Στο γραφείο της Υπουργού, στον τέταρτο όροφο του Υπουργείου Εσωτερικών, επικρατεί ησυχία. Οι πρέσβεις τους οποίους συνάντησε πριν από εμάς έχουν αναχωρήσει, οι συνεργάτες της έχουν πάει στην Αμυγδαλέζα.
Έχουμε μόνο μισή ώρα χρόνο στη διάθεσή μας, αλλά η υπουργός είναι ήρεμη και ευγενική. Δεν έχει ξεσπάσει ακόμα η θύελλα με την «άκυρη διαταγή» όπως χαρακτηρίζουν οι κυβερνητικοί κύκλοι το έγγραφο «Νέα πολιτική σχετικά με τις διαδικασίες κράτησης αλλοδαπών».
Η αναπληρώτρια υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Τασία Χριστοδουλοπούλου, έχει πρώτο στην ατζέντα της από την πρώτη στιγμή της καριέρας της ως μαχόμενη δικηγόρος και σήμερα ως μέλος της κυβέρνησης την υπεράσπιση των αδυνάμων.
Της υποβάλαμε 25 ερωτήσεις.
Μην ξεχνάτε ότι το 2001, που έγινε το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους, όλο το δίκαιο έκανε μια μεγάλη ανατροπή. Και το κράτος δικαίου τραυματίστηκε στον πυρήνα του.
Γιατί αποφασίσατε να αναμιχθείτε στην πολιτική;
Με ενδιαφέρει η υπεράσπιση των αδυνάμων. Η στράτευσή μου στην πολιτική είχε να κάνει με αυτή μου την πλευρά. Με την ίδρυση του ΣΥΡΙΖΑ συγκροτήσαμε ένα τμήμα δικαιωμάτων και άρχισα να συνεννοούμαι πιο συγκεκριμένα με αυτή την ατζέντα και έγινα συντονίστρια σε αυτό το τμήμα. Είχαμε αποφασίσει να ασχοληθούμε με τα δικαιώματα, τα πολιτικά καταρχήν γιατί τα κοινωνικά είναι πιο μεγάλη ατζέντα. Κατά συνέπεια οι μετανάστες και οι πρόσφυγες μπήκαν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός μου. Αλλά και άλλων μειονοτήτων, των οποίων τα δικαιώματα καταπατώνται τόσα χρόνια.
Σε αυτή την ατζέντα ποιό είναι το πιο ενδιαφέρον σημείο;
Η κοινωνική χειραφέτηση. Όχι μόνο των μελών ενός κόμματος, του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και της κοινωνίας, γιατί υπάρχουν προκαταλήψεις. Τα κόμματα δεν είναι εκτός, δεν είναι οάσεις, επηρεάζονται και αυτά από το γενικότερο κοινωνικό κλίμα και πολύ περισσότερο όταν είχαμε παραβιάσεις των δικαιωμάτων. Είμαστε υποχρεωμένοι να ευαισθητοποιούμε την κοινωνία σε αυτή την κατεύθυνση.
Ως νομικός είχατε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα. Ποιές ήταν οι ομάδες που υπερασπιζόσασταν;
Ξεκινήσαμε με τις συλλήψεις διαδηλωτών. Ξεκίνησα σαν νέα δικηγόρος στην μεταπολίτευση όταν άρχισαν να γίνονται συλλήψεις διαδηλωτών σε διαδηλώσεις, απαγόρευση αφισοκόλλησης. Τότε, αυτές ήταν δίκες πολιτικής διαμαρτυρίας. Αργότερα άρχισαν πιο πολιτικές δίκες, όπως πολιτικών κρατουμένων άλλων χωρών όπως ο Πόλε, ο Φολίνι, στη συνέχεια διάφοροι Παλαιστίνιοι που συνελήφθησαν στη χώρα μας σαν τρομοκράτες και εκεί επίσης συμμετείχα ως δικηγόρος ή σε επιτροπές συμπαράστασης. Μετά φτάσαμε στο 1990 που ψηφίστηκε ένας νόμος υποτίθεται αντιτρομοκρατικός, τον οποίο θεωρούσαμε ότι προσβάλλει τα πολιτικά δικαιώματα, οπότε πάλι συγκροτήσαμε επιτροπές, εναντίον αυτού του νόμου. Με αυτό τον νόμο κάποιοι συνελήφθησαν και ήμουν στην υπεράσπιση κατηγορουμένων με αυτό το νόμο και πάει λέγοντας.
