Συνέντευξη για το LIFO.gr από τον Δάνη Κοσμίδη
Δύο ιδιότητες σε ένα πρόσωπο: Ο καθηγητής Πασχάλης Πράντζιος και ο συγγραφέας. Ο ρόλος του καθηγητή μέσα σε μια αίθουσα είναι να επιβάλλει την τάξη και να διδάσκει. Ο ρόλος του καθηγητή έξω από την αίθουσα μπορεί να παραμείνει, με την αυστηρή ερμηνεία, όπως επίσης και να αλλάξει τελείως. Μια διαφορετική προσέγγιση στους μαθητές. Πιο φιλική και πιο παρεΐστικη.
Ο συγγραφέας Πασχάλης Πράντζιος βρίσκεται κάπου ανάμεσα στα δυο. Τουλάχιστον όσο θυμάμαι εγώ από τα μαθητικά μου χρόνια. Ένας ακόμη φίλος μέσα στην αίθουσα που το μάθημα γινόταν συζήτηση - μια συζήτηση που συμμετείχε όλη η παρέα.
Με αφορμή την κυκλοφορία του τρίτου βιβλίου με τίτλο Λιωμένο Μολύβι (εκδόσεις Ωκεανίδα) και την παρουσίαση του στην Αθήνα, κάναμε μια κουβέντα.
Τρίτο κατά σειρά βιβλίο με τίτλο Λιωμένο Μολύβι. Ο συγγραφέας ωριμάζει μέσα από τη γραφή του;
Η σκέψη είναι γλώσσα και η σκέψη όταν καλλιεργείται βαθαίνει στη διάρκεια του χρόνου - άρα ωριμάζει και η γλώσσα. Ο συγγραφέας οφείλει προπάντων δύο πράγματα να κάνει, να διαβάζει και να γράφει. Γράφοντας διαρκώς, ξανά και ξανά, κυρίως ωριμάζει η ίδια του η γραφή κι ο ίδιος μέσα από τη συγγραφική εμπειρία καταφέρνει να τιθασεύει το λόγο του και να τον βελτιώνει.
Ποιοι είναι οι ήρωες σε αυτό το βιβλίο;
Οι ήρωες στο βιβλίο «Λιωμένο μολύβι» κινούνται μεταξύ δύο κόσμων. Από τη μια, αυτοί που ζουν στο κομμάτι της κοινωνίας που είναι ενσωματωμένο στο κοινωνικό σύστημα κι από την άλλη αυτοί που ζουν στον κόσμο του περιθωρίου. Η κοινωνία ό,τι δυσκολεύεται να μασήσει το φτύνει στο περιθώριο κι εκεί μέσα στον κόσμο του φτυσμένου, βλέπεις όλα τα ελαττώματα της πολιτισμένης κοινωνίας χωρίς μάσκα. Οι ήρωές μου λοιπόν λειτουργούν μεταξύ αυτών των δύο πόλων.
Η παρουσίαση του βιβλίου στην Αθήνα, για πρώτη φορά, θα γίνει την Παρασκευή 26 Απριλίου. Πώς 'πείθεις' το αναγνωστικό κοινό;
Στη ζωή μου υπήρξα περισσότερο αναγνώστης, παρά συγγραφέας. Θεωρώ λοιπόν πως το αναγνωστικό κοινό κανείς δεν μπορεί να το πείσει για τίποτα. Ο αναγνώστης που έχει μάθει να διαβάζει έχει το δικό του κριτήριο αξιολόγησης πάνω στο θέμα «βιβλίο», κρίνει, αξιολογεί, επιλέγει. Δεν προσπαθώ επομένως να πείσω το αναγνωστικό κοινό, φροντίζω όμως να μην το κοροϊδεύω, γι' αυτό ό,τι γράφω, το επεξεργάζομαι επισταμένως και ερευνώ το καθετί, πριν το αξιοποιήσω συγγραφικά.
Οι ιστορίες στα τρία βιβλία μπορούν να θεωρηθούν και προσωπικά βιώματα;
Κοιτάξτε, η συγγραφή στηρίζεται ούτως ή άλλως στο βίωμα, υπό την έννοια ότι ο συγγραφέας πρέπει να έχει βιώσει καταστάσεις στη ζωή του που θα τον κατευθύνουν να γράψει με ρεαλισμό τις ιστορίες του. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, πως ό,τι καταγράφει έχει συμβεί και στον ίδιο.
Συγγραφέας και καθηγητής. Αν έπρεπε να επιλέξεις ανάμεσα στα δύο ποιο θα υπερτερούσε;
Δεν το σκέφτηκα ποτέ έτσι. Είμαι καθηγητής στη Μέση Εκπαίδευση, γιατί αυτό το επάγγελμα επέλεξα να κάνω, το σέβομαι και το αγαπώ. Η συγγραφή είναι ένα άλλο κομμάτι του εαυτού μου, ένας δρόμος αυστηρά δικός μου και προσωπικός, ουσιαστικά μοναχικός. Ονειρεύομαι γράφοντας και μέσα από αυτή τη μυσταγωγία της συγγραφής γίνομαι καλύτερος άνθρωπος.
Πως ένα συγγραφέας μπορεί να συμβιβαστεί με την δημόσια εκπαίδευση; Υπάρχουν ελευθερίες, "έχει γκρεμιστεί κάποιος τοίχος" για να υπάρξει η απαραίτητη επικοινωνία ανάμεσα σε καθηγητή και μαθητή;
Τίποτα δεν είναι δεδομένο και τίποτα δεν μας προσφέρεται χωρίς το αντίστοιχο τίμημα. Πόσοι από μας έχουν την πολυτέλεια να μην κάνουν συμβιβασμούς στην εργασία τους; Τα δεινά στη δημόσια εκπαίδευση είναι πολλά. Ωστόσο, μέσα στη σχολική τάξη είσαι εσύ και οι μαθητές σου. Αν είσαι αληθινός, σε αποδέχονται κι αν συμβεί αυτό τότε χτίζεις μαζί τους τις ελευθερίες που ενδεχομένως θα μπορέσουν να οδηγήσουν σε μια πιο ουσιαστική επικοινωνία. Η αίθουσα είναι σανίδι και για να ακουστεί χειροκρότημα, θα πρέπει να δώσεις την ψυχή σου.
Ποιο βιβλίο σε συντροφεύει αυτή τη περίοδο;
Διαβάζω το τελευταίο βιβλίο της Ιζαμπέλ Αλιέντε «Το τετράδιο της Μάγια» και μου αρέσει πολύ.
Ένα βιβλίο που θα ήθελες να είχες γράψει;
«Το άρωμα» του Πάτρικ Ζίσκιντ
Αγαπημένος ήρωας μυθοπλασίας;
Μονάχα ένας; Είναι πολλοί! Θα επιλέξω τη «Λωξάντρα» της Μαρίας Ιορδανίδου.
Έχουν σημειωθεί οι ιδέες για το επόμενο βιβλίο;
Το επόμενο βιβλίο βρίσκεται στο στάδιο των τελικών διορθώσεων και έχει τίτλο «Η Πόλη έχει Ρεπό».
* Το βιβλίο «Λιωμένο Μολύβι κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανίδα.
* Η παρουσίαση στην Αθήνα θα γίνει την Παρασκευή 26 Απριλίου, στο κατάστημα Public