ΣTO MEΓΑΡΟ ΜΑΞΙΜΟΥ το βασικό θέμα με το οποίο κυρίως ασχολούνται αυτές τις μέρες είναι η επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ. Το τηλεφώνημα του υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν στον Κυριάκο Μητσοτάκη οριστικοποίησε την ατζέντα, στο επίκεντρο της οποίας βρίσκεται η συνεργασία «3+1» για τα ενεργειακά, δηλαδή ανάμεσα σε Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ και ΗΠΑ. Τελευταία έχει προσαρμοστεί στο Ουκρανικό και στο θέμα της Τουρκίας, καθώς όλα πλέον σχετίζονται μετά τη ρωσική εισβολή.
Αν κάτι ανέδειξε ο πόλεμος του Πούτιν εναντίον της Ουκρανίας, αυτό ήταν η έλλειψη διορατικότητας και προετοιμασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την ενεργειακή της θωράκιση και όχι μόνο. Ο πανικός των τελευταίων ημερών και οι έκτακτες συσκέψεις των επιτελών των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων καταδεικνύουν ότι δεν ήταν καθόλου προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει μια διακοπή προμήθειας από τη Ρωσία.
Και ενώ αρκετοί επισημαίνουν τον κίνδυνο της εξάρτησης, λόγω αγωγών, από έναν εξίσου απρόβλεπτο παράγοντα, όπως είναι η Τουρκία, ισχυροί παίκτες πιέζουν για να μπει στη συμμαχία που δημιουργήθηκε για την απεξάρτηση (και) από αυτήν. Μια ιδέα για τα σχέδια που υπάρχουν και τις πιέσεις έδωσε πρόσφατα η υφυπουργός Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ, η οποία επισκέφτηκε την Ελλάδα και την Τουρκία, αν και στη συνέχεια πήρε πίσω αρκετά από αυτά που είπε.
Αν αποφασιστεί να ικανοποιηθούν τουρκικές απαιτήσεις που η Ελλάδα θεωρεί απαράδεκτες, υπάρχει ο κίνδυνος να έχουμε την τέλεια καταιγίδα και έτσι να έρθει άλλη μια κρίση, ελληνοτουρκική, που όλοι απεύχονται και ξορκίζουν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει καταστήσει σαφές ποια είναι η δική του πολιτική και ο δικός του σχεδιασμός πάνω σε θέματα όπως οι αγωγοί, η ΑΟΖ και τα κοιτάσματα των υδρογονανθράκων. Αντιθέτως, τον χαρακτηρίζει μια διστακτικότητα σε όλα αυτά τα ζητήματα.
Τον EastMed τον υποστήριξε αρχικά με θέρμη, αλλά μετά το non paper των ΗΠΑ δεν έχει πει κουβέντα, ούτε και μετά τις αιχμές του Ισραηλινού πρωθυπουργού ότι η Ελλάδα δεν έχει κάνει και πολλά στην πράξη. Ακόμα και όσα ανακοίνωσε πρόσφατα για την επανέναρξη των ερευνών για τα ελληνικά κοιτάσματα ήταν αρκετά γενικά, ενώ ούτε για το θέμα της ΑΟΖ φαίνεται να διαθέτει κάποια στρατηγική. Όλα είναι αρκετά θολά σχετικά με το τι επιδιώκει η ελληνική κυβέρνηση, ενώ δεν υπάρχει ενημέρωση ούτε για τις τουρκικές πιέσεις που είναι γνωστό ότι υπάρχουν και εντείνονται.
Ο πρώην υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Γιάννης Μανιάτης φέρεται να «πολιορκείται» πολιτικά από τη Νέα Δημοκρατία (παρότι τελευταία έχει επαναδραστηριοποιηθεί στο ΚΙΝ.ΑΛ.) και έχει χειριστεί κρίσιμα θέματα, ωστόσο η κυβέρνηση δεν φαίνεται να ενστερνίζεται στην πράξη τις (δημοφιλείς και αισιόδοξες) θέσεις του.
