ΜΙΑ ΣΠΟΥΔΑΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΑ
Στο τέλος του έτους, βλέπω τους πάντες με άγχος ψυχοφθόρο, ούτε ένας πια αισιόδοξος. Θεώρησα σωστό να παραθέσω ένα ωραιότατο και παντελώς άγνωστο ελληνικό έργο τέχνης, ένα ζωγραφικό memento mori, για όλους αυτούς που παίρνουν τη ζωή πολύ στα σοβαρά.
Στην εκκλησία της Γέννησης του Χριστού στο βουλγαρικό χωριό Αρμπανάσι (πρώην Αρβανιτοχώρι) βρίσκεται μια σπουδαία τοιχογραφία των αρχών του 17ου αιώνα που εικονίζει τον κύκλο της ζωής.
Στη μέση ο ήλιος. Γύρω του οι τέσσερις εποχές, τα σύμβολα των ζωδίων και οι μήνες του Χρόνου.
Τον ίδιο κύκλο κάνουμε όλοι.
Εμφανιζόμαστε στην αρχή της διαδρομής, νέοι, γεμάτοι ελπίδες. Ο ζωγράφος έχει σημειώσει ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΜΕ.
Λίγο πιο πάνω, γεμάτοι αγωνία για το μέλλον, δεν κρατιόμαστε. Ο ζωγράφος έχει σημειώσει ΕΩΣ ΠΟΤΕ, ΝΑ ΣΩΝΟΥΜΕ.
Στο ανώτερο σημείο του κύκλου της ζωής, καθόμαστε για λίγο πάνω στον προσωπικό μας θρόνο, που ονομάζει ο ζωγράφος ΠΛΟΥΤΟ ΤΗΣ ΔΟΞΑΣ.
Η δόξα κρατά ελάχιστα. Για λίγο μόνο πιάνουμε το θρόνο μας. Ο ζωγράφος σημειώνει ΚΡΑΤΩ ΑΥΤΟΝ στα αριστερά και ΟΪΜΕ ΕΧΑΣΑ ΑΥΤΟΝ στα δεξιά.
Λίγο πιο κάτω πάλι, με άσπρα γένια πλέον, πέφτουμε ήδη ορμητικά. Ο ζωγράφος σημειώνει ΙΔΟΥ ΕΠΗΡΑΜΕ ΤΟΝ ΚΑΤΗΦΟΡΟ.
Γέροι πια, εκεί σχεδόν που αρχίσαμε, αποχαιρετούμε τον κόσμο αυτό. Ο ζωγράφος σημειώνει ΥΠΑΓΕ ΚΑΛΕ ΚΟΣΜΕ.
Ηθικό δίδαγμα: όλους μας τρώει η μαρμάγκα (εδώ η μαρμάγκα έχει και όνομα: Ο ΑΚΟΡΕΣΤΟΣ ΑΔΗΣ).
Με το κεφάλι μας κιόλας στο στόμα του Άδη, μόνο
τότε καταλαβαίνουμε.
Αναφωνούμε: "ΟΥΤΕ ΗΜΟΥΝ ΟΥΤΕ ΦΑΝΗΚΑ".
ΑΣΚΗΣΗ ΧΑΛΑΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΑΓΩΝΙΩΔΕΣ ΕΤΟΣ
Εισπνοή-εκπνοή + κλείσε τα μάτια + μέτρα έως το δέκα + άκου λίγο από την 5η του Μάλερ.
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΑΓΧΟΣ
(έτσι κι αλλιώς ήδη “επήραμε τον κατήφορο”).
Το ποίημα του Δημητρίου Ι. Καλογερόπουλου εκδόθηκε στο περιοδικό «Πινακοθήκη» το έτος 1907 και βρίσκεται στη συλλογή της «Πλειάδος» (http://xantho.lis.upatras.gr/pleias/) => εδώ . Τα έργα τέχνης μπορείς να τα δεις ολόκληρα στο http://www.googleartproject.com . Περισσότερες πληροφορίες για το εικονογραφικό θέμα του τροχού της ζωής, υπάρχουν στο δυσεύρετο άρθρο της Elka Bakalova, 'The Wheel of Life' in 17th century painting: Iconographic sources.