" Το μεγάλο μυστικό που μοιράζονται όλοι οι ηλικιωμένοι είναι ότι, στην πραγματικότητα, δεν έχεις αλλάξει καθόλου μετά από 70 ή 80 χρόνια. Το σώμα σου αλλάζει, αλλά εσύ δεν αλλάζεις καθόλου. Και αυτό φυσικά προκαλεί μεγάλη σύγχυση" είχε πει η Ντόρις Λέσινγκ.
Η ίδια μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής της δε σταμάτησε να γράφει. Κυρίως δεν έχασε τη σπιρτάδα, την οξύτητα, την πνευματικότητα, δε λησμόνησε ποτέ τις θέσεις για τις οποίες έγραφε στα "πολύχρωμα σημειωματάριά της".
Οι γυναίκες μιας γενιάς, όταν εκδόθηκε το βιβλίο στην Ελλάδα, ήρθαν εξαιτίας του βιβλίου της σε επαφή με μια φεμινιστική οπτική εντελώς αντιδογματική, βαθιά αγωνιστική και συνεπή.
Δεν είναι τυχαίο ότι το «Χρυσό σημειωματάριο» θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα του εικοστού αιώνα.
Η 'Αννα Βουλφ, η ηρωίδα της Λέσινγκ, είναι μια χωρισμένη γυναίκα μυθιστοριογράφος, η οποία από φόβο μην τρελαθεί, καθώς παλεύει με τις καθημερινές αντιξοότητες, καταγράφει τα βιώματά της σε τέσσερα χρωματιστά σημειωματάρια.
Στο μαύρο σημειωματάριο καταγράφει τη συγγραφική της ζωή, στο κόκκινο τις πολιτικές της απόψεις, στο κίτρινο τη συναισθηματική της ζωή και στο μπλε καθημερινά γεγονότα. Αναζητά την προσωπική και πολιτική της ταυτότητα μέσα από τα τραύματα του παρελθόντος. Την απόρριψη, την προδοσία, τα επαγγελματικά αδιέξοδα. Θα τη βρει στο πέμπτο "Χρυσό σημειωματάριο", επουλώνοντας τις πληγές και βρίσκοντας τους δρόμους της προσωπικής της διεξόδου.
Την εμπειρία πολλών γυναικών, οι οποίες ήρθαν σε επαφή με το φεμινισμό μέσω των βιβλίων της Λέσινγκ, περιγράφει σε έναν συγκινητικό αποχαιρετισμό στη Γκάρντιαν, η συγγραφέας Μάργκαρετ Ατγουντ.
Λέει ανάμεσα σε άλλα: «Συνάντησα τη Ντόρις Λέσινγκ σε ένα παγκάκι στο Παρίσι, το 1963. Διάβαζα το "χρυσό σημειωματάριο". Ημασταν τότε φοιτητές και περνούσαμε με μπαγκέτες, τυρί και φρούτα και νοιώθαμε οργή όπως η ηρωίδα του βιβλίου. Μια άλλη γυναίκα της οποίας τα βιβλία διαβάζαμε εκείνη την εποχή ήταν η Σιμόν ντε Μποβουάρ, αλλά δεν νοιώθαμε μεγάλη συγγένεια, τόση όση με την ηρωίδα της Λέσινγκ.
Νοιώθαμε ότι είχαμε περισσότερα κοινά με μια γυναίκα που ανάμεσα στα άλλα μετά από δυο αποτυχημένους γάμους και ελάχιστες προοπτικές καταφεύγει στην Αγγλία. Η Ντόρις έκανε τα πάντα με όλη της την καρδιά , όλη την ψυχή της και όλη της τη δύναμη.
Οπως η Αμερικανίδα ποιήτρια και φεμινίστρια Αντριαν Ριτς, έτσι και η Λέσινγκ είχε παρουσία καθοριστική όταν οι γυναίκες βρέθηκαν αντιμέτωπες με αυξημένες ελευθερίες και επιλογές , καθώς και αυξημένες προκλήσεις .
Η Λέσινγκ ήταν πολιτική στην πιο βασική έννοια. Ηταν πνευματική, εξερευνώντας τα όρια και τις παγίδες της ανθρώπινης ύπαρξης. Ηταν εφευρετική και γενναία συγγραφέας. Χρησιμοποίησε ψευδώνυμο ως απόδειξη των δυσχερειών που αντιμετωπίζουν οι άγνωστοι συγγραφείς.
Ποτέ δε συνάντησα τη Σιμόν ντε Μποβουάρ, τη Λέσινγκ αρκετές φορές. Στις λογοτεχνικές συναντήσεις ήταν αυτή που κάθε νέος συγγραφέας θα ήθελε να συναντήσει: Ευγενική, με ενδιαφέρον και με ιδιαίτερη κατανόηση της θέσης των συγγραφέων. Ηταν ένα πρότυπο για κάθε συγγραφέα."
*****