Ποιά είναι τα θέματα στα οποία έχουμε κάνει πρόοδο σε όλα αυτά τα χρόνια;
Δεν έχουμε κάνει πρόοδο. Γιατί μην ξεχνάτε ότι το 2001, που έγινε το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους, όλο το δίκαιο έκανε μια μεγάλη ανατροπή. Και το κράτος δικαίου τραυματίστηκε στον πυρήνα του. Το τεκμήριο αθωότητας έδωσε τη θέση του στο τεκμήριο ενοχής, η πράξη η άδικη, με βάση την οποία δικαζόντουσαν μέχρι τότε οι άνθρωποι έδωσε τη θέση της στο τεκμήριο υποψίας και στο φρόνημα. Δηλαδή περισσότερο συλλαμβανόταν κάποιος επειδή ήξεραν ότι είναι κάτι, ότι έχει συγκεκριμένη ιδεολογία και όπως ξέρουμε στο Γκουαντανάμο είναι χιλιάδες άνθρωποι που δεν έκαναν κάποια πράξη και γιαυτό δε τους δικάζουν, και πρέπει να είναι κάπου περιορισμένοι.
Το εννοείτε λέγοντας ότι το δίκαιο χρησιμοποιεί τους ανθρώπους ως μέσον;
Το δίκαιο μεταχειρίζεται τους ανθρώπους ως μέσον για κάποιο σκοπό και όχι ως υποκείμενα δικαιωμάτων. Αυτό κατά τη γνώμη μου δημιούργησε μια κατάσταση που λέμε ότι αντί για την ασφάλεια δικαίου που παρείχε το κράτος δικαίου έγινε το δίκαιο της ασφάλειας. Είναι μια μεγάλη ανατροπή. Τώρα έχω την αισιοδοξία ότι με την κυβέρνηση της αριστεράς και τις αλλαγές που θα γίνουν στα υπουργεία που άπτονται αυτών των ευαίσθητων θεμάτων θα αποκαταστήσουμε σειρά από αυτές τις σοβαρές παραμορφώσεις που έγιναν στο κράτος δικαίου.
Μας λέτε ποιές είναι αυτές;
Το υπουργείο Δικαιοσύνης και με τις εξαγγελίες του έχει επισημάνει σειρά ζητημάτων που έχουν να κάνουν με αυτά, δεν ξέρω πόσες αλλαγές θα κάνει. Υπάρχει το θέμα ότι στέρησαν το δικαίωμα σε μια σειρά από εγκλήματα, σοβαρά ποινικά κακουργήματα να τα δικάζουν τα μικτά ορκωτά δικαστήρια και έτσι δεν υπάρχουν ένορκοι σε αυτά τα σοβαρά αδικήματα, ώστε η κοινωνία να συμμετέχει και τα έχουν μεταφέρει μόνο, αποκλειστικά σε δικαστές...
Είμαι εναντίον των φυλακών τύπου Γ διότι δεν εξασφαλίζουν τίποτα και έχουν ως στόχο να ελέγξουν το μυαλό των ανθρώπων, να τους εξουθενώσουν ψυχολογικά και πνευματικά και να κατορθώσουν αυτό που δεν κατορθώνει η ποινή.
Αυτό γιατί συνέβη;
Θεωρούσαν ότι οι πολίτες θα είναι ενδεχομένως επιεικείς προς κακουργήματα που διαπράττονται στο πλαίσιο τρομοκρατίας, είτε από φόβο είτε γενικώς γιατί δε θεωρούν ότι η τρομοκρατία δεν είναι κάτι κακό, όσο το προπαγανδίζουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις. Έτσι για να είναι εξασφαλισμένοι θεώρησαν ότι πρέπει να αφαιρέσουν την κοινωνία από τη μέση. Και το έκαναν στη διάρκεια των συλλήψεων, ενώ αυτά δεν έχουν αναδρομική ισχύ και μπαίνουν και θέματα οριακής νομιμότητας. Και βέβαια είναι και ο τρόπος σύλληψης και ανάκρισης που δε συνάδει με το σύνταγμά μας και στη συνέχεια με τον τρόπο κράτησή τους.
Εννοείτε τις φυλακές τύπου Γ;
Ναι, σε αυτές τις φυλακές αναφέρομαι. Μεταφέρθηκαν όχι μόνο καινούργιοι κρατούμενοι, αλλά και κρατούμενοι που έχουν συμπληρώσει στη φυλακή πάνω από δέκα χρόνια και για τους οποίους δεν προέκυπτε κανένας λόγος μεταφοράς τους.
