασκήσει το επάγγελμά του, επειδή χρειάζεται άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος που δίνεται μόνο σε Έλληνες πολίτες με ιθαγένεια. Δεν μπορεί να δουλέψει στο Δημόσιο, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα χρειάζεται άδεια αμοιβαιότητας για να δουλέψει. Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρέπει να επικοινωνήσουν τα υπουργεία Εξωτερικών μεταξύ τους, της χώρας καταγωγής και της ελληνικής, και να κάνει επερώτηση το υπουργείο της Ελλάδας σε αυτό της Νιγηρίας αν, για παράδειγμα, έχει το δικαίωμα Έλληνας πολίτης να ασκήσει το ίδιο επάγγελμα στη Νιγηρία. Το πιστοποιητικό αμοιβαιότητας ισχύει για ένα πλήθος επαγγελμάτων (ψυχολόγος, νοσηλευτής, ακόμα και κομμωτής). Και δεν μιλάμε μόνο για επαγγέλματα που χρειάζονται πτυχίο πανεπιστημίου ή ΤΕΙ, αλλά ακόμα και για εκείνα που αρκεί μια ιδιωτική σχολή. Θέλεις να εξασκήσεις το επάγγελμα που έχεις σπουδάσει και σε μπλοκάρει το πιστοποιητικό αμοιβαιότητας. Ευτυχώς, με αίτημά μας προς το υπουργείο Εσωτερικών από τον Ιούνιο σταμάτησαν να το ζητούν – μπλόκαρε την επαγγελματική σου εξέλιξη.
Στις προηγούμενες δημοτικές εκλογές είχαν δικαίωμα ψήφου οι αλλοδαποί. Τι έγινε και καταργήθηκε;
Νίκος: Ο νόμος Ραγκούση προέβλεπε το δικαίωμα της ψήφου σε όσους είχαν την άδεια του επί μακρόν διαμένοντος, που είχε πολύ αυστηρές προϋποθέσεις για να τη βγάλεις και καταργήθηκε, γιατί ήταν κι αυτό μαζί με τον νόμο 3838. Στην Ελλάδα κανένα κόμμα δεν νοιάζεται για το τι θα ψηφίσει κάποιος αλλοδαπός. Έτσι κι αλλιώς, και τη μοναδική φορά που δικαιούνταν να ψηφίσουν, με τόσο αυστηρούς όρους ήταν ελάχιστα τα άτομα που ψήφισαν – τι να τις κάνουν 2 και 3 χιλιάδες ψήφους; Αλλά αν ήταν διαφορετικά τα πράγματα, θα λάβαιναν υπόψη τους ότι υπάρχουν 200.000 παιδιά, που τα μισά ή πολύ λιγότερα αρκούν για να βγάλουν δήμαρχο. Η πλειονότητα των ανθρώπων που είναι στην κυβέρνηση δεν έχει ιδέα για ποιους ανθρώπους μιλάμε. Εκεί είναι η πηγή του προβλήματος. Όταν μιλούσαμε για δικαίωμα ψήφου στις εκλογές, το αντεπιχείρημα ήταν «άντε μωρέ, θα δώσουμε στον καθένα το δικαίωμα να ψηφίσει;». Το οποίο είναι άκυρο, γιατί για να βγάλεις δεκαετή άδεια, πρέπει να έχεις άδεια παραμονής μίνιμουμ δέκα χρόνια πριν. Μιλάμε για άτομα που ήταν 12, 15 ή και 20 χρόνια στη χώρα. Για την επί μακρόν άδεια υπήρχαν και εισοδηματικά κριτήρια, δηλαδή έπρεπε να έχεις το λιγότερο 8.000 ευρώ εισόδημα τον χρόνο για να τη βγάλεις, συν δέκα χρόνια μόνιμης διαμονής, άρα μιλάμε για ένα πάρα πολύ μικρό ποσοστό ανθρώπων.
