Σήμερα δεν μπορείς να κρυφτείς.
Αν κάνεις την πιτσικουλιά σου, τα έγκυρα ή κίτρινα ΜΜΕ θα σε βγάλουν στη σέντρα.
Αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο είναι τα δημόσια πρόσωπα. Πολιτικοί, καλλιτέχνες, διανοούμενοι, οικονομικοί παράγοντες, είναι υπό παρακαλούθηση.
Όπως στην αρχαιότητα που δεν υπήρχε διαχωρισμός μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού βίου. Οι πάντες κρίνονταν συνολικά και για τα «εν δήμω» και για τα «εν οίκω».
Ο Κούντερα δικαιώνεται.
Γράφει πως όταν είσαι διάσημος, είσαι αναγκασμένος να ζεις σε μια «ηθική χορογραφία».
Ελάχιστα να ξεφύγεις.
Λίγο να παρεκκλίνεις, θα στο υπενθυμίζουν και θα στο χτυπάνε ακόμα και μετά θάνατον.
Τίποτα δεν παραγράφεται.
Σε περίπτωση που η δημόσια παρουσία είναι πολύ ισχυρή, το κουσούρι που δεν βλάπτει ευρύτερα, παραβλέπεται, όπως η αφροδισιακή λύσσα του Τζον Φ. Κένεντι ή του Ανδρέα Παπανδρέου.
Αλλά δεν ξεχνιέται.
Και σπανίως παραλείπεται στις μεταθανάτιες αναφορές.
Η ελπίδα των δημιουργών να εξαιρεθούν, «ας με κρίνουν για το έργο μου» στην πραγματική ζωή δεν ισχύει.
Ο σπουδαίος Θόδωρος Αγγελόπουλος πέθανε αφήνοντας πίσω του μεγαλειώδες έργο. Αλλά κάποιοι ανεγκέφαλοι τον προέπεμψαν ως τσιγγούνη.
Όλοι κρίνονται για όλα.
Κι αν το έργο είναι σημαντικό κι ο δημιουργός μεγάλο καθίκι, το κρατάμε σαν να κληρονομήσαμε μια σκατόψυχη θεία.
Εμείς παλιά, έναν φόβο είχαμε.
Όχι τι θα πει ο κόσμος για μια κουτσουκέλα μας ή μη μας τιμωρήσουν μπασκίνια, δάσκαλοι, παπαδαριό.
Τα είχαμε γραμμένα αυτά.
Το μόνο χαλινάρι που μας κράταγε ήταν το σωτήριο:
«Μην ντρέπεται η μάνα μου για μένα».