Είστε εναντίον αυτών των φυλακών;
Βεβαίως. Αυτές οι φυλακές δεν εξασφαλίζουν τίποτα και έχουν ως στόχο να ελέγξουν το μυαλό των ανθρώπων, να τους εξουθενώσουν ψυχολογικά και πνευματικά και να κατορθώσουν αυτό που δεν κατορθώνει η ποινή. Όμως η ποινή σύμφωνα με το σωφρονιστικό μας σύστημα έχει ως στόχο την κοινωνική επανένταξη των κρατουμένων και δηλώνει ρητά ότι κανένα άλλο δικαίωμα δεν αίρεται στη διάρκεια της κράτησης εκτός από την προσωπική ελευθερία. Και το δικαίωμα της επικοινωνίας και της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας. Και εδώ ξαφνικά, βγαίνει ένας νόμος που στερεί τα πάντα. Την επικοινωνία των ανθρώπων με τους συγγενείς τους, τους μεταφέρει κάπου που δεν έχουν καν επισκεπτήριο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ τι θα κάνει με αυτή τη φυλακή; Θα την κλείσει;
Δεν ξέρω αν θα την κλείσει, θα την μετατρέψει σε μια κανονική φυλακή. Γιατί όπως ξέρουμε υπάρχει παραβατικότητα και σε καιρούς κρίσης η παραβατικότητα αυξάνεται. Μικρή, μεσαία, μεγάλη, υπάρχει. Άρα οι φυλακές όσο τα δικαστήρια δε χρησιμοποιούν πιο ήπιες ποινές, όσο οι ανακριτές δε βάζουν εναλλακτικά μέτρα κράτησης, εγγυήσεις, εμφάνιση σε αστυνομικά τμήματα, οι φυλακές γεμίζουν. Και όπως ξέρετε επικρατεί αθλιότητα. Και έχουμε καταδικαστεί επανειλημμένα από τους διεθνείς οργανισμούς.
Για τις άδειες και τις αποδράσεις;
Οι άδειες είναι ένας θεσμός πολύ πετυχημένος και στην Ελλάδα έχει εξαιρετική αντοχή γιατί είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις απόδρασης και σκεφθείτε ότι η απόδραση σύμφωνα με το δίκαιό μας είναι πλημμέλημα. Είναι φυσικό ένας άνθρωπος που κρατείται τόσα χρόνια να την παραβιάσει την άδεια. Έχει το νου του ο νομοθέτης ότι ένας άνθρωπος που είναι φυλακισμένος έχει τάση προς ελευθερία. Είναι η φυσική του τάση. Στην Ελλάδα δεν έχουμε μεγάλη κατάχρηση και οι άνθρωποι ΄χουν τον ορθολογισμό να θέλουν να τελειώσουν με αυτή τη δοκιμασία της φυλακής και να βγουν έξω να συνεχίσουν τη ζωή τους. Εγώ πιστεύω πολύ στον θεσμό των φυλακών.
Ποιά κατηγορία θεωρείτε ότι είναι η πιο αδύναμη στην Ελλάδα;
Εγώ θα πω ότι είναι οι φτωχοί και οι άνεργοι ανεξαρτήτως εθνικότητας. Βεβαίως οι μετανάστες και οι πρόσφυγες είναι οι πιο αδύναμοι γιατί δεν έχουν και κανέναν να τους βοηθήσει. Ενδεχομένως οι άνεργοι και οι φτωχοί της χώρας μας έχουν κάποιο συγγενή, έχουν κάποιο φίλο, έχουν μια αλληλεγγύη. Αντίθετα αυτοί δεν έχουν κανέναν. Με αυτή την έννοια τους κατατάσσω μέσα στους αδύναμους ως τους πιο αδύναμους και ευάλωτους.