Θα σου μιλήσω σαν ένας άνθρωπος που προέρχεται από μεταναστευτικές κοινότητες, ποτέ δεν διαφημίστηκε αυτό το δικαίωμα, ποτέ δεν το προώθησαν. Κανένας δήμος δεν απευθύνθηκε στις μεταναστευτικές κοινότητες για να πει «παιδιά, έχετε αυτό το δικαίωμα, ελάτε να γραφτείτε στους καταλόγους». Εν δυνάμει το δικαίωμα το είχαν 20.000, αλλά γράφτηκε το ένα εικοστό και ούτε. Και κανείς δεν υπερασπίστηκε τον νόμο, ούτε το ίδιο το ΠΑΣΟΚ. Κάνε ένα Google τη φράση «νόμος 3838» μόνο για να δεις τι φωτογραφίες είχαν οι εφημερίδες για να το προωθήσουν: φωτογραφίες από τα κέντρα κράτησης, παιδιά που πεινάνε, όλο λάθος επικοινωνιακά. Τον καημένο τον μετανάστη που δεν έχει να φάει και μπήκε χθες στη χώρα, με τουρμπάνια, ουρές στο Αλλοδαπών, μόνο άντρες πάντα. Ακόμα και φιλικά προσκείμενο να ήταν το κείμενο, η φωτογραφία το ακύρωνε. Δείχνουν το πιο ακραίο και αυτό που θα τρομάξει τον κόσμο. Όταν, π.χ., δείχνεις μια φωτογραφία από το Αλλοδαπών, που ο κόσμος είναι κολλημένος στα κάγκελα, αυτό είναι παραπλάνηση. Γι' αυτό επιλέξαμε κι εμείς να κάνουμε ένα βίντεο που να αντιπροσωπεύει τη δεύτερη γενιά και να δείχνει το πραγματικό πρόσωπο αυτών των ανθρώπων που δαιμονοποιούν τα κανάλια. Είναι άνθρωποι που ζουν στην ίδια πολυκατοικία μ' εσένα, οι συμμαθητές σου, οι εργαζόμενοι δίπλα σου, οι φίλοι σου, που μπορεί να μη σου περνάει καν απ' το μυαλό ότι δεν έχουν την ελληνική ιθαγένεια. Όμως εκείνοι που θα απορήσουν γιατί σου στερείται αυτό το δικαίωμα είναι οι ίδιοι άνθρωποι που θα πουν μετά πώς είναι δυνατόν να δίνουν σε όποιον να 'ναι την ελληνική ιθαγένεια. Κι αυτό επειδή τους τα έχουν πλασάρει λάθος και δεν μπορεί να κάνει τη σύνδεση.
Άμεσα πρέπει να ψηφιστεί ο νόμος για την ιθαγένεια. Να αλλάξει το νομικό πλαίσιο για να μπορείς να δουλέψεις. Δεν αλλάζει η νοοτροπία από τη μια μέρα στην άλλη. Το κοινωνικό περιβάλλον δουλεύεται. Η κοινωνική αποδοχή, το να θεωρείσαι ισότιμο μέλος, θέλει δουλειά. Εμείς παλεύουμε για να αλλάξουμε τις συνειδήσεις. Πρέπει να εξαφανιστεί αυτή η αντίληψη ότι είμαστε εγκληματίες και επικίνδυνοι. Και πρέπει να μας επιτρέψουν να προσφέρουμε.
ΙNFO
Στο πλαίσιο της καμπάνιας «Ισότιμοι Πολίτες», το Generation 2.0 RED συλλέγει υπογραφές για να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει γύρω από το ζήτημα της ιθαγένειας! Υπόγραψε για το δικαίωμα στην ιθαγένεια και διάδωσέ το και στους φίλους σου!
www.ithageneia.org/el
Επικοινωνία:
info@g2red.org
Site: http://g2red.org/
FB: Generation 2.0 for Rights, Equality & Diversity
www.facebook.com/secondgenerationgreece
Το Generation 2.0 RED χρηματοδοτεί τις δράσεις του από δωρεές, χορηγίες, εθελοντικές συνδρομές, καθώς και από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους. Αν θες κι εσύ να ενισχύσεις το έργο της οργάνωσης, μπορείς! Paypal: Generation 2.0 RED