Ούτε στο θέμα του αγωγού EastMed, για τον οποίο ο Γιάννης Μανιάτης υποστηρίζει ότι πρέπει να ολοκληρωθεί οπωσδήποτε, ούτε στο θέμα της ΑΟΖ, όπου υπερασπίζεται μια πιο ενεργή πολιτική προώθησής της, ενώ υποστηρίζει επίσης ότι η Ελλάδα μέσα σε τρία χρόνια μπορεί να ξεκινήσει τις διαδικασίες παραγωγής φυσικού αερίου, όπως έκανε η Αίγυπτος, και να τροφοδοτεί και την Ευρώπη.
Στο θέμα της αξιοποίησης των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου η Ε.Ε. είναι απούσα, κυρίως για να μη δυσαρεστήσει την Τουρκία, ενώ οι ΗΠΑ, που επιχειρούν να αποσπάσουν τον Ερντογάν από την αγκαλιά του Πούτιν, τελευταία πιέζουν την Ελλάδα προκειμένου να κατευναστεί η Τουρκία, καθώς θα πρέπει να πάρει ανταλλάγματα για να πραγματοποιήσει τη δυτική στροφή που θέλουν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πάντως, επενδύει πολλά στην επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο στις 16 Μαΐου, η οποία προετοιμάζεται εδώ και πολύ καιρό. Πέρα από το θέμα της Ρωσίας που ενδιαφέρει τις ΗΠΑ, θα συζητηθούν τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου, δηλαδή στην ουσία ό,τι σχετίζεται με την Τουρκία, καθώς και τα ενεργειακά θέματα. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στη συνάντηση αυτή ο πρωθυπουργός ενδέχεται να θίξει και το θέμα του EastMed, ώστε να ξεκαθαρίσει η εικόνα.
Ως θετική εξέλιξη χαρακτηρίζουν στην κυβέρνηση και την ανάληψη των νέων καθηκόντων του απερχόμενου ισχυρού πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θεωρεί τον Πάιατ «φίλο της Ελλάδας» και τα στελέχη της υποστήριζαν τις προηγούμενες μέρες ότι είναι ιδιαίτερα θετικό που αναλαμβάνει υφυπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ σε μια τόσο σημαντική περίοδο.
Ο κ. Πάιατ είναι expert στο ρωσικό ζήτημα, το οποίο έχει άμεση σχέση με το νέο ενεργειακό τοπίο που διαμορφώνεται στη Δύση μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο ίδιος ασχολήθηκε πολύ ενεργά και με το θέμα του αγωγού EastMed, του οποίου ήταν υποστηρικτής, και γνωρίζει απόλυτα κάθε πτυχή των ζητημάτων της Ανατολικής Μεσογείου. Βέβαια, ο κ. Πάιατ πάνω απ’ όλα είναι «Αμερικανός πατριώτης» και αν τα συμφέροντα των ΗΠΑ δεν ταυτίζονται πλέον με την υποστήριξη του EastMed και την παράκαμψη της Τουρκίας, δεν θα τον προωθήσει χάριν της ελληνικής φιλίας.
Οπωσδήποτε όμως θα έχουν ενδιαφέρον οι πρώτες κινήσεις του στο νέο πόστο και το πώς αυτές θα διαμορφώσουν το ρευστό τοπίο στα ενεργειακά της Ανατολικής Μεσογείου. Από τις αποφάσεις που θα ληφθούν στο θέμα αυτό ενδέχεται να επηρεαστούν ακόμα και οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Αν αποφασιστεί να ικανοποιηθούν τουρκικές απαιτήσεις που η Ελλάδα θεωρεί απαράδεκτες, υπάρχει ο κίνδυνος να έχουμε την τέλεια καταιγίδα και έτσι να έρθει άλλη μια κρίση, ελληνοτουρκική, που όλοι απεύχονται και ξορκίζουν.
Για την ώρα η κυβέρνηση διαψεύδει ότι υπάρχει οποιαδήποτε πιθανότητα να συμβεί αυτό, αλλά ο πρωθυπουργός θα έχει πολύ καλύτερη εικόνα όταν επιστρέψει από τις ΗΠΑ.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.