Εξαιτίας της προκατάληψης που υπάρχει;
Χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας. Έχουν να αντιμετωπίσουν μαζί με την κοινωνική αδυναμία και τις προκαταλήψεις. Διότι δυόμισι χρόνια η κυβέρνηση είχε ένα πολιτικό λόγο που τους στιγμάτιζε λέγοντας «να καθαρίσουμε τις πόλεις μας από τα σκουπίδια», έναν πολιτικό λόγο που τροφοδοτούσε την πολιτική δράση της Χρυσής Αυγής, γιατί έδινε σε αυτό το λόγο μια νομιμότητα, έναν ορθολογισμό και έτσι δημιουργήθηκε μια τεράστια επιφυλακτικότητα, εχθρότητα και φόβος απέναντι στους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Αυτό το κλίμα είναι δύσκολο να το σπάσουμε σήμερα. Προσπαθούμε όμως. Αυτός ο λόγος μην ξεχνάτε ότι τον αναπαρήγαγαν με μεγάλη συχνότητα και δύναμη τα ΜΜΕ. Έτσι αυτός ο λόγος έγινε κυρίαρχος και ηγεμονικός. Και για να μπορείς να τον ανατρέψεις θέλεις πολλαπλάσια δουλειά. Δηλαδή να μπορείς να πείσεις την κοινωνία ότι δεν είναι αυτός ο κίνδυνος. Ότι δεν προέρχεται από εκεί ο κίνδυνος. Και ότι αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται τη φροντίδα μας, την κοινωνική προστασία, για να υπάρχει σε όλη τη χώρα κοινωνική συνοχή και ασφάλεια.
Οι μετανάστες και οι πρόσφυγες έχουν να αντιμετωπίσουν μαζί με την κοινωνική αδυναμία και τις προκαταλήψεις. Διότι δυόμισι χρόνια η κυβέρνηση είχε ένα πολιτικό λόγο που τους στιγμάτιζε λέγοντας «να καθαρίσουμε τις πόλεις μας από τα σκουπίδια», έναν πολιτικό λόγο που τροφοδοτούσε την πολιτική δράση της Χρυσής Αυγής.
Υπάρχουν δυνατότητες να τους εντάξουμε σε ένα πλαίσιο κοινωνικό και εργασιακό;
Ας είμαστε ειλικρινείς. Δεν υπάρχουν. Επίσης αυτό που πρέπει να ξέρουν όλοι, είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι δε θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα. Και αυτό καθιστά ακόμα πιο δύσκολο το εγχείρημα της κοινωνικής ένταξής τους. Αυτοί οι άνθρωποι έρχονται για να πάνε στη συνέχεια σε μια χώρα πλούσια της Β. Ευρώπης. Έχουν πλήρη επίγνωση τι είναι η Ελλάδα, τι κρίση έχει, πόσους ανέργους και φτωχούς. Και ξέρουν ότι εδώ θα αντιμετωπίσουν τεράστιες δυσκολίες. Αναζητούν από το πρωί μέχρι το βράδυ έναν δουλέμπορο να τους μεταφέρει σε μια χώρα της Ευρώπης. Όμως δεν είναι άνθρωποι που ήρθαν να κάνουν παραβατικές πράξεις.
Μας δίνετε ένα ποσοστό σε σχέση με το προφίλ των προσφύγων;
Το 67% είναι πρόσφυγες πολέμου. Και ως πρόσφυγες δεν έχουν στο νου τους την παραβατικότητα. Έχουν πουλήσει τα πάντα για να κάνουν αυτό το ταξίδι, να μεταφερθούν με τα σαπιοκάραβα και έχουν τα υπόλοιπα για να πάνε κάπου σε άλλη χώρα. Έτσι δεν έχουμε κανένα κίνδυνο από αυτούς τους ανθρώπους. Όμως αυτό δε σημαίνει ότι εμείς σαν κράτος δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τους παρέχουμε τα στοιχειώδη, μια στέγαση, μια τροφή και μια φιλοξενία. Κυρίως είμαστε υποχρεωμένοι από την Ευρώπη, η οποία με οδηγίες, τις οποίες έχουμε ενσωματώσει στον ελληνικό νόμο μας υποχρεώνει να έχουμε ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας για τους πρόσφυγες, ώστε να μη στερούνται τίποτα. Και επίσης δομές φιλοξενίας για τα ασυνόδευτα ανήλικα που έχουν χάσει τους γονείς τους στον πόλεμο και έρχονται στη χώρα μας και δεν έχουν κανέναν. Και μένουν εδώ χωρίς κανένα παρόν, με πλούσιο παρελθόν που τους στοιχειώνει και ένα μέλλον εντελώς αβέβαιο.
Πόσα κέντρα κράτησης έχουμε στην Ελλάδα;
Έχουμε έξι και μέσα σε αυτά φιλοξενούνται 216 παιδιά, ενώ απαγορεύεται ρητά από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Πρέπει να βρίσκονται σε δομές, σε ξενώνες φιλοξενίας ανηλίκων που δυστυχώς δε χωράνε. Και έτσι, δυστυχώς, η αστυνομία τα έχει μεταφέρει στα κέντρα κράτησης. Είναι ένα δράμα να βλέπεις αυτά τα παιδιά να ζουν σε άθλιες συνθήκες. Μόνο σαράντα από όλα αυτά τα παιδιά θα κάνουν επανένωση με τους γονείς τους που έχουν βρεθεί σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Οι διαδικασίες είναι γραφειοκρατικές και χρονοβόρες, αλλά μόνο αυτά ελπίζουν.
Τι θα κάνετε με αυτά τα παιδιά;
Υπάρχει ένας θεσμός ευρωπαϊκός τον οποίο θα νομοθετήσουμε, λέγεται θεσμός επιτροπείας όπου θα ορίζουμε επιτρόπους και θα δοκιμάσουμε και τον θεσμό αναδοχής. Κάνουμε έκκληση και σε ιδιωτικούς φορείς και σε δημόσιους γιατί όλοι μπορούν να βοηθήσουν. Από ότι έχω καταλάβει το πιο φθηνό είναι να βρεις κτίριο. Τα χρήματα είναι μετά, στη σίτιση, στη φύλαξη και στη συντήρηση.
Ποιό είναι το πιο δύσκολο θέμα από τότε που έχετε αναλάβει;
Τα κέντρα κράτησης. Κατά προτεραιότητα πρέπει να επανέλθει η νομιμότητα στο τομέα της κράτησης των μεταναστών και προσφύγων και στη συνέχεια, όσοι βγαίνουν να έχουν διοικητικά έγγραφα, ώστε να απολαμβάνουν ένα καθεστώς ελευθερίας που έχει νομική βάση.
Για το θέμα της ιθαγένειας, που ήταν το πρώτο για το οποίο κάνατε δηλώσεις μόλις αναλάβατε;
Αυτό πράγματι το υποσχέθηκα από την πρώτη μέρα.Υπάρχει νομοθετικό κενό στη χώρα μας, μετά την κήρυξη του νόμου Ραγκούση ως αντισυνταγματικού από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Η προηγούμενη κυβέρνηση δεν έκανε καμία νομοθετική προσπάθεια και πολύ πριν βγει ο νόμος και μόνο που άκουσε ότι επίκειται κήρυξη του νόμου ως αντισυνταγματικού έδωσε εντολή στους δήμους να μη δέχονται αιτήσεις. Αυτό διαρκεί εδώ και δυόμισι χρόνια. Αυτό είναι απαράδεκτο και είναι το πρώτο νομοθετικό που θα κατεβάσουμε ως Υπουργείο είναι η ιθαγένεια παιδιών δεύτερης γενιάς.
Τι θα αλλάξετε ακριβώς;
Ένα άρθρο. Δε θα αλλάξουμε όλο τον κώδικα περί ιθαγένειας των παιδιών. Θα συνδυάζει γέννηση, φοίτηση και παραμονή των γονέων. Όπου και τα τρία αυτά κριτήρια θα αποδεικνύουν την ένταξη αυτών των παιδιών στην ελληνική κοινωνία. Διότι αν τα έχεις και τα τρία ή τα δυο από τα τρία αποδεικνύεται ότι είσαι Έλληνας. Το εξάγγειλα από την πρώτη στιγμή γιατί θεωρώ ότι είναι πολύ σοβαρό ζήτημα, τα παιδιά αυτά να ζουν σε μια εκκρεμότητα ενώ δεν έχουν γνωρίσει άλλη πατρίδα, άλλη γλώσσα, άλλα ήθη και έθιμα. Είναι ελληνάκια κανονικά. Είναι κρίμα να βρίσκονται τόσο μετέωρα χωρίς ένα νομικό καθεστώς.
Πότε θα γίνει αυτό;
Δεν το έχω κάνει ακόμα γιατί απορρόφησε το χρόνο μου το επείγον ζήτημα των κέντρων κράτησης, όμως αυτό θα το έχω έτοιμο και θα το καταθέσω στη Βουλή τον Μάρτιο.
Και το επόμενο βήμα σας;
Να ασχοληθώ και να απλοποιήσω τις διαδικασίες για την έκδοση αδειών παραμονής και διαφόρων υποπεριπτώσεων -που είναι πολλές τελικά-, που δε μπορούν να ανανεώσουν την άδειά τους ενώ μέχρι χθες μπορούσαν. Δηλαδή είναι ένα παραλογισμός του νόμου, ότι ενώ είσαι στην Ελλάδα τόσα χρόνια, ξαφνικά ένα πρωί γίνεσαι παράνομος. Αυτό το πράγμα είναι αδύνατον να το αντιληφθώ. Ξέρετε πόσοι τέτοιοι είναι στα κέντρα κράτησης; Είναι δέκα χρόνια νόμιμοι και επειδή δεν είχαν ένσημα δεν ανανεώθηκε η άδεια, δεν είχαν χαρτιά επάνω τους και στην περίφημη επιχείρηση Ξένιος Ζευς, συνελήφθησαν και πήγαν εκεί. Και επειδή με ρωτάνε: Πού πάνε αυτοί που βγαίνουν; Απαντώ; Οι μισοί πάνε σπίτι τους. Στην οικογένειά τους. Επίσης είναι υποκριτικό να λέμε ότι δεν ξέρουμε για την μαύρη εργασία και έτσι γνωρίζουμε το λόγο που δεν έχουν ένσημα. Και σε ένα χρόνο μπορεί να βρεις και να σου βάλουν δέκα μεροκάματα, όχι πενήντα που ζητά ο νόμος.
Σε επίπεδο ευρωπαϊκό σε ποιό σημείο βρισκόμαστε;
Η Ευρώπη χαιρετίζει όλες τις αποφάσεις μου, γιατί θεωρούν ότι έχουμε παραβιάσει όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα με την προηγούμενη κυβέρνηση οπότε τώρα, ακούγοντας όλα αυτά που γίνονται με πρωτοβουλία του υπουργείου θεωρούν ότι μπαίνουμε στον αστερισμό της Ευρώπης και του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Νομίζω ότι θα βρω πολλούς συμμάχους στην Ευρώπη και γι αυτά τα αυτονόητα που κάνω. Αυτά που κάνω δε τα έχω βγάλει από το μυαλό μου. Προβλέπονται στον ήδη ισχύοντα νόμο τον 3709 του 2011 τον οποίο η κυβέρνηση δεν εφάρμοσε. Απλώς εφαρμόζω τον νόμο. Δε νομοθέτησα κάτι καινούργιο.
Τι θα λέγατε στους ανθρώπους που έχουν προσδοκίες από την κυβέρνησή σας;
Θα έλεγα σε αυτό τον κόσμο να έχει υπομονή γιατί υπέμεινε πέντε χρόνια την απόλυτη βαρβαρότητα δικαιωμάτων, αξιών και τώρα δε νομίζω μέσα σε ένα μήνα πρέπει να χάσει την ελπίδα και την πίστη του. Δίνουμε μια μάχη, η οποία θα κριθεί αυτό το τετράμηνο. Όπως εγώ έχω υπομονή, γιατί κι εγώ είμαι ένας άνθρωπος που πάλεψα να εφαρμοστεί το πρόγραμμά μας, γιατί μετά τους τέσσερις μήνες δεν ξέρω αν θάχω ούτε εγώ. Αλλά τουλάχιστον αυτούς τους τέσσερις μήνες θα φανεί αν αυτή η συμφωνία και η ασάφεια είναι προς το μέρος μας ή προς το μέρος των δανειστών μας. Αν δε μας αφήσουν να νομοθετήσουμε αυτά που θέλουμε και υποσχεθήκαμε, εκεί θα γίνει η τελική σύγκρουση. Νομίζω έγινε μια μεγάλη μάχη στο Eurogroup, που έδωσε περηφάνια και αυτοπεποίθηση στους Έλληνες και τώρα περιμένουμε την υλοποίηση. Εκεί θα κριθεί αυτή η συμφωνία αν όντως είναι προς το συμφέρον της κοινωνίας.
Ως υπουργός πώς θα θέλατε να σας θυμούνται;
Θέλω να με θυμούνται για αυτά που έκανα, αν τα καταφέρω να τα κάνω όπως τα έχω προγραμματίσει, με βάση το πρόγραμμα που είχαμε συλλογικά επεξεργαστεί, διότι όλα αυτά τα πάλευα και τα θεωρούσα ουτοπία. Και τώρα που τα βλέπω να γίνονται πραγματικότητα από τη μια συγκινούμαι και από την άλλη αισθάνομαι τόσο αισιόδοξη, να γυρίσω τον κόσμο ανάποδα. Γιατί μέσα από την κατάσταση αυτή που θα βελτιωθεί θα κριθεί συνολικά η βελτίωση της Δημοκρατίας και η αναγέννηση των δικαιωμάτων. Και αυτό αποκλείεται να φέρει λιτότητα.