«Οι νεκροί μας συναντούν στα όνειρα»: Το πένθος δεν ταιριάζει στην Πάτι Σμιθ

Στο τρίτο βιβλίο με τα απομνημονεύματά της που κυκλοφορεί σε λίγες μέρες με τίτλο "Year of the Monkey", η αιωνίως εμβληματική 72χρονη συγγραφέας και ερμηνεύτρια ακροβατεί ανάμεσα στα όνειρα και την πραγματικότητα, αποφεύγοντας να διαχωρίσει αυτές τις δύο συνθήκες.

Διατηρώντας τον ελεγειακό τόνο των δύο προηγούμενων αυτοβιογραφικών της βιβλίων, η Πάτι Σμιθ γράφει – συχνά σα να βρίσκεται σε μια μεταφυσική αχλή – για διάφορα πρόσωπα και θέματα, εστιάζοντας όμως και πάλι στις προσωπικές απώλειες, κάνοντας λόγο για «κύκλους θανάτου και νεκρανάστασης, όχι όμως πάντα με τον τρόπο που φανταζόμαστε» και βρίσκοντας καταφύγιο στα όνειρα, εκεί όπου «οι εξισώσεις επιλύονται με έναν εντελώς μοναδικό τρόπο: η μπουγάδα σκληραίνει με τον άνεμο, και οι νεκρές μανάδες μας εμφανίζονται με τις πλάτες γυρισμένες...».

Για την Πάτι Σμιθ, ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τους ζωντανούς έχει άμεση σχέση με τον τρόπο που μεταχειριζόμαστε τους νεκρούς, ειδικά όταν εκείνοι εμφανίζονται στα όνειρά μας.

Το πρώτο βιβλίο απομνημονευμάτων της με τίτλο "Just Kids" ήταν ουσιαστικά μια ελεγεία για τον διάσημο εικαστικό φωτογράφο Ρόμπερτ Μάπλθορπ, φίλο κι «αδελφό» και συγκάτοικό της στη Νέα Υόρκη των πρώιμων '70s και το δεύτερο ("M Train") ένας συγκινητικός φόρος τιμής στον σύζυγό της, Φρεντ 'Σόνικ' Σμιθ που επίσης έφυγε πρόωρα από τη ζωή. Το νέο βιβλίο μνημονεύει δύο άλλους άντρες που συνδέθηκαν μαζί της και έφυγαν πρόσφατα από τη ζωή: τον παραγωγό και μάνατζερ των Blue Oyster Cult, Σάντι Πέρλμαν και τον διάσημο θεατρικό συγγραφέα και ηθοποιό Σαμ Σέπαρντ.

Για την Πάτι Σμιθ, ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τους ζωντανούς έχει άμεση σχέση με τον τρόπο που μεταχειριζόμαστε τους νεκρούς, ειδικά όταν εκείνοι εμφανίζονται στα όνειρά μας. Στο βιβλίο περιφέρονται σαν χαρακτήρες νουβέλας μαγικού ρεαλισμού διάφοροι ιδιαίτεροι χαρακτήρες, η πιο χαρακτηριστική ατάκα όμως ανήκει στον μυστηριώδη Έρνεστ, ο οποίος είναι «ίσως Μεξικάνος, ίσως Ρώσσος και τα μάτια του αλλάζουν σαν δαχτυλίδι που η πέτρα του αλλάζει διαρκώς χρώμα, από ατόφιο γκρι στο χρώμα της σοκολάτας» και λέει σε κάποια στιγμή ότι «κάποια όνειρα δεν είναι καθόλου όνειρα, απλά διαφορετικές εκδοχές της υλικής πραγματικότητας».

Ένα από τα πιο συγκινητικά σημεία του βιβλίου είναι όταν αφηγείται την επίσκεψή της στον Σαμ Σέπαρντ στο σπίτι του στο Κεντάκι ενώ εκείνος τελείωνε το τελευταίο βιβλίο του, "The One Inside": «'Όλοι πεθαίνουν', είπε, κοιτάζοντας τα χέρια του που έχαναν αργά τη δύναμή τους, 'αν και ποτέ μου δεν το είδα να έρχεται. Είμαι εντάξει μ΄ αυτό όμως, έζησα τη ζωή μου όπως την ήθελα'».

Προς το τέλος του βιβλίου, η συγγραφέας βρίσκεται σε μια ακτή στη Βιρτζίνια κρατώντας ένα βιβλίο του Ρομπέρτο Μπολάνιο. «Ο Σαμ πέθανε», γράφει. «Ο αδελφός μου έχει πεθάνει. Η μητέρα μου έχει πεθάνει. Ο πατέρας μου έχει πεθάνει. Ο άντρας μου έχει πεθάνει. Η γάτα μου έχει πεθάνει. Κι ο σκύλος μου που πέθανε το 1957, ακόμα πεθαμένος είναι. Κι όμως, ακόμα σκέφτομαι ότι κάτι υπέροχο πρόκειται να συμβεί. Αύριο ίσως...».

Με στοιχεία από το